مفهوم سود DPS چیست؟ + فرمول و نحوه دریافت

سود DPS یکی از شاخص های مهم در تحلیل عملکرد شرکت ها در بازار سرمایه به شمار می رود. DPS یا سود تقسیمی هر سهم، بخشی از سود نقدی شرکت هاست که پس از تصویب در مجمع عمومی بین سهام داران توزیع می شود. این مفهوم به سرمایه گذاران نشان می دهد که در ازای هر سهمی که در اختیار دارند، چه میزان سود واقعی دریافت خواهند کرد. آگاهی از میزان و نحوه پرداخت DPS برای تصمیم گیری های مالی بسیار حائز اهمیت است. در این مقاله از مجله دونگی با سود تقسیمی DPS و فرمول محاسبه آن، کاربردهای عملی، منابع دریافت اطلاعات و نکات کلیدی سرمایه گذاری آشنا خواهید شد.

فهرست مطالب:

• DPS چیست و چه کاربردی دارد؟

• فرمول محاسبه DPS

• سود نقدی چه اهمیتی برای سهام داران دارد؟

• چطور مقدار DPS شرکت ها را بررسی کنیم؟

• بیشترین و کمترین سود نقدی شرکت ها

• نتیجه گیری

DPS چیست و چه کاربردی دارد؟

ابتدا بهتر است بدانیم که DPS مخفف چیست؟ این واژه مخفف عبارت Dividend- per -Share بوده و به «سود نقدی تخصیص یافته به هر سهم» اشاره دارد. وقتی شما سهامی از یک شرکت بورسی می خرید، یکی از جذاب ترین بخش های آن می تواند همین سود نقدی باشد که شرکت ها در پایان سال مالی به سهامداران خود پرداخت می کنند. اما همیشه تمام سود شرکت بین سهامداران تقسیم نمی شود؛ مثلا اگر شرکتی به ازای هر سهم 100 تومان سود داشته باشد (EPS)، ممکن است فقط 70 تومان از آن را به عنوان DPS در بورس بین سهامداران پخش کند و بقیه را برای توسعه شرکت نگه دارد.

DPS در بورس چه کاربردی دارد؟ این عدد نشان می دهد که از سودی که شرکت به دست آورده، چقدرش واقعا به شما پرداخت می شود. برای اینکه این سود به شما تعلق بگیرد، باید در روز برگزاری مجمع عمومی سالانه، مالک آن سهم باشید. حتی اگر بعد از مجمع سهم را بفروشید، باز هم سود به شما تعلق می گیرد. طبق قانون، شرکت ها تا 8 ماه فرصت دارند این سود را واریز کنند. اگر می خواهید بدانید DPS یک شرکت چقدر است، کافی است نماد آن را در سایت کدال جست وجو و گزارش مجمع سالانه اش را بررسی کنید. این اطلاعات به شما کمک می کند تصمیم بهتری برای سرمایه گذاری بگیرید.

تفاوت بین EPS و DPS چیست؟

برای درک دقیق تفاوت بین EPS و DPS، اول باید بدانیم که منظور از EPS چیست؟ EPS یا Earnings per Share به معنی سود شرکت به ازای هر سهم است. یعنی اگر شرکت در پایان سال مالی مثلاً 100 میلیارد تومان سود خالص به دست آورده باشد و 1 میلیارد سهم منتشر کرده باشد، EPS شرکت برابر با 100 تومان خواهد بود. این عدد نشان می دهد که هر سهم شرکت چقدر از سود کلی شرکت را به خود اختصاص داده است.

اما تفاوت بین مفهوم DPS و EPS چیست؟ در حقیقت، سود DPS یا Dividend- per Share- بخشی از سود هر سهم (EPS) محسوب می شود که شرکت تصمیم می گیرد آن را به صورت نقدی میان سهام داران خود تقسیم کند. به زبان ساده تر، سود نقدی همان مقدار پولی است که به صورت واقعی و قابل برداشت به حساب سهام دار واریز می شود. ممکن است شرکتی که EPS آن 100 تومان است، تصمیم بگیرد فقط 70 تومان از این مبلغ را به عنوان DPS یا همان سود نقدی تقسیم کند و 30 تومان باقی مانده را به عنوان دارایی در حساب شرکت نگه دارد تا برای افزایش سرمایه یا طرح های توسعه آینده استفاده شود.

بنابراین، سود DPS همیشه کمتر یا در نهایت برابر با EPS است و هرچه مقدار سود نقدی که بین سهام داران توزیع می شود بیشتر باشد، آن سهم محبوب تر می شود؛ چون سهام دار علاوه بر سود ناشی از رشد قیمت سهم، از دریافت پول نقد هم بهره مند می شود.

