5 روش تامین مالی کسب و کار؛ بهترین راه تامین سرمایه کدام است؟

تامین سرمایه برای راه‌اندازی یک کسب و کار جدید یا اجرای طرح‌های توسعه‌ای، از مهم‌ترین دغدغه‌های فعالان اقتصادی محسوب می‌شود. اما دلیل اهمیت بالای تامین سرمایه میان عوامل مختلف و گسترده‌ای که کسب و کار با آن‌ها درگیر است چیست؟ انتخاب گزینه درست از میان راه های تامین سرمایه، می‌تواند باعث موفقیت یک طرح یا کسب و کار شود؛ همانطور که انتخاب اشتباه می‌تواند مانع پیشرفت شده و حتی یک کسب‌وکار را با شکست مواجه کند.

با توجه به هزینه‌های مالی و زمانی راه های تامین سرمایه، کسب‌وکارهای مختلف مایلند بدانند که ساده ترین روش های تامین مالی چیست تا با انتخاب درست بتوانند هزینه‌های خود را به حداقل رسانده و احتمال موفقیت کسب‌وکار خود را بیشتر کنند.

در این مطلب به روش های تامین مالی کسب و کار می‌پردازیم و در انتخاب بهترین راه تامین سرمایه، شما را راهنمایی می‌کنیم.

فهرست محتوا

• تامین مالی با استفاده از سرمایه شخصی و سرمایه دوستان و آشنایان
• شراکت با دیگران
• استفاده از وام و تسهیلات بانکی
  • تناقض بدهی و حق مالی
• جذب سرمایه از طریق سرمایه‌گذاری خطرپذیر
• سرمایه گذاری جمعی یا کرادفاندینگ
  • کرادفاندینگ دونگی
• مقایسه راه های مختلف تامین سرمایه
• جمع‌بندی

تامین مالی با استفاده از سرمایه شخصی و سرمایه دوستان و آشنایان

استفاده از سرمایه شخصی، اولین راهی است که برای تامین مالی کسب و کار به ذهن افراد می‌رسد. وقتی افراد از سرمایه شخصی کافی برخوردار نباشند، جذب سرمایه دوستان و آشنایان را به عنوان گزینه در نظر می‌گیرند.

مزایا:

• سرمایه گذار با صرف زمان و انرژی کمتر، امکان شروع فعالیت مورد نظر را برای خود فراهم می‌نماید.
• سرمایه گذار مالکیت کسب و کار خود را با کسی تقسیم نمی‌کند؛ بنابراین در صورت موفقیت طرح، سود بیشتری به دست می‌آورد.

معایب:

• در بیشتر مواقع سرمایه شخص یا سرمایه نزدیکان او برای راه‌اندازی کسب و کار یا اجرای طرح مورد نظر کافی نیست.
• معمولا نزدیکان ما سرمایه گذاران حرفه‌ای نیستند؛ بنابراین گاهی جلب اعتماد آن‌ها می‌تواند بسیار دشوار باشد.
• این روش ریسک زیادی دارد و در صورت عدم موفقیت طرح، زندگی شخصی فرد هم مختل خواهد شد.

شراکت با دیگران

وقتی افراد سرمایه کافی در اختیار نداشته باشند و همچنین نتوانند از آشنایان خود کمک بگیرند، به فکر شراکت با دیگران می‌افتند. طبعا اگر دانش کافی نسبت به شریک جدیدالورود نداشته باشیم، انتخاب هندوانه دربسته‌ای است که ممکن است مطابق میل ما از آب درنیاید. این گزینه هم مثل سایر راه های تامین سرمایه، دارای مزایا و معایب خاص خود است که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود:

مزایا:

• ریسک هر یک از سهامداران در زمان شراکت با دیگران کاهش می‌یابد.
• حجم بالای سرمایه گذاری در مقایسه با سرمایه گذاری شخصی در این مدل ممکن است.
• انتخاب شریک خوب میتواند از جهت تجربه و دانش کمک کننده باشد.
• جلب اعتماد سرمایه‌گذاران حرفه‌ای برای شراکت، آسان‌تر از جلب اعتماد آشنایان برای کمک به تامین مالی پروژه است.

