سرمایه گذاری چیست و انواع روش های سرمایه گذاری کدام است؟

سرمایه گذاری یکی از پایه‌های اصلی و لازم برای کسب موفقیت مالی محسوب می‌شود. سرمایه گذاری در کنار درآمد و مدیریت هزینه به عنوان سومین عامل گسترش مالی شناخته می‌شود. هر فرد حقیقی یا هر شخصیت حقوقی مانند شرکت‌های تجاری و... برای افزایش قدرت سرمایه و توان مالی خود نیاز به سرمایه گذاری دارند.

بنابراین سرمایه گذاری یک ابزار کمک کننده محسوب نمی‌شود. بلکه می‌توان آن را به عنوان یک عامل لازم برای حفظ یا افزایش توان مالی دانست. اما می‌دانید ساز و کار سرمایه گذاری چیست؟ بازارهای مالی چگونه می‌تواند سودآوری برای سرمایه گذاران خود به همراه داشته باشند؟ آیا این سودآوری بر اساس خلق سرمایه شکل می‌گیرد یا روند دیگری در این خصوص وجود دارد؟

نکته‌ای که وجود دارد این است که سرمایه گذاری شکل ها و مدل‌های مختلفی دارد و بر اساس اهداف متنوعی شکل می‌گیرد. اما همه این مدل ها بر اساس یک مفهوم ساده و مشخص تشکیل شده است. سرمایه گذاری در دنیای اقتصاد به معنی به جریان انداختن بخشی از سرمایه در یک نهاد یا بازار مالی با هدف جذب سرمایه بزرگ تر است.

بنابراین سرمایه گذاری بر اساس خلق سرمایه یا مفاهیم این چنینی ایجاد نمی‌شود. بلکه ما در سرمایه گذاری سعی می‌کنیم به اندازه قدرت سرمایه‌ای که به گردش در می‌آوریم، درصد بیشتری از سرمایه‌های در گردش را نصیب خودمان کنیم. در ادامه با تصویر سازی یک مدل اقتصادی این روند را به شکل کامل تری توضیح خواهیم داد.

فهرست محتوا:

• تعریف جامع سرمایه گذاری
• اهمیت سرمایه گذاری در زندگی روزمره
• اهداف سرمایه گذاری
  • دستیابی به ثروت
  • افزایش درآمد مالی
  • پس انداز برای آینده
• انواع سرمایه گذاری
  • سرمایه گذاری در بازارهای مالی
  • بازار بورس و اوراق بهادار
  • بازار فارکس
  • بازار کالاهای فیزیکی
  • سرمایه گذاری در املاک و مستغلات
    • خرید و فروش ملک
    • اجاره مسکن
  • سرمایه گذاری در کسب و کارها
    • راه اندازی کسب و کار جدید
    • خرید سهام در شرکت ها
• مزایا و معایب هر نوع سرمایه گذاری
  • مزایا و معایب بازارهای مالی
  • مزایا و معایب املاک و مستغلات
  • مزایا و معایب کسب و کارها
• مراحل شروع سرمایه گذاری
  • تعیین اهداف و میزان ریسک
  • مطالعه بازار و تحلیل سرمایه گذاری‌های مختلف
  • انتخاب بهترین روش سرمایه گذاری بر اساس اهداف فردی
• تکنیک ها و راهکارهای کاهش ریسک در سرمایه گذاری
  • تنوع در سرمایه گذاری ها
  • مطالعه دقیق بازار و پیش بینی نوسانات
  • استفاده از مشاوران مالی و حسابداران
• اثر سرمایه گذاری در اقتصاد و جامعه
• پنجره‌های سرمایه گذاری در ایران
  • فرصت‌های سرمایه گذاری در اقتصاد ایران
  • مزایای سرمایه گذاری در امور ملکی
  • توانمندی‌های کسب و کار در ایران
• تاثیر سیاست‌های مالی و اقتصادی بر سرمایه گذاری
  • تحلیل تاثیر قوانین مالی و مالیاتی
  • سیاست‌های پولی و نرخ بهره
• نکات کلیدی در مدیریت سرمایه گذاری
  • مدیریت پرتفوی
  • رصد و ارزیابی سرمایه گذاری ها به طور دوره ای
• جمع بندی

تعریف جامع سرمایه گذاری

اگر می‌خواهیم بدانیم سرمایه گذاری  دقیقا چیست و چگونه می‌تواند به موفقیت مالی هر فرد کمک کند؛ بهتر است ابتدا با مفهوم سیستم اقتصادی در حالت کلی آشنا شویم. در واقع شناخت این سیستم می‌تواند ما را در فهم دقیق کارکرد سرمایه گذاری کمک کند.

سیستم‌های اقتصادی در هر جای دنیا بر مبنای پول پایه گذاری شده است. برای درک این مفهوم بهتر است از یک مدل برای مفهوم سیستم‌های اقتصادی استفاده کنیم. اقتصاد را می‌توان مانند یک ماشین پر از چرخ دنده تصور کرد. هر کدام از این چرخ دنده ها نماد یک واحد یا نهاد اقتصادی است. به طور مثال یک سوپرمارکت، یک کارخانه و یا یک تولید کننده محتوا به عنوان یک چرخ دنده در این سیستم در نظر گرفته می‌شود. توان و گردش مالی هر واحد اقتصادی نشان از بزرگی یا کوچکی چرخ دنده آن واحد در این ماشین بزرگ است. سوپرمارکت محلی چرخ دنده‌ای کوچکتر از یک کارخانه بزرگ محسوب می‌شود.

نکته‌ای که وجود دارد این است که هر چرخ دنده بر اساس تزریق سرمایه شروع به چرخش می‌کند، مقداری از این سرمایه متعلق به خود چرخ دنده بوده و باقی سرمایه به سایر چرخ دنده‌های چسبیده به آن منتقل می‌شود. شما با خرید از سوپرمارکت، سرمایه‌ای به آن تزریق می‌کنید. این سرمایه چرخ دنده را می‌چرخاند. بخش کوچکی از این سرمایه به عنوان سود وارد چرخ دنده شده و باعث بزرگ شدن آن می‌شود و بخش اعظم سرمایه به سایر چرخ دنده ها مانند کارخانه تولید کننده آن محصول وارد می‌شود. بدین ترتیب با تزریق سرمایه به یک چرخ دنده، عملا جریانی از حرکت مالی در دل اقتصاد ایجاد می‌شود. این جریان‌های مالی در کنار یکدیگر جریان مالی بزرگ تری از سرمایه را ایجاد می‌کنند که قادر است چرخ دنده‌های بزرگ‌تر را به حرکت در بیاورد.

حال هر چرخ دنده‌ای که در مسیر جریان‌های بزرگ مالی قرار بگیرد می‌تواند از سود بیشتری بهره مند شود. سرمایه گذاری دقیقا در اینجا معنی می‌شود. حال اگر شما در نهاد اقتصادی سرمایه گذاری کنید که در مسیر بزرگ‌ترین جریان‌های مالی قرار داشته باشد، از چرخش آن چرخ دنده سود خوبی نصیب شما خواهد بود. بر اساس این تعریف، سرمایه گذاری به معنی انتخاب یک چرخ دنده درست در مسیر جریان‌های مالی اصلی است. در این بین سرمایه شما نیز درست مانند یک چسب عمل می‌کند. چسب شما هر قدر بزرگ تر و قوی تر باشد میزان پول بیشتری از عبور جریان‌های مالی به شما خواهد رسید. این مفهوم اساسی یک سرمایه گذاری شناخته می‌شود.

اهمیت سرمایه گذاری در زندگی روزمره

تا به این جا سه مفهوم بسیار مهم در خصوص سرمایه گذاری را دانستیم. اول این که سرمایه گذاری از طریق خلق سرمایه سودآوری نمی‌کند. بلکه درست مانند یک چسب سعی می‌کند از جریان‌های مالی در گردش داخل اقتصاد استفاده نماید. نکته دوم این است که هر فرد در جامعه به نوعی به این ماشین وابسته است و درآمد خود را بر اساس همین جریان‌های مالی به دست می‌آورد. بنابراین به نوعی سرمایه تک تک افراد در این ماشین و جریان‌های مالی آن قرار دارد. نکته سوم این است که جریان‌های مالی معمولا در محیط بسته به گردش در می‌آید. یعنی همانطور که جریان‌های کوچک مالی در کنار یک دیگر یک یا چند جریان بزرگ مالی ایجاد می‌کنند، در نهایت این جریان‌های مالی به جریان‌های کوچک تر تقسیم شده و در اختیار افراد جامعه قرار می‌گیرد.

این سه نکته در کنار یک دیگر ما را به مفهومی می‌رساند که می‌توان بر اساس آن اهمیت سرمایه گذاری در زندگی روزمره را به خوبی نشان دهد. هیچ فرد در جامعه (از فقیرترین یا ثروتمندترین افراد) نمی‌توانند سرمایه خود را از این ماشین خارج بدانند. به هر حال هر فردی به طریقی درآمدی دارد و از طریق این درآمد خرید و فروش‌های خود را انجام می‌دهد.

