بهترین راه های تامین مالی استارتاپ در ایران

همه استارت‌آپ‌ها در مراحل اولیه به جمع‌آوری سرمایه دارند نیاز تا از مرحله ایده‌یابی یک گام جلوتر بروند. اما بررسی همه انواع بودجه برای تامین مالی استارتاپ ها می‌تواند برای یک کارآفرین نوپا سخت باشد. اگر هنوز در مورد سرمایه اولیه، سهام یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر تحقیق نکرده‌اید، همراه ما بمانید زیرا می‌خواهیم به نحوه تامین مالی استارت آپ ها و مزایا و معایب آنها نگاهی داشته باشیم. همان‌طور که ویل شروتر مؤسس و مدیرعامل Startups.com می‌گوید «هیچ سرگرمی در مرحله تامین مالی وجود ندارد، اما لازم نیست از آن بترسید. گزینه‌های مالی مختلفی برای بررسی وجود دارد تا از این مرحله راه اندازی استارت آپ جان سالم به در ببرید».

فهرست مطالب

• نحوه انتخاب نوع بودجه مناسب برای تامین مالی استارت آپ
• تامین مالی استارتاپ با همکاری دوستان یا خانواده 
• وام‌های بانکی
• تامین سرمایه برای استارتاپ با سرمایه گذاری خطرپذیر (Venture capital)
• سرمایه گذاران فرشته (Angel investors)
• تأمین سرمایه استارت آپ با پس انداز شخصی (Bootstrapping)
• بهترین روش تأمین سرمایه استارت آپ؛ تامین مالی جمعی
• جمع‌بندی

نحوه انتخاب نوع بودجه مناسب برای تامین مالی استارتاپ

می‌تواند برای موفقیت کسب‌وکار خودتان از انواع روش‌های تامین مالی استارتاپ‌ ها استفاده کنید اما قبل از این کار، باید چند سوال مهم را در نظر داشته باشید. 

• چقدر پول نیاز دارید؟

شما باید ایده روشنی داشته باشید و بدانید مقدار پولی که نیاز دارید تا کسب‌وکار خود را راه اندازی کرده و هزینه‌های عملیاتی خود را پوشش دهید، چقدر است. 

• مدل کسب و کار شما چیست؟

مدل کسب‌وکاری که دارید (یک کسب‌وکار تولیدی یا یک کسب‌و‌کار خدماتی)، مشخص می‌کند چقدر هزینه نیاز خواهید داشت. 

• جدول زمانی شما چیست؟

جدول زمانی شما مشخص می‌کند برای شروع کسب‌و‌کار خود فورا به بودجه نیاز دارید یا می‌توانید منتظر بمانید تا به دنبال تأمین سرمایه استارت آپ بیشتر بگردید. 

• شرایط تامین مالی چیست؟

باید بدانید به بودجه‌ای نیاز دارید که نیازی به بازپرداخت ندارد یا مایل به بازپرداخت بودجه در طول زمان هستید. 

• خطرات و مزایای تامین سرمایه برای استارتاپ چیست؟

باید خطرات و مزایای هر نوع بودجه را قبل از تصمیم گیری در نظر بگیرید. برای نمونه کمک‌های بلاعوض و وام‌های دولتی شاید معمولا دارای نرخ بهره پایین‌تر و مدت بازپرداخت طولانی‌تر باشند، اما ممکن است مقررات خاصی هم برای واجد شرایط بودن متقاضی در نظر بگیرند. 

بیشتر بخوانید: راه اندازی کسب و کار با 300 میلیون تومان [8 ایده پرسود]

تصمیم گیری در مورد اینکه کدام نوع تامین مالی استارتاپ شما مناسب است می‌تواند دشوار باشد. با این حال، مهم است که قبل از تصمیم گیری، تمام عوامل ذکر شده در ادامه را به دقت در نظر بگیرید. انتخاب نوع نادرست بودجه می‌تواند منجر به مشکلات مالی در آینده شود.

تامین مالی استارتاپ با همکاری دوستان یا خانواده 

قرض گرفتن از دوستان و خانواده به شبکه شخصی یا حرفه‌ای شما وابسته است. الزامات واجد شرایط بودن معمولا انعطاف پذیرتر هستند و ممکن است به توافق بین طرفین بستگی داشته باشد. این روش تامین هزینه‌ها انعطاف پذیری در شرایط، برنامه‌های بازپرداخت و نرخ بهره بالقوه پایین‌تر را ارائه می‌دهد.