معایب:

• قسمتی از مالکیت به دیگری واگذار می‌شود؛ بنابراین شریک می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های آینده تاثیر بگذارد. همچنین در صورت سودآوری طرح، قسمتی از سود به شریک تعلق خواهد داشت.
• شریک نامناسب میتواند منجر به شکست خوردن کامل کسب و کار شود.
• کسب‌وکارهای جدید نمی‌توانند از طریق بازار بورس تامین مالی کنند؛ زیرا تنها سهام شرکت‌هایی در بازار بورس عرضه و معامله می‌شود که دست‌کم چند سال از تاسیس آن‌‌ها گذشته باشد. بنابراین مجبور به تحمل هزینه‌های مختلفی برای یافتن و انتخاب شریک مناسب خواهید بود.

بیشتر بخوانید: بهترین نوع ضمانت برای جذب سرمایه از سرمایه گذاران چیست؟

تامین مالی با استفاده از وام و تسهیلات بانکی

وام‌های بانکی از رایج‌ترین روش های تامین مالی کسب و کار محسوب می‌شوند. در واقع تجمیع منابع خرد افراد و هدایت آن‌ها به سمت فعالیت‌های مولد شرکت‌ها، از مهم‌ترین وظایف بانک‌ها محسوب می‌شود.

مزایا:

• وام‌های مختلفی برای راه‌اندازی کسب و کارهای خرد به کارآفرینان اعطا می‌شود که می‌تواند کمک بسیار خوبی برای شروع فعالیت باشد.
• در صورت برخورداری از طرح توجیهی مناسب، می‌توان وام و تسهیلات قابل ملاحظه‌ای از بانک دریافت کرد.
• نرخ بازپرداخت سود تسهیلات عموما پایین ترین نرخ نسبت به تمامی روش‌ها است.
• سهام کسب و کار به کسی واگذار نمی‌شود و در صورت موفقیت های چشمگیر، تعهدات به بانک تغییری پیدا نمی‌کند.

معایب:

• به دلیل متقاضی زیاد تسهیلات، تامین مالی از طریق بانک، نیازمند طی مراحل اداری و قانونی طولانی و بعضا پیچیده و دشوار است.
• دریافت مبالغ بالا از بانک بسیار دشوار است و می‌تواند فرآیند تامین سرمایه را با ناکارآمدی‌های بسیاری همراه کند.
• این روش مناسب کسب و کارهایی که به درآمد پایداری که پاسخگوی بازپرداخت تسهیلات دریافت شده باشد نرسیده اند مناسب نبوده و میتواند در بدترین حالت منجر به ورشکستگی سریع آنها شود.

تناقض بدهی و حق مالی

در استفاده از راه های تامین سرمایه نوعی تناقض ساختاری وجود دارد. اگر از ابزارهای بدهی مانند وام بانکی برای جذب سرمایه مورد نیاز کسب‌وکار خود استفاده کنید، به نوعی تعهد ناگزیر تن داده‌اید؛ بنابراین اگر کسب‌وکارتان به نتیجه مطلوب نرسد، دچار زیان شدیدی خواهید شد. علت این مسئله این است که بدهی شما به بانک، باید در هر صورت پرداخت شود.

به همین دلیل، بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند که سهام شرکت (حق مالی) را بفروشند و آن را با دیگران شریک شوند. در این صورت، اگر به موفقیت چشمگیری دست یابید یا دچار زیان شوید، همه سهامداران به نسبت سهمی که از شرکت دارند، از سود برخوردار یا متحمل زیان می‌شوند.

