تحلیل تکنیکال چیست؟ بررسی اهمیت آنالیز فنی در بازارهای مالی

یکی از روش‌های سرمایه‌گذاران برای انجام معاملاترسود و جلوگیری از ضررو زیان پیش‌بینی رفتارها و اتفاقات آتی بازارهای مالی است. این کار با استفاده از ابزاری به نام تحلیل تکنیکال یا آنالیز و تحلیل فنی انجام می‌شود. در این شیوه از داده‌ها و اطلاعات قبلی برای پیش‌بینی بازار استفاده می‌شود. از این روش کاربردی در بازارهای بورس اوراق بهادار، بورس کالا و اخیرا در بازارهای ارز دیجیتال استفاده می‌شود. در این مطلب چگونگی تحلیل فنی و ابزارهای کاربردی برای انجام آن را آموزش خواهیم داد. برای یادگیری چگونگی آنالیز تکنیکال با ما دونگی باشید.

فهرست مطالب:

• تحلیل تکنیکال چیست؟ 
• مفاهیم مهم در تحلیل تکنیکال چه مواردی هستند؟
• روند (Trend) و کاربرد آن در آموزش تحلیل تکنیکال
• حمایت و مقاومت در تحلیل تکنیکال
• کندل‌شناسی و کاربرد آن در تحلیل تکنیکال
• اندیکاتور و اسیلاتور در تحلیل تکنیکال
• انواع واگرایی و کاربرد آن در آنالیز تکنیکال
• فیبوناچی و ترکیب با آن تحلیل تکنیکال
• الگوهای هارمونیک در تحلیل تکنیکال
• انواع سبک‌های آنالیز تکنیکال 
• دلیل اهمیت تحلیل تکنیکال چیست؟
• کاربرد تحلیل تکنیکال در بازارهای مختلف
• جمع‌بندی

تحلیل تکنیکال چیست؟ 

تحلیل تکنیکال به انگلیسی (Technical Analysis)، علمی است که از طریق آن می‌توان رفتار نمودارهای مالی در آینده را پیش‌بینی کرد. در این علم به داده‌ها و اطلاعات استناد می‌شود و براساس تحلیل آن‌ها وضعیت بازار در فواصل زمانی پیش‌رو مورد بررسی قرار می‌گیرد. زمانی که صحبت از تحلیل یا آنالیز تکنیکال می‌شود، بیشتر افراد تصور می‌کنند که این کار با اعداد و ارقام انجام می‌شود، درحالی‌که در این روش رفتار انسان‌ها در بازارهای مالی و بورس مورد بررسی قرار می‌گیرد. 

علت این موضوع تاثیر رفتار انسان‌ها یا معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بر اتفاقات پیش‌آمده در بازارهای مالی است. تاثیر معامله‌گران به این صورت است که اگر آن‌ها تقاضای بیشتری برای یک سهام، ارز و... بیشتر باشد، قیمت نیز بالا می‌رود و در صورتی که تقاضا کمتر شود، قیمت‌ها نیز کاهش پیدا می‌کنند تا خریداران بیشتر شوند. تحلیل دقیق این موضوع و تعیین زمان افزایش تقاضا، عرضه و... به عملکرد بهتر در بازارهای مالی کمک می‌کنند. تشخیص چگونگی رفتار معامله‌گران جزو مفاهیم پایه‌ای تحلیل تکنیکال است که در دوره‌های آموزشی مربوط به تحلیل فنی به‌عنوان مباحث ابتدایی آموزش داده می‌شود. 

بیشتر بخوانید: بهترین سرمایه گذاری با سود بالای 30 درصد چیست؟

مفاهیم مهم در تحلیل تکنیکال چه مواردی هستند؟

برای فعالیت در هر بازاری، ابتدا باید با مفاهیم و اصطلاحاتی که در آن به کار برده می‌شوند آشنا شد. این موضوع در مورد تحلیل فنی و تکنیکال هم صدق کرده و تحلیل‌گران ابتدا باید با مفاهیمی که بیشتر با آن سروکار دارند، آشنا باشند. از جمله این مفاهیم می‌توان به نمودارهای قیمت یا سیگنال های معاملاتی اشاره کرد که معامله‌گران باید با هر کدام از آن‌ها آشنایی داشته و تفاوت آن را بدانند. از دیگر مفاهیم مهم مرتبط با تحلیل که آشنایی با آن‌ها برای درک بهتر دیگر مفاهیم ضرورت دارد، می‌توان به انواع قیمت اشاره کرد که عبارتند از: 

