طرحها
بررسی طرح شما
ارزش اسمی چیست و چطور محاسبه می شود؟
ارزش اسمی یک مبلغ ثابت است که برای هر سهم در اساسنامه شرکت تعیین می شود و نشان دهنده قیمت هر برگه سهم در سرمایه ثبت شده شرکت است. ارزش اسمی سهام یک معیار قانونی و حسابداری محسوب می شود که برای تعیین سرمایه ثبت شده شرکت، مشخص کردن مبنای تقسیم سود سهام و پایه ای برای افزایش سرمایه و صدور سهام جدید به کار می رود.
همچنین با مشخص شدن قیمت اسمی سهم، گزارشات مالی و حسابداری شرکت ها شفافیت بیشتری پیدا می کنند. اما قیمت اسمی با ارزش بازار چه تفاوتی دارد و چطور محاسبه می شود؟ قیمت اسمی سهام شرکت در بازار ایران چقدر است و آیا بر روی سرمایه گذاری در بورس تاثیر دارد؟ در ادامه با این مقاله از مجله دونگی همراه باشید تا به این سوالات به طور دقیق پاسخ دهیم.
فهرست مطالب:
- ارزش اسمی چیست؟
- ارزش اسمی هر سهم در بازار سرمایه چقدر است؟
- نحوه محاسبه ارزش اسمی سهام
- قیمت اسمی چه کاربردی دارد؟
- عوامل مؤثر بر ارزش اسمی
- اهمیت ارزش اسمی در بازار سرمایه
- انواع ارزش گذاری در بازار سرمایه
- سرمایه گذاری در بورس یا کرادفاندینگ
- نتیجه گیری
ارزش اسمی چیست؟
سرمایه گذاران در بازار بورس با اصطلاحات زیادی سروکار دارند که یکی از آن ها ارزش اسمی است. این اصطلاح به مبلغی اشاره دارد که در اساسنامه شرکت برای هر سهم مشخص شده است. در واقع ارزش اولیه سهام یک شرکت را نشان می دهد و درست در زمانی که شرکت تاسیس شده و یا سرمایه آن افزایش یافته است، مشخص می شود.
ارزش اسمی سهم یک مقدار ثابت است و تغییر نمی کند. البته چند عامل ممکن است در افزایش یا کاهش آن نقش داشته باشند که در ادامه همین مطلب به آن ها می پردازیم. نکته ای که باید در اینجا به آن اشاره کنیم، متفاوت بودن قیمت اسمی سهم با قیمت فروش آن در بازار است. بسیاری از افراد قیمت بازار و قیمت اسمی را با همدیگر اشتباه می گیرند که باز هم در ادامه به همین موضوع خواهیم پرداخت.
تفاوت ارزش اسمی و ارزش بازار
برای درک تفاوت بین این دو مفهوم ابتدا بهتر است با تعریف ارزش بازار آشنا شوید.
ارزش بازار به قیمتی اشاره دارد که سهام در بازار بورس بر اساس آن، خرید و فروش می شوند. حال این قیمت ممکن است تحت تاثیر عواملی مثل عملکرد شرکت، شرایط اقتصادی بازار و یا میزان عرضه و تقاضا تغییر کند. پس با این حساب باید بگوییم ارزش بازار به دلیل اینکه تحت تاثیر عوامل متعددی است، نوسان زیادی دارد.
اما همانطور که در بخش مقدمه هم گفتیم، قیمت اسمی جنبه قانونی و حسابداری دارد و به همین دلیل قیمت آن مشخص شده و ثابت است. اما ارزش بازار جنبه معاملاتی و اقتصادی دارد و متغیر است.
برای مثال اگر یک سهم 1000 ریال ارزش اسمی داشته باشد، قیمت آن در بازار تحت تاثیر عواملی همچون تورم، رشد شرکت و افزایش تقاضا، ممکن است به چند برابر همین قیمت برسد. پس باید بگوییم ارزش اسمی و ارزش بازار با هم برابر نیستند.