بیشتر بخوانید: سرمایه گذاری با سود بالاتر از سود بانکی (با ضمانت نامه بانکی تعهد پرداخت اصل و سود)

اگر از موفقیت طرح خود اطمینان بالایی داشته باشید، ترجیح می‌دهید از وام استفاده کنید تا سود مطلوبی را که کسب می‌کنید از دست ندهید. در مقابل اگر به هر دلیلی به موفقیت مورد انتظار خود نرسید، وضعیت مالی بدتری خواهید داشت.

درباره فروش سهام و شراکت با دیگران هم همین مسئله به چشم می‌خورد. اگر شراکت با دیگران را انتخاب کنید، ریسک خود را با دیگران تقسیم کرده‌اید؛ ولی در عین حال مالکیت کسب‌وکارتان را هم با بقیه سهامداران شریک می‌شوید و بنابراین در صورت موفقیت طرح، سود کمتری نصیب شما خواهد شد.

بیشتر بخوانید: جذب سرمایه گذار برای استارتاپ و کسب و کارها تا سقف 25 میلیارد تومان

تامین سرمایه از طریق سرمایه‌گذاری خطرپذیر

یکی از روش های تامین مالی کسب و کار، جذب سرمایه سرمایه‌گذاران خطرپذیر (venture capital) است. در حال حاضر در ایران صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه یا خطرپذیری وجود دارند که روی کسب‌وکارهای نوپا سرمایه‌گذاری می‌کنند. معمولا این صندوق‌ها تا زمانی که کسب‌وکار مورد نظر به میزان مشخصی از رشد و بلوغ برسد به آن خدمات می‌دهند و سپس از آن خارج می‌شوند.

مزایا:

• سرمایه‌گذاران در این شیوه ریسک‌پذیری بالایی دارند؛ بنابراین اگر طرح خوبی داشته باشید، سرمایه لازم برای فعالیت پرریسکی مانند راه‌اندازی یک کسب و کار جدید را در اختیار شما قرار می‌دهند.
• کمک این صندوق‌ها تنها محدود به تامین سرمایه مورد نیاز شما نیست، بلکه در راه‌اندازی و اجرای طرح هم با خدمات مختلفی مانند منتورینگ تخصصی همراه شما خواهند بود.

معایب:

• در سرمایه‌گذاری روی کسب‌وکارهای نوپا ریسک های بالقوه زیادی وجود دارد؛ بنابراین صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه با سخت‌گیری زیادی، از بین طرح‌های مختلف تنها چند مورد را که شانس موفقیت بالاتری دارند انتخاب می‌کنند.
• در صورت جذب سرمایه از طریق VCها، باید دخالت آن‌ها در تصمیمات شرکت را هم بپذیرید. در نتیجه، با این کار قسمتی از اختیارات خود را از دست خواهید داد.

تامین مالی سرمایه کسب و کار از طریق سرمایه گذاری جمعی یا کرادفاندینگ

یکی از راه های جذاب تامین سرمایه، استفاده از خدمات شرکت‌ها و پلتفرم‌های سرمایه گذاری جمعی (Crowdfunding) است.  
برای استفاده از خدمات کرادفاندینگ، لازم است که طرح توجیهی خود را به‌درستی تشریح و ارائه کنید؛ در صورت برخورداری از شرایط لازم، کرادفاندینگ ،پروژه مورد نظر شما را در فهرست پروژه‌های تایید شده به مشتریان خود ارائه می‌کند. اگر منابع مالی لازم توسط مشتریان جمع‌آوری شود، می‌توانید طرح خود را آغاز و اجرا کنید.

مزایا:

• در این روش، جذب سرمایه با سهولت و کارآمدی بیشتری در مقایسه با سایر گزینه‌ها صورت می‌گیرد.
• از آنجا که استقبال سرمایه‌گذاران از این روش در ایران روز به روز بیشتر می‌شود، امکانات بیشتر و بهتری برای تامین مالی از روش کرادفاندینگ در اختیار صاحبان کسب‌وکار قرار می‌گیرد.