• قیمت باز شدن: اولین قیمت معامله میان خریداران و فروشندگان با باز شدن بازار 
• قیمت بسته شدن: آخرین قیمتی که معامله با آن انجام می‌شود. 
• بالاترین قیمت مجاز: بالاترین قیمتی که در معاملات یک روز صورت گرفته است. 
• پایین‌ترین قیمت مجاز: کمترین قیمتی که در معاملات یک روز صورت گرفته است. 

به جز قیمت‌ها و مفاهیم دیگری هم در بازارهای مالی و در مبحث تحلیل فنی وجود دارند که آشنایی با آن‌ها برای همه کاربران الزامی است. از جمله این مفاهیم می‌توان به مفهوم هرکدام از نمودارهای کاربردی در آنالیز تکنیکال اشاره کرد که به شرح زیر هستند: 

نمودار خطی

یکی از ساده‌ترین و ابتدایی‌ترین مفاهیم که در آموزش تحلیل فنی عنوان می‌شود، نمودار خطی است. این نمودار قیمت بسته شدن‌ سهم‌ها را مشخص می‌کند و سپس نقاط مشخص شده به صورت خطی به هم متصل شده و نمودار را تشکیل می‌دهند. طبق نظر کارشناسان، این نمودار تحلیل تکنیکال از آن جهت مهم است که بیشتر بازارها براساس قیمت‌های بسته شده روز قبل، قیمت باز شدن روز جدید را مشخص می‌کند. به علاوه تمام بالا و پایین شدن‌ها با هدف رسیدن به نقطه بسته شدن انجام می‌شود، در نتیجه نمودار آن حائز اهمیت است. 

بیشتر بخوانید: بهترین سهام برای خرید در بورس؛ راهنمای انتخاب شرکت ها برای سرمایه گذاری

نمودار میله‌ای 

از دیگر نمودارهایی که در بحث تحلیل فنی یا تکنیکال از آن استفاده می‌شود، می‌توان به نمودار میله‌ای اشاره کرد. این نمودار تمام مشخصات قیمت را در یک دوره زمانی خاص نمایش می‌دهد. این مشخصات شامل بالاترین و پایین‌ترین قیمت هستند که در ابتدای میله پایین‌ترین و در بالاترین قسمت آن، بالاترین حد قیمت را قرار می‌دهند. در بین سر بالایی و پایینی نمودار نیز قیمت‌های مربوط به باز و بسته شدن قرار دارند که به صورت خطی افقی از میان میله‌ها می‌گذرند. 

نمودار شمعی 

نمودار شمعی یا کندل‌استیک از دیگر نمودارهایی است که در آنالیز تکنیکال، کاربردهای زیادی دارد. این نمودار، نوع خلاص نمودار میله‌ای است و اطلاعات را به صورت کامل اما ساده به نمایش می‌گذارد. سادگی این نمودار باعث محبوبیت بالای آن شده و این نمودار را به ابزاری کاربردی هم برای تازه‌کاران و هم افراد باتجربه تبدیل می‌کند. در این نمودار قسمت بالایی مربوط به بالاترین قیم و قسمت پایینی مربوط به پایین‌تر قیمت است و بین آن‌ها قیمت بسته و باز شدن مشخص می‌شود.

بیشتر بخوانید: بهترین روش پیش بینی بازارهای مالی + بررسی اهمیت و عوامل تاثیرگذار

روند (Trend) و کاربرد آن در آموزش تحلیل تکنیکال

از دیگر مفاهیم مهم در آموزش تحلیل فنی و تکنیکال می‌توان به روند اشاره کرد. این مفهوم به عنوان یکی از شاخص‌های مهم در موضوع تحلیل تکنیکال شناخته می‌شود و همه سرمایه‌گذاران باید با آن آشنایی داشته باشند. آشنایی با این مفهوم، گذشته قیمت‌ها، تغییرات سطح حمایت و مقاومت و تغییر انتظارات فعالان به‌خوبی مشخص می‌شود. روند که در اصطلاح با نام خط روند هم شناخته می‌شود، خطی است که در نمودارها ترسیم شده و روند کلی بازار یا سهام را مشخص می‌کند. 

