سرمایه چیست؟ انواع، مفاهیم و مثال

مفهوم سرمایه، یکی از مهم‌ترین عناصر در اقتصاد و مدیریت است که در تمامی حوزه‌های زندگی انسانی تأثیرگذاری دارد. سرمایه به انگلیسی (Capital) است و به معنای دارایی‌هایی است که قابلیت تولید و ایجاد ارزش اقتصادی را دارند. این دارایی‌ها می‌توانند مالی، فیزیکی، انسانی و فرهنگی باشند. سرمایه به عنوان یک عامل کلیدی در توسعه اقتصادی و ارتقای سطح زندگی جامعه، بسیار مهم است. آشنایی با معنای سرمایه به ما کمک می‌کند تا بهترین استفاده را از منابع و ظرفیت‌های موجود داشته باشیم و بتوانیم بهبود و توسعه اقتصادی را در جوامع خود ایجاد کنیم. پس با ما همراه باشید تا بدانیم سرمایه چیست و چه انواعی دارد.

فهرست مطالب

• آشنایی با تعریف سرمایه
• تفاوت دارایی و سرمایه چیست؟
• تفاوت بدهی و سرمایه چیست؟
• انواع سرمایه چیست؟
  • سرمایه در گردش
  • سرمایه بدهی
  • سرمایه سهام
  • سرمایه تجاری
  •  سرمایه تخصصی
• منابع تامین سرمایه کدامند؟
• اهمیت سرمایه انسانی برای یک سازمان
• ساختار سرمایه چیست؟
• بهترین روش تأمین سرمایه در ایران
• چرا کرادفاندینگ را به همه پیشنهاد می‌کنیم؟
• جمع‌بندی

آشنایی با تعریف سرمایه

وقتی صحبت از معنی سرمایه به میان می‌آید، تعریف ارائه شده توسط به نیک بارنهارت (Nic Barnhart) از آزمایشگاه‌های پارتو سرمایه گویای آن چیزی است که نیاز داریم: «پولی که برای کسب درآمد بیشتر استفاده می‌شود». این تعریف ساده می‌تواند برای همه افراد درگیر با شرکت‌های بزرگ و کوچ معنایی کاربردی داشته باشد. در دنیای تجارت، اصطلاح سرمایه به معنای هر چیزی است که یک کسب‌وکار در اختیار دارد و به ایجاد ثروت کمک می‌کند.

در واقع، منابع یک سرمایه دار عبارت‌اند از:

• دارایی‌های مالی قابل نقد شدن مانند وجه نقد، معادل‌های نقدی و اوراق بهادار قابل فروش
• دارایی‌های مشهود مانند ماشین‌آلات و امکانات مورد استفاده برای ساخت یک محصول
• سرمایه انسانی (یعنی افرادی که برای تولید کالا و خدمات کار می‌کنند)
• سرمایه برند (یعنی ارزش درک شده از شناخت برند)

تفاوت دارایی و سرمایه چیست؟

اگرچه دارایی و سرمایه در علم اقتصاد با هم ارتباط قرار دارند، اما در معنای آن‌ها تفاوت‌هایی وجود دارد. دارایی به هر آنچه که توسط یک شخص یا تجارت به تملک گرفته شده، اشاره می‌کند. این اموال شامل دارایی‌های نقدی و غیرنقدی می‌شود. به عبارتی، هر چیزی که توجه ما را به مالکیت و کنترل یک شخص یا تجارت جلب کند، در دسته دارایی قرار می‌گیرد.

بیشتر بخوانید: سرمایه گذاری چیست و انواع روش های سرمایه گذاری کدام است؟

از سوی دیگر، سرمایه به عنوان یک نوع از مالکیت خصوصی تعریف می‌شود که قادر است ارزش خلق کند و در سوددهی بیشتر به تجارت ما کمک کند. به عبارت دیگر، سرمایه به آن دارایی‌هایی اطلاق می‌شود که قدرت خلق ارزش و سودآوری بیشتر را دارند. با استفاده از سرمایه، تجارت می‌تواند بهبودی مناسبی را در ارزش و سودآوری خود تجربه کند.