فرمول محاسبه DPS

برای آن که درک دقیق تری از نحوه محاسبه سود تقسیمی یا DPS داشته باشیم، لازم است ابتدا بدانیم فرمول DPS چگونه است؟ یکی از روش های اصلی برای محاسبه این پارامتر، استفاده از فرمول زیر است:

DPS = (مجموع سود سهم در یک بازه زمانی - مجموع سود سهام داران ممتاز) ÷ تعداد سهام عادی پایان دوره

این فرمول نشان می دهد که ابتدا باید سود خالص کل شرکت در طول یک سال مالی محاسبه شود. سپس در صورتی که بخشی از این سود به سهام داران ممتاز تعلق گرفته باشد، آن مقدار از مجموع سود کسر می شود. در نهایت، عدد باقی مانده بر تعداد کل سهام عادی در پایان دوره تقسیم می گردد تا DPS یا سود تقسیمی DPS به ازای هر سهم به دست آید.

برای نمونه، فرض کنید شرکتی در پایان سال مالی خود، 50 میلیارد تومان سود شناسایی کرده و از این مبلغ، 10 میلیارد تومان به سهام داران ممتاز اختصاص یافته باشد. همچنین تعداد کل سهام عادی شرکت در پایان سال معادل 1 میلیارد سهم باشد. با استفاده از فرمول DPS خواهیم داشت:

DPS = (50,000,000,000 – 10,000,000,000) ÷ 1,000,000,000

DPS = 40 تومان

یعنی سود تقسیمی DPS به ازای هر سهم برابر با 40 تومان خواهد بود. لازم به ذکر است که این عدد نهایی معمولا در جلسه مجمع عمومی سالیانه شرکت و با تصمیم مدیران و سهام داران مشخص می شود؛ زیرا ممکن است شرکت بخشی از سود حاصل را جهت سرمایه گذاری مجدد یا تأمین نقدینگی در آینده نزد خود نگه دارد. همچنین اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه DPS در بورس معمولا از صورت های مالی مانند صورت سود و زیان استخراج می شود. بنابراین، بررسی گزارش های مالی و خروجی مجامع عمومی برای سهام داران از اهمیت زیادی برخوردار است.

ارتباط بین EPS و DPS

در بورس، رابطه مشخص و مستقیمی میان دو مفهوم کلیدی یعنی EPS و DPS وجود دارد. در واقع، محاسبه DPS با استفاده از EPS انجام می شود و همیشه مقدار DPS کمتر یا در بهترین حالت، برابر با EPS خواهد بود؛ زیرا شرکت ممکن است بخشی از سود را برای توسعه، سرمایه گذاری یا حفظ نقدینگی نزد خود نگه دارد. برای محاسبه DPS با استفاده از EPS معمولا از ضریبی به نام DPR (نرخ سود تقسیمی) استفاده می شود.

به این صورت که مقدار EPS در این ضریب ضرب می شود تا میزان سود تقسیمی DPS به دست آید. تصمیم نهایی درباره این ضریب نیز در مجمع سالیانه شرکت و با توجه به وضعیت مالی اتخاذ می شود. بنابراین DPS صرفا عددی نیست که از EPS کسر شود، بلکه نتیجه بررسی دقیق صورت های مالی و سیاست های شرکت است.

DPS چگونه پرداخت می شود؟

پس از آن که به خوبی دانستیم DPS چیست، نیاز است تا با نحوه پرداخت آن آشنا شویم. پرداخت سود DPS معمولا از دو طریق انجام می شود. امروزه رایج ترین روش واریز مستقیم به حساب بانکی سهامداران از طریق سامانه سجام است که به دلیل سهولت، توسط بسیاری از شرکت ها انتخاب می شود. در این روش، نیاز به ارسال اطلاعات بانکی به شرکت یا مراجعه حضوری به بانک نیست.

با این حال، برخی شرکت ها همچنان روش های سنتی را حفظ کرده اند. در این حالت ممکن است سهامدار مجبور شود با همراه داشتن کد بورسی و کارت ملی به یکی از بانک هایی که از طرف شرکت مشخص شده، مراجعه کند یا اطلاعات حساب بانکی خود را به شرکت ارسال کند.

DPS به چه کسانی تعلق می گیرد؟

سود DPS یا همان سود نقدی به سهامدارانی پرداخت می شود که در زمان برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه، مالک سهام شرکت باشند. در پاسخ به این سوال که DPS به چه سهامدارانی پرداخت می شود؟ باید گفت تنها افرادی مشمول این سود هستند که در زمان برگزاری مجمع، سهام آن شرکت را در پرتفوی خود داشته باشند. به محض اعلام مجمع در سایت TSETMC، نماد بورسی شرکت متوقف می شود و پس از آن، سهامداران می توانند بدون نگرانی از بابت دریافت سود نقدی، سهام خود را بفروشند.

