اوراق قرضه چیست؟ هر آنچه که باید در مورد انواع اوراق قرضه بدانید

اوراق قرضه نوعی سند مالی ویژه است که دولت‌ها، شرکت‌ها یا حتی شهرداری‌ها به منظور جذب سرمایه برای پروژه‌های مختلف منتشر می‌کنند. به وسیله این اوراق می‌توان در ارگان‌های مختلف سرمایه‌گذاری کرد. اما اوراق قرضه تنها یک ابزار مالی ساده نیستند. در واقع، انواع مختلفی از این اوراق وجود دارند که هرکدام ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاص خود هستند. کلیه سرمایه‌گذاران باید درک دقیقی از ماهیت و انواع مختلف اوراق قرضه داشته باشند تا بتوانند تصمیم‌های هوشمندانه‌تری اتخاذ کنند. با مجله دونگی همراه باشید.

فهرست مطالب:

• اوراق قرضه چیست به زبان ساده
• بازار اوراق قرضه
• نحوه خرید و فروش اوراق قرضه
• مقایسه سرمایه‌گذاری در کرادفاندینگ با اوراق قرضه
• سخن پایانی 

اوراق قرضه چیست به زبان ساده

زمانی که شما اوراق قرضه می‌خرید، به سازمان صادر کننده اوراق (مثلاً دولت یا یک شرکت) پول قرض می‌دهید. این سازمان به شما تعهد می‌دهد در تاریخ مشخصی (معمولاً به صورت سالانه) اصل پول شما را به همراه مقدار معینی سود در اختیارتان بگذارد. این اوراق ریسک کمتری نسبت به سهام دارند و به همین دلیل افرادی که به دنبال بازده ثابت هستند، به سمت آن‌ها جذب می‌شود.

یکی دیگر از ویژگی‌های اوراق قرضه یا bond سود ثابت آنان است. برخلاف سهام که ارزش آن‌ به دلیل تغییرات بازار نوسان زیادی خواهد داشت، اوراق قرضه به طور معمول سود ثابت و مشخصی را به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهد. این امر اوراق قرضه را به یک گزینه مناسب برای سرمایه‌گذارانی تبدیل می‌کند که تنها به دنبال کسب سود هستند.

انواع اوراق قرضه

در دنیای مالی اوراق قرضه به اشکال مختلفی عرضه می‌شوند و هر کدام ویژگی‌ها، شرایط و مزایای خاص خود را دارند. شناخت این موارد به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا بهترین انتخاب را بر اساس اهداف مالی و سطح ریسک مورد نظر خود داشته باشند. به طور کلی، اوراق قرضه را می‌توان به چند دسته اصلی تقسیم کرد: اوراق قرضه دولتی، شرکتی و شهرداری.

بیشتر بخوانید: زمان واریز سود سهام عدالت جدید اعلام شد

اوراق قرضه شرکتی کدامند؟

اوراق قرضه شرکتی یکی از انواع اصلی اوراق قرضه است که توسط شرکت‌ها به منظور تأمین منابع مالی برای پروژه‌ها، گسترش کسب‌وکار یا بازپرداخت بدهی‌های قبلی منتشر می‌شود. این اوراق به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا در ازای قرض دادن پول به شرکت‌ها، سود دریافت کنند.

مهم‌ترین ویژگی اوراق قرضه شرکتی، ریسک بالاتر آن‌ها نسبت به اوراق قرضه دولتی است. این امر به دلیل عدم تضمین دولت‌ها برای بازپرداخت اصل و سود آن‌ها است. بنابراین، شرکت‌ها باید بازدهی بالاتری به سرمایه‌گذاران ارائه دهند تا بتوانند سرمایه مورد نیاز خود را جذب کنند. به همین علت سود اوراق قرضه شرکتی معمولاً از اوراق دولتی بیشتر است.

اوراق قرضه دولتی و مشخصات آن‌ها 

اوراق قرضه دولتی به عنوان یکی از امن‌ترین ابزارهای مالی در بازارهای سرمایه‌گذاری شناخته می‌شوند. این اوراق توسط دولت‌ها به منظور تأمین مالی برای پروژه‌ها، برنامه‌های توسعه‌ای و یا پرداخت بدهی‌های عمومی منتشر می‌شوند. از آنجا که این اوراق تحت حمایت دولت‌ها قرار دارند، ریسک آن‌ها به طور قابل توجهی پایین‌تر از سایر انواع اوراق قرضه است، بنابراین بسیاری از سرمایه‌گذاران به دنبال خرید این اوراق به عنوان ابزاری با امنیت بالا و بازدهی ثابت هستند.

