توقف نماد در بورس به چه معناست و چه دلایلی دارد؟

یکی از موارد مهم و موثر در بازار سرمایه به ویژه بازار بورس و فرابورس، موضوع توقف نماد است. توقف نماد که به معنای توقف معاملات سهام یک شرکت یا اوراق بهادار خاص است گاهی به صورت موقت و گاهی به صورت دائمی رخ می‌دهد. توقف نماد در بورس دلایل مختلفی دارد که در این مطلب قصد بررسی و توضیح آن‌ها را داریم. با مجله دونگی همراه باشید.

فهرست مطالب:

• توقف نماد معاملاتی چیست؟
• انواع وضعیت نمادها در بورس
• توقف نماد در بورس؛ وضعیت یک نماد را از کجا ببینیم؟
• دلایل توقف نمادها در بورس چیست؟
• توقف نماد در بورس به دلیل برگزاری مجمع عمومی 
• توقف نماد در بورس؛ توقف نماد به دلیل نوسان بیش از 20 درصد قیمت پایانی
• توقف نماد به دلیل نوسان بیش از 50 درصد قیمت پایانی
• توقف نماد به دلیل افشای اطلاعات با اهمیت گروه الف و ب
• توقف نماد به دلیل دستکاری بازار و قیمت
• توقف نماد به دلیل عدم رعایت الزامات قانونی
• توقف نماد به دلیل تغییر تابلو
• توقف نماد در بورس؛ مدت زمان تعلیق نمادها در بورس چقدر است؟
• چگونه از توقف و بازگشایی نمادها مطلع شویم؟
• سخن پایانی

توقف نماد معاملاتی چیست؟

شرکت‌های فعال در بازار بورس که سهام یا اوراق بهادار خود را به سرمایه‌داران ارائه می‌کنند، هر کدام یک نماد اختصاصی دارند. معاملات سهام شرکت‌ها در بازار با استفاده از این نماد انجام می‌شود و به عبارت دیگر نماد، معرف شرکت‌ها در میان مشتریان بازار بورس است. معامله سهام مربوط به یک نماد، تا زمان فعال بودن آن امکان‌پذیر است. در واقع اگر نماد فعال نبوده یا متوقف شود، معاملات آن نیز قابل انجام نیستند. 

توقف نماد در بازار سرمایه بورس یا فرابورس به معنای توقف معاملات سهام یک شرکت است و معمولا زمانی رخ می‌دهد که تغییری اساسی در وضعیت و ساختار شرکت رخ داده باشد. توقف نماد در بیشتر موارد موقتی است اما این احتمال هم وجود دارد که نمادی برای همیشه متوقف شود. 

بیشتر بخوانید: دونگی - پلتفرم تامین مالی جمعی (کرادفاندینگ) برای کسب‌وکارها

انواع وضعیت نمادها در بورس

5 وضعیت کلی برای نمادهای موجود در بورس و فرابورس قرار دارد که هر نماد در بازه زمانی مشخص، امکان حضور در یکی از این وضعیت‌ها را دارد. این 5 وضعیت عبارتند از:

• مجاز: نمادهای مجاز، فعال بوده و معاملات آن‌ها بدون محدودیت و مشکل انجام می‌شود.
• مجاز-محفوظ: در این وضعیت سهام مدتی بسته بوده اما به زودی بازگشایی می‌شود. در این حالت معامله‌گران امکان ثبت سفارش را دارند اما معاملات آن‌ها پس از بازگشایی نماد انجام می‌شود.
• مجاز-متوقف: نمادهای غیرقابل معامله که امکان ثبت سفارش نیز ندارند در این دسته قرار می‌گیرند. در این حالت صرفا سفارشات قبل از توقف انجام می‌شوند.
• ممنوع: نمادهایی که هیچ اقدامی اعم از معامله، حذف سفارشات انجام نشده و ثبت سفارش جدید برای آن‌ها میسر نیست، در این دسته قرار می‌گیرند. توقف نماد در بورس معمولا برای این وضعیت است، البته این نمادها امکان تغییر وضعیت هم دارند.
• ممنوع-متوقف: نمادهایی که همه وضعیت‌ها از معامله تا بررسی سفارشات در آ‌ن‌ها ممنوع بوده و بازگشایی آن‌ها زمان مشخصی ندارد، در این دسته قرار می‌گیرند.