تفاوت بدهی و سرمایه چیست؟

برای اینکه بدانیم سرمایه چیست، باید نگاهی هم به تفاوت آن با مفهوم بدهی داشته باشیم. بدهی به معنای از دست دادن پول یا دارایی است، در حالی که سرمایه به دارایی‌هایی اطلاق می‌شود که قابلیت ایجاد ارزش بیشتر را دارند. بدهی‌ها می‌توانند به شکل‌های مختلفی مانند بدهکار بودن به یک فرد یا کسب‌و‌کار تجربه شوند و باید به صورت کلی یا تقسیط آن‌ها را بازپرداخت کرد. همچنین بدهی ممکن است نیاز به ضمانت داشته باشد. در کل، بدهی به حق مالی یا ادعای این حق از طرف طلبکار گفته می‌شود و ممکن است به دو دسته بدهی‌های جاری یا کوتاه مدت و بدهی‌های غیر جاری یا بلند مدت هم تقسیم شود.

انواع سرمایه چیست؟

برای بررسی بهتر حق صاحبان یک مؤسسه یا شرکت، بد نیست با 5 نوع سرمایه برتر برای تجارت آشنا شویم. در اصل باید به یاد بسپارید که پنج روش متداول برای جمع‌آوری سرمایه توسط کسب‌وکارها وجود دارد، خواه تأمین مالی شرکت برای راه‌اندازی شرکت باشد، خواه برای کمک به یک شرکت در یک دوره رشد. این مسئله را به یاد داشته باشید که سرمایه در گردش، بدهی و سرمایه دارایی منابع اصلی سرمایه در تجارت هر کسب‌وکاری هستند، اما سرمایه تجاری فقط در شرکت‌هایی در فضای مالی یافت می‌شود.

بیشتر بخوانید: شروع سرمایه گذاری؛ سرمایه گذاری را چگونه و از کجا آغاز کنم؟

1. سرمایه در گردش

سرمایه در گردش یا همان Working capital، تفاوت بین دارایی‌ها و بدهی‌های یک شرکت را نشان می‌دهد. این نوع سرمایه به ما اجازه می‌دهد توانایی یک شرکت برای تولید وجه نقد و البته پرداخت تعهدات مالی کوتاه مدت خود را اندازه گیری کنیم. این مفهوم گاهی به عنوان نقدینگی هم شناخته می‌شود. برای اینکه بدانید روش محاسبه این نوع سرمایه چیست، می‌توانید از فرمول زیر استفاده کنید.

سرمایه در گردش = دارایی‌های جاری منهای بدهی‌های جاری

سرمایه در گردش مثبت یعنی ارزش دارایی‌های جاری شرکت بیشتر از بدهی‌های جاری آن است. از سوی دیگر سرمایه در گردش منفی هم به این معنی است که بدهی‌های جاری بر دارایی‌های جاری غلبه کرده‌اند. این مسئله می‌تواند منجر به مشکلات مالی با طلبکاران، رشد کم یا توقف تولید شود.

2. سرمایه بدهی

سرمایه بدهی یا همان Debt capital هم از طریق استقراض از مؤسسات مالی، بانک‌ها، دوستان و خانواده، کارت‌های اعتباری، برنامه‌های وام دولتی و سرمایه خطرپذیر یا با انتشار اوراق قرضه به دست می‌آید. بدیهی است که این روش سرمایه در بانکداری برای استقراض به سابقه اعتباری ثابت کسب‌وکارها نیز نیاز دارند. سرمایه بدهی باید به طور منظم پرداخت شود (با بهره) اما بر خلاف بدهی یک فرد، به جای بار مالی، بیشتر به عنوان بخش مهمی از ایجاد یک تجارت در نظر گرفته می‌شود.

3. سرمایه سهام

سرمایه سهام (Equity capital) یا همان حقوق صاحبان سهام عبارت است از هر سرمایه‌ای که از طریق فروش سهام به دست می‌آید. این مفهوم با روش اساسی مورد توجه است که باید در آن دقت کنیم سهام به صورت خصوصی فروخته شده یا عمومی:

• خصوصی: سهام یک شرکت در یک گروه خصوصی از سرمایه گذاران
• عمومی: سهام یک شرکت که در بورس اوراق بهادار پذیرفته شده است.