بنابراین سرمایه ما جزئی از جریان‌های مالی بزرگ در گردش محسوب می‌شود. این امکان وجود ندارد که جریان‌های مالی دست نخورده تشکیل و تقسیم شوند. درست مانند جریان‌های برق که همواره بر اساس مقاومت‌های مختلف کاهش پیدا می‌کند. به طور مثال سودآوری یک فرد یا شرکت از عبور جریان‌های مالی باعث می‌شود که آن فرد یا شرکت از سرمایه ما استفاده می‌کند.

حال اگر شما چسبی برای جذب سرمایه در مدل اقتصادی نداشته باشید (سرمایه گذاری نکنید) عملا درصدی از سرمایه شما نصیب سایر افراد حقیقی و حقوقی در جامعه می‌شود. این یعنی در هر بار گردش مالی در دل اقتصاد درصد کمتری از سرمایه شما به خودتان باز می‌گردد و این به معنی کاهش قدرت و توان مالی است. اما اگر شما هم چسبی در مسیر جریان‌های مالی برای خود داشته باشید می‌توانید درصدی از سرمایه خود را نجات دهید و یا به سرمایه خود اضافه کنید. این تمام روندی است که در هر مدل از سرمایه گذاری رخ می‌دهد. احتمالا اکنون دقیق تر می‌دانید که چرا سرمایه گذاری یک عمل ضروری است و نه یک ابزار کمک کننده.

اهداف سرمایه گذاری

اصلی ترین هدف سرمایه گذاری بر اساس روندی که در بالاتر توضیح دادیم، حفظ ارزش و قدرت سرمایه و در مرحله دوم افزایش آن است.
نکته‌ای که وجود دارد این است که در مدل اقتصادی مالیاتی، جریان‌های مالی بر اساس مالیات مدیریت می‌شود. در این مدل اقتصادی مقاومت‌های کمتری (تورم پایین) در مسیر جریان‌های مالی وجود دارد و افراد کمتر با کاهش ارزش سرمایه درگیر هستند. در این نوع مدل هدف اصلی از سرمایه گذاری افزایش سرمایه در دوره‌های مختلف است.

اما در مدل اقتصادی تورمی مانند مدل اقتصادی ایران تورم به عنوان عامل اصلی مدیریت جریان‌های مالی شناخته می‌شود. در واقع تورم درست مانند سدهایی عملی می‌کند که به جریان‌های مالی جهت می‌دهد. اما همین سد باعث کاهش جریان مالی و تلف شدن سرمایه می‌شود. از این رو با افزایش تورم، عملا جامعه با کاهش ارزش سرمایه رو به روست. در چنین مدل‌های اقتصادی هدف اول سرمایه گذاری را می‌توان حفظ ارزش سرمایه و سپس افزایش آن دانست.

حال بر اساس می‌توان این اهداف را به سه دسته پس انداز برای آینده، افزایش درآمد مالی و دستیابی به ثروت تقسیم بندی کرد. در ادامه به صورت اجمالی در خصوص هر کدام از این اهداف صحبت می‌کنیم.

بیشتر بخوانید: اهداف سرمایه گذاری و الزامات آن

دستیابی به ثروت

ثروت چیست؟ چه میزان ثروتی می‌تواند برای شما کافی باشد؟ یکی از مهمترین چالش‌های ذهنی سرمایه گذاران، به خصوص کسانی که به تازگی وارد این مسیر می‌شوند این است که نمی‌دانند به دنبال چه ثروتی هستند. این سوال در ابتدا به نظر چندان جالب و مهم نمی‌آید. هر کدام از ما دوست داریم تا جایی که ممکن است ثروتمند شوید. دوست داریم میلیاردها تومان در اختیار داشته باشیم. اما بر اساس واقعیت ها وقتی به این سوال فکر می‌کنیم به چه نتیجه‌ای می‌رسیم؟

در واقع شما باید بر اساس میزان درآمد و نیازهایی که دارید به این سوال پاسخ دهید. ثروت بر اساس این مفهوم بدین معنی است که میزان سرمایه شما بیش از میزان نیاز شما باشد. در این صورت شما ثروتمند محسوب می‌شوید. سرمایه گذاری این فرصت را در اختیار شما قرار می‌دهد که بتوانید بر اساس حفظ ارزش سرمایه و افزایش آن به درصد بیشتری از نیازهای خود پاسخ دهید و به مفهوم ثروت نزدیک و نزدیک تر شوید. 

افزایش درآمد مالی

پیش تر در این خصوص صحبت کردیم. هر کدام از افراد جامعه به نوعی به سیستم اقتصادی متصل هستند و بر اساس این سیستم درآمدزایی می‌کنند. زمانی که شما اقدام به سرمایه گذاری کرده باشید می‌توانید درصدی از جریان‌های مالی در گردش را نصیب خود کنید.

بنابراین در کنار منابع مالی که در اختیار دارید، سرمایه گذاری این قدرت را به شما می‌دهد که بتوانید درصدی به درآمد‌های مالی خود اضافه کنید. در نظر داشته باشید که این مسیر به اندازه‌ای می‌تواند سودآور و جذاب باشد که بسیاری از افراد سرمایه گذاری را به عنوان شغل اصلی خود انتخاب کرده و بر اساس آن درآمدزایی می‌کنند.

پس انداز برای آینده

پس انداز برای آینده بدین معنی است که شما قدرت انعطاف مالی برای آینده داشته باشید. آینده ماهیتی محتمل دارد. یعنی شاید بتوان آن را با درصدی مشخص پیش بینی کرد اما نمی‌توان به قطع در خصوص آن صحبت نمود. از این رو همواره این احتمال وجود دارد که در آینده اتفاقاتی رخ دهد که شما بیش از حد عادی خود نیاز داشته باشید.

به طور مثال شما ماهانه ده میلیون تومان هزینه می‌کنید. ممکن است در یک ماه نیاز شما بر اساس یک اتفاق سه برابر شود. از طرف دیگر برخی از نیازها وجود دارد که امکان تامین آن به صورت عادی و روتین وجود ندارد. به طور مثال شما برای تهیه یک منزل یا خودرو نیاز به مهلت و زمان دارید. پس انداز درست و منطقی برای آینده می‌تواند امکان تامین این نیاز را برای شما فراهم کند.

در کشورهایی که از مدل اقتصادی مالیاتی استفاده می‌کنند جمع آوری سرمایه و حفظ آن به صورت ساکن برای مدت زمان نسبتا طولانی می‌تواند کارساز باشد. چرا که ارزش این سرمایه طی مدت زمان با کاهش چندانی مواجه نمی‌شود. اما عملا این کار در ایران و اقتصادهای تورمی چندان مفید نیست.

خانه‌ای که شما امروز برای آن تلاش می‌کنید طی چند ماه چند برابر می‌شود. بنابراین ساکن نگه داشتن سرمایه با هدف پس انداز چندان کار منطقی نیست و نمی‌تواند پاسخ نیازهای شما را در آینده بدهد. اما سرمایه گذاری درست با هدف حفظ قدرت سرمایه در آینده می‌تواند این هدف را در چنین جوامعی محقق کند.

انواع سرمایه گذاری

سرمایه گذاری در هر بعدی از زندگی قابل بررسی است. زمانی که شما هزینه مالی و زمانی انجام می‌دهید و در کلاس‌های درسی شرکت می‌کنید در واقع در حال سرمایه گذاری برای آینده شغلی و موقعیت اجتماعی خود هستید. از این دست مثال ها می‌توان برای انواع سرمایه گذاری کشف کرد.

اما در بعد اقتصادی سرمایه گذاری به دسته‌های نسبتا محدودتری تقسیم می‌شود. به طور کلی می‌توان در دنیای اقتصاد انواع سرمایه گذاری را به سه دسته بزرگ زیر محدود دانست:

1. سرمایه گذاری در بازارهای مالی
2. سرمایه گذاری در املاک و مستغلات
3. سرمایه گذاری در کسب و کارها

در ادامه هر کدام از این موارد را بیشتر مورد بررسی قرار خواهیم داد.

سرمایه گذاری در بازارهای مالی

بازارهای مالی مانند بازار بورس یا بازار کالاهای فیزیکی می‌تواند به عنوان اولین و مهمترین موقعیت سرمایه گذاری شناخته شود. علت این موضوع نیز کاملا مشخص است. بازارهای مالی با هدف همین کار ساخته شده اند. در واقع شما هدفی جز سرمایه گذاری در بازار بورس ندارید. حال این سرمایه گذاری می‌تواند شکل‌های مختلفی در این بازارها داشته باشد.

بر اساس هدف و مدل سرمایه گذاری می‌توان بازارهای مالی را به سه دسته بازار بورس و اوراق بهادار، بازار فارکس و بازار کالای فیزیکی تقسیم کرد.

نقطه مشترک تمامی این بازارها در این است که تمامی فعالان با هدف سرمایه گذاری در این حوزه ها وارد می‌شوند. بنابراین اصلی ترین و عملی ترین رینگ سرمایه گذاری و جنگ‌های آن را می‌توان در این بازارها شناسایی کرد. از این رو یکی از مهمترین شاخص‌های تشخیص وضعیت اقتصادی هر جامعه‌ای را بازارهای مالی آن جامعه مشخص می‌کند. چرا که این بازارها درست مانند ذره بین‌هایی هستند که جریان‌های مالی را مشخص می‌کند و نشان می‌دهد که روند این جریان ها به کدام سمت و سو است.