ویژگی اصلی اوراق قرضه دولتی این است که دولت‌ها ضمانت می‌کنند تا در تاریخ سررسید، اصل سرمایه را به سرمایه‌گذاران بازپرداخت کنند. همچنین دولت‌ها معمولاً نرخ سود مشخص و ثابتی را برای این اوراق تعیین خواهند کرد که به طور منظم به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌شود. با توجه به این موضوع می‌توان درک کرد که چرا اکثر افراد این دسته از اوراق را به عنوان انتخاب نخست خود جهت کسب بازده مالی مناسب در نظر می‌گیرند. 

بیشتر بخوانید: جهش چشمگیر تأمین مالی جمعی: رشد 17 برابری در دو سال اخیر

اوراق قرضه شهرداری 

اوراق قرضه شهرداری یکی دیگر از انواع اوراق قرضه به شمار می‌رود که توسط دولت‌های محلی، شهرداری‌ها و سایر نهادهای عمومی برای تأمین مالی پروژه‌های شهری و عمومی منتشر می‌شوند. این اوراق می‌توانند به عنوان ابزاری برای تأمین منابع مالی جهت ساخت و بهبود زیرساخت‌های شهری، مانند بیمارستان‌ها، مدارس، جاده‌ها، پارک‌ها و حتی پروژه‌های مسکن اجتماعی مورد استفاده قرار گیرند. این موارد به دلیل ماهیت عمومی پروژه‌ها و پشتیبانی‌های دولتی، ویژگی‌های خاصی دارند که آن‌ها را از دیگر انواع اوراق قرضه متمایز می‌کند.

مهم‌ترین خاصیت اوراق قرضه شهرداری این است که معمولاً معاف از مالیات هستند. این ویژگی به سرمایه‌گذاران اجازه خواهد داد سود بیشتری از آن‌ها (نسبت به سایر اوراق قرضه با مالیات مشابه) دریافت کنند. برای افرادی که در کشورهای با نرخ مالیات بالا زندگی می‌کنند، اوراق قرضه شهرداری می‌تواند گزینه بسیار جذابی باشد. این معافیت مالیاتی در بسیاری از کشورها برای حمایت از پروژه‌های عمومی طراحی شده است و یکی از دلایل اصلی جذابیت این نوع اوراق برای سرمایه‌گذاران محسوب می‌شود.

بازار اوراق قرضه

بازار اوراق قرضه مکانی است که در آن سرمایه‌گذاران می‌توانند اوراق قرضه را خریداری کرده یا به فروش برسانند. این بازار می‌تواند به دو بخش اصلی تقسیم شود: بازار اولیه و بازار ثانویه. در بازار اولیه، اوراق قرضه برای اولین بار به عموم عرضه می‌شوند و سرمایه‌گذاران می‌توانند این اوراق را به قیمت اسمی خریداری کنند. در بازار ثانویه، اوراق قرضه خریداری‌شده در بازار اولیه، توسط سرمایه‌گذاران به فروش می‌رسند. در این بازار، قیمت اوراق قرضه ممکن است بسته به عواملی مانند تغییرات نرخ بهره، اعتبار صادرکننده و وضعیت اقتصادی تغییر یابد. سرمایه‌گذاران می‌توانند از طریق کارگزاران بورس، بانک‌ها و پلتفرم‌های آنلاین در این بازار فعالیت کنند.  سرعت نقدشوندگی و عمق بازار از عوامل کلیدی در تعیین جذابیت بازار اوراق قرضه به شمار می‌روند.

اوراق قرضه در ایران

بازار اوراق قرضه در ایران در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته است. دولت و برخی از شرکت‌های دولتی و خصوصی اقدام به انتشار اوراق قرضه به منظور تأمین مالی پروژه‌ها و طرح‌های مختلف کرده‌اند. یکی از ویژگی‌های خاص بازار اوراق قرضه ایران، نرخ بهره بالاتر نسبت به بسیاری از کشورهای دیگر است. به دلیل شرایط اقتصادی خاص کشور، سرمایه‌گذاران می‌توانند بازدهی بالاتری از این اوراق کسب کنند. علاوه بر این، برخی از اوراق قرضه دولتی در ایران معاف از مالیات هستند که می‌تواند برای سرمایه‌گذاران جذاب باشد. با این حال، در بازار ایران باید به عوامل سیاسی و اقتصادی خاص توجه کرد،‌ زیرا این موارد می‌توانند ریسک‌های سرمایه‌گذاری را افزایش دهند.