به یاد داشته باشید پولی که سرمایه‌گذار برای سهام یک شرکت می‌پردازد به سرمایه سهام شرکت تبدیل می‌شود. این سرمایه در امور مالی نقش مهمی دارد و باعث پیشرفت آن کسب‌وکار خواهد شد.

4. سرمایه تجاری

سرمایه تجاری (Trading capital) منحصرا در صنعت مالی مورد توجه است و در تعریف آن به این نتیجه می‌رسیم که شرکت‌های کارگزاری برای حمایت از استراتژی‌های سرمایه‌گذاری خود به سرمایه کافی نیاز دارند. برای اینکه بدانید این نمونه از انواع سرمایه چیست، فراموش نکنید که سرمایه تجاری از بسیاری از معاملات روزانه که حق صاحبان یک مؤسسه کارگزاری برای کسب سود انجام می‌دهند، پشتیبانی می‌کند. البته معاملات بزرگ انجام شده توسط بزرگ‌ترین شرکت‌های کارگزاری را هم مورد حمایت قرار می‌دهد.  این نوع سرمایه گاهی به تجار فردی و گاهی به کل شرکت اعطا می‌شود.

بیشتر بخوانید: سرمایه گذاری با 50 میلیون تومان [ایده های منطقی و پر سود]

5. سرمایه تخصصی

گاهی اوقات، یک شرکت ممکن است بتواند از طریق کارایی در عملیات تجاری، جریان نقدی اضافی ایجاد کند. وجوه تولید شده به این صورت سرمایه تخصصی (Specialty Capital) نامیده می‌شود. اگر تأمین کنندگان کسب‌وکار شما با پرداخت تأخیر موافقت کنند، این عمل آنها در لیست انواع سرمایه در اقتصاد به عنوان تأمین مالی فروشنده (vendor financing) شناخته می‌شود. از سوی دیگر، تأمین مالی زنجیره تأمین مشابه وام‌های روز پرداخت است. اغلب، بانک‌ها پس از کسر کارمزد، مبلغ فاکتور کسب‌و‌کار شما را به عنوان وام در نظر می‌گیرند. همچنین می‌توانید با توجه به مفهوم سرمایه و سرمایه‌گذاری عاقلانه مقدار مناسبی از منابع مالی را ایجاد کنید تا در روند پیشرفت خود برنامه‌ریزی‌های بهتری انجام دهید.

منابع تامین سرمایه کدامند؟

با توجه به موارد ذکر شده به این نتیجه می‌رسیم که سرمایه برای هر کسب‌وکاری حیاتی است، اما باید از جایی به دست آید. به طور کلی، چهار منبع اصلی سرمایه را می‌توان به موارد زیر تقسیم کرد:

• سرمایه سهام: پولی که از فروش سهام شرکت به صورت عمومی یا خصوصی به دست می‌آید.
• سرمایه بدهی: پولی است که از بانک‌ها، افراد یا مؤسسات وام گرفته شده است (به عنوان مثال از طریق اوراق قرضه شرکتی).
• کمک‌های بلاعوض: وقتی قرار است بدانیم که سرمایه چیست می‌توانیم به کمک‌های مالی و یارانه‌های دولتی هم اشاره کنیم که می‌توانند منبع سرمایه تجاری ما باشند. بسته به هر کشوری که کسب‌وکارها در آن فعالیت می‌کنند، تعدادی از انواع کمک‌های مالی به این سبک در دسترس است.
• درآمد: درآمد کسب‌وکار (هر پولی است که از فروش، تجارت و همکاری دریافت می‌شود)، می‌تواند سرمایه‌ای برای سرمایه گذاری مجدد در کسب‌وکار ایجاد کند. این‌ها به صورت پول نقد یا معادل نقدی مد نظر خواهند بود.