بیشتر بخوانید: قیمت دلار آزاد امروز ، محاسبه اقساط تسهیلات و سود وام بانکی

توقف نماد در بورس؛ وضعیت یک نماد را از کجا ببینیم؟

اطلاع از وضعیت نماد برای شروع معامله آن امری ضروری است. جهت بررسی این موضوع دو راهکار وجود دارد که عبارتند از: 

• سایت TSETMC
• سامانه معاملاتی کارگزاری‌ها

در سایت TSETMC.com، لیستی از نمادها وجود دارد که با انتخاب آن‌ها می‌توانید وضعیت نماد را به صورت زیر مشاهده کنید:

در راهکار دوم اما باید به سامانه معاملاتی کارگزاری سهام مربوطه یا هر کارگزاری که نماد را ارائه می‌کند، مراجعه کنید و وضعیت نماد را مشاهده کنید. وضعیت نماد در کارگزاری‌ها معمولا به صورت دایره‌های رنگی نمایش داده می‌شود که بسته به وضعیت رنگ‌های سبز، قرمز و زرد را دارد. 

بیشتر بخوانید: بیشترین سود بانکی در کدام بانک پرداخت می شود؟

دلایل توقف نمادها در بورس چیست؟

توقف نماد در بازار سرمایه ایران به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. آشنایی با این دلایل و علت بروز آن‌ها به شرکت‌ها کمک می‌کند تا از توقف نماد خود جلوگیری کنند. این موضوع برای معامله‌گران هم مزایایی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به تشخیص زمان توقف یا فعالیت یک نماد اشاره کرد. به طور کل اما دلایل توقف نماد را می‌توان به صورت زیر عنوان کرد.

بیشتر بخوانید: وام طلا چیست؟ چگونگی و شرایط دریافت آن

توقف نماد در بورس به دلیل برگزاری مجمع عمومی 

شرکت‌ها به صورت دوره‌ای مجامعی را برگزار می‌کنند که در آن تصمیمات مهمی اتخاذ می‌شود. این مجامع می‌توانند تاثیرات گسترده‌ای بر وضعیت سهام شرکت داشته باشند که یکی از آن‌ها متوقف کردن نماد شرکت به صورت موقتی یا دائمی است. دو مرجعی که بیشترین تاثیر در تغییر وضعیت نمادها و توقف نماد در بورس را دارند، عبارتند از:

• توقف نماد به دلیل برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه: در این مجمع، تصمیمات مرتبط با تصویب صورت‌های مالی، تقسیم سود، و سایر مسائل کلیدی اتخاذ می‌شود. برای حفظ شفافیت و جلوگیری از تاثیرات ناهماهنگ، نماد تا پایان مجمع متوقف می‌ماند.
• توقف نماد به دلیل برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده: این نوع مجمع معمولا برای موضوعاتی مانند افزایش سرمایه، تغییرات اساسنامه، یا تصمیمات استراتژیک برگزار می‌شود. تا زمانی که نتایج مجمع به طور رسمی اعلام نشود، نماد متوقف باقی می‌ماند.

بیشتر بخوانید: با 200 میلیون در سال 1403 چیکار کنم؟

توقف نماد در بورس؛ توقف نماد به دلیل نوسان بیش از 20 درصد قیمت پایانی

توقف نماد به دلیل نوسان بیش از 20 درصد در قیمت پایانی، یکی از مکانیزم‌های نظارتی بورس برای جلوگیری از رفتارهای هیجانی و نوسانات غیرمعمول در بازار سرمایه است. هنگامی که قیمت پایانی یک سهم در طول پنج جلسه معاملاتی متوالی بیش از 20 درصد افزایش یا کاهش یابد، سازمان بورس نماد معاملاتی آن سهم را متوقف می‌کند. 

این اقدام با هدف بررسی دلایل نوسان، شفاف‌سازی اطلاعات و اطمینان از عدم وجود دستکاری یا اخبار نادرست صورت می‌گیرد. شرکت مربوطه ملزم است پس از توقف نماد، توضیحات لازم درباره شرایط فعلی خود را از طریق سامانه کدال منتشر کند.

این توقف به سرمایه‌ گذاران فرصتی می‌دهد تا اطلاعات منتشرشده را تحلیل کرده و تصمیمات آگاهانه‌تری اتخاذ کنند. پس از ارائه توضیحات شرکت و تایید سازمان بورس، نماد بازگشایی می‌شود و معاملات ادامه می‌یابد. این رویکرد، از ایجاد اختلال در بازار و ضررهای ناشی از رفتارهای هیجانی جلوگیری کرده و به حفظ شفافیت و ثبات در بازار سرمایه کمک می‌کند. در این حالت توقف نماد توسط ناظر بازار انجام شده و بازگشایی آن معمولا پس از 60 دقیقه اتفاق می‌افتد.