در جدول زیر هر دو مفهوم به طور کامل با هم مقایسه شده اند.
فاکتورهای مقایسه | ارزش اسمی | ارزش بازار |
تعریف | ارزش رسمی و اولیه سهام | ارزش واقعی سهام در بازار |
نوسان قیمت | ثابت | متغیر |
عوامل مؤثر | فقط در صورت تغییر اساسنامه شرکت تغییر می کند | عملکرد مالی شرکت، اخبار، تحلیل ها و شرایط بازار |
کاربرد | حسابداری و حقوقی | تصمیم گیری و سرمایه گذاری |
تفاوت ارزش اسمی و عرضه اولیه
باز هم باید به تفاوت قیمت اسمی سهم با یک مفهوم دیگر در بازار بورس بپردازیم؛ عرضه اولیه.
عرضه اولیه یعنی اولین باری که سهام یک شرکت خصوصی برای فروش (به عموم مردم و سرمایه گذاران) در بازار بورس عرضه می شود. قیمت عرضه اولیه در بیشتر مواقع نسبت به قیمت اسمی بیشتر است و بر اساس تحلیل وضعیت مالی شرکت، چشم انداز رشد و ارزیابی کارشناسان مشخص می شود.
اما قیمت اسمی یک مبلغ ثابت است که برای هر سهم در اساسنامه شرکت تعیین می شود. همان طور که گفتیم این قیمت جنبه حسابداری دارد و روی آن تقسیم سود صورت نمی گیرد.
ارزش اسمی هر سهم در بازار سرمایه چقدر است؟
بر اساس قانون تجارت ایران، ارزش اسمی هر سهم 1000 ریال (100 تومان) مشخص شده است. این قیمت سهم با آنچه در بازار خرید و فروش می شود، در بسیاری از مواقع تفاوت بسیار زیادی دارد.
مبلغ تعیین شده به عنوان قیمت اسمی در زمان پذیره نویسی و تأسیس شرکت ها کاربرد دارد. نکته دیگری که باید به آن اشاره کنیم، یکسان بودن قیمت اسمی سها م عادی با "ارزش اسمی سهام عام" و "ارزش اسمی سهام ممتاز" است.
رابطه بین ارزش اسمی و سرمایه ثبت شده شرکت ها
سرمایه ثبت شده یک شرکت، با مجموع ارزش اسمی تمام سهام آن شرکت برابر است. به فرمول زیر دقت کنید که چطور سرمایه ثبت شده محاسبه می شود:
سرمایه ثبت شده = تعداد سهام × ارزش اسمی هر سهم
اما چرا رابطه بین ارزش اسمی و سرمایه ثبت شده شرکت اهمیت دارد؟ سرمایه ثبت شده یک شرکت، میزان تعهد سهامداران نسبت به آورده نقدی یا غیرنقدی در ابتدای تأسیس شرکت را نشان می دهد. بنابراین به عنوان مبنای اولیه تشکیل سرمایه شرکت محسوب می شود و آن را در اساسنامه و روزنامه رسمی شرکت ثبت می کنند.
برای مثال فرض کنید یک شرکت با مشخصات زیر تاسیس می شود:
- تعداد سهام منتشر شده: 10,000,000 سهم
- ارزش اسمی هر سهم: 1,000 ریال (طبق قانون تجارت)
در این صورت و بر اساس فرمول بالا خواهیم داشت:
10.000.000.000 = 10,000,000 × 1,000 ریال = 10,000,000,000 ریال
در اینجا 10 میلیارد ریال همان سرمایه ثبت شده شرکت است که با ارزش اسمی آن برابر نیست. ضمن اینکه ممکن است ارزش بازار هم چند برابر سرمایه ثبت شده باشد که بر اساس قیمت روز سهام در بازار بورس مشخص می شود.