اهمیت سرمایه انسانی برای یک سازمان

در کنار منابع مالی، سرمایه انسانی هم برای یک سازمان بسیار اهمیت دارد. دانش و مهارت‌های افراد می‌تواند به صورت مستقیم در بهبود عملکرد و بهره‌وری سازمان تاثیر بگذارد. افرادی که دارای آموزش و تجربه کاری مناسب هستند، قادر به انجام وظایف خود با دقت و کیفیت بالا خواهند بود. سرمایه انسانی همچنین برای رشد و پیشرفت سازمان بسیار حائز اهمیت است. افرادی که دارای توانایی‌های رهبری، تعاملات بین فردی قوی و توانمندی‌های مدیریتی هستند، قادر به ایجاد فرهنگ سازمانی سالم و سازماندهی منابع خواهند بود که به دستیابی به اهداف سازمانی کمک شایانی می‌کند.یک مثال برای درک اینکه سرمایه چیست.

بیشتر بخوانید: بهترین روش سرمایه گذاری در شرایط فعلی اقتصاد ایران

حتما می‌توانید نمونه های سرمایه را برای خودتان جمع بندی کنید، اما اجازه دهید برای درک بهتر مفهوم، یک مثال بزنیم.

شرکت آمبرلا در زمینه تولید دارو برای جلوگیری از نقص ژنتیکی فعالیت می‌کند. با این حال، زمانی که شروع به کار کرد، فاقد منابع مالی برای سرمایه گذاری مورد نیاز بود. بنابراین مالکان مبلغ X را کمک کرده و 50٪ را برای توسعه زیرساخت‌ها و نوسازی ساختمان استفاده کردند. موجودی مورد نظر برای خرید ماشین‌آلات و تجهیزات استفاده شد.

مدیران شرکت برای شروع تحقیق و توسعه دارو، هنوز به بودجه نیاز داشتند. بنابراین 20 درصد مبلغ مورد نیاز را از اقوام و آشنایان وام گرفتند. برای اینکه بهتر متوجه شوید سیستم مورد نظر آنها برای تأمین سرمایه چیست، باید بدانید با تأمین مالی از طریق بانک تجاری هم 20 درصد دیگر به بودجه شرکت اضافه کردند. در نهایت با فروش اوراق بهادار در بازار سرمایه، 60 درصد از وجوه را برای به دست آوردن موجودی کلی در نظر گرفتند.

با نگاهی به این مثال سرمایه مالی، درک می‌کنید که شرکت آمبرلا سرمایه مالی را از طرق مختلف تأمین می‌کند. روند تأمین سرمایه آنها شامل کمک‌های مالکان، اعتبار آشنایان، وام‌های بانکی و تأمین مالی بازار سرمایه بوده است.

ساختار سرمایه چیست؟

ساختار سرمایه، همان نحوه ایجاد و مدیریت سرمایه است. اکثر شرکت‌ها از ترکیب متعادلی از بدهی و حق صاحبان یک مؤسسه برای تأمین سرمایه مورد نیاز خود استفاده می‌کنند. همچنین، تحلیل‌گران اغلب از نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام برای تعیین سلامت مالی یک شرکت استفاده خواهند کرد. در ضمن، نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام 50 درصد یا بیشتر به این معنی است که شرکت بدهی بیشتری نسبت به حقوق صاحبان سهام دارد. گفته می‌شود که چنین شرکت‌هایی دارای اهرم بالایی هستند و از این رو ریسک سرمایه گذاری بیشتری برای آنها در نظام سرمایه داری در نظر گرفته می‌شود.

بهترین روش تأمین سرمایه در ایران

پس از آشنایی با مسئله سرمایه در حسابداری و دیگر بخش‌های یک شرکت تجاری، خوب است که با یکی از بهترین روش‌های تأمین سرمایه در ایران هم آشنا شوید.  در این مبحث ما کرادفاندینگ را به شما پیشنهاد می‌کنیم، زیرا با استفاده از آن می‌توانید در پلتفرم‌های تأمین مالی جمعی به عنوان سرمایه‌گذار یا سرمایه‌پذیر شرکت کنید.