ویژگی‌های اوراق قرضه

اوراق قرضه به شما این امکان را می‌دهد تا بدون مواجه با ریسک‌های خطرناک، سرمایه خود را چند برابر کنید. اولین ویژگی مهم اوراق قرضه، بازده ثابت آن‌ها است. سرمایه‌گذاران می‌دانند در ازای خرید اوراق، به طور منظم سود مدنظر خود را دریافت خواهند کرد. 

دومین ویژگی، سررسید این اوراق است. سررسید نشان می‌دهد در چه زمانی اصل پول به سرمایه‌گذار بازپرداخت می‌شود. البته، اعتبار صادرکننده اوراق تاثیر زیادی بر میزان ریسک آن‌ها دارد؛ اوراق قرضه دولتی به دلیل پشتیبانی دولت‌ها، ریسک کمتری دارند. ویژگی دیگر، قابلیت خرید و فروش این اوراق در بازارهای ثانویه است که به سرمایه‌گذاران امکان نقد کردن سریع آن‌ها را می‌دهد. در کنار همه این موارد نباید فراموش کرد که اوراق قرضه شاید معاف از مالیات باشند و این مزیت، بازده واقعی سرمایه‌گذار را افزایش می‌دهد.

بیشتر بخوانید: تاریخچه صندوق های سرمایه گذاری در ایران و جهان

بازده تا سررسید (YTM)

بازده تا سررسید یا YTM یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها برای ارزیابی اوراق قرضه است. این مقدار نشان‌دهنده نرخ بازدهی است که سرمایه‌گذار در صورت نگهداری اوراق تا تاریخ سررسید به دست خواهد آورد. YTM شامل تمامی پرداخت‌های سود و بازپرداخت اصل مبلغ در سررسید است. 

به عبارت ساده‌تر، این عامل نشان می‌دهد اگر شما اوراق قرضه را خریداری کنید و آن‌ها را تا سررسید نگه دارید، سود نهایی‌تان چقدر خواهد بود. برای محاسبه YTM، عواملی مانند قیمت خرید اوراق، مبلغ سود دوره‌ای، مدت‌زمان تا سررسید و مبلغ بازپرداخت در نظر گرفته می‌شود. این شاخص برای مقایسه اوراق قرضه با یکدیگر بسیار مفید است و به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا بهترین گزینه را از نظر بازدهی انتخاب کنند.

نحوه خرید و فروش اوراق قرضه

خرید و فروش اوراق قرضه معمولاً از طریق بازارهای مالی و بورس‌ها انجام می‌شود. برای خرید اوراق قرضه، ابتدا باید به یک کارگزار بورس یا یک بانک مراجعه کنید. سرمایه‌گذاران می‌توانند اوراق قرضه را به قیمت بازار خریداری کنند و تا سررسید آن‌ها را نگهدارند. فروش این اوراق نیز مشابه خرید آن‌ها است؛ یعنی می‌توان اوراق مدنظر را در بازار ثانویه و از طریق کارگزار به فروش رساند. 

یکی از مزایای مهم بازار اوراق قرضه این است که سرمایه‌گذاران می‌توانند قبل از سررسید، اوراق خود را به فروش برسانند و نقدینگی معادل با آن‌ها را به دست آورند. البته قیمت فروش اوراق قرضه ممکن است بالاتر یا پایین‌تر از قیمت خرید آن‌ها باشد و این تغییرات وابسته به نرخ بهره، وضعیت اقتصادی و اعتبار صادر کننده است.

خرید اوراق قرضه

خرید اوراق قرضه به سادگی از طریق بازارهای مالی و بورس‌ها انجام می‌شود. برای خرید این اوراق، ابتدا باید به کارگزاران بورس یا بانک‌ها مراجعه کنید که به عنوان واسطه میان خریدار و فروشنده عمل می‌کنند. همچنین، بسیاری از موسسات مالی و سرمایه‌گذاری، اوراق قرضه را به صورت مستقیم به مشتریان خود عرضه خواهند کرد. 