DPS چه زمانی واریز می شود؟

زمان واریز DPS معمولا پس از برگزاری مجمع عمومی سالیانه مشخص می شود و طبق قانون، شرکت ها موظف اند سود نقدی را حداکثر تا 8 ماه بعد از تاریخ مجمع به حساب سهامداران واریز کنند. با این حال، زمان دقیق و نحوه واریز سود برای هر شرکت متفاوت است و در سایت کدال تحت عنوان زمان بندی پرداخت سود اعلام می شود. عواملی مانند وضعیت نقدینگی شرکت، نوع سامانه پرداخت (مثل سجام)، یا حجم زیاد سهامداران می توانند موجب تأخیر یا تسریع در پرداخت DPS شوند و تفاوت هایی در زمان پرداخت ایجاد کنند.

سود نقدی چه اهمیتی برای سهام داران دارد؟

در بازار سرمایه، سود تقسیمی یا همان DPS در بورس نقش بسیار مهمی در تصمیم گیری سهام داران ایفا می کند. در واقع، DPS نوعی پاداش مستقیم است که سهام دار بدون نیاز به فروش سهم خود دریافت می کند.

از سوی دیگر، برخی سرمایه گذاران با رویکرد بلندمدت و استراتژی سرمایه گذاری «بخر و نگه دار» به دنبال دریافت سود نقدی هستند؛ زیرا به صورت دوره ای از سهام خود درآمد کسب می کنند. این گروه، DPS را به عنوان معیاری برای انتخاب سهم مناسب در نظر می گیرند. بنابراین، DPS چه تأثیری در تصمیم گیری سهام داران دارد؟ پاسخ روشن است: بسیاری بر اساس میزان سود تقسیمی، تصمیم به خرید یا نگهداری سهم می گیرند.

در مقابل، برخی شرکت ها به جای پرداخت سود نقدی، سود را صرف توسعه و سرمایه گذاری های جدید می کنند. اگرچه این تصمیم ممکن است از نظر مالی منطقی باشد، اما ممکن است برداشت منفی در ذهن سرمایه گذاران ایجاد کند. چراکه بازار بیشتر به آثار روانی سود تقسیمی واکنش نشان می دهد تا منطق اقتصادی شرکت. به همین دلیل، شرکت ها اغلب تلاش می کنند حتی در شرایط سخت نیز سود تقسیمی منظمی ارائه دهند تا اعتماد سرمایه گذاران حفظ شود.

DPS چه تأثیری در تصمیم گیری دارد؟

برای بسیاری از سرمایه گذاران، سود نقدی نشانه ای از ثبات مالی و قدرت سودآوری شرکت است. وقتی شرکتی به طور منظم DPS پرداخت می کند، این عمل در ذهن سهام داران به عنوان نشانه ای از سلامت مالی شرکت ثبت می شود.

چطور مقدار DPS شرکت ها را بررسی کنیم؟

در ادامه، دو روش اصلی برای دسترسی به DPS (سود تقسیمی هر سهم) شرکت ها در بورس ایران را توضیح می دهیم. این توضیحات شامل مراحل کامل و دقیق بررسی در دو سامانه معتبر است.

برای بررسی مقدار DPS در بورس، سرمایه گذاران می توانند از منابع رسمی و قابل اعتمادی مانند سامانه ره آورد 365 و سایت کدال استفاده کنند. این دو سامانه اطلاعات مالی و گزارش های مجامع شرکت ها را منتشر می کنند که حاوی جزئیاتی درباره سود تقسیمی یا همان DPS است. در ادامه نحوه آگاهی از مقدار DPS شرکت ها و روش پرداخت آن را به صورت گام به گام توضیح می دهیم.

مشاهده DPS در سایت ره آورد

اگر می خواهید بدانید چطور در ره آورد از DPS شرکت ها مطلع شویم؟ کافی است مراحل زیر را دنبال کنید:

• ابتدا به سایت rahavard365.com وارد شوید.

• در نوار جست وجو، نام نماد بورسی شرکت مورد نظر خود را وارد کنید.

• پس از باز شدن صفحه نماد، به تب «تحلیل بنیادی» یا «صورت های مالی» مراجعه نمایید.

• در این بخش، اطلاعاتی مانند سود خالص، EPS و DPS در بورس به صورت نمودار و جدول قابل مشاهده است.