بیشتر بخوانید: سرمایه گذار فرشته کیست و چه ویژگی ها و وظایفی دارد؟

بنابراین حتی اگر در این بازارها سرمایه گذاری نمی‌کنید باید در خصوص آن ها بدانید و رصد کنید. چرا که زمانی شما سرمایه گذاری موفقی خواهید داشت که جریان‌های مالی را بشناسید و روند آن ها را تشخیص دهید. این بازارها اصلی ترین ابزار شما برای تشخیص این روند و مسیر است. در ادامه هر کدام از این بازارها را به صورت کلی معرفی می‌کنیم.

بازار بورس و اوراق بهادار

یکی از بارزترین و مهمترین بازارهای مالی در هر کشور و جامعه‌ای بازار بورس آن کشور محسوب می‌شود. در این بازار مهم ترین و اصلی ترین شرکت ها و نهادهای اقتصادی، تجاری، صنعتی، تولیدی و سرمایه گذاری هر جامعه‌ای شرکت دارد. بنابراین عملا می‌توان گفت که مهمترین چرخ دنده‌های اقتصاد هر کشوری را می‌توان در این بازار پیدا کرد.

نکته‌ای که در ابتدای این مقاله عنوان کردیم را به خاطر داشته باشید. جریان‌های مالی معمولا از مهمترین چرخ دنده ها عبور می‌کنند. بنابراین اصلی ترین ذره بین و مشخص کننده جریان مالی این بازار است. در این بازار جریان‌های مالی مختلفی ایجاد می‌شود و شما با بررسی درست آن می‌توانید بهترین موقعیت‌های سرمایه گذاری را پیدا کنید.

بیشتر بخوانید: سرمایه گذاری با سود 50 درصد از چه روشی امکان پذیر است؟

دو نوع سرمایه گذاری یا سودآوری در بازار بورس را می‌توان متصور بود. اولین حالت این است که شما در یک نهاد یا شرکت سرمایه گذاری می‌کنید و منتظر می‌مانید تا در زمان تقسیم سود، بر اساس میزان واحد‌های خریداری شده به شما سود تعلق بگیرد. این روندی است که در غالب کشورهای جهان اول صورت میگیرد.

اما نوع دیگری از سودآوری در بازارهای بورس وجود دارد. شما می‌توانید با فروش واحد‌های خریداری شده به قیمت بالاتر عملا سود آوری کنید. در کلام ساده تر شما با فروش چسبی که در دل ماشین اقتصاد کاشته اید می‌توانید سود خود را ایجاد کنید. بنابراین عملا در این حالت سرمایه گذاری به صورت مستقیم به جریان مالی کاری ندارد. بلکه شما با فروش موقعیت سرمایه گذاری سودآوری خود را به دست می‌آورید.

بازار فارکس

بازار فارکس یا همان بازار مبادله‌ای ارزهای جهانی چیزی شبیه به بازار بورس است، با این تفاوت که این بازار آیینه‌ای تمام قد از روند جریان‌های معاملاتی و مالی در تمام دنیاست. در این بازار شما ارزهای جهانی و مهم مانند دلار، یورو و... را به نسبت به یک دیگر معامله می‌کنید.

مهمترین مزیتی که این بازار دارد این است که سرمایه گذاری و سود شما به شکل دلاری خواهد بود. از این رو عملا ارزش سرمایه و سود به دست آمده با توجه به وضعیت اقتصادی ایران حفظ می‌شود و حتی همین دلاری بودن سودآوری خود به خود می‌تواند یک نوع سرمایه گذاری پنهان در کشورهایی مانند ایران محسوب شود.

بیشتر بخوانید: پلتفرم های کرادفاندینگ در ایران چند درصد کارمزد می گیرند؟

در بازار فارکس شما با خرید و فروش ارزها به نسبت به یک دیگر سعی می‌کنید سودآوری کنید. مسئله‌ای که وجود دارد این است که رفتار این بازار بر اساس رفتار بازارهای کشورهای دخیل شکل می‌گیرد. به طور مثال بازار داخلی آمریکا و بازار کشورهای حوزه یورو نشان دهنده قدرت دلار و یورو نسبت به یک دیگر خواهد بود.

بازار کالاهای فیزیکی

کالاهای فیزیکی به شکل‌های مختلف قابل تعریف است. برخی طلا و سکه را در دسته کالاهای فیزیکی می‌دانند و بسیاری دیگر طلا و سکه را خود بازاری مجزا در نظر می‌گیرند. بر اساس تعریفی که وجود دارد کالاهای فیزیکی به کالاهایی گفته می‌شود که در بازارهای داخلی بر اساس نیاز جامعه خرید و فروش می‌شود.

بیشتر بخوانید: در جستجوی سایت سرمایه گذاری با سود بالا هستید؟ دونگی همین جاست!

به طور مثال لاستیک، خودکار، سیگار و... را می‌توان در دسته کالاهای فیزیکی قرار داد. در این بازار عملا سرمایه گذاری مبتنی بر افزایش بهای کالا شکل می‌گیرد. در کلام ساده تر شما با خرید تعدادی کالا مانند سیگار در قیمت مشخص و با پیش بینی افزایش قیمت آن، منتظر می‌مانید تا افزایش قیمت در دوره‌ای مشخص رخ دهد. در این حالت شما با فروش کالا سود خود را به دست می‌آورید. به طور مثال شما خودرویی با قیمت صد میلیون تومان امروز خریداری می‌کنید و این پیش بینی بازار را دارید که طی دو ماه آینده این خودرو با قیمت 150 میلیون تومان به فروش می‌رسد. بر این اساس شما با فروش خودرو در زمان مقرر 50 میلیون تومان سودآوری کرده اید.

دو نکته بسیار مهم در خصوص این نوع سرمایه گذاری وجود دارد:

1. این سرمایه گذاری در کشورهای تورمی مانند ایران پاسخگو است. چرا که تورم اصلی ترین و محتمل ترین عامل برای افزایش قیمت کالا محسوب می‌شود.
2. این سرمایه گذاری در بهترین حالت می‌تواند سرمایه شما را در برابر افزایش تورم مقاوم کند. یعنی این سرمایه گذاری تنها با هدف حفظ ارزش سرمایه شکل می‌گیرد. بنابراین عملا قدرت خرید شما در این حالت چندان تغییری نخواهد کرد.

سرمایه گذاری در املاک و مستغلات

یکی دیگر از موقعیت‌های مالی و سرمایه گذاری مهم به خصوص در ایران املاک و مستغلات است. این سرمایه گذاری نیز عمدتا بر مبنای تورم شکل می‌گیرد.

بیشتر بخوانید: بهترین سرمایه گذاری با پول کم؛ سهام، صندوق یا کرادفاندینگ

در کشورهایی که مدل اقتصادی مالیاتی را دنبال می‌کنند، اولا افزایش قیمت ها به اندازه‌ای نیست که سرمایه گذاری در چنین موقعیت‌های صرفه اقتصادی داشته باشد در کنار آن دولت در این کشورها سعی می‌کند با افزایش مالیات خرید و فروش املاک مانع از نگاه سوداگری به این زمینه اقتصادی شود.

اما در ایران املاک از مهمترین موقعیت‌های سرمایه گذاری شناخته می‌شود. این موقعیت تحت دو حالت شکل می‌گیرد:

1. خرید و فروش ملک
2. اجاره مسکن

در ادامه هر کدام از این موارد را به صورت مستقل توضیح خواهیم داد.

خرید و فروش ملک

بازار مسکن یکی از مهم ترین بازارها در کشور محسوب می‌شود. چرا که مسکن از اصلی ترین نیازهای هر فرد در جامعه شناخته می‌شود. بنابراین همواره تقاضا برای این بازار وجود دارد. زمانی که تقاضا در بازاری وجود داشته باشد، عملا قدرت در اختیار عرضه قرار می‌گیرد و این عرضه کننده است که می‌تواند قیمت ها را تعیین کند. همین عامل سبب شده است که بازار خرید و فروش ملک و زمین همواره سودآور محسوب شود.

اما به جز این که این بازار تنها در کشورهایی مانند ایران پاسخگوست، یک نکته مهم و اساسی وجود دارد. آن نکته این است که بازار مسکن یک بازار سنگین و مادر محسوب می‌شود. این بازار به عوامل مهمی مانند بازار مصالح ساختمانی، وضعیت واردات، قوانین دولتی و ده ها مورد دیگر وابسته است. از این رو معمولا بازار مسکن به سنگینی حرکت می‌کند و دیرتر از سایر بازارها اثراتی مانند تورم را در خود نشان می‌دهد.

بیشتر بخوانید: سرمایه گذاری کوتاه مدت چیست + بهترین انواع آن در ایران

این نکته مانند شمشیر دو لبه برای سرمایه گذار محسوب می‌شود. یک لبه آن این است که سرمایه گذار فرصت و مهلت خوبی برای ورود به این بازار خواهد داشت و می‌تواند در موقعیت مناسب و بدون عجله اقدام به سرمایه گذاری کند. اما حرکت سنگین بازار مسکن و نقدشوندگی پایین آن می‌تواند هر سرمایه گذاری را اذیت کند. این نکته بسیار مهمی است که باید به آن توجه داشته باشید.