بیشتر بخوانید: صندوق سرمایه گذاری سهامی چیست؟ + مزایا و معایب

توقف نماد به دلیل نوسان بیش از 50 درصد قیمت پایانی

توقف نماد در بورس به دلیل نوسان بیش از 50 درصد قیمت پایانی نیز یکی دیگر از ابزارهای نظارتی بورس برای مدیریت نوسانات شدید قیمتی است. اگر قیمت پایانی یک سهم طی 15 جلسه معاملاتی متوالی بیش از 50 درصد افزایش یا بیش از 30 درصد کاهش یابد، سازمان بورس نماد معاملاتی آن سهم را متوقف می‌کند تا دلایل این تغییرات بررسی شود. 

شرکت مربوطه ملزم است پس از توقف، گزارش شفاف‌سازی درباره عملکرد مالی، وضعیت عملیاتی یا سایر عوامل موثر بر قیمت را از طریق سامانه کدال ارائه کند. این اقدام به حفظ شفافیت، جلوگیری از دستکاری قیمت و کاهش ریسک برای سرمایه‌گذاران کمک می‌کند. پس از انتشار توضیحات و تأیید سازمان بورس، نماد بازگشایی و معاملات از سر گرفته می‌شود. توقف نماد در این حالت نهایتا 2 روز معاملاتی ادامه دارد. 

بیشتر بخوانید: کرادفاندینگ چیست؟ آنچه که در مورد تامین مالی جمعی باید بدانید

توقف نماد به دلیل افشای اطلاعات با اهمیت گروه الف و ب

افشای اطلاعات گروه الف و ب از دیگر دلایل توقف نماد در بازار سرمایه است. این گروه‌ها تاثیر قابل توجهی روی قیمت سهام دارند و وضعیت نماد در هرکدام از آن‌ها متفاوت و به شرح زیر است:

وضعیت نماد هنگام افشا اطلاعات با اهمیت گروه الف: اطلاعات این گروه شامل مواردی مانند تغییر سهامداران عمده، تعدیلات سنواتی، نتایج برگزاری مزایده و... هستند. در این حالت نماد معاملاتی پس از افشا اطلاعات بسته شده و معاملات سهام ممنوع می‌شوند. پس از بررسی و ارزیابی توسط ناظر بازار که معمولا یک روز کاری زمان می‌برد، نماد بازگشایی خواهد شد.

وضعیت نماد هنگام افشا اطلاعات با اهمیت گروه ب: سیاست‌گذاری در خصوص پرداخت سود، شرکت در مزایده یا مناقصه، تغییر در ترکیب تولید یا فروش محصولات و غیره از جمله اطلاعات قابل افشا در گروه ب هستند. در این حالت نیز نماد حداکثر تا روز کاری بعد بسته خواهد بود و توقف نماد در بورس برای شرکت مورد نظر اتفاق می‌افتد. تاثیر اتفاقات و اطلاعات گروه ب نسبت به گروه الف کمتر است، با این حال احتمال توقف نماد در این گروه هم وجود دارد. 

بیشتر بخوانید: سود سپرده 30 درصد و مقایسه آن با کرادفاندینگ؛ کدام بهتر است؟

توقف نماد به دلیل دستکاری بازار و قیمت

توقف نماد به دلیل دستکاری بازار و قیمت یکی از ابزارهای نظارتی سازمان بورس برای حفظ شفاف‌سازی و عدالت در معاملات است. دستکاری قیمت به معنای ایجاد تغییرات مصنوعی و غیرواقعی در قیمت یا حجم معاملات سهام، به‌منظور گمراه کردن سرمایه‌گذاران و ایجاد نوسانات غیرعادی است. این رفتارها ممکن است شامل معاملات صوری، انتشار اطلاعات نادرست، یا هماهنگی غیرقانونی بین افراد یا گروه‌ها باشد. سازمان بورس در صورت شناسایی این نوع تخلفات، نماد مربوطه را متوقف کرده و اقدامات قانونی لازم را انجام می‌دهد.

توقف نماد در چنین شرایطی به سازمان امکان بررسی دقیق معاملات و شناسایی عوامل تخلف را می‌دهد ت از ادامه فعالیت‌های مخرب جلوگیری کند. همچنین، این اقدام به بازگرداندن اعتماد سرمایه‌گذاران و جلوگیری از زیان‌های احتمالی ناشی از رفتارهای غیرقانونی کمک می‌کند. پس از شفاف‌سازی و اطمینان از رفع عوامل تخلف، نماد با نظارت سازمان و در شرایطی متعادل بازگشایی می‌شود. این فرآیند به حفظ سلامت بازار سرمایه و جلوگیری از اختلالات جدی در آن کمک می‌کند.