نحوه محاسبه ارزش اسمی سهام
در بالاتر گفتیم مطابق با قانون تجارت ایران، ارزش اسمی هر سهم، 100 تومان است و بنابراین دیگر به فرمول خاصی نیاز ندارد. اما اگر سرمایه ثبت شده شرکت و تعداد کل سهام منتشر شده را داشته باشید، می توانید از این فرمول استفاده کنید.
ارزش اسمی سهام = تعداد کل سها م منتشرشده ÷ سرمایه ثبت شده شرکت
حالا فرض کنید یک شرکت با سرمایه ثبت شده 100 میلیارد ریال تأسیس شده و تعداد 100 میلیون سهم منتشر کرده است. در این صورت ارزش اسمی هر برگه سهم، 100 تومان خواهد بود.
ارزش اسمی در حسابداری چه نقشی دارد؟
شرکت ها در بخش حسابداری از ارزش اسمی سهم برای موارد زیر استفاده می کنند:
- برای تعیین سرمایه ثبت شده (سرمایه حقوقی)
- محاسبه حقوق صاحبان سهام
- ثبت افزایش یا کاهش سرمایه
- تفکیک «صرف سهام» در افزایش سرمایه
- کاربرد به عنوان مرجع قانونی برای ثبت سرمایه در اداره ثبت شرکت ها
قیمت اسمی چه کاربردی دارد؟
در کنار اینکه قیمت اسمی برای بخش حسابداری کاربردهای متعددی دارد، از آن برای بازار سرمایه، تعیین سرمایه ثبتی و... نیز استفاده می شود. در زیر به تمامی این کاربردها پرداخته ایم.
کاربرد قیمت اسمی در بازار سرمایه
کاربرد این قیمت در بازار سرمایه برای موارد زیر است:
- به عنوان مبنایی برای مقایسه با قیمت بازار
- قیمت پایه برای عرضه اولیه سهام شرکت
- محاسبه صرف سهام
کاربرد در امور قانونی و ثبتی شرکت ها
در امور قانونی و ثبتی شرکت ها از ارزش اسمی برای موارد زیر استفاده می شود:
- ثبت رسمی شرکت در اداره ثبت
- محاسبه میزان تعهد سهامداران
برای تحلیل مالی شرکت ها
مهم ترین کاربردهای این قیمت در تحلیل مالی برای موارد زیر است:
- ارزیابی عملکرد سهام
- مقایسه مالی میان شرکت ها
نقش ارزش اسمی در افزایش سرمایه
جالب است بدانید افزایش سرمایه در حسابداری و فرآیندهای قانونی، بر مبنای ارزش اسمی هر سهم محاسبه و ثبت می شود. به طور کلی نقش قیمت اسمی سهم در افزایش سرمایه عبارت است از:
- مبنای محاسبه مبلغ افزایش سرمایه
- ثبت افزایش سرمایه در دفاتر حسابداری
- مشخص کردن تعداد سهام
برای مثال فرض کنید یک شرکت می خواهد سرمایه خود را از 100 میلیارد ریال به 150 میلیارد ریال افزایش دهد. در این صورت:
- ارزش اسمی هر سهم: 1,000 ریال
- میزان افزایش سرمایه: 50 میلیارد ریال
پس تعداد سهام جدید از فرمول زیر بدست می آید:
50 میلیارد ریال ÷ 1,000 ریال = 50 میلیون (سهم جدید)
پس اگر این سهام جدید به قیمتی بالاتر از 1000 ریال فروخته شود، مازاد آن در حساب «صرف سهام» ثبت خواهد شد.
تاثیر ارزش اسمی بر سود تقسیمی
سود تقسیمی بخشی از سود خالص شرکت است که بعد از کسر هزینه ها و مالیات، بین سهامداران تقسیم می شود. اما قیمت اسمی چطور روی آن تاثیر می گذارد؟
در بسیاری از گزارشات مالی، مجامع عمومی شرکت ها و تحلیل های بورسی، سود تقسیمی هر سهم (DPS) یا درصد سود تقسیم شده، بر مبنای ارزش اسمی اعلام می شود. با این حساب قیمت بازار یا ارزش دفتری در تعیین سود تقسیمی نقشی ندارند.
