صندوق سرمایه گذاری سهامی چیست؟ + مزایا و معایب

امروزه تورم بیشتر از قبل شده است و با توجه به شرایط تورم، افراد حداقل دارایی‌های خود را تبدیل به سرمایه می‌کنند تا ارزش آن‌ها را حفظ کرده و با کمک بستری که دارایی در آن قرار داده شده، افزایش دهند. این فرآیند یعنی سرمایه‌ گذاری برای حفظ ارزش دارایی‌ها، در بسترهای مختلف قابل انجام است که بورس یکی از آن‌ها است. با وجود پرتلاطم بودن بازار بورس و نوسان شدید قیمت‌ها و ارزش سهام در این بازار، هنوز هم بسیاری از افراد، سرمایه‌گذاری در این بستر را ترجیح داده و طبق آمارها نیز، در این روش سود سرمایه شما نسبت به بسیاری از روش‌های سرمایه‌گذاری در ایران بیشتر است. سرمایه‌ گذاری در بازار بورس به روش‌های مختلف مستقیم و غیرمستقیم قابل انجام است که برای افراد تازه‌کار، صندوق سرمایه‌ گذاری سهامی بهترین انتخاب است. 

فهرست مطالب:

• صندوق سرمایه گذاری سهامی چیست؟ 
• مزایا و معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی 
• محبوب‌ترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی در ایران 
• سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سهامی یا مستقیم در بورس؟.
• چگونه در صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی سرمایه‌گذاری کنیم؟
• ریسک‌های سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سهامی
• کرادفاندینگ، جایگزین کم‌ریسک صندوق‌های سهامی
• سخن پایانی

صندوق سرمایه گذاری سهامی چیست؟ 

برای سرمایه‌گذاری در بازار بورس روش‌های مختلفی وجود دارد. اگر با این بازار آشنایی داشته باشید، سرمایه‌گذاری مستقیم روشی مناسب برای شما است. به این منظور ابتدا باید وضعیت بورس و بازار سهام را بررسی کرده و بعد از شناسایی سهم‌های مختلف و بررسی ریسک هر کدام، برای سرمایه‌گذاری اقدام کنید. با توجه به این که در این شیوه مدیریت سهام مستقیما به عهده شما است و سود و زیان و مزایا و معایب سرمایه‌گذاری مستقیما متوجه شما خواهد بود، این روش را روش مستقیم سرمایه‌گذاری بورس می‌دانند. 

البته افرادی هم وجود دارند که به دلیل عدم آشنایی با بازار بورس یا چگونگی تحلیل آن، امکان ورود مستقیم به این بازار را ندارند. این افراد باید از روش غیرمستقیم برای سرمایه‌گذاری در بورس اقدام کنند. روش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار بورس، استفاده از صندوق سرمایه‌گذاری سهامی است. در صندوق سهامی، انتخاب نوع سهام به عهده مدیریت صندوق است و این فرد با دانش خود تلاش می‌کند تا بهترین بستر را برای حفظ ارزش دارایی مشتریان انتخاب صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی و بازدهی آن‌ها بسته به ترکیب و نوع دارایی‌های صندوق انواع مختلفی دارند.

بیشتر بخوانید: بهترین سهام برای خرید در بورس

در این صندوق‌ها وجود نقد سرمایه‌گذاری جمع‌آوری شده و سپس سبدی از سهام شرکت‌های بورسی و فرابورسی تهیه می‌شود. تصمیم‌گیری در مورد خرید و فروش دارایی‌ها و ترکیب آن‌ها توسط تیم حرفه‌ای مدیریت و تحلیل‌گران صندوق انجام شده که به بازار بورس و تحلیل آن تسلط کامل دارند. همچنین در این صندوق‌ها تنها 70 درصد دارایی‌ها در بازار بورس سرمایه‌گذاری شده و مابقی به سپرده‌های بانکی یا اوراق با درآمد ثابت اختصاص داده می‌شود.