اجاره مسکن

یکی دیگر از موقعیت‌های جالب اقتصادی به خصوص در ایران برای سرمایه گذاری، اجاره مسکن است. در واقع اجاره مسکن می‌تواند جنبه افزایش درآمد و داشتن یک سپرده گذاری مطمئن را برای شما ایجاد کند.

شما با خرید چند مسکن و اجاره آن به دیگران می‌توانید از درآمد خود مطمئن شوید. اما این چیزی نیست که در کشورهای اروپایی و غربی شاهد آن باشیم. چرا که هزینه و مالیات نگهداری از منازل مسکونی و همچنین مالیات ناشی از اجاره مسکن به اندازه‌ای است که عملا مانع از سودآوری بالا در این حوزه شود.

بیشتر بخوانید: سبدگردانی چیست و چه مزایایی دارد؟

اما در ایران شما می‌توانید با این کار به یک درآمد فوق العاده عالی و بدون هیچ زحمتی برسید. نکته‌ای که وجود دارد این است که این درامد در پایان هر قرارداد قابل افزایش است و شما می‌توانید بر اساس تورم و عرف بازار میزان دریافتی خود را افزایش دهید.

سرمایه گذاری در کسب و کارها

سرمایه گذاری در کسب و کارها در بسیاری از مدل‌های اقتصادی به عنوان یک بازی برد- برد شناخته می‌شود. بر اساس این نوع سرمایه گذاری هم تزریق سرمایه به شرکت یا کسب و کار وارد شده و هم فرد سرمایه گذار می‌تواند به عنوان شریک مالی و تجاری کسب و کار از سود آن شرکت بهره مند شود.

سرمایه گذاری در کسب و کارهای مختلف در کشورهای سطح اول جهان از محبوب ترین نوع سرمایه گذاری محسوب می‌شود. به طور مثال فرض کنید که شما بر روی شرکت‌های اپل یا مایکروسافت سرمایه گذاری کنید. این شرکت ها همواره سودآوری خوبی داشته و دارند و می‌توانند سود خوبی به سرمایه گذاران خود برسانند.

بیشتر بخوانید: کدام سرمایه گذاری زود بازده را انتخاب کنیم؟

اما در ایران بر اساس موقعیت اقتصادی و مدلی که وجود دارد این کار با ریسک نسبتا بالاتری وجود دارد. حتی قوی ترین و بزرگ ترین شرکت ها نیز از آسیب‌های این موقعیت‌های اقتصادی در امان نیستند. همین موضوع سرمایه گذاری در کسب و کارها را در ایران همواره با چالش‌های خاصی همراه کرده است.

به طور کلی می‌توان این سرمایه گذاری را به دو دسته زیر تقسیم بندی کرد:

1. راه اندازی کسب و کار جدید
2. خرید سهام در شرکت ها

در ادامه هر کدام از این موارد به صورت اجمالی توضیح خواهیم داد.

راه اندازی کسب و کار جدید

یکی از مدل‌های سرمایه گذاری را می‌توان راه اندازی کسب و کار جدید دانست. در این حالت شما بر اساس میزان سرمایه‌ای که در اختیار دارید تصمیم می‌گیرید که کسب و کاری جدید در حوزه‌ای مشخص راه اندازی کنید. به طور مثال بر اساس میزان سرمایه خود تصمیم می‌گیرید که وارد کار تولیدی شوید.

توجه داشته باشید که زمانی راه اندازی یک کسب و کار جدید به عنوان یک موقعیت سرمایه گذاری شناخته می‌شود که شما در کنار درآمد اصلی خود دست به این کار بزنید. در واقع راه اندازی کسب و کار با هدف ایجاد شغل و درآمد اولیه را نمی‌توان به عنوان یک سرمایه گذاری شناسایی کرد.

خرید سهام در شرکت ها

بازار بورس یکی از مهمترین بازارها برای خرید و فروش سهام شرکت ها محسوب می‌شود. بازار بورس را در بالا به عنوان یکی از مهم ترین و پایه‌ای ترین موقعیت‌های سرمایه گذاری عنوان کردیم. در این بخش منظور ما خرید سهام شرکت ها به صورت خصوصی است.

در کلام ساده تر کسب و کارها و شرکت‌های بسیاری وجود دارد که سهام خود را خارج از بازار سهام عرضه می‌کنند. به نوعی می‌توان گفت که شما این کار به عنوان شریک تجاری شرکت ها محسوب می‌شوید. نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این است که این نوع سرمایه گذاری در نهایت بر همان مسیری قرار می‌گیرد که سرمایه گذاری در بورس قرار دارد. با این تفاوت که در بازار بورس و سهام قوانین و مقررات عمومی خاصی وجود دارد و شما از نقد شوندگی بالاتری در آن برخوردار هستید.

مزایا و معایب هر نوع سرمایه گذاری

هر چیزی در این دنیا دارای دو ماهیت مثبت و منفی است. یعنی هر چیزی دارای مزایا و معایبی است. تمامی مدل‌های سرمایه گذاری نیز از این قاعده مستثنی نیست. این نکته‌ای است که برخی از سرمایه گذاران به خصوص کسانی که تازه وارد این مسیر می‌شوند به آن توجهی ندارند.
هر کدام از مدل‌های سرمایه گذاری که عنوان کردیم دارای معایب و مزایای خاصی است که هر کدام را به صورت مختصر توضیح خواهیم داد. با این حال سرمایه گذاری دارای مزایا و معایب کلی است.

بیشتر بخوانید: صندوق درآمد ثابت چیست + نحوه فعالیت، مزایا و معایب

هر مدل سرمایه گذاری می‌تواند سودآوری داشته باشد و ارزش سرمایه شما را حفظ کند. این مهمترین مزیت سرمایه گذاری است که به عنوان هدف هر سرمایه گذار شناخته می‌شود. اما امکان زیان و از دست دادن موقعیت‌های مالی دیگر و یا از بین رفتن نقدشوندگی حتی برای مدت زمان کوتاه را می‌توان از مهمترین معایب سرمایه گذاری شناخت.

مزایا و معایب بازارهای مالی

در بالا بازارهای مالی را به شکل مختصر شناختیم. این بازار می‌تواند ما را با جریان‌های مالی که در اقتصاد وجود دارد آشنا کند و باعث شود که ما بهترین موقعیت‌های سرمایه گذاری را کشف کنیم.

اما در حالت کلی می‌توان بازدهی بالا و انعطاف پذیری را از مهمترین مزیت‌های این بازارها دانست. در کلام ساده تر شما می‌توانید سود بالاتری نسبت به سایر موقعیت‌های مالی در این بازارها به دست بیاورید. از طرف دیگر بازارهای مالی دارای موقعیت‌های سرمایه گذاری با شرایط و ویژگی‌های متنوع است. بنابراین شما بر اساس استراتژی شخصی خودتان می‌توانید برای دوره‌های مختلفی سرمایه گذاری‌های متنوعی داشته باشید.

اما مهمترین معایب این بازارها را نوسانات گسترده و ریسک بالا دانست.  همانطور که گفتیم این بازارها همواره در مسیر جریان‌های مالی مهم قرار دارند، از این رو کاملا طبیعی است که نوسانات آن بیش از سایر موقعیت‌های مالی و بازارهای خصوصی باشد. همین موضوع باعث شده است که ریسک سرمایه گذاری در این موقعیت ها بیشتر باشد.

مزایا و معایب املاک و مستغلات

این موقعیت سرمایه گذاری نیز درست مانند هر موقعیت دیگر دارای مزایا و معایب خاصی است. در کنار سایر مفاهیمی که در بالا بیان کردیم، املاک و مستغلات به خصوص در ایران می‌تواند ارزش افزوده طولانی مدتی داشته باشند. یعنی در دوره سرمایه گذاری طولانی می‌توانند سود بهتری برای سرمایه گذاران خود به همراه داشته باشد. بنابراین عملا می‌توان گفت که از مهمترین معایب این موقعیت کاهش قدرت نقدشوندگی است.

بیشتر بخوانید: بهترین سرمایه گذاری شخصی کدام است؟؛ استراتژی های سرمایه گذاری شخصی برای بهبود وضعیت مالی

از دیگر مزایای مهم این موقعیت سرمایه گذاری می‌توان به درآمد پایدار به خصوص در بخش اجاره اشاره کرد. شما بر اساس این سرمایه گذاری نیاز به شغل دیگری نخواهید داشت و می‌توانید با درآمد پایدار به زندگی ادامه دهید. اما مسلما این کار نیاز به صرف هزینه‌های خاص برای نگهداری از ملک و همچنین داشتن یک مدیریت فعال است. اما به نظر نمی‌رسد که این معایب در برابر مزایایی که این سرمایه گذاری برای شخص دارد چندان مهم به نظر برسد.

مزایا و معایب کسب و کارها

شما با سرمایه گذاری در کسب و کارها چه به عنوان راه اندازی یک کسب و کار و چه به عنوان یک شریک در کسب و کار می‌توانید وارد بطن اقتصاد شده و عملا مدیریت بخشی از این جریان مالی را در دست بگیرید. این موضوع برای بسیاری از افراد می‌تواند جذاب باشد. بنابراین امکان شرکت در مدیریت را می‌توان از مهمترین مزایای این موقعیت سرمایه گذاری دانست.