بیشتر بخوانید: محاسبه سود سپرده بانکی

این روش ترسیم، نوسانات جزئی را حذف می‌کند تا نتایج تحلیل برای معامله‌گران شفاف‌تر باشد و به شکل راحت‌تری به نقاط نهایی و مسیر اصلی دست پیدا کنند. خط روند به‌طور کل سه حالت نزولی، صعودی و خنثی دارد. خط خنثی مربوط به زمانی است که عرضه و تقاضا یکسان بوده و خطوط صعودی و نزولی، مربوط به موج‌های بازار یا بالا و پایین شدن قیمت‌ها هستند. روندها تعیین‌کننده بازه‌های زمانی هم هستند که از این نظر سه وضعیت کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت را نشان می‌دهند.

بیشتر بخوانید: پرسودترین سرمایه گذاری در ایران؛ شناسایی بهترین سرمایه گذاری های پرسود

حمایت و مقاومت در تحلیل تکنیکال

در ادامه بررسی مفاهیم در حوزه آنالیز تکنیکال به دو مفهوم مهم یعنی حمایت و مقاومت می‌رسیم که رابطه مستقیم با قانون عرضه و تقاضا دارند. همان‌طور که در ابتدا اشاره شد با افزایش تقاضا قیمت‌ها بالا رفته و زمانی که عرضه بیشتر شود، قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کند. تعادل و برابری عرضه و تقاضا موجب تعادل قیمت نیز می‌شود و از بالا و پایین رفتن آن‌ها جلوگیری می‌کند. 

حمایت یا خط حمایت به‌ معنی تلاش سهامداران برای حفظ قیمت تقاضا و جلوگیری از سقوط آن است. در واقع اگر سطح قیمتی برای یک سهام مشخص شد و افت کرد، سهامداران با تقاضای بیشتر مجددا قیمت را بالا ببرند و در مقابل مقاومت، تلاش شرکت‌ها برای حفظ عرضه در قیمتی مشخص است. شرکت‌ها با بالا رفتن قیمت سهام، عرضه را بیشتر می‌کنند تا با قیمت صعودی در خط حمایت مقابله کنند. حمایت و مقاومت دو مفهوم بسیار مهم در تحلیل تکنیکال محسوب می‌شوند.  

کندل‌شناسی و کاربرد آن در تحلیل فنی

همان‌طور که گفتیم، الگوهای کندل‌استیک جزو پرکاربردترین الگوها در مبحث تحلیل فنی هستند. به همین دلیل در انواع بازارهای مالی از آن‌ها استفاده می‌شود تا معامله‌گران با تحلیل آن‌ها قیمت‌ها را پیش‌بینی کرده و براساس سوابق اقدام به قیمت‌گذاری کنند. الگوهای کندل‌استیک انواع مختلفی دارند که عبارتند از:

• الگوی صبحگاهی و عصرگاهی: الگوی صبحگاهی که نشانگر آغاز روند صعودی است، در انتهای روند نزولی شکل گرفته و الگوی عصرگاهی نقطه مقابل آن، در انتهای روند صعودی شکل میی‌گیرد که نشانه آغاز روند نزولی است. 
• الگوی کندل دوجی: اگر آخرین قیمت و اولین قیمت بسیار نزدیک باشند، این الگو شکل می‌گیرد و هرچه نوسان قیمت بیشتر، سایه‌های بلندتری در این نمودار ایجاد می‌شوند.
• الگوی کندل چکش: در این الگو که بیانگر ضعف فروشندگان و قدرت بیشتر خریداران است، بدنه‌ای در بالا و سایه‌ای در زیر بدنه قرار دارد. 
• الگوی سه کندی سه سرباز سفید: این الگو در روند نزولی بازار تشکیل شده و کندل‌های توخالی و بلند را کنار هم تشکیل می‌دهد. اگر قیمت باز شدن در هر کندل، در میانه بدنه قبلی‌ها باشد، نشان‌دهنده آغاز روند صعودی است. 