مزایا و معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی 

با توجه به حضور متخصصان در صندوق سرمایه گذاری سهامی، سرمایه‌گذاران نیازی به تحلیل و بررسی مستقیم بازار بورس نداشته و دغدغه‌ای بابت این موضوع نخواهند داشت. همان‌طور که گفتیم، عمده دارایی‌ها  در این صندوق به سهام شرکت‌های بورسی اختصاص داده می‌شود و این حالت سرمایه‌گذاری ریسک بالایی دارد. بنابراین می‌توان این صندوق را مناسب افرادی دانست که پذیرای بالاترین ریسک‌ها هستند و از طرفی سود مورد انتظار آن‌ها مقدار نسبتا زیادی است. به عبارت دیگر افراد ریسک‌پذیری که به دنبال بستری برای سرمایه‌گذاری بلندمدت هستند، بیشتر از دیگر افراد به سراغ این صندوق می‌روند. سرمایه‌گذاری در صندوق سهامی مزایا و معایب مختلفی دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:

مزایای صندوق سرمایه گذاری سهامی

1. ریسک کمتر در مقایسه سرمایه‌گذاری مستقیم: سرمایه‌گذاری در بازار بورس، سرمایه‌گذاری پرریسک است اما در روش غیرمستقیم یا صندوق سهامی، ریسک آن نسبت به روش مستقیم کمتر خواهد بود.
2. سوددهی بالا در بلندمدت: یک بررسی کلی در مورد عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی نشان دهنده این است که صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی با بیشترین بازدهی، سود بیشتری را در بلندمدت ارائه می‌کنند. 
3. حفظ ارزش دارایی: در شرایط تورم، بازار بورس و سرمایه‌گذاری در آن بهترین روش برای حفظ ارزش دارایی است. با توجه به اینکه ورود به این بازار با حداقل مبلغ هم امکان‌پذیر است، حتی با کم‌ترین سود هم ارزش دارایی حفظ می‌شود. 
4. برخورداری از تیم متخصصان: در بیشتر صندوق‌های سرمایه‌ گذاری سهامی، تیمی از متخصصان فعالیت دارند که با بررسی دقیق و تحلیل موشکافانه بازار بورس، بهترین سهام و ترکیب را برای صندوق انتخاب کرده و سرمایه مشتریان را در آن قرار می‌دهند. این ویژگی صندوق سهامی نیاز به رصد دائمی بازار بورس توسط سرمایه‌گذاران را از بین می‌برد.

معایب صندوق سرمایه گذاری سهامی 

صندوق سرمایه گذاری سهامی نیز مانند دیگر بسترها، در کنار تمام مزایای گفته شده، معایبی هم دارد. از جمله معایب این صندوق‌ها می‌توان به میزان ریسک بالای آن‌ها نسبت به دیگر صندوق‌ها اشاره کرد. به عبارتی ریسک سرمایه‌گذاری در این صندوق نسبت به سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس کمتر و نسبت به دیگر صندوق‌ها و بسترهای سرمایه‌گذاری بیشتر است. برای مثال، مقایسه صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی و درآمد ثابت و آمار به دست آمده از آن‌ها، نشان‌دهنده این است که صندوق سهامی مناسب سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر و صندوق درآمد ثابت، مورد علاقه سرمایه‌گذاری ریسک‌گریز است. 

بیشتر بخوانید: بهترین سهام خودرویی: معرفی 5 سهام خودرویی برتر بازار بورس ایران

به علاوه بازار سهام، روند ثابتی نداشته و یکی از پرنوسان‌ترین بازارهای مالی است، به همین دلیل امکان تعیین سودی دقیق برای آن وجود ندارد. در نتیجه اگر به دنبال درآمدی ثابت و دریافت سود ماهیانه مشخص باشید، این صندوق‌ها گزینه مناسبی نخواهند بود. همچنین باید به این نکته نیز اشاره کرد که بسیاری از صندوق‌های سهامی ضامن نقدشوندگی نداشته و این موضوع را نیز می‌توان به عنوان دیگر ایراد این صندوق‌ها عنوان کرد. در واقع اگر قصد برداشت سرمایه خود و نقد کردن سهام‌ را داشته باشید، امکان انجام فوری آن در این صندوق‌ها وجود ندارد و باید مدت زمانی مشخص را به این کار اختصاص دهید. 

محبوب‌ترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی در ایران 

شناسایی بهترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی به جهت ورود مطمئن به این بستر و استفاده از این روش سرمایه‌گذاری اهمیت زیادی دارد. در حال حاضر، صندوق‌های مختلفی در ایران فعال بوده که از نوع سهامی هستند و با بررسی ترکیبات و عملکرد آن‌ها می‌توان بهترین نوع صندوق‌ها را انتخاب کرد. با توجه به تلاطم و نوسان شرایط بازار بورس، عملکرد صندوق‌ها دائما در حال تغییر است، بنابراین جهت شناسایی محبوب‌ترین صندوق سرمایه گذاری سهامی باید در لحظه اقدام کرده و وضعیت صندوق‌های مختلف را مورد بررسی قرار دهید. برای بررسی راحت‌تر صندوق‌ها همچنین، آشنایی با انواع صندوق‌های سهامی کمک زیادی به شما خواهد کرد. در حال حاضر، صندوق‌های سهامی در دو دسته جای می‌گیرند که عبارتند از:

صندوق‌های سهامی از نظر نحوه معامله

از نظر نحوه معامله در صندوق‌های سرمایه گذاری سهامی و بازار بورس، این صندوق‌ها به دو دسته کلی زیر تقسیم می‌شوند: 

• قابل معامله در بورس: این نوع از صندوق‌ها در تابلو معاملات بورس، معامله شده و برای سرمایه‌گذاری در آن‌ها باید از پنل آنلاین کارگزاری مورد نظر اقدام شود. 
• غیرقابل معامله در بورس: معامله این نوع صندوق‌ها در تابلو معاملات انجام نشده و برای صدور و ابطال سهام باید از طریق سایت اختصاصی صندوق اقدام کنید.

بیشتر بخوانید: بهترین سهام فولادی: کدام نماد فولادی سودآورتر است؟

صندوق‌های سهامی از نظر ترکیب دارایی

صندوق‌های سهامی، از نوع قابل معامله در بورس معمولا دارای ترکیبی مشخص هستند و از این نظر هم به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که عبارتند از:

• صندوق بخشی: در این صندوق، تمرکز روی صنعتی خاص است و مدیران موظف هستند 70 درصد از دارایی مشتریان را در سهام صنایعی که صندوق به آن مرتبط است، سرمایه‌گذاری کنند. برای مثال اگر صندوق بخشی بر مبنای صنعت خودروسازی تشکیل شده، بیشترین مقدار سرمایه مشتریان باید در سهام این صنعت سرمایه‌گذاری شود.
• صندوق اهرمی: در این صندوق که از تکنیک اهرم برای مدیریت آن استفاده می‌شود، مدیران این امکان را دارند که علاوه بر دارایی سرمایه‌گذاران، از تسهیلات بانکی نیز استفاده کرده و پرتفوی سرمایه‌گذاری خود را چیدمان کنند. در صندوق اهرمی هم درصد بالایی از دارایی‌ها در شرکت‌های بورسی قرار داده می‌شود.
• صندوق شاخص: در صندوق‌های شاخصی، از دیگر انواع صندوق سرمایه گذاری سهامی، 80 درصد دارایی‌ها به بازارهای شاخص‌ساز مورد هدف اختصاص داده شده و مابقی در اوراق و سپرده‌هایی که درآمد ثابت دارند، سرمایه‌گذاری می‌شوند. این صندوق برای افرادی که قصد استفاده از خدمات صندوق سهامی را داشته اما به دنبال ریسک کمتر هستند، گزینه‌ای عالی محسوب می‌شود.

سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سهامی یا مستقیم در بورس؟

همان‌طور که در طول این مطلب گفته شد، سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار بورس نیاز به آشنایی با این بازار و توانایی تحلیل دقیق نوسانات آن دارد. این کار بدون داشتن ابزارهای مناسب امکان‌پذیر نیست، همچنین دانش و تخصص، لازمه انجام این تحلیل و بررسی است، در نتیجه تنها به افرادی توصیه می‌شود که در این زمینه تجربه کافی را دارند. نحوه عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی اما به این صورت است که بررسی و تحلیل بازار بورس، به منظور انتخاب بهترین شرکت بورسی برای خرید سهام توسط متخصصان انجام می‌شود. در نتیجه ریسک و خطر شکست کمتر بوده و انتخاب به گونه‌ای انجام می‌شود که مشتریان بیشترین سود را کسب کنند. 

بیشتر بخوانید: نحوه دریافت کد بورس کالا برای افراد حقیقی (سجامی)

چگونه در صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی سرمایه‌گذاری کنیم؟

سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سهامی فرآیند پیچیده‌ای ندارد و همه افراد به راحتی قادر به انجام آن هستند. جهت سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها که برای همه افراد بالای 18 سال امکان‌پذیر است، ابتدا باید کد بورسی را دریافت کرد. سپس به بررسی صندوق‌های مختلف پرداخت و براساس عملکرد آن‌ها در یک دوره، صندوقی را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کرد. 

برای انجام سرمایه‌گذاری باید با کد بورسی و مدارک لازم، به سایت صندوق مراجعه کرده و فرم‌های اولیه مربوط به سرمایه‌گذاری را تکمیل کنید. این کار به صورت حضوری نیز امکان‌پذیر است و به این منظور باید به دفتر صندوق سرمایه گذاری سهامی مراجعه کرده و تکمیل فرم‌ها و ارائه مدارک را به صورت حضوری انجام دهید. پس از تکمیل نهایی فرم‌ها و پرداخت مبلغ مورد نظر، کار به اتمام رسیده و مطابق قرارداد باید منتظر سود و عملکرد صندوق باشید. 