.بیشتر بخوانید: مدیریت ریسک چیست؟ دلایل اهمیت و مراحل مدیریت کردن ریسک

در کنار آن شما درآمد نقدی خواهید داشت. شما به عنوان صاحب کسب و کار یا به عنوان شریک می‌توانید به صورت ماهانه، روزانه و یا سالانه درآمد نقدی خود را دریافت کنید. اما در کنار این مزایا باید قبول کرد که ریسک سرمایه گذاری در این حالت به خصوص در ایران نسبتا بالاست.

در واقع شریک شدن در یک کسب و کار به معنی شریک شدن در سود و زیان است. بنابراین ریسک‌های ناشی از مدیریت می‌تواند در سرمایه شما تاثیرگذار باشد. از طرف دیگر شما به عنوان صاحب یا شریک کسب و کار باید با مسئولیت‌های حقوقی خود آشنا شوید. یعنی با سرمایه گذاری در یک موقعیت کسب و کار به عنوان مسئول حقوقی آن کسب و کار به اندازه میزان شراکت خود شناخته می‌شوید. این مسئله ساده‌ای نیست و می‌توان به عنوان یک ریسک بزرگ به آن نگاه کرد.

مراحل شروع سرمایه گذاری

سرمایه گذاری را از کجا شروع کنیم؟ این اصلی ترین و شاید سخت ترین سوالی است که در ذهن شما هم وجود دارد. موقعیت‌های مختلف و گسترده سرمایه گذاری، عوامل تاثیرگذار و ریسک همراه در سرمایه گذاری باعث شده است که وارد شدن به آن کار چندان ساده‌ای محسوب نشود.

برای این کار لازم است ابتدا مفاهیم مختلفی از جمله ریسک و زیان را بشناسیم، بازارهای مختلف را تحلیل کنیم و دست به طراحی و انتخاب یک استراتژی شخصی بزنیم. این سه مرحله مهم را می‌توان به عنوان مراحل اصلی در نظر گرفت. اما باید قبول کرد که برای انجام یک سرمایه گذاری دقیق و حرفه‌ای که سود مناسبی برای ما داشته باشد لازم است به جز مراحل گفته شده کارهای دیگری نیز انجام داد که در این جا فرصت بیان آن وجود ندارد.

تعیین اهداف و میزان ریسک

آیا می‌دانید هر سرمایه گذاری در کنار سودآوری میزان زیان ده هم باشد؟ اگر شما احتمال زیان هر موقعیت مالی و سرمایه گذاری را در نظر نگیرید و یا آن را انکار کنید عملا سرمایه گذاری را با قمار و کازینو اشتباه می‌گیرید. در واقع هر سرمایه گذاری با زیان همراه است و نمی‌توان آن را انکار کرد. هر سرمایه گذار حرفه‌ای با بررسی احتمال زیان و نسبت آن به احتمال و میزان سودی که خواهد داشت نسبت به سرمایه گذاری اقدام می‌کند.

بیشتر بخوانید: راهنمای اصول سرمایه گذاری موفق در ایران را فقط اینجا بخوانید!

رابطه میان سود و زیان را ریسک می‌گوییم. در صورتی که نسبت سود به زیان (از نظر احتمال و میزان) بالا باشد می‌توان گفت که ریسک این موقعیت کم است و در صورتی که احتمال سود به زیان کم تر شود عملا می‌توان گفت که ریسک این سرمایه گذاری بالاست.

نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که بر اساس این روابط است که می‌توان اهداف و موقعیت‌های مختلف سرمایه گذاری را کشف کرد. به طور مثال شما برای تشکیل یک سبد سرمایه گذاری و کشف موقعیت‌های مختلف باید در نظر داشته باشید که بهره وری کلی سبد سرمایه گذاری شما مثبت باشد. از این رو با انتخاب یک موقعیت پر ریسک بهتر است چند موقعیت با ریسک پایین انتخاب شود تا بتواند روند کلی سرمایه گذاری شما را در جهت مثبت قرار دهد.

مطالعه بازار و تحلیل سرمایه گذاری‌های مختلف

بگذارید برای شما پرده‌ای از رازهای مهم سرمایه گذاری را روشن کنیم. هر بازار مالی یا هر موقعیت سرمایه گذاری در پس پرده خود چیزی جز رفتار انسانی ندارد.
در کلام ساده تر این انسان هستند که اقدام به خرید و فروش کرده و جریان‌های مالی مختلف را به نحوی کنترل می‌کنند. یکی از ویژگی‌های جالب توجه رفتار انسانی این است که انسان ها رفتارهای خود را در موقعیت‌های مشابه بنابر دلایل مختلف از جمله عادت، تکرار می‌کنند. به نوعی می‌توان گفت که انسان ها دارای رفتارهای تکرار پذیر هستند.

زمانی که رفتارهای انسانی تکرارپذیر باشد بنابراین رفتار بازارهای مالی و موقعیت‌های مالی تکرارپذیر می‌شود. بنابراین شما با مطالعه و تحلیل بازارهای مالی می‌توانید این روندهای تکراری را در بازه‌های مشخص کشف کنید. اما این به چه دردی می‌خورد؟ زمانی که شما روندهای تکراری را کشف کنید خواهید دانست که در چه موقعیت‌هایی بازار مالی هدف می‌تواند سودآور باشد و در چه بازه‌هایی باید از این بازار خارج شد. این بزرگ ترین هدف سرمایه گذاران در هر موقعیت سرمایه گذاری محسوب می‌شود.

انتخاب بهترین روش سرمایه گذاری بر اساس اهداف فردی

نداشتن برنامه ریزی برای موفقیت به معنی برنامه ریزی کردن برای شکست است! این سخنی است که در خصوص سرمایه گذاری نیز صدق می‌کند. اگر شما استراتژی و روش مشخصی برای سرمایه گذاری نداشته باشید زمانی که شکست بخورید نخواهید دانست که علت شکست شما دقیقا چیست و در صورت پیروزی و موفقیت نمی‌توانید آن را تکرار کنید. زیرا روند مشخصی برای این پیروزی نداشته اید.

بیشتر بخوانید: بهترین روش های سرمایه گذاری با سود روزانه در ایران

استراتژی به شما این قدرت را می‌دهد که بتوانید روند سرمایه گذاری خود را مدیریت کنید و بر اساس شرایط پیش آمده روند خودتان را مدیریت نمایید. نکته بسیار مهمی که وجود دارد این است که هر سرمایه گذار بر اساس اهدافی که دنبال می‌کند و بر اساس شخصیتی که دارد استراتژی خاص خودش را باید طراحی نماید.

عده‌ای ریسک پذیر هستند و برخی دیگر به دنبال درآمدهای ثابت با ریسک پایین هستند. این دو گروه نمی‌توانند از استراتژی‌های یکدیگر استفاده کنند. بهترین استراتژی همان طرحی است که خودتان برای خودتان انجام می‌دهید. مسلما این کار در ابتدا سخت و پر از اشتباهات خواهد بود. اما رفته رفته این اشتباهات جبران می‌شود و شما به روندی مشخص خواهید رسید. کافی است در شروع سرمایه گذاری کمی صبر داشته باشید.

بیشتر بخوانید: بهترین روش سرمایه گذاری در شرایط فعلی اقتصاد ایران

تکنیک ها و راهکارهای کاهش ریسک در سرمایه گذاری

مسلما بهترین سرمایه گذاری برای هر فردی سرمایه گذاری است که سود تضمین شده بالا در مدت زمان مشخص داشته باشد. اما این نوع موقعیت‌های سرمایه گذاری عمدتا وجود خارجی ندارد. هر سرمایه گذاری با یک ریسک مشخص همراه است. از این رو یکی از مهمترین اقدامات سرمایه گذاران این است که سعی می‌کنند به نحوی ریسک را مدیریت کنند و به نوعی آن را کاهش دهند.

برای این کار راهکارهای بسیار مختلفی وجود دارد. به طور مثال طراحی و ایجاد یک سبد سرمایه گذاری باعث می‌شود که سرمایه میان موقعیت‌های مختلف پخش شود و با شکست یک موقعیت تمام سرمایه از بین نرود. بر این اساس می‌توان به سه مورد از این تکنیک ها اشاره کرد:

1. تنوع در سرمایه گذاری
2. مطالعه دقیق بازار و پیش بینی نوسانات
3. استفاده از مشاوران مالی و حسابداران

هر کدام از این تکنیک ها می‌تواند همپوشانی‌های خاصی با یک دیگر داشته باشد. اما در نهایت ایجاد رابطه‌ای منطقی به آن ها و استفاده درست از هر کدام از این ابزارها می‌تواند ما را در موقعیت مناسبی از روند سرمایه گذاری قرار دهد.

تنوع در سرمایه گذاری ها

تنوع در سرمایه گذاری بدین معنی است که شما سعی کنید موقعیت‌های مختلف سرمایه گذاری برای خود تعریف کرده و بر اساس این موقعیت ها روند کلی سرمایه گذاری خودتان را در حالت مثبت قرار دهید.