اما چرا این موضوع اهمیت زیادی دارد؟ از آنجا که مبنای قانونی سود تقسیمی در ایران با ارزش اسمی هر سهم مساوی است، پس سود قابل تقسیم به هر سهم، نسبت به ارزش اسمی آن سنجیده می شود.
برای مثال وقتی گفته می شود «شرکت 70٪ سود تقسیم کرده»، به این معناست که 70٪ ارزش اسمی هر سهم را به صورت نقدی به سهامداران خود داده است.
برای درک بهتر این گفته به یک مثال می پردازیم:
فرض کنید در یک شرکت، ارزش اسمی، سود تقسیمی و قیمت بازار به صورت زیر است:
- ارزش اسمی هر سهم: 1,000 ریال
- سود تقسیمی هر سهم: 700 ریال
- قیمت بازار سهم: 5,000 ریال
در این صورت نسبت سود تقسیمی بر اساس ارزش اسمی به این صورت به دست می آید:
700 ÷ 1,000 = 70٪
از سوی دیگر بازده نقدی هم بر اساس قیمت بازار این طور خواهد بود:
700 ÷ 5,000 = 14٪
عوامل مؤثر بر ارزش اسمی
همانطور که گفتیم ارزش اسمی سهام ثابت و از پیش تعیین شده است و برخلاف «قیمت بازار»، به راحتی تغییر نمی کند. با این حال، چندین عامل تا حدودی می توانند قیمت آن را تغییر دهند که عبارتند از:
- قوانین و مقررات کشوری: در حال حاضر قیمت روی 100 تومان تعیین شده و هیچ تغییری نکرده است. اما نمی توان با قطعیت در مورد ثبات قوانین تجاری صحبت کرد.
- تصمیم گیری های موسسان شرکت: آن ها می توانند در زمان تأسیس شرکت، بر اساس ساختار مالی موردنظرشان، ارزش اسمی هر سهم را مشخص کنند.
- نوع فعالیت شرکت: برخی از شرکت های بزرگ که به سرمایه بیشتری نیاز دارند، تعداد سهام کمتر اما با قیمت اسمی بالاتر را انتخاب می کنند تا مدیریت سهام برایشان ساده تر شود.
ارزش اسمی اوراق بهادار دیگر
اوراق بهادار شامل اوراق مشارکت، اوراق قرضه، سهام، اوراق مشتقه و… است که هر یک از آن ها نیز دارای ارزش اسمی هستند. تا به اینجای مطلب در مورد ارزش اسمی سهام به طور کامل صحبت کردیم. قیمت اسمی در اساسنامه شرکت ثبت می شود و برای تعیین سرمایه ثبت شده، مبنای تقسیم سود در مجامع و ثبت افزایش سرمایه کاربرد دارد. حالا بیایید در مورد ارزش اسمی دو اوراق بهادار دیگر (اوراق قرضه و اوراق مشارکت) هم صحبت کنیم.
ارزش اسمی سهم در اوراق قرضه
قیمت اسمی برای این دسته از اوراق به مبلغی گفته می شود که ناشر اوراق، طبق سررسید به دارنده اوراق برمی گرداند. برای مثال اگر ارزش اسمی اوراق قرضه 1,000,000 ریال و نرخ سود 18٪ باشد، ناشر باید سالانه 180,000 ریال به صاحب این اوراق سود بپردازد.
ارزش اسمی در اوراق مشارکت
این اوراق هم با قیمت اسمی مشخص می شوند و در واقع این مبلغ برای آن ها یک قیمت پایه است که طبق سررسید، باید به سرمایه گذار بازپرداخت شود. اگرچه سود پرداختی با فعالیت اقتصادی به دست می آید، اما محاسبات آن بر اساس قیمت اسمی صورت می گیرد.