قیمت خرید اوراق قرضه معمولاً بر اساس نرخ بهره بازار، زمان باقی‌مانده تا سررسید و نوع صادرکننده تغییر می‌کند. برای خرید این اسناد، می‌توانید از انواع مختلف اوراق با سررسیدهای کوتاه‌مدت، میان‌مدت یا بلندمدت متناسب با نیاز و اهداف مالی خود استفاده کنید. اگر خرید اوراق قرضه به درستی انجام شود، می‌توان از آن به عنوان یک روش موثر برای دستیابی به بازدهی ثابت و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری یاد کرد.

سود اوراق قرضه

سود تضمینی اوراق قرضه به صورت دوره‌ای از سوی صادر کننده اوراق به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌شود. این پرداخت‌ها معمولاً به صورت سالانه یا هر شش ماه یکبار انجام می‌گیرند و مبلغ آن‌ها بر اساس نرخ بهره اوراق تعیین می‌شود. برای محاسبه سود اوراق قرضه، می‌توان نرخ بهره اسمی (نرخ کوپن) را در مبلغ اسمی اوراق ضرب کرد. به عنوان مثال، اگر اوراق قرضه‌ای با نرخ بهره 5 درصد و مبلغ اسمی 1000 دلار خریداری شود، سود سالانه آن 50 دلار خواهد بود. سود اوراق قرضه می‌تواند ثابت یا متغیر باشد؛ در اوراق با سود ثابت، نرخ بهره از ابتدا تا انتهای مدت‌زمان ثابت است، در حالی که در اوراق با سود متغیر، امکان دارد نرخ بهره بر اساس شرایط بازار تغییر کند.

سررسید اوراق قرضه

سررسید اوراق قرضه مدت‌زمانی است که در آن صادر کننده اوراق موظف به بازپرداخت اصل سرمایه به سرمایه‌گذار است. این مدت زمان می‌تواند از چند ماه تا چند دهه متغیر باشد. اوراق قرضه با سررسیدهای کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت در بازار موجود هستند و هر کدام طرفداران خاص خود را دارند. 

اوراق با سررسید کوتاه‌مدت معمولاً ریسک کمتری خواهند داشت زیرا تغییرات نرخ بهره بر آن‌ها تاثیر کمتری دارد. در مقابل، اوراق با سررسید بلندمدت ممکن است بازدهی بیشتری داشته باشند، اما در عین حال ریسک آن‌ها بالاتر است، چرا که تغییرات نرخ بهره در طول زمان بیشتر بر آن‌ها تأثیر می‌گذارد. انتخاب سررسید مناسب برای خرید اوراق قرضه باید با توجه به افق زمانی سرمایه‌گذار و وضعیت اقتصادی انجام شود.

نحوه خرید اوراق قرضه به صورت شخصی

خرید اوراق قرضه به صورت شخصی نسبت به خرید از طریق موسسات مالی یا کارگزاران بورس کمی متفاوت است. برای خرید اوراق قرضه به صورت شخصی، ابتدا باید از طریق سایت‌ها و پلتفرم‌های آنلاین مجاز که اوراق قرضه را به فروش می‌رسانند، اقدام کنید. بسیاری از بانک‌ها و موسسات مالی در ایران این امکان را برای سرمایه‌گذاران فراهم کرده‌اند تا به راحتی اوراق قرضه را از طریق اینترنت خریداری کنند. 

علاوه بر این، در صورتی که بخواهید اوراق قرضه دولتی خریداری کنید، می‌توانید از طریق شعب بانک‌ها یا از طریق بازار ثانویه اقدام کنید. خرید این اوراق به صورت شخصی امکان کنترل بیشتر بر روی انتخاب اوراق و زمان خرید را برای شما فراهم می‌کند.

تفاوت اوراق قرضه و مشارکت

هرچند اوراق قرضه و اوراق مشارکت مشابه به نظر می‌رسند، اما تفاوت‌های خاصی نیز میان آن‌ها وجود دارد. اولین تفاوت در نحوه تأمین مالی آن‌ها است. اوراق قرضه به عنوان یک ابزار بدهی برای تأمین مالی شرکت‌ها و دولت‌ها صادر می‌شوند، در حالی که اوراق مشارکت جهت سرمایه‌گذاری مشارکتی بر روی پروژه‌های خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند. 

در اوراق قرضه، سرمایه‌گذار به عنوان طلبکار شناخته می‌شود و بازپرداخت اصل و سود بر اساس قرارداد صورت می‌گیرد. در حالی که در اوراق مشارکت، سرمایه‌گذاران در سود و زیان پروژه شریک هستند. همچنین، اوراق مشارکت ممکن است معاف از مالیات باشد، در حالی که اوراق قرضه معمولاً مشمول مالیات هستند.