از این رو گفته می‌شود که بهترین حالت سرمایه گذاری طراحی و ایجاد یک سبد سرمایه گذاری متشکل از موقعیت‌های سرمایه گذاری مختلف است. به طور مثال شما در یک موقعیت سرمایه گذاری پر ریسک سرمایه گذاری می‌کنید. برای این که بتوانید ریسک این سرمایه گذاری را کاهش دهید در چند موقعیت کم ریسک و یا بدون ریسک (مانند سپرده بانکی) وارد می‌شوید. بدین ترتیب در صورت زیان ده بودن موقعیت پر ریسک عملا سرمایه کلی شما از بین نمی‌رود و شما می‌توانید موقعیت کلی سرمایه گذاری خود را در حالت مثبت نگه دارید.

توجه داشته باشید که تنوع در سرمایه گذاری در جنبه‌های مختلف امکان پذیر است:

1. تنوع در سرمایه گذاری از نظر دوره‌های سرمایه گذاری
2. تنوع در سرمایه گذاری از نظر سودآوری‌های مختلف
3. تنوع در سرمایه گذاری از نظر میزان ریسک
4. تنوع در سرمایه گذاری از نظر قدرت نقد شوندگی
5. و...

بنابراین همانطور که می‌بینید فرد می‌تواند بر اساس اهداف و استراتژی که دارد نسبت به ایجاد تنوع در سرمایه گذاری خود اقدام کند. ایجاد تنوع می‌تواند ریسک را به حداقل رسانده و روند کلی سرمایه گذاری را در حالت مثبت قرار دهد.

مطالعه دقیق بازار و پیش بینی نوسانات

بالاتر به این موضوع اشاره کردیم که بازارهای مالی، موقعیت‌های سرمایه گذاری و به طور کلی اقتصادی چیزی جز رفتار انسانی نیست. این مسئله ما را به دو نکته مهم می‌رساند. اول این که پشت تمامی اعداد و ارقامی که مشاهده می‌کنید رفتار انسانی قرار گرفته است. با توجه به این که رفتارهای انسانی تکرار شونده هستند، می‌توان گفت که رفتارهای بازارهای مالی و به طور کلی اقتصاد نیز در موقعیت‌هایی تکرار پذیر است. نکته دوم این است که همانطور که انسان در هر موقعیتی می‌تواند رفتاری خارج از تکرار نشان دهد از بازارهای مالی نیز می‌توان این انتظار را داشته باشیم که بر خلاف پیش بینی ها و روندهای کشف شده اقدام کنند. از این رو هیچ گاه نمی‌توان بازارهای مالی را بدون ضرر و ریسک در نظر گرفت.

بیشتر بخوانید: آموزش اصول بازار سرمایه [گام های پایه و اولیه در سرمایه گذاری]

مطالعه دقیق بازارهای بدین معنی است که شما باید بازار را بشناسید. در کلام ساده تر شما باید رفتار بازار یا موقعیت سرمایه گذاری هدف را تحلیل کنید. هدف اصلی این تحلیل و مطالعه دقیق بازار این است که شما بتوانید رفتارهای تکرارپذیر را کشف کنید. در واقع شما باید بتوانید روندهای تکرار شده را مشخص کنید و علت این تکراری بودن روند ها را کشف کنید.

به طور مثال ممکن است بازار بورس نزدیک انتخابات تحرکات خاص اما ثابتی داشته باشد. شناخت این تحرکات و فهم روند تکراری بودن آن می‌تواند کمک بزرگی به سرمایه گذاری شما در این بازار داشته باشد.

استفاده از مشاوران مالی و حسابداران

مشاوره امری است که در هر زمینه و حوزه‌ای لازم است. شما یک نفر هستید و نمی‌توانید این انتظار را داشته باشید که بتوانید تمامی مفاهیم فاکتورهای موثر در حوزه اقتصادی را بشناسید.

در واقع مسئله‌ای که وجود دارد این است که اقتصاد علمی است که به فاکتورهای بسیار مختلف و متنوعی وابسته است. گاهی  یک خبر به ظاهر بی اهمیت در گوشه‌ای از دنیا می‌تواند اقتصاد را تحت تاثیر قرار دهد. بزرگ ترین سرمایه گذاران نیز هیچ گاه نمی‌توانند به تنهایی تمامی شرایط و فاکتورها را در نظر بگیرند. از طرف دیگر شناخت فاکتورهای موثر و جدا کردن آن از شاخص‌هایی که تاثیر چندان مستقیمی ندارند کار ساده‌ای نیست.

نکته دیگری که باید به آن توجه کنید این است که در برخی موارد نیاز به واکنش سریع وجود دارد. شما باید بر اساس یک فاکتور مهم سرمایه خود را از بازار خارج کنید و یا وارد یک موقعیت جدید سرمایه گذاری شوید. بنابراین شناخت، تحلیل و عملکرد درست مجموعه‌ای است که می‌تواند شما را در مسیر درست از سرمایه گذاری قرار دهد. اما این مجموعه از عهده یک فرد خارج است. از این رو به نظر می‌رسد که استفاده موقعیت مشاوران و کارشناسان زبده در این حوزه می‌تواند بسیار کارساز و البته ضروری باشد.

اثر سرمایه گذاری در اقتصاد و جامعه

تا به این جا سرمایه گذاری را از دید فردی مورد بررسی قرار دادیم. یعنی دانستیم که چرا یک فرد به سرمایه گذاری نیاز دارد و این سرمایه گذاری چه کمکی می‌تواند به او بکند. اما حال در ادامه می‌خواهیم بدانیم که سرمایه گذاری از بعد اجتماعی چه اثراتی دارد؟ در صورتی که یک فرد در جامعه اقدام به سرمایه گذاری کند چه کمکی به اقتصاد جامعه و وضعیت مالی کشور خود کرده است؟

لطفا همان مدل اقتصادی که در بالاتر برای شما تشریح کردیم را به خاطر بیاورید. در این مدل اقتصاد را مانند ماشینی دانستیم که پر از چرخ دنده‌های متفاوت است. نکته‌ای که در این مدل بیان کردیم این بود که پول عامل اصلی حرکت هر کدام از این چرخ دنده ها محسوب می‌شود. با چرخش یک چرخ دنده پول به سایر چرخ دنده ها منتقل می‌شود و رفته رفته جریان‌های مالی مختلف در دل اقتصاد شکل می‌گیرد.

بیشتر بخوانید: آشنایی با صندوق سرمایه گذاری + راهنمای انتخاب بهترین صندوق ها

نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که با چرخش چرخ دنده ها اقتصاد شروع به حرکت می‌کند. این حرکت باعث بزرگ تر شدن فضای اقتصادی و گسترش جریان‌های مالی است. همچنین عنوان کردیم که چرخش‌های مالی در یک سیستم اقتصادی درست به نحوی صورت می‌گیرد که به نحوی درصدی از سرمایه در گردش فرد به خود او باز می‌گردد. به نوعی جریان‌های مالی در فضای بسته به گردش در می‌آیند. بنابراین با افزوده شدن به این جریان‌های مالی عملا چرخ دنده‌های بیشتری شروع به حرکت می‌کند و سرمایه به شکل عادلانه تری در جامه به جریان می‌افتد.

این چرخش‌های مالی می‌تواند سه نتیجه مثبت و مستقیم داشته باشد:

1. افزایش سرمایه در بازارهای مالی
2. ایجاد شغل و کاهش نرخ بیکاری
3. توسعه کسب و کارهای کوچک و متوسط

پنجره‌های سرمایه گذاری در ایران

ایران نیز مانند بسیاری از کشورهای جهان از مزیت‌های سرمایه گذاری آگاه است. در کشور ما نیز موقعیت‌های مختلف سرمایه گذاری وجود دارد که می‌توان آنها را بر اساس مدل اقتصادی موجود در ایران و همچنین فرهنگ اقتصادی و اجتماعی مردم مورد بررسی قرار داد.

نکته‌ای که وجود دارد این است که موقعیت‌های مختلف اقتصادی در هر کجای دنیا بهره وری متفاوتی می‌تواند داشته باشد. آن چیزی که امروز در ایران به عنوان یک موقعیت سرمایه گذاری عالی شناخته می‌شود ممکن است در کشورهای دیگر وجود خارجی نداشته باشد. این نکته‌ای است که باید به آن توجه داشته باشید. در ادامه به این موضوع به طور کامل اشاره خواهیم کرد.

فرصت‌های سرمایه گذاری در اقتصاد ایران

به طور کلی موقعیت‌ها و فرصت های سرمایه گذاری در اقتصاد ایران را می‌توان به چند دسته بازارهای مالی، بازار املاک، معامله گری و سپرده‌های بانکی یا سرمایه گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت تقسیم بندی کرد.

مسلما در ایران می‌توانید موقعیت‌های متنوع دیگری نیز نام ببرید. اما این موقعیت‌های گفته شده رایج ترین و پرطرفدار ترین آن ها محسوب می‌شود. در خصوص بازارهای مالی، بازار املاک و معامله گری در این مقاله صحبت شد. منظور ما از معامله گری بازارهای طلا و ارز و بازار کالاهای فیزیکی است. تنها موردی که در این بین وجود دارد که به آن به طور کامل پرداخته نشد، موقعیت سرمایه گذاری با سودی مشخص و تضمین شده است.