این نوع وام می‌تواند گزینه جذابی برای استارت‌آپ‌هایی باشد که سابقه اعتباری محدودی دارند یا با روش‌های دیگر به مشکل خورده‌اند. با این حال، برای حفظ روابط، مهم است که به چنین مواردی واضح برخورد کرده و توافقات را مکتوب نمایید. مزایا و معایب این شیوه عبارتند از: 

• ایجاد همکاری، همدلی و اعتماد بیشتر بین افراد
• بهره‌برداری از منافع مشابه 
• تاثیر منفی مسائل شخصیتی و خانوادگی
• ترکیب زندگی شخصی با کار و از بین رفتن تعادل این دو

وام‌های بانکی

یکی دیگر از راه های تامین مالی استارتاپ، استفاده از تسهیلات بانکی است. وام‌های مناسب برای کسب‌وکارهای کوچک گزینه خوبی است که معمولا می‌توانید آنها را از بانک‌ها یا سایر موسسات مالی دریافت کنید. مزیت وام‌هایی از این دست این است که شما مجبور نیستید از سهام شرکت خود چشم پوشی کنید.

بیشتر بخوانید: جذب سرمایه گذار برای استارتاپ و کسب و کارها تا سقف 25 میلیارد تومان

با این حال، وام‌ها باید با بهره بازپرداخت شوند، بنابراین آنها همیشه بهترین گزینه برای مشاغل نوپا نیستند. اگر کسب‌وکار شما شکست بخورد، ممکن است در بازپرداخت وام با مشکل مواجه شوید. مزایا و معایب این روش تامین مالی استارت آپ ها هم عبارتند از: 

• حفظ استقلال و مالکیت شرکت 
• بالا بردن اعتبار استارتاپ با بازپرداخت به موقع 
• کاغذ بازی زیاد برای دریافت تاییدات لازم 
• مسئولیت شخصی برای بازپرداخت اقساط

تامین سرمایه برای استارتاپ با سرمایه گذاری خطرپذیر (Venture capital)

سرمایه گذاران خطرپذیر، آن دسته از سرمایه گذاران حرفه‌ای هستند که پول را از منابع مختلف (مانند صندوق‌های بازنشستگی و غیره) برای سرمایه گذاری در استارتاپ‌های با رشد بالا جمع‌آوری می‌کنند. آنها معمولا مبالغ بیشتری را نسبت به سرمایه گذاران فرشته (angel investors) در نظر می‌گیرند و معمولا در هیئت مدیره شرکت جا دارند.

بیشتر بخوانید: شروع سرمایه گذاری؛ سرمایه گذاری را چگونه و از کجا آغاز کنم؟

با این حال، سرمایه گذاران خطرپذیر معمولا نسبت به سایر انواع سرمایه گذاران خواهان بازدهی بالاتری از سرمایه گذاری خود هستند. این بدان معناست که آنها ممکن است شما را تحت فشار قرار دهند تا سریع رشد کنید و ریسک‌ سرمایه گذاری بیشتری را بپذیرید که می‌تواند برای مشاغل نوپا کمی دشوار باشد. مزایا و معایب این روش تامین مالی استارتاپ هم عبارتند از: 

• تزریق حجم بالایی از سرمایه را به کسب‌وکار
• ارائه تخصص‌های مدیریتی و حتی فنی خود به استارت آپ برای رشد بیشتر
• آن‌ها روی صنایع خوب سرمایه‌گذاری می‌کنند نه ایده خوب
• دریافت سهم بالایی از منافع شرکت

سرمایه گذاران فرشته (Angel investors)

سرمایه گذاران فرشته افراد ثروتمندی هستند که پول خود را در استارتاپ‌های امیدوارکننده سرمایه گذاری می‌کنند. آنها معمولا حمایت مالی خوبی را به کسب‌وکارهای نوپا ارائه می‌کنند و همچنین می‌توانند مشاوره و راهنمایی ارزشمندی را هم به شما ارائه کنند. البته یک نکته منفی این است که سرمایه گذار های فرشته معمولا سهام مالکیت قابل توجهی در شرکت شما دارند.

بیشتر بخوانید: کسب و کارهای کوچک پرسود و زود بازده

اگر کسب‌وکار شما موفق شود، ممکن است بخواهند سهام خودشان را نقد کنند یا آن را برای کسب سود بفروشند. در نتیجه، مزایا و معایب این روش تامین مالی استارتاپ به این ترتیب است: 

• ایجاد فرصت بهتر برای توسعه ایده‌ها
• آزادی عمل بیشتر در مقابل سرمایه گذاران خطرپذیر
• کنترل کمتر روی مالکیت و سهام شرکت 
• احتمال عدم همسویی با انتظارات سرمایه گذاران

تأمین سرمایه استارت آپ با پس انداز شخصی (Bootstrapping)

این امکان هم وجود دارد که شما تمام روش‌های تأمين مالي استارتاپ های ذکر شده را نادیده بگیرید و بوت‌استرپینگ را انتخاب کنید. بسیاری از کارآفرینان، استارتاپ خود را با پس‌انداز شخصی که دارند راه اندازی می‌کنند. این روش اغلب راحت‌ترین گزینه است، زیرا نیازی به زحمت جستجوی سرمایه‌گذار و کمک گرفتن از دیگران ندارد.