بیشتر بخوانید: حق تقدم خرید سهام چیست

مزایا و معایب اوراق قرضه

اوراق قرضه به عنوان یک ابزار مالی، مزایا و معایب خاص خود را دارند. از مزایای آن‌ها می‌توان به درآمد ثابت، امنیت بالا (ویژه در اوراق قرضه دولتی) و تنوع در انتخاب اوراق با سررسیدهای مختلف اشاره کرد. این ویژگی‌ها اوراق قرضه را به گزینه‌ای مناسب برای افرادی که به دنبال سرمایه‌گذاری با ریسک پایین و بازدهی ثابت هستند، تبدیل می‌کند. اما معایب آن شامل حساسیت به تغییرات نرخ بهره است؛ به این معنا که با افزایش نرخ بهره، قیمت اوراق قرضه کاهش می‌یابد. همچنین، اوراق قرضه با ریسک اعتباری بالاتر، ممکن است بازدهی بالاتری داشته باشند، اما در عین حال ریسک نکول (عدم بازپرداخت) و بدهی مالی هم بالاتر خواهد بود.

مزایا و معایب اوراق قرضه از نوع دولتی

اوراق قرضه دولتی یکی از امن‌ترین انواع اوراق قرضه است، زیرا تحت حمایت دولت قرار دارند. از مزایای این اوراق می‌توان به امنیت بالا و نرخ سود ثابت اشاره کرد که به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا درآمدی پایدار و قابل پیش‌بینی داشته باشند. علاوه بر این، برخی از اوراق قرضه دولتی معاف از مالیات هستند که برای سرمایه‌گذاران جذاب است. 

با این حال، عیب اصلی این اوراق بازدهی کمتر آن‌ها نسبت به اوراق قرضه شرکتی است. به دلیل ریسک پایین‌تر، دولت‌ها معمولاً نرخ سود کمتری برای اوراق قرضه خود ارائه می‌دهند. همچنین، در شرایط اقتصادی خاص، بازدهی اوراق قرضه دولتی ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد، به ویژه اگر دولت با مشکلات مالی روبه‌رو شود.

مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه شرکتی

اوراق قرضه شرکتی به عنوان ابزاری برای تأمین مالی شرکت‌ها به بازار عرضه می‌شوند و می‌توانند بازدهی بالاتری نسبت به اوراق قرضه دولتی داشته باشند. یکی از مزایای اصلی این اوراق، نرخ سود بالاتر است منجر به ترغیب سرمایه‌گذاران می‌شود. 

افزون بر این مورد، اوراق قرضه شرکتی به سرمایه‌گذاران توانایی حضور در پروژه‌های مختلف را می‌دهند. اما عیب اصلی این اوراق ریسک نسبتاً زیاد آنان است. اگر شرکت صادرکننده دچار مشکلات مالی شود، ممکن است نتواند اصل سرمایه و سود را پرداخت کند. این ریسک اعتباری در مقایسه با اوراق قرضه دولتی بالاتر خواهد بود. بنابراین، قبل از سرمایه‌گذاری در این اوراق، باید به تحلیل دقیق وضعیت مالی و اعتبار شرکت‌ها توجه داشت.

تفاوت بین اوراق قرضه ثابت و شناور

اوراق قرضه ثابت و شناور به نوعی از اوراق قرضه اشاره دارند که در نرخ بهره متفاوت هستند. اوراق قرضه ثابت نرخ بهره‌ای ثابت دارند که در طول «مدت زمان قرض» پرداخت می‌شود. در مقابل، اوراق قرضه شناور نرخ بهره آن‌ها به طور دوره‌ای تغییر می‌کند و معمولاً بر اساس شاخص‌های اقتصادی مانند نرخ بهره بازار یا نرخ بهره بین‌بانکی تنظیم می‌شود. اوراق قرضه شناور ریسک بیشتری دارند زیرا نرخ بهره می‌تواند به طور غیرمنتظره‌ای تغییر کند، در حالی که اوراق قرضه ثابت برای سرمایه‌گذارانی که به ثبات مالی نیاز دارند جذاب‌تر هستند.