به طور مثال سپرده‌های بانکی و صندوق‌های درآمد ثابت به طور مشخص می‌توانند سودی از پیش تعیین شده و بدون ریسک را برای شما به همراه داشته باشند. اما نکته‌ای که در این بین وجود دارد این است که ریسک استفاده از این روش کمتر بودن درصد سود نسبت به تورم سالانه است. بنابراین عملا در این روش فرد با کاهش ارزش سرمایه رو به رو می‌شود. اما با توجه به نیاز تنوع در سبد سرمایه گذاری و همچنین حضور افراد در معاملات پرریسک، استفاده از این روش‌های می‌تواند ریسک سبد سرمایه گذاری را کاهش دهد.

اما در کنار این ها مفهوم جدیدی در دنیای اقتصاد ایران ایجاد شده است که آن را تحت عنوان کرادفاندینگ می‌شناسیم. در این روش سرمایه گذاران خرد و کلان در کنار یک دیگر نیاز مالی یک شرکت خصوصی یا یک کسب و کار را بدون شراکت در امور کسب آن تامین سرمایه می‌کنند. در واقع می‌توان گفت که سرمایه گذاران در این روش به عنوان وام دهنده عمل می‌کنند.

بیشتر بخوانید: کرادفاندینگ چیست؟ آنچه که در مورد تامین مالی جمعی باید بدانید

دونگی پلتفرمی است که در ایران این روش را پیش گرفته است. شما می‌توانید در دونگی طرح‌های اقتصادی شرکت‌های مختلف را مشاهده کنید و بر اساس سودآوری و دوره سرمایه گذاری اقدام به انتخاب کنید. دو نکته در خصوص این روش جدید وجود دارد. اول این که اصل سرمایه شما تضمین شده خواهد بود. بنابراین نگرانی بابت از بین رفتن سرمایه وجود ندارد. نکته دوم این است که معمولا طرح‌های ارائه شده می‌توانند سودی بالاتر از تورم سالانه برای شما داشته باشند. در این پلتفرم شما می‌توانید طرح‌هایی را پیدا کنید که سود سالانه بیش از 40 درصد را در اختیار کاربران خود قرار داده است.

مزایای سرمایه گذاری در امور ملکی

امور ملکی در ایران به عنوان یک موقعیت سرمایه گذاری بزرگ شناخته می‌شود. علت این مسئله دو چیز است. اول این که امور ملکی در ایران درگیر قوانین مالیاتی چندانی نشده و افراد می‌توانند با پرداخت کمترین هزینه‌های جانبی مانند مسائل مالیاتی نسبت به نقل و انتقالات ملکی اقدام کنند. همچنین در حوزه اجاره نیز این مسئله به شکل بهتری خودش را نشان می‌دهد.

بیشتر بخوانید: معایب و مزایای سرمایه گذاری در ملک (مسکن و زمین)

مسئله دوم این است که امور ملکی فرصت سرمایه گذاری است که اثر خود را به صورت بلند مدت نشان می‌دهد. از این رو افراد می‌توانند بر اساس نیازهای خودشان به سرمایه گذاری بلند مدت از این نوع سرمایه گذاری استفاده کنند. از طرف دیگر امور ملکی می‌تواند درآمد ثابت و پایداری را برای فرد به همراه داشته باشد که این مسئله برای بسیاری از افراد نکته‌ای جالب توجه و مهم است.

توانمندی‌های کسب و کار در ایران

همانطور که در این مقاله عنوان کردیم، سرمایه گذاری در کسب و کارهای مختلف به شکل شروع یک کسب و کار و یا شراکت در آن از جمله موقعیت‌های مهم و پرکاربرد سرمایه گذاری محسوب می‌شود. اما مسئله‌ای که وجود دارد این است که این موقعیت در ایران بسیار  پر ریسک محسوب می‌شود.

در واقع مدل اقتصادی و نوسانات اقتصادی که وجود دارد نمی‌تواند چشم انداز درستی از آینده یک کسب و کار در اختیار ما قرار دهد. این مسئله لزوما به معنی منفی نیست. در کلام ساده تر همانطور که احتمال شکست و نابودی هر کسب و کاری در ایران وجود دارد، این احتمال نیز می‌رود که یک کسب و کار بتواند به خوبی خودش را اثبات کند و سریعا شروع به سودآوری نماید.

به طور مثال شراکت در یک فروشگاه اینترنتی لوازم آرایشی و بهداشتی می‌تواند شما را به موفقیت‌های مالی خوبی برساند. در عین حال این امکان وجود دارد که این کسب و کار منجر به از بین رفتن سرمایه شما شود. بنابراین اصلی ترین توانمندی کسب و کارها در ایران این است که می‌تواند شما را به موفقیت‌های بسیار خوبی از نظر مالی و اجتماعی برساند.

بیشتر بخوانید: لیست شغل های خانگی پردرآمد

یکی از جالب ترین نکاتی که در این خصوص وجود دارد این است که مالیات‌های دولتی برای کسب و کارهای مختلف به صورت یکسان در نظر گرفته شده است. این در حالی است که در کشورهای سطح اول بر مبنای اقتصاد مالیاتی هر کسب و کار بر اساس میزان درآمدی که دارد باید نسبت به پرداخت مالیات اقدام کند. بنابراین همواره یک سقف شیشه‌ای مانع پیشرفت بیش از اندازه شما از نظر مالی خواهد شد. این در حالی است که برای کسب درآمد در ایران هیچ محدودیتی وجود ندارد.

تاثیر سیاست‌های مالی و اقتصادی بر سرمایه گذاری

در بالاتر این مسئله را به شکل کامل مورد بررسی قرار دادیم. در این جا نیز همان مفاهیم را به صورت خلاصه و تکمیل شده به شما ارائه می‌دهیم. در حالت کلی همانطور که گفته شد تمامی کشورهای دنیا عمدتا از دو سیاست مالی و اقتصادی استفاده می‌کنند. این دو سیاست مالی عبارتند از سیاست‌های مالیاتی و تورمی.

بیشتر بخوانید: اهداف سرمایه گذاری و الزامات آن

همانطور که گفتیم عمده کشورهای سطح اول جهان بر اساس سیاست مالیاتی اقتصاد را مدیریت می‌کنند. در این حالت مالیات مانند ابزاری کاربردی جریان‌های مالی ایجاد شده در اقتصاد را مدیریت کرده و به چرخ دنده ها اجازه گسترش بیش از اندازه را نمی‌دهند. در واقع این چرخ دنده ها زمانی می‌توانند بزرگ شوند که مالیات اجازه آن را صادر کرده باشد. مالیات نیز بر اساس مدل اقتصادی و ماشینی که وجود دارد این کار را انجام می‌دهد.

بنابراین تاثیر این نوع سیاست بر اقتصاد کشور این است که در چنین اقتصاد‌هایی عملا تورم وجود ندارد و ارزش سرمایه حفظ می‌شود، اما کسب و کارها امکان گسترش کمتری دارند. همچنین مالیات این اجازه را نمی‌دهد که نقدینگی زیادی در اختیار افراد جامعه باشد. با این حال در این کشورها نیز می‌توانید اثراتی از تورم را پیدا کنید. چیزی که تحت عنوان نرخ بهره شناخته می‌شود.

بیشتر بخوانید: شغل های آنلاین و اینترنتی؛ همه آنچه که باید بدانید!

اما در کشورهایی مانند ایران سیاست مالی تورمی پیش گرفته شده است. در این سیاست تورم مانند سدهای محکمی در مسیر جریان‌های مالی قرار می‌گیرد. بنابراین عملا جریان مالی با کاهش ارزش سرمایه مواجه می‌شود. مسئله‌ای که وجود دارد این است که این کاهش ارزش سرمایه در کشورهای تورمی بر اساس تزریق سرمایه جبران می‌شود. بنابراین جریان‌های مالی بسیار بزرگ و گسترده‌ای در دل اقتصاد به راه می‌افتد در حالی که مجموع ارزش آن بسیار ناچیز است!

مسئله‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که در چنین اقتصادهایی به سبب حجم گسترده‌ای سرمایه‌های در گردش فساد مالی افزایش پیدا می‌کند. حال می‌خواهیم بدانیم انتخاب سیاست‌های مالی چه تاثیری در سرمایه گذاری می‌تواند داشته باشد؟ این مفهومی است که می‌توان از دو جنبه زیر به آن نگاه کرد:

1. تحلیل تاثیر قوانین مالی و مالیاتی
2. سیاست‌های پولی و نرخ بهره

تحلیل تاثیر قوانین مالی و مالیاتی

همانطور که گفتیم قوانین مالی و مالیاتی به عنوان یک ابزار مهم برای کنترل جریان‌های مالی در کشورهای مالیاتی شناخته می‌شود. بنابراین زمانی که قوانین مالیاتی تغییر می‌کند عملا می‌توان انتظار داشت که در چنین کشورهایی جریان‌های مالی تغییر کرده و موقعیت‌های سرمایه گذاری جدیدی ایجاد شود و برخی دیگر از موقعیت‌های سرمایه گذاری از بین برود.

اما سوال اینجاست که در کشورهایی مانند ایران آیا تغییر قوانین مالی و مالیاتی می‌تواند در سرمایه گذاری تغییری ایجاد کند؟ شاید دولت دوست داشته باشد که این گونه نشان دهد که بر اساس مالیات و قوانینی از این دست می‌تواند در روند سرمایه گذاری و موقعیت‌های مالی تاثیرگذار باشد. اما از آنجایی که اساس سیاست مالی در ایران بر اساس تورم پایه ریزی شده، نمی‌توان انتظار داشت که مالیات بتواند تاثیر چندان زیادی در این خصوص داشته باشد.