بیشتر بخوانید: بورس کالا چیست؟ راهنمای جامع سرمایه گذاری در بورس کالا

نکته مهمی که در این شیوه سرمایه‌گذاری حائز اهمیت بوده و باید به آن توجه کنید، مطالعه امیدنامه صندوق است تا از طریق آن با سیاست‌های مالی صندوق آشنا شوید. در امیدنامه هر صندوق مسائلی مانند میزان سوددهی، ترکیب دارایی‌ها و... مشخص است و براساس مطالعه و بررسی آن‌ها می‌توانید تشخیص دهید که صندوق مورد نظر، برای سرمایه‌گذاری چگونه بستری است.

ریسک‌های سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سهامی

یکی از مهم‌ترین ریسک‌های سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها، نوسان بالای قیمت واحدهای صندوق است که در بعضی دوره‌ها صعودی و در برخی دوره‌ها نزولی است. ریسک دیگر این صندوق‌ها احتمال عدم کسب سود در یک بازه زمانی است که این موضوع ثابت نبوده و در درازمدت سود مناسبی از این صندوق‌ها حاصل می‌شود. بنابراین می‌توان گفت که بیشترین ریسک سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها، متوجه افرادی است که به دنبال سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت هستند و در سرمایه‌گذاری بلندمدت ریسک چندانی وجود ندارد. 

بیشتر بخوانید:

کرادفاندینگ، جایگزین کم‌ریسک صندوق‌های سهامی

با وجود مزایا و معایب گفته شده در مورد صندوق سهامی و بررسی دیگر بسترهای سرمایه‌گذاری در ایران، می‌توان گفت که مطمئن‌ترین بستر فعلی برای انجام سرمایه‌گذاری، کرادفاندینگ یا سرمایه‌گذاری جمعی است. در این روش امکان سرمایه‌گذاری با حداقل دارایی برای سرمایه‌گذاران وجود دارد. سرمایه‌گذاری جمعی نه تنها برای صاحبان سرمایه بلکه برای پروژه‌هایی که سرمایه‌گذاری در آن‌ها انجام می‌شود نیز سودآور است. به علاوه بر خلاف صندوق سرمایه گذاری سهامی که زمان کسب سود از آن مشخص نیست، پروژ‌ه‌های کرادفاندینگ زمانی مشخص دارند و سرمایه‌گذاران امکان برنامه‌ریزی برای مدیریت سرمایه خود، بعد از پایان پروژه را خواهند داشت. 

بیشتر بخوانید: کرادفاندینگ چیست؟ آنچه که در مورد تامین مالی جمعی باید بدانید

این روش که مناسب افراد ریسک‌گریز است، علاوه بر کسب سود، به دریافت خدمات اجتماعی عالی از سمت پروژه‌ها نیز کمک می‌کند. با توجه به اینکه در کرادفاندینگ، سرمایه جمع‌آوری شده در پروژه‌های فعال با احتمال بازدهی مثبت، صرف می‌شود، ریسک‌هایی مانند از دست رفتن سرمایه یا عدم سود بسیار ناچیز خواهند بود. برای آشنایی بیشتر با کرادفاندینگ و نحوه استفاده از آن می‌توانید از طریق دونگی اقدام کنید. کارشناسان دونگی توضیحات لازم در مورد این شیوه سرمایه‌گذاری و نحوه ورود به آن را در اختیار شما قرار می‌دهند و شما را برای سرمایه‌گذاری جمعی مطمئن راهنمایی خواهند کرد. 

سخن پایانی

صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی، نوعی از صندوق‌های مالی هستند که امکان ورود غیرمستقیم به بازار بورس را برای علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در این بستر فراهم می‌کنند. با توجه به اینکه در این صندوق‌ها مدیریت دارایی مشتریان توسط متخصصان و مدیران آشنایی به بازار بورس انجام می‌شود، ارزش دارایی حفظ شده و احتمال کسب سود هم وجود دارد. با این حال نوسانات بازار بورس موجب می‌شود که نگرانی‌هایی مانند از دست رفتن سرمایه، کسب سود کمتر از میزان مورد انتظار یا طولانی شدن فرآیند کسب سود در این صندوق‌ها وجود داشته باشد. جایگزین مناسب این صندوق‌ها در ایران، کرادفاندینگ یا سرمایه‌گذاری جمعی است که امکان انجام آن از طریق دونگی وجود دارد.