اهمیت ارزش اسمی در بازار سرمایه
می دانید که همیشه قیمت بازار سهام در اولویت است و بسیاری از سرمایه گذاران به آن توجه دارند. با این حال قیمت اسمی سهام از نظر حقوقی همچنان نقش مهمی را در تصمیم گیری های سرمایه گذاران، ساختار مالی شرکت ها و تحلیل های بازار برعهده دارد. مهم ترین دلایل اهمیت قیمت اسمی در بازار سرمایه عبارتند از:
- مبنای تعیین سرمایه ثبت شده شرکت ها (در بالاتر به آن پرداختیم)
- ذکر قیمت اسمی در گزارشات مالی و اساسنامه به عنوان مبنای قانونی سرمایه شرکت
- پایه ای برای محاسبه سود تقسیمی و مشاهده میزان تقسیم سود شرکت ها به شکل استاندارد برای سرمایه گذاران
- معیار پایه برای عرضه اولیه و افزایش سرمایه (در بالاتر به آن اشاره کردیم)
- معیار سنجش صرف سهام و مشخص کردن اختلاف بین قیمت بازار یا قیمت عرضه اولیه
- استانداردسازی و شفافیت در گزارشات مالی و مقایسه آسان بین شرکت ها
- تعیین حداقل مبلغ سرمایه اولیه در تاسیس شرکت ها
انواع ارزش گذاری در بازار سرمایه
ارزش گذاری در بازارهای مالی شامل چهار نوع است که عبارتند از:
- ارزش اسمی: به مبلغ ثابت و تعیین شده هر سهم که در اساسنامه شرکت ثبت شده است، گفته می شود.
- ارزش بازار: قیمت واقعی سهم در بازار سرمایه است که مطابق با عرضه و تقاضا تعیین می شود.
- ارزش ذاتی: ارزش واقعی و بنیادی سهم که رقم آن طبق تحلیل های مالی، سودآوری و دارایی های شرکت بدست می آید.
- ارزش دفتری: ارزش سهام شرکت است که بر اساس حساب های مالی و ترازنامه (تفاوت دارایی ها و بدهی ها تقسیم بر تعداد سهام) به دست می آید.
اما تفاوت بین این ارزش های اسمی چیست؟ در ادامه به این سوال پاسخ داده ایم. ارزش اسمی مبلغ ثابت و قانونی است که به قیمت بازار سهام بستگی ندارد و پایه سرمایه ثبت شده شرکت را تشکیل می دهد. اما همانطور که در بالاتر هم گفتیم، ارزش بازار نوسان زیادی دارد و نرخ آن بر اساس معاملات روزانه در بورس تعیین می شود؛ بنابراین ممکن است قیمت آن از قیمت اسمی بالاتر یا پایین تر باشد.
ارزش ذاتی هم برای تخمین واقعی ارزش سهام کاربرد دارد که با بررسی عوامل بنیادی شرکت (از جمله سود، دارایی ها و چشم انداز رشد) به دست می آید. در این بین ارزش دفتری هم برای نشان دادن وضعیت مالی شرکت از نظر حسابداری کاربرد دارد و ارزش خالص دارایی ها به ازای هر سهم را نشان می دهد. پس به طور کلی با قیمت اسمی و قیمت بازار متفاوت است.
قیمت اسمی شرکت ها در بازار ایران چقدر است؟
از آنجا که این قیمت طبق قانون تجارت مشخص می شود، شرکت ها نیز باید از آن تبعیت کنند؛ بنابراین جای دستکاری، کم یا زیاد کردن آن باقی نمی ماند. ارزش اسمی سها م در بورس ایران مطابق با قانون تجارت است و 1000 ریال قیمت برای هر سهم مشخص شده است. این مبلغ در زمان پذیره نویسی و تأسیس شرکت ها کاربرد دارد.
سرمایه گذاری در بورس یا کرادفاندینگ
یکی از معایب قیمت اسمی سهم، ایجاد تصور نادرست از ارزش واقعی سهم است که برخی از سرمایه گذاران را به اشتباه می اندازد. چون قیمت اسمی سهام با قیمت بازار اغلب تفاوت زیادی دارد و باعث تصمیم گیری اشتباه در خرید یا فروش در بازار بورس می شود. به همین دلیل باید در کنار سرمایه گذاری در این بازار، به فرابورس هم توجه داشته باشید.