• با کلیک روی گزینه «جزئیات سود تقسیمی» می توانید به اطلاعات دقیق تری از جمله مقدار سود نقدی مصوب مجمع، زمان پرداخت و نحوه دریافت آن دست پیدا کنید. اطلاعات این بخش معمولا به روزرسانی شده و بر اساس آخرین مجامع سالانه شرکت تنظیم می شود.

بررسی DPS در سامانه کدال

یکی دیگر از راه های معتبر برای بررسی مراجعه به سامانه کدال به نشانی codal.ir است. برای این کار:

• وارد سایت codal.ir شوید.

• در قسمت جست وجوی اطلاعیه ها، نام نماد بورسی یا بخشی از نام شرکت را تایپ کنید.

• از فیلترهای بالای صفحه، نوع اطلاعیه را روی زمان بندی پرداخت سود یا نتایج مجمع عمومی عادی سالیانه تنظیم نمایید.

• روی اطلاعیه مربوطه کلیک کرده و فایل PDF را دانلود یا مشاهده کنید.

• در این اطلاعیه ها معمولاً میزان سود تقسیمی مصوب، تاریخ برگزاری مجمع و زمان دقیق پرداخت سود نقدی درج شده است.

بیشترین و کمترین سود نقدی شرکت ها

در بازار بورس ایران، سود نقدی هر سهم (DPS یا Dividend Per Share) نقش مهمی در جذب سرمایه گذاران دارد. مقدار سود DPS در بین شرکت ها بسیار متغیر است و بستگی به عملکرد مالی، سیاست های مدیریتی و شرایط اقتصادی دارد. به همین دلیل، پاسخ به این سؤال که حداکثر و حداقل سود نقدی (DPS) چقدر است؟ برای سهام داران اهمیت زیادی دارد.

حداکثر سود نقدی (DPS) چقدر است؟

برخی شرکت ها سود نقدی بسیار بالایی به سهام داران خود پرداخت می کنند و به عبارتی دیگر سودساز هستند. برای مثال:

• پتروشیمی پردیس (شپدیس) در سال 1402 بیش از 27٬500 ریال سود نقدی به ازای هر سهم پرداخت کرده که یکی از بالاترین DPSهای ثبت شده است.

• پتروشیمی نوری (نوری) نیز در سال گذشته حدود 20٬000 ریال سود نقدی تقسیم کرده است.

• فولاد مبارکه (فولاد) در سال 1403 به ازای هر سهم 400 ریال سهم پرداخت کرده است.

این ارقام نشان می دهند که برخی شرکت های بزرگ و سودده، سود DPS بالایی دارند و گزینه های مناسبی برای سرمایه گذاری بلندمدت هستند.

حداقل سود نقدی (DPS) چقدر است؟

در سوی دیگر طیف، شرکت هایی نیز وجود دارند که یا سود ناچیزی می پردازند یا اصلاً پرداختی ندارند. برای نمونه:

• فیبر ایران (چفیبر) در مجمع سال 1402 تنها 2 ریال سود نقدی در سال  1403 تقسیم کرده است.

• قند نیشابور (قنیشا) نیز فقط 10 ریال به ازای هر سهم سود نقدی در سال 1403 پرداخت کرده است.

نتیجه گیری

سود DPS به ازای هر سهم، یکی از مهم ترین شاخص ها در تحلیل بنیادی سهام است که نشان می دهد شرکت چه میزان از سود سالانه خود را بین سهام داران تقسیم می کند. این سود نقدی، علاوه بر بازده قیمتی، نوعی درآمد مستقیم برای سرمایه گذاران محسوب می شود و می تواند نقشی کلیدی در انتخاب سهام مناسب ایفا کند.

تفاوت DPS با EPS در این است که DPS مبلغی است که واقعاً به سهام دار پرداخت می شود، در حالی که EPS سود تئوریک هر سهم است. میزان و زمان پرداخت DPS می تواند نشانه ای از ثبات مالی و سیاست سودآوری شرکت باشد.

حالا که با مفهوم DPS، فرمول محاسبه، نحوه دریافت و اهمیت آن در سرمایه گذاری آشنا شدید وقت آن رسیده با بررسی گزارش های شرکت ها در سامانه هایی مثل کدال و ره آورد 365، آگاهانه تر سرمایه گذاری کنید و سهم هایی را انتخاب کنید که بیشترین سود نقدی را نصیب تان کنند. اگر به دنبال سرمایه گذاری هستید ‏ ‏در صفحه "جذب سرمایه دونگی" ثبت نام کنید و منتظر مشاوره سرمایه گذاری از سوی ‏کارشناسان ما بمانید.