بیشتر بخوانید: آیا حذف ارز نیمایی بر قیمت کالا و بازار مالی تاثیر دارد؟

مفهوم بازار اوراق قرضه

بازار اوراق قرضه به بازاری اطلاق می‌شود که در آن سرمایه‌گذاران می‌توانند اوراق قرضه را خریداری و به فروش برسانند. این بازار می‌تواند به دو بخش اولیه و ثانویه تقسیم شود. در بازار اولیه، اوراق قرضه برای اولین بار منتشر می‌شوند و در بازار ثانویه، اوراق قرضه قبلاً منتشر شده خرید و فروش می‌شوند. بازار اوراق قرضه برای تأمین مالی پروژه‌های مختلف توسط دولت‌ها و شرکت‌ها حیاتی است. نوسانات نرخ بهره، وضعیت اقتصادی و ریسک‌های اعتبار از عوامل تاثیرگذار بر قیمت و بازده اوراق قرضه در این بازار هستند.

اوراق قرضه اسلامی کدامند؟

اوراق قرضه اسلامی یا «صکوک» به اوراق قرضه‌ای اطلاق می‌شود که با اصول شریعت اسلامی سازگار هستند. برخلاف اوراق قرضه معمولی که بهره (ربا) به سرمایه‌گذار پرداخت می‌کنند، در صکوک، پرداخت‌ها به نحوی انجام می‌شود که هیچ‌گونه بهره‌ای به سرمایه‌گذار تعلق نمی‌گیرد. این اوراق معمولاً مبتنی بر دارایی‌های واقعی هستند و بازده آن‌ها از اجاره یا درآمد ناشی از استفاده از این دارایی‌ها تامین می‌شود. به همین دلیل، صکوک به عنوان یک ابزار مالی حلال در نظر گرفته می‌شود.

اثرگذاری مدت (Duration) بر اوراق قرضه

مدت (Duration) به‌عنوان معیاری برای سنجش حساسیت قیمت اوراق قرضه به تغییرات نرخ بهره تعریف می‌شود. این شاخص نشان‌دهنده تأثیر تغییر 1 درصدی نرخ بهره بر قیمت اوراق قرضه است. هنگام ارزیابی اوراق قرضه، جریان‌های نقدی مورد بررسی قرار می‌گیرد تا ارزش فعلی خالص (NPV) اوراق (در صورت نگهداری تا سررسید) محاسبه شود.

اوراق قرضه با سررسید بلندتر، بازه طولانی‌تری دارند. این اوراق بیشتر از اوراق قرضه کوتاه‌مدت به نرخ تغییرات بهره وابسته هستند، چرا که تعداد کثیری از جریان‌های نقدی آتی تحت تأثیر این نرخ قرار می‌گیرند. بنابراین، اوراق قرضه بلندمدت به دلیل مدت بیشتر، حساسیت بالاتری نسبت به تغییرات نرخ بهره نشان می‌دهند.

اوراق قرضه قابل بازخرید به چه معناست؟

اوراق قرضه قابل بازخرید به اوراقی گفته می‌شود که صادرکننده آن‌ها حق بازخرید (خرید مجدد) آن‌ها را قبل از تاریخ سررسید دارد. این عمل معمولاً زمانی انجام می‌شود که نرخ بهره بازار کاهش یابد و صادرکننده بخواهد اوراق قرضه را پیش از موعد با نرخ بهره پایین‌تری بازخرید کند. این ویژگی برای صادرکننده مفید است اما می‌تواند ریسک‌های خاصی را برای سرمایه‌گذار ایجاد کند، زیرا احتمال دارد اوراق قرضه قبل از موعد سررسید بازخرید شوند و به همین جهت سرمایه‌گذار نتواند بازده پیش‌بینی شده را دریافت کند.

نقدشوندگی اوراق قرضه در بازارهای مختلف

نقدشوندگی اوراق قرضه به توانایی تبدیل آن‌ها به وجه نقد بدون تغییر عمده در قیمت اشاره دارد. در بازارهای بزرگ و فعال مانند بازارهای اوراق قرضه دولتی ایالات متحده، نقدشوندگی بسیار بالا است. اما در بازارهای کوچک‌تر یا برای اوراق قرضه شرکت‌های کمتر شناخته‌شده، نقدشوندگی پایین‌تر خواهد بود. اوراق قرضه با رتبه اعتباری بالا و اوراق قرضه دولتی معمولاً نقدشوندگی بیشتری دارند زیرا تقاضا برای آن‌ها در بازار بالا است. در مقابل، اوراق قرضه با ریسک اعتباری بالا به سختی فروخته می‌شوند.