دونگی یکی از شرکت هایی است که با مجوز از سازمان فرابورس، در زمینه کرادفاندینگ (تأمین مالی جمعی) فعالیت می کند. این شرکت سرمایه مورد نیاز برای کسب و کارهای متوسط و کوچک با بازدهی بالا را تأمین می کند. هدف از این کار، کمک به رشد و توسعه مشاغل زودبازده است. دونگی طرح های متنوعی را برای تکمیل پرتفوی به سرمایه گذاران پیشنهاد می دهد که می توانند در کنار بازار بورس، راهی مطمئن برای سرمایه گذاری باشند.
مزایای سرمایه گذاری در کرادفاندینگ دونگی
- بدون پیچیدگی های ارزش اسمی و مشخص بودن صورت مالی سرمایه پذیران
- ارائه پیش بینی سود سالانه بالاتر از سپرده بانکی
- ریسک کنترل شده سرمایه گذاری
- ایجاد درآمد دوره ای برای سرمایه گذاران
- کمک به رشد و توسعه مشاغل
نتیجه گیری
ارزش اسمی به قیمتی گفته می شود که بر روی برگه سهام یا اوراق قرضه نوشته می شود و توسط قانون تجارت مشخص شده است. قیمت اسمی سهام توسط این قانون 100 تومان تعیین شده است و همه شرکت ها موظفند از آن پیروی کنند. قیمت اسمی ثابت است و با قیمت بازار تفاوت دارد. قیمت بازار ممکن است رقم بالاتر یا پایین تر از قیمت اسمی سهام داشته باشد.
نرخ اسمی در ساختار مالی و قانونی شرکت ها نقش مهمی را برعهده دارد. با این حال به دلیل اینکه قیمت آن با قیمت بازار متفاوت است، اغلب باعث سردرگمی، تحلیل نادرست و تصمیم گیری های اشتباه سرمایه گذاران در بازار بورس می شود. به همین دلیل باید با بررسی ارزش بازار یک سهام وارد این بازار شوید. در کنار بازار بورس هم می توانید گوشه چشمی به بازار فرابورس داشته باشید و بر روی پروژه های کرادفاندینگ دونگی سرمایه گذاری کنید. اگر به دنبال سرمایه گذاری هستید در صفحه "جذب سرمایه دونگی" ثبت نام کنید و منتظر مشاوره سرمایه گذاری از سوی کارشناسان ما بمانید.
سوالات متداول
خیر، قیمت اسمی سهام تأثیر مستقیم و قابل توجهی بر قیمت سهم در بازار ندارد و دو نرخ مجزا هستند. ارزش اسمی توسط قانون تجارت مشخص می شود و قیمت سهام در بازار بر اساس میزان عرضه و تقاضا، تورم و نوسان دارد.
بله، در بازار ایران، قانون تجارت برای همه سهام شرکت ها قیمت اسمی یکسانی را تعیین کرده است و هیچ تفاوتی بین سهام شرکت های سهامی خاص و عام وجود ندارد.
شرکت ها به دلایلی از جمله بهبود ساختار مالی، افزایش جذابیت سهام یا پاسخ به شرایط بازار اقدام به این کار می کنند.
ارزش اسمی سهام شرکت ها در اساسنامه شرکت قید می شود که یکی از مهم ترین اسناد رسمی تأسیس و ثبت شرکت است.
خیر، برای ارزش گذاری شرکت از معیارهایی مثل ارزش بازار، ارزش ذاتی، ارزش دفتری و تحلیل های مالی استفاده می شود.
سرمایه گذاری در طرح های دونگی
بهترین فرصت برای سرمایه گذاری در طرح های دونگی، دارای نماد از فرابورس ایران
صفحه طرح ها