بیشتر بخوانید: بهترین روش سرمایه گذاری برای کارآفرینی در ایران

بوت‌استرپینگ، اغلب ارزان‌ترین و سریع‌ترین راه برای شروع یک کسب‌وکار است، زیرا نیازی نیست که برای افزایش سرمایه از سرمایه‌گذاران درخواستی داشته باشید. با این حال، استفاده از پس‌انداز شخصی برای تامین مالی یک ایده و استارتاپ هم می‌تواند مخاطره آمیز باشد. اگر کسب‌وکار شکست بخورد، ممکن است بنیان‌گذار (که شما هستید) در نهایت بدهی زیادی داشته باشد یا حتی ورشکست شود. با این تفاسیر، مزایا و معایب این روش تامین سرمایه برای استارتاپ هم عبارتند از:

• حفظ مالکیت و استقلال کامل
• تمرکز بیشتر روی برنامه‌های شخصی
• وجود منابع محدود
• دست کشیدن از برخی فعالیت‌های هزینه بر در ابتدای کار

بیشتر بخوانید: سرمایه گذاری با سود بالاتر از سود بانکی (با ضمانت نامه بانکی تعهد پرداخت اصل و سود)

بهترین روش تأمین سرمایه استارت آپ؛ تامین مالی جمعی

تامین مالی جمعی (Crowdfunding) روشی برای جمع آوری پول از تعداد زیادی از افراد علاقه‌مند به سرمایه گذاری است که معمولا از طریق یک پلتفرم آنلاین انجام می‌شود. استارت‌آپ‌ها معمولا از سرمایه‌گذاری جمعی برای تهیه میزان پول مورد نیاز استفاده می‌کنند تا از سرمایه‌گذاران نهادی مانند سرمایه‌گذاران خطرپذیر یا سرمایه‌گذاران فرشته دور باشند. 

سرمایه گذاری جمعی می‌تواند گزینه خوبی برای استارتاپ‌هایی باشد که ممکن است نتوانند از روش‌های سنتی مانند وام گرفتن یا قرض کردن تامین مالی استارت آپ خود را در نظر بگیرند. با این حال، جمع‌آوری مقدار قابل توجهی پول از طریق تامین مالی جمعی می‌تواند دشوار باشد. به همین دلیل پلتفرم عرضه اوراق بهادار پُربازده دونگی شرایطی را فراهم کرده که ارتباط شما با سرمایه گذاران آسان‌تر شود. دونگی با اخذ مجوز از فرابورس ایران، موقعیتی را در اختیار شما قرار می‌دهد تا  با درخواست تامین مالی جمعی، هزینه مورد نیاز خود را به دست آورید. 

بیشتر بخوانید: کرادفاندینگ چیست؟ آنچه که در مورد تامین مالی جمعی باید بدانید

کرادفاندینگ، یک روش نسبتا کم خطر برای جمع آوری پول است، زیرا شما از تعداد زیادی از افراد مبالغ کمی دریافت می‌کنید تا با جمع آوری هزینه‌ها تامین سرمایه برای استارتاپ را در نظر بگیرید. وقتی کسب‌وکار شما موفق باشد، حتما سرمایه گذاران بیشتری را برای طرح‌های بعدی پیدا خواهید کرد. 

مزایای کرادفاندینگ

• با توجه به نیازهای مالی استارتاپ‌ها، یک راه سریع برای تأمین منابع مالی به آنها ارائه می‌دهد.
• استفاده از یک پلتفرم تأمین مالی برای بازاریابی و جلب توجه رسانه‌ها به محصول یا کسب‌وکار استارتاپ، بسیار ارزشمند است.
• سرمایه‌گذاران ممکن است در طول فرآیند تامین مالی به مشتریان وفادار تبدیل شوند.

البته این نکته را هم در نظر داشته باشید که شاید این روش تنها گزینه مناسب برای شرکت‌های نوپا نباشد. در ضمن حتما به دنبال گرفتن حق کپی رایت ایده خود باشید تا با سوءاستفاده‌های احتمالی مواجه نشوید. 

بیشتر بخوانید: سرمایه گذاری با سود 50 درصد از چه روشی امکان پذیر است؟

جمع‌بندی

در این فرصت سعی کردیم شما را با روش‌های مناسب برای تأمین سرمایه استارت آپ آشنا کنیم. همان‌طور که ذکر شد هر کدام از این موارد مزایا و معایب خاص خود را دارند و بسته به شرایط شما قابل بررسی هستند. با همه این اوصاف ما روش کرادفاندینگ را برای تامین مالی استارتاپ پیشنهاد می‌کنیم، زیرا با عدم نیاز به بازپرداخت وام‌های بانکی یا صدمه زدن به روابطی که دارید، سرمایه لازم را به دست آورده و ایده خود را عملی خواهید کرد.