معایب:

• اگر طرح توجیهی شما معیارهای مورد نظر کرادفاندینگ را تامین نکند، امکان جذب سرمایه از این طریق را نخواهید داشت.
• در مراحل مختلف اجرای طرح میبایست سرمایه گذاران خود را در جریان جزئیات پیشرفت پروژه قرار دهید و برای آنها اطمینان نسبی از موفقیت پروژه را ایجاد کنید.
• اگر در فرآیند جذب سرمایه  حداقل مبلغ مورد نظر شما تجمیع نشود، تمام مبلغ به سرمایه‌گذاران بازگردانده خواهد شد و چیزی به شما نخواهد رسید.

بیشتر بخوانید: کرادفاندینگ چیست؟ آنچه که در مورد تامین مالی جمعی باید بدانید

کرادفاندینگ دونگی

پلتفرم تامین مالی جمعی دونگی با برخورداری از تیم حرفه‌ای و اعتبار بالا نزد سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران مختلف، از بهترین گزینه‌ها برای تامین مالی کسب و کارها در ایران محسوب می‌شود.

شرکت‌ها می‌توانند با ارائه صورت‌های مالی دوره‌های قبل خود، سلامت مالی و ساختاری خود را به مجموعه دونگی اثبات کنند. همچنین لازم است که برای جذب سرمایه مورد نظر، طرح توجیهی خود را به دونگی ارائه کنند که در این راه کمک متخصصان دونگی را نیز در کنار خود خواهند داشت. دونگی طرح توسعه‌ای را بررسی می‌کند و اگر از شرایط لازم برخوردار باشد، طرح سرمایه گذاری بین سرمایه‌گذاران این پلتفرم تامین مالی جمعی ارائه خواهد شد.

مقایسه راه های مختلف تامین سرمایه

در جدول زیر، شرایط استفاده از روش های مختلف تامین سرمایه آورده شده است. در این جدول به شرایط تامین مالی از طریق سرمایه گذاری خطرپذیر اشاره نشده است؛ زیرا شرایط و جزئیات این روش تامین سرمایه بسته به هر موقعیت متفاوت است و با توافق بین طرفین مشخص می‌شود.

بیشتر بخوانید: جذب سرمایه برای تولید با کدام روش بهتر است؟

جمع‌بندی

راه های مختلف و متنوعی برای تامین سرمایه کسب و کار وجود دارند که بعضا انتخاب از بین آن‌ها را به مسئله‌ای دشوار تبدیل می‌کند. هر یک از این روش‌ها، از جمله استفاده از سرمایه شخصی، استفاده از سرمایه دوستان و آشنایان، شراکت با دیگران، استفاده از وام بانکی، صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه یا پلتفرم‌های تامین مالی جمعی، مزایا و معایب خاصی دارند. سرعت، پیچیدگی، هزینه و میزان دسترسی سرمایه‌پذیران به هر یک از این روش‌ها متفاوت است.

همچنین این روش‌ها در معیارهای دیگری مانند نیاز به ارائه وثیقه، وجود سقف و محدودیت برای مبلغ دریافتی و الزام به بازپرداخت سود پس از انجام تامین مالی، با هم تفاوت دارند.

بیشتر بخوانید: جذب سرمایه گذار از طریق کرادفاندینگ

با وجود همه این‌ها، در نهایت بهترین روش برای تامین مالی کسب و کار چیست؟ واقعیت این است که نمی‌توان صرفا یکی از راه های تامین سرمایه را به عنوان بهترین راه معرفی کرد. برای تعیین بهترین روش تامین مالی، لازم است که شرایط خود را مورد نظر قرار دهید و به ویژگی‌های هر یک از روش‌ها توجه کنید. در نهایت با انتخاب سازگارترین روش تامین مالی با شرایط و ترجیحات خودتان، می‌توانید درست‌ترین انتخاب را داشته باشید. در این صورت، کسب‌وکار شما از مزیت مهمی برخوردار خواهد بود که مسیر موفقیت طرح مورد نظر شما را هموارتر خواهد کرد.