بیشتر بخوانید: مزایای سرمایه گذاری؛ اهمیت و لزوم سرمایه گذاری را بدانید

توقف نماد به دلیل عدم رعایت الزامات قانونی

توقف نماد به دلیل عدم رعایت الزامات قانونی نیز یکی دیگر از اقدامات نظارتی سازمان بورس برای تضمین شفافیت و انضباط در بازار سرمایه است. این شرایط زمانی رخ می‌دهد که شرکت نتواند قوانین و مقررات بورس را رعایت کند، مانند ارائه نکردن صورت‌های مالی در موعد مقرر، عدم انتشار اطلاعات بااهمیت، یا رعایت نکردن الزامات مربوط به افشای اطلاعات در سامانه کدال که در نهایت منجر به توقف نماد در بورس می‌شوند. 

این اقدام با هدف حفاظت از منافع سرمایه‌گذاران و جلوگیری از معاملات ناعادلانه انجام می‌شود. توقف نماد فرصتی به شرکت می‌دهد تا الزامات قانونی را رعایت کرده و توضیحات لازم را ارائه کند. پس از رفع تخلفات و تأیید سازمان بورس، نماد بازگشایی می‌شود و معاملات از سر گرفته می‌شود. این فرآیند به حفظ نظم، شفافیت، کشف قیمت و اعتماد سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه کمک شایانی می‌کند.

بیشتر بخوانید: بهترین سرمایه گذاری در ایران: 6 تا از پرسودترین

توقف نماد به دلیل تغییر تابلو

تغییرات در تابلو معاملاتی نیز مطابق قوانین بورس باعث توقف نمادها می‌شوند. این اتفاق معمولا زمانی رخ می‌دهد که نمادی از یک بازار یا تابلو به بازار یا تابلوی د یگر منتقل شود. در این حالت تا زمان انتقال کامل معاملات نماد متوقف می‌شوند. پس از بازگشایی نماد، معاملات آن در اولین روز کاری بازار سرمایه بدون محدودیت انجام خواهد شد. در حالت توقف به دلیل تغییر تابلو سفارش گیری انجام نمی‌شود و تا عادی شدن وضعیت نماد، امکان افزایش سرمایه برای آن، دریافت گزارش مالی از نماد و... وجود ندارد. 

بیشتر بخوانید: چرا سود سرمایه گذاری کرادفاندینگ حلال و سود بانکی حرام است؟

توقف نماد در بورس؛ مدت زمان تعلیق نمادها در بورس چقدر است؟

یکی از سوالات رایج معامله‌گران بازارهای مالی در مورد توقف نماد در بازار سرمایه ایران، مدت زمان تعلیق یا متوقف شدن نمادها در بازار است. در جواب باید گفت که مدت زمان تعلیق و توقف وضعیت نمادها در بازار بورس به دلیل بروز این اتفاق بستگی دارد. به عبارتی یک مشکل گاهی باعث توقف نماد در چند روز متوالی می‌شود و مشکل دیگر نماد را تنها چند دقیقه یا چند ساعت متوقف می‌کند. در جدول زیر دلایل رایج و متداول توقف نماد در بورس را بررسی کرده‌ایم. 

بیشتر بخوانید: حد سود و ضرر چیست؟ + مزایا و معایب آن

چگونه از توقف و بازگشایی نمادها مطلع شویم؟

همان‌طور که گفته شد بهترین راه برای اطلاع دقیق از وضعیت نمادها و بازگشایی آن‌ها، مراجعه به سایت TSETMC است. هرگونه دستور صادر شده از سمت ناظر که در وضعیت نماد تغییری ایجاد کند، در این سایت مشخص خواهد بود. به طور کل اگر توقف نماد در بازار سرمایه ایران از پیش اعلام شده باشد، جزئیات زمان بازگشایی و... همان روز معاملاتی اعلام می‌شود. در مقابل اگر توقف نماد در بورس بدون اعلام قبلی باشد، بازگشایی پس از برطرف شدن موانع توقف انجام شده و زمان آن نامشخص خواهد بود. 

بیشتر بخوانید: سرمایه گذاری چیست و انواع روش های سرمایه گذاری کدام است؟

سخن پایانی

توقف نماد در سازمان بورس ابزاری مهم برای حفظ شفافیت، عدالت و سلامت بازار سرمایه است. این اقدام به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با اطلاعات کافی و در شرایطی عادلانه تصمیم‌گیری کنند. با این حال، طولانی شدن توقف نماد یا ناپیوسته بودن آن، می‌تواند باعث کاهش نقدشوندگی و افزایش نگرانی‌های سرمایه‌گذاران شود. به همین دلیل، لازم است سازمان بورس و شرکت‌ها تلاش کنند که دلایل توقف نماد به حداقل ممکن برسد و در صورت وقوع، سریعا نسبت به رفع آن اقدام شود. مشاوره سرمایه گذاری را با ما تجربه کنید.