بیشتر بخوانید: کرادفاندینگ چیست؟ آنچه که در مورد تامین مالی جمعی باید بدانید

برای هر دو گروه، اطلاع از شرایط شرکت در کرادفاندینگ و بررسی نقاط قوت و ضعف این روش تأمین مالی بسیار حائز اهمیت است. وقتی می‌خواهیم بدانیم منظور از این روش تأمین سرمایه چیست، باید جنبه‌های مختلفی از یک طرح تجاری را در نظر بگیریم. به عنوان مثال، اگر بخواهیم در طرح های سرمایه گذاری شرکت کنیم که موضوع آن تولید و فروش انواع رزین است، باید بدانیم که بازار این محصول اشباع شده یا نه و امکان کسب سود در این بازار وجود دارد یا خیر. همچنین، محصول نهایی این طرح چه جایگاهی در صنعت دارد.

از آنجایی که توجه به این نکات برای شرکت‌ها و کسب‌و‌کارهای علاقه‌مند به کرادفاندینگ بسیار مهم است، در پلتفرم عرضه اوراق بهادار پُربازده دونگی شرایط این کار را برای شما فراهم کرده‌ایم. کافی است با مطالعه طرح‌های مختلف و بررسی نکاتی مانند دوره سرمایه‌گذاری روش طرح، نرخ بازده داخلی ماهانه و برآورد سود یک‌ساله سرمایه گذاری رو آن طرح را شروع کنید.

چرا کرادفاندینگ را به همه پیشنهاد می‌کنیم؟

این روش به عنوان یک پلتفرم آنلاین عمل می‌کند که بین سرمايه گذاران و شرکت‌های نوپا و سرمايه‌گذاران خصوصی قرار می‌گیرد. از آنجایی که کرادفاندینگ معمولا در صنایع خلاقانه و نوپا استفاده می‌شود، می‌توان از آن برای تامین سرمایه با هزینه کمتری استفاده کرد. در واقع این روش به سرمایه‌گذارانی که می‌خواهند با هزینه کم وارد این عرصه شوند کمک می‌کند تا سوددهی مناسبی را تجربه کنند.

بیشتر بخوانید: بهترین روش سرمایه گذاری برای کارآفرینی در ایران

یکی دیگر از دلایلی که باعث می‌شود کرادفاندینگ به عنوان یک روش مناسب برای تامین سرمایه پیشنهاد شود، راحتی و در دسترس بودن آن است. هیچ دانش خاصی برای شرکت در کرادفاندینگ نیاز نیست و هر کسی می‌تواند در پلتفرم دونگی شرکت کرده و یا سرمایه گذاری کند.

علاوه بر این، کرادفاندینگ مزیت نداشتن محدودیت زمانی را هم به ما ارائه می‌کند. در این روش، برخلاف سایر روش‌های سنتی تامین سرمایه، محدودیت زمانی وجود ندارد و شرکت‌ها می توانند به طور مداوم برای جذب سرمایه مورد نیاز تلاش کنند.

بیشتر بخوانید: سرمایه گذاری با سود بالاتر از سود بانکی (با ضمانت نامه بانکی تعهد پرداخت اصل و سود)

جمع‌بندی

در این فرصت سعی داشتیم شما را با سوال سرمایه چیست آشنا کنیم. به یاد داشته باشید که تعریف سرمایه از منابع انسانی تا منابع مالی را تحت پوشش قرار می‌دهد و برای درک بهتر آن باید این معنا را موشکافی کرد. ما در این فرصت شما را با نکات مهم مسئله آشنا کردیم تا دید خوبی نسبت به مفهوم سرمایه پیدا کنید. در ضمن کارشناسان دونگی، استفاده از روش کرادفاندینگ را به عنوان بهترین راه تأمین سرمایه برای مدیران و سرمایه گذاران به شما پیشنهاد می‌کنند. در این روش تامین سرمایه می‌توانید به طیف گسترده‌ای از سرمایه‌گذاران دسترسی داشته باشید و علاوه بر تلاش برای جمع‌آوری منابع مالی، نام برند خودتان را هم به گوش افراد زیادی برسانید.