بیشتر بخوانید: راهنمای اصول سرمایه گذاری موفق در ایران را فقط اینجا بخوانید!

اندیکاتور و اسیلاتور در تحلیل تکنیکال

از مهم‌ترین ابزارهای تحلیل تکنیکال می‌توان به اسلایتور و اندیکاتور اشاره کرد. این ابزارها نشان‌دهنده بهترین زمان برای ورود به بازار سرمایه هستند. آشنایی با این دو مفهوم کمک زیادی به انجام معاملات سودمند می‌کند. اندیکاتور، سه قسمت اصلی روند، حجم و اسیلاتور دارد و قیمت سهام را تشخیص می‌دهد. عملکرد این ابزار به این صورت است که اطلاعات و سوابق موجود از قیمت‌ها، حجم معاملات و... را بررسی کرده و در اختیار مشتریان قرار می‌دهد. اسلایتورها نشان‌دهنده نوسانات هستند. کاربرد این ابزار سنجش هیجان فروشنده و خریدار است و نوسان آن را در پایین نمودار مشخص می‌کند. 

اسیلاتورها به عنوان ابزارهای مفید برای تحلیل تکنیکال در سه موضوع با اندیکاتور تفاوت دارند. اولین مورد تشخیص واگرایی آن‌ها است، همچنین اسیلاتور قادر به شناسایی زمان اشباع خرید و فروش است و نحوه قرارگیری آن در نمودار نیز متفاوت بوده و در پنجره‌ای جدا نمایش داده می‌شود. از اندیکاتور نیز در شناسایی سطح حمایت و مقاومت استفاده می‌شود. اندیکاتورها انواع متنوعی دارند:

• اندیکاتور RSI: این اندیکاتور، ابزاری تحلیلی برای شناسایی سطوح بازگشتی بازار است. این ابزار قدرت بازار، خریداران و فروشندگان نسبت به هم را تشخیص می‌دهد، به همین دلیل شاخص قدرت نسبی هم نام دارد. 
• اندیکاتور MACD: این ابزار در شناسایی میانگین متحرک کاربرد داشته و روند جدید صعودی یا نزولی را تشخیص می‌دهد.
•  

انواع واگرایی و کاربرد آن در آنالیز تکنیکال

از دیگر مباحث مهم در حوزه آنالیز فنی می‌توان به واگرایی اشاره کرد. این اصطلاح به شرایطی از بازار گفته می‌شود که میان قیمت‌ها و ابزارهای تحلیل تضاد و تفاوتی آشکار وجود داشته باشد. در واقع بازار به‌علت ضعف معامله‌گران در حال تغییر به سمتی دیگر باشد. در این حالت واگرایی اتفاق افتاده که دو نوع معمولی مثبت و منفی یا مخفی مثبت و منفی دارد. در واگرایی معمولی حرکت اندیکاتور با نمودار قیمت تفاوت داشته و در انتهای روند آن، قیمت‌ها بازگشت و تغییر جهت دارند.

بیشتر بخوانید: مشاهده قیمت دلار آزاد همین امروز

واگرایی مخفی نیز به معنی اختلاف قیمت بین اندیکاتور و نمودار است با این تفاوت که در انتها، تحرکاتی با هدف اصلاح صورت گرفته و قیمت‌ها بازگشت دارند. 

بیشتر بخوانید: سرمایه گذاری خطرپذیر (جسورانه) چیست؟

فیبوناچی و ترکیب با آن تحلیل تکنیکال

از دیگر مفاهیم مهم و پرکاربردی که در مبحث تحلیل تکنیکال مطرح می‌شود، اصول تحلیلی فیبوناچی است. در این مفهوم، معامله‌گر باید سیگنال‌های موجود را پیدا کند. هرکدام از این سیگنال‌ها بیانگر حرکت بازار به سمتی هستند. یافتن این سیگنال‌ها کمک می‌کند که معامله‌گر به سود در معاملات برسد. برای به‌دست آوردن نسبت فیبوناچی یا طلایی باید خطوط روند و ترکیب آن‌ها با نسبت‌ها را در نظر گرفت. قیمت‌ها بیانگر روند اصلاح و حرکت به سمت قیمت‌های بعدی هستند. توجه به سطوح فیبوناچی به تشخیص سطوح مقاومت و حمایت نیز کمک می‌کند. چنانچه سطوح مقاومت و حمایت، مصادف با نسبت فیبوناچی باشند، نشان‌دهنده احتمال جهش بالای قیمت‌ها خواهد بود.