بیشتر بخوانید: سرمایه گذاری خطرپذیر (جسورانه) چیست؟

به طور مثال طی سال‌های گذشته دولت بارها اعلام کرده است که در خصوص املاک و مستغلات سیستم‌های مالیاتی خاصی در نظر گرفته است. اما آیا این سیستم ها توانسته جلوی سرمایه گذاری را در این موقعیت بگیرد؟ بنابراین این قوانین باید منطبق بر سیستم و سیاست انتخاب شده باشد. زمانی که دولت در سیستم اقتصادی تورمی خود به عنوان بزرگ ترین تولید کننده و مصرف کننده حضور دارد نمی‌توان انتظار داشت که قوانین غیر از تورم در این اقتصاد حاکم شود.

سیاست‌های پولی و نرخ بهره

سیاست‌های پولی بدین معنی است که دولت یا حاکمیت به دنبال چه اهداف اقتصادی است. در برخی موارد حاکمیت به دنبال کاهش نقدینگی در سطح جامعه است و در مواردی سیاست دولت بر افزایش تولید است. این سیاست‌های پولی است که نشان می‌دهد جریان مالی قرار است به چه سمتی حرکت کند. بنابراین شناخت این سیاست‌های می‌تواند ما را در مسیر درست انتخاب یک موقعیت مالی و سرمایه گذاری درست قرار دهد.

یکی از ابزارهای بسیار کارآمد برای شناخت این سیاست ها، نرخ بهره است. نرخ بهره معمولا به صورت سالانه توسط دولت اعلام می‌شود. نرخ بهره نشان می‌دهد که بانک‌های دولتی و اصلی کشور حق دارند سپرده گذاری با چند درصد سود انجام دهند. یعنی نرخ بهره‌ای که قرار است به سرمایه گذاران و سپرده گذاران تعلق بگیرد چقدر است. در کشورهایی مانند آمریکا نرخ بهره تاثیر مستقیم در روند سرمایه گذاری دارد. اما در ایران با توجه به افزایش نرخ تورم عملا نرخ بهره کارایی خود را از دست داده است. از این روست که گفته می‌شود وضعیت تورم از اختیار دولت خارج شده است. زیرا غالب ابزارهای کنترل جریان مالی از جمله نرخ بهره کارکردی ندارد.

نکات کلیدی در مدیریت سرمایه گذاری

برای داشتن یک سرمایه گذاری موثر نکات بسیاری را باید رعایت کند. این نکات و عوامل موثر در آن به اندازه‌ای گسترده است که عملا نمی‌توان همه آن ها را در نظر گرفت. اما در این بین چند نکته کلیدی وجود دارد که تقریبا در همه انواع مدل‌های سرمایه گذاری صدق می‌کند.

به طور مثال رها نکردن موقعیت سرمایه گذاری برای مدل طولانی و بررسی مداوم سبد سرمایه گذاری از مهم ترین نکاتی است که می‌تواند شما را در مسیر درست و سودآوری قرار دهد. در ادامه مدیریت پرتفوی و رصد و ارزیابی سرمایه گذاری ها به طور دوره‌ای را به صورت مجزا توضیح خواهیم داد. با ما همراه بمانید.

مدیریت پرتفوی

پرتفوی یک اصطلاح بورسی محسوب می‌شود. این اصلاح به معنی مجموعه سرمایه گذاری است که فرد در بورس انجام می‌دهد. اما می‌توان از پرتفوی به عنوان یک سبد سرمایه گذاری نیز استفاده کرد. مسئله‌ای که وجود دارد این است که شما باید یاد بگیرید که چگونه این سبد را مدیریت کنید.

بیشتر بخوانید: بهترین سرمایه گذاری میان مدت در سال 1403

در کلام ساده تر مدیریت پرتفوی مانند یک شمشیر دولبه است. برخی از افراد بر اساس کوچکترین تغییرات لحظه‌ای به سرعت پرتفوی خود را تغییر می‌دهند و برخی دیگر اعتقادی به هیچ تغییری در سبد سرمایه گذاری خود ندارند. مدیریت بدین معنی است که شما بدانید در چه زمانی چه کاری باید انجام دهید.

استفاده از ابزارهایی مانند حفظ حد سود و زیان، داشتن سرمایه‌ای که همواره در گردش باشد و ده ها مورد دیگر می‌تواند شما را در مدیریت سبد سرمایه گذاری یا پرتفوی شما را کمک کند.

رصد و ارزیابی سرمایه گذاری ها به طور دوره ای

وارن بافت به عنوان یکی از بزرگ ترین و مطرح ترین سرمایه گذاران جهان معتقد است که بازار (هر بازار و موقعیت سرمایه گذاری) خلق و خوی دیوانه‌ای دارد. بنابراین نگاه کردن و بررسی مدام بازارها می‌تواند فرد را به مرز جنون برساند! این مسئله کاملا طبیعی است. در واقع سرمایه گذاران با تجربه و قدیمی به خوبی می‌دانند که موقعیت‌های سرمایه گذاری روندهای مختلفی همواره به خود می‌گیرند و در نهایت برآیند این روند است که اهمیت دارد.

اما سرمایه گذاران جوان و بی تجربه معمولا به صورت روزانه، لحظه ای، ساعتی و... سرمایه گذاری‌های خود را پایش می‌کنند. در هر لحظه این سرمایه گذاری در موقعیت خاصی قرار دارد و همین تغییر وضعیت و قرار گرفتن در موقعیت‌های مختلف می‌تواند فرد را عاصی کند.

اما این سخن بدین معنی نیست که سرمایه گذاری به حال خود رها شود. سرمایه گذاران به جز در مواقع حساس و به جز در حالت‌هایی که حد سود و زیان آن ها فعال نشده باشد معمولا در دوره‌های مشخص به طور مثال به صورت هفتگی اقدام به پایش و مدیریت سرمایه گذاری خود می‌کنند. البته این مسئله بستگی به نوع سرمایه گذاری دارد.

بیشتر بخوانید: تاثیر فناوری بر کسب و کار چیست؟ | فرصت ها و چالش های اثر فناوری بر بیزنس

به طور مثال سرمایه گذاری در املاک و مستغلات نیازی به پایش هفتگی ندارد. چرا که این بازار بسیار سنگین است و مسلما طی یک هفته اتفاق چندان خاصی برای آن رخ نمی‌دهد.

جمع بندی

سرمایه گذاری کاری است که شروع آن از فردا می‌تواند دیر باشد! در واقع سرمایه گذاری ابزاری است که شما باید یاد بگیرید از آن استفاده کنید. موقعیت‌های سرمایه گذاری مختلفی امروز وجود دارد که می‌تواند شما را در آینده‌ای نه چندان دور در وضعیت مالی بهتری قرار دهد.

همانطور که گفتیم بدون سرمایه گذاری ارزش درآمد و سرمایه‌ای شما به خصوص در کشورهایی مانند ایران کاهشی خواهد بود. بنابراین برای حفظ ارزش سرمایه و درآمدی که دارید لازم است دست به سرمایه گذاری بزنید. در این مقاله سرمایه گذاری را از جنبه‌های مختلفی مورد بررسی قرار دادیم و سعی کردیم نکات خاص و کلیدی برای این کار به شما ارائه دهیم. اگر بخواهیم به صورت خلاصه بیان کنیم، برای این که بتوان یک سرمایه گذار موفق شد لازم است که:

1. مفاهیم اولیه و ابتدایی مربوط به سرمایه گذاری را بشناسید.
2. بازارهای مالی مختلف را مورد بررسی قرار دهید و آن ها را به صورت مداوم رصد کنید.
3. شخصیت خودتان را بشناسید و بر اساس اهداف و نیازهایی که دارید اقدام به طراحی استراتژی کنید.
4. سبد سرمایه گذاری خاص خودتان را طراحی کنید و سعی کنید در موقعیت‌های مختلف امکان انعطاف و تغییر در آن وجود داشته باشد.
5. از فناوری‌های به روز دنیا به خصوص در حوزه سرمایه گذاری غافل نشوید.
6. تجربیات دیگران می‌تواند در طراحی و ایجاد یک استراتژی درست و شناخت موقعیت‌های سرمایه گذاری کمک کننده باشد.

همچنین در نظر داشته باشید شما می‌توانید به صورت دقیق و مفصل تر مراحل شروع سرمایه گذاری و موفقیت در آن را در مقاله "شروع سرمایه گذاری با سود؛ سرمایه گذاری را چگونه و از کجا آغاز کنم؟" مطالعه کنید.

نکته پایانی این است که کسب دانش و تجربه لازم برای به دست آوردن پوزیشنی مناسب در سرمایه گذاری نیاز به زمان دارد. در این فاصله شما می‌توانید از موقعیت‌های نسبتا کم ریسک تر مانند کرادفاندینگ استفاده کنید. شما در پلتفرم دونگی می‌توانید به سادگی طرح‌های مختلف را مورد بررسی قرار دهید و بر اساس نیازی که دارید اقدام به سرمایه گذاری کنید. یادتان باشد که این سرمایه گذاری معاف از مالیات بوده و دونگی هیچ کارمزدی از شما دریافت نمی‌کند.