الگوهای هارمونیک در تحلیل تکنیکال

الگوهای هارمونیک به‌عنوان مهم‌ترین ابزارهای تحلیل فنی، نقاط بازگشتی را با کمک اعداد فیبوناچی مشخص می‌کنند. این الگوها، الگوهای ریاضی را الگوهای قیمت ترکیب و روشی برای معامله هوشمندانه می‌سازد. از مهم‌ترین الگوهای‌ هارمونیک می‌توان به AB=CD، الگوی گارتلی، الگوی پروانه و... اشاره کرد که هر کدام کاربردی در تحلیل بازار سرمایه دارند. 

بیشتر بخوانید: مزایا و معایب سرمایه گذاری در ارز دیجیتال

انواع سبک‌های آنالیز تکنیکال 

انواع تحلیل تکنیکال یا سبک‌هایی که تحلیل و آنالیز تکنیکال براساس آن‌ها انجام می‌شود را می‌توان به سه دسته کلی تقسیم کرد که عبارتند از: 

• تحلیل فنی و تکنیکال براساس اندیکاتورها
• تحلیل فنی و تکنیکال براساس پرایس اکشن 
• تحلیل فنی و تکنیکال براساس عرضه و تقاضا

اصول تحلیل تکنیکال در هرکدام از سبک‌های گفته شده متفاوت بوده و الگوهای نموداری و شاخص های تکنیکال که برای تحلیل و آنالیز دقیق استفاده می‌شوند، در هر سبک اختصاصی هستند. 

دلیل اهمیت تحلیل تکنیکال چیست؟

کسب سود در بازارهای مالی کار ساده‌ای نیست و مشتریان باید بدانند که چه زمانی به بازار ورود کرده و چه زمانی سهام خود را خارج کنند. این موضوع به معنی آشنایی با استراتژی‌های تحلیل تکنیکال است که در نهایت به معاملات سودمند ختم می‌شود. در نظر گفتن حد ضرر و سود در زمان خرید و.... از جمله مسائلی است که در تحلیل فنی به آن پرداخته می‌شود. 

بیشتر بخوانید: مدیریت ریسک چیست؟ دلایل اهمیت و مراحل مدیریت کردن ریسک

کاربرد تحلیل تکنیکال در بازارهای مختلف

همان‌طور که گفتیم، تحلیل فنی یا آنالیز تکنیکال، ابزاریی کاربردی برای بازارهای مالی است. سال‌ها است که از این شیوه در تحلیل تکنیکال در بازار سهام و بورس استفاده می‌شود. به علاوه این روش تحلیل در بازارهای دیگر هم کاربرد دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به تحلیل تکنیکال در بازار فارکس، کریپتو و... اشاره کرد. آشنایی با این تحلیل و به‌کارگیری آن به شناسایی بهتر بازار کمک کرده و معاملات را هدفمند و نتیجه آن‌ها را مثبت می‌سازد.

بیشتر بخوانید: محاسبه قسط وام

جمع‌بندی

تحلیل فنی یا تکنیکال با بررسی دقیق بازار و قیمت‌ها در گذشته و شناسایی رفتار و تغییرات آن در آینده کمک می‌کند که معامله‌گران، معاملاتی پرسود داشته باشند. تحلیل دقیق و ماهرانه، به انجام معاملات هوشمندانه کمک می‌کند و در این صورت حتی اگر سود زیادی کسب نکنید، ضرر نیز نخواهید کرد. یادگیری مباحث و مفاهیم تحلیل و آنالیز فنی یکی از مهم‌ترین موضوعات برای همه افرادی است که در بازارهای مالی فعالیت می‌کنند. در صورتی که در ابتدای مسیر یادگیری تحلیل تکنیکال هستید، تا زمان کسب مهارت در این زمینه می‌توانید از طریق کرادفاندینگ و پلتفرم دونگی، به سود مناسبی دست پیدا کنید. در حال حاضر حداقل مبلغ سرمایه‌ گذاری در دونگی چیزی حدود 1 میلیون تومان است.