بیشتر بخوانید: بهترین سهام پالایشی نفتی و پتروشیمی بازار بورس ایران

نحوه انتخاب اوراق قرضه معتبر

انتخاب اوراق قرضه معتبر نیازمند بررسی دقیق عوامل مختلفی است که به شما کمک می‌کند تا ریسک‌های احتمالی را کاهش داده و بازده مطلوبی کسب کنید. اولین و مهم‌ترین عامل، اعتبار صادرکننده اوراق است. این اعتبار معمولاً توسط مؤسسات رتبه‌بندی مانند Standard & Poor's، Moody's و Fitch بررسی می‌شود. اوراق قرضه‌ای که صادرکننده آن‌ها دارای رتبه اعتباری بالا باشد (مثلاً AAA یا AA) معمولاً کمترین ریسک نکول را دارند و در نتیجه برای سرمایه‌گذاران ایمن‌تر هستند.

علاوه بر رتبه اعتباری، باید به وضعیت مالی صادرکننده نیز توجه کنید. برای مثال، بررسی صورت‌های مالی و گزارش‌های سالانه شرکت‌ها یا دولت‌ها می‌تواند اطلاعات مهمی در خصوص توانایی آن‌ها در پرداخت بدهی‌ها ارائه دهد. دومین عامل مهم، نرخ بهره و شرایط اقتصادی است. تغییرات در نرخ بهره می‌تواند تأثیر زیادی بر قیمت و بازده اوراق قرضه داشته باشد. در بازارهایی با نرخ بهره بالا، قیمت اوراق قرضه کاهش می‌یابد و بالعکس.

همچنین، تاریخ سررسید اوراق قرضه باید مورد توجه قرار گیرد. اوراق قرضه بلند مدت معمولاً نوسانات بیشتری دارند و ممکن است ریسک بالاتری به همراه داشته باشند. در نهایت، توجه به نوع اوراق (دولتی، شرکتی، و غیره) و وضعیت اقتصادی کشور صادرکننده نیز مهم است. در مجموع، انتخاب اوراق قرضه معتبر نیاز به تحلیل دقیق و جامع از وضعیت مالی و اقتصادی صادر کننده، نرخ بهره و شرایط بازار دارد. البته حتی با این وجود نیز نمی‌توان از ریسک‌های مربوط به این دسته از اوراق چشم‌پوشی کرد.

عملکرد اوراق قرضه در دوره‌های رکود اقتصادی

در دوره‌های رکود اقتصادی، اوراق قرضه به‌ویژه اوراق قرضه دولتی معمولاً عملکرد بهتری نسبت به سهام دارند. دلیل وجود این وضعیت، محافظت در برابر ریسک‌های اقتصادی است، زیرا سرمایه‌گذاران در چنین دوره‌هایی به دنبال دارایی‌های با ریسک پایین‌تر هستند. اوراق قرضه دولتی معمولاً در شرایط بحران اقتصادی یا رکود به عنوان پناهگاه امن شناخته می‌شوند. اما احتمال دارد اوراق قرضه شرکت‌های دارای رتبه اعتباری پایین‌تر در این دوره‌ها تحت فشار قرار گیرند و ارزش آن‌ها کاهش یابد. به همین جهت باید به مفاهیمی همچون ریسک اعتبار یا Credit Risk نیز توجه کرد.

ریسک اعتبار به چه معناست؟‌

ریسک اعتبار به احتمال نکول یا عدم پرداخت به موقع اصل و بهره اوراق قرضه توسط صادرکننده آن اشاره دارد. این نوع ریسک می‌تواند ناشی از مشکلات مالی شرکت یا دولت صادر کننده اوراق قرضه باشد. برای ارزیابی ریسک اعتبار، مؤسسات رتبه‌بندی اعتباری اقدام به ارزیابی وضعیت مالی صادرکنندگان اوراق قرضه می‌کنند. هرچه رتبه اعتباری یک صادرکننده پایین‌تر باشد، ریسک اعتبار بیشتر و احتمال نکول بالاتر است. سرمایه‌گذاران معمولاً برای جبران این ریسک به بازده بالاتری نیاز دارند.

مفهوم اوراق قرضه صفر کوپن

اوراق قرضه صفر کوپن (Zero-Coupon Bonds) به اوراق قرضه‌ای اطلاق می‌شود که به جای پرداخت سود دوره‌ای، با تخفیف زیادی نسبت به ارزش اسمی خود فروخته می‌شوند. بازده این اوراق در واقع از تفاوت قیمت خرید و قیمت اسمی آن‌ها در تاریخ سررسید ناشی می‌شود. به عبارت دیگر، سرمایه‌گذار این اوراق را با قیمت کمتری خریداری کرده و در زمان سررسید مبلغ اسمی آن را دریافت می‌کند. این اوراق به دلیل عدم پرداخت سود، برای کسانی که می‌خواهند بازده آن‌ها در یک تاریخ مشخص باشد جذاب هستند.

سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه

سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه به دلیل ریسک پایین و بازدهی ثابت، یکی از گزینه‌های محبوب در میان سرمایه‌گذاران محافظه‌کار است. این نوع سرمایه‌گذاری به ویژه برای افرادی که به دنبال جریان نقدی منظم و پایدار هستند، بسیار مناسب است. یکی از مزایای اصلی این سرمایه‌گذاری، امکان پیش‌بینی سودهای آتی است، زیرا اوراق قرضه معمولاً نرخ سود ثابتی دارند. 

سرمایه‌گذاران می‌توانند بر اساس مدت زمان باقی‌مانده تا سررسید اوراق، نرخ بهره و اعتبار صادرکننده، تصمیم به خرید اوراق قرضه بگیرند. با این حال، همیشه باید ریسک‌های مرتبط با افزایش نرخ بهره و تغییرات اقتصادی را در نظر گرفت، زیرا این عوامل می‌توانند بر قیمت اوراق قرضه تأثیر بگذارند و موجب کاهش بازدهی شوند.

مقایسه سرمایه‌گذاری در کرادفاندینگ با اوراق قرضه

سرمایه‌گذاری در کرادفاندینگ به عنوان یک روش تأمین مالی نوین برای پروژ‌های مختلف، به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد تا در مراحل رشد کسب‌و‌کارهای مختلف مشارکت کنند. این روش برای کسانی که به دنبال فرصت‌هایی با پتانسیل مناسب هستند، جذاب است. یکی از مهم‌ترین ویژ‌گی‌های کرادفاندینگ آن است که علاوه بر سرمایه‌گذاران کلان، افراد عادی نیز توانایی انتخاب آن را دارند. با توجه به ریسک‌های طبیعی موجود در اوراق قرضه، سرمایه‌گذاران می‌توانند با انتخاب هوشمندانه پروژه‌های کرادفاندینگ، شاهد بازدهی بهتری از سرمایه خود باشند.

اوراق قرضه در رده سرمایه‌گذاری‌های سنتی قرار می‌گیرند و به سرمایه‌گذاران درآمدی ثابت و پیش‌بینی‌شده ارائه می‌دهند. اما واقعیت این است که در دنیای امروز با نرخ بهره پایین و تورم فزاینده، بازدهی اوراق قرضه نه تنها نمی‌تواند از سطح نرخ تورم فراتر رود بلکه عملاً موجب کاهش ارزش واقعی سرمایه‌گذاری در این ابزار می‌شود.

علاوه بر این، با توجه به شرایط اقتصادی و افزایش بدهی‌های دولتی در بسیاری از کشورها، سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه می‌تواند با ریسک‌های نه‌چندان آشکاری همراه باشد، چرا که احتمال عدم بازپرداخت یا تأخیر در پرداخت‌ها از سوی صادرکنندگان وجود دارد.

در مجموع، کرادفاندینگ به‌عنوان ابزاری که به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد در پروژه‌های گوناگون و با پتانسیل رشد قابل قبول سرمایه‌گذاری کنند، از نظر سودآوری و بازدهی نسبت به اوراق قرضه، می‌تواند به عنوان یک گزینه بهتر شناخته شود.

مزایای سرمایه‌گذاری در تامین مالی جمعی دونگی

سرمایه‌گذاری از طریق پلتفرم دونگی، یک انتخاب عالی برای استفاده درست از دارایی‌ها است. این پلتفرم به شما اجازه می‌دهد تا در پروژه‌هایی با بازدهی سالانه مناسب و ریسک کنترل‌شده مشارکت کنید. با برگزیدن دونگی به عنوان یک جایگزین عالی برای اوراق قرضه، می‌توانید طعم حضور در حوزه سرمایه‌گذاری‌های نوین را بچشید.

دونگی که زیرمجموعه‌ای از گروه مالی فیروزه محسوب می‌شود و مجوز فعالیت خود را با شماره 98/5/108857 از فرابورس ایران دریافت کرده است، تحت نظارت سبدگردان توسعه فیروزه خدمات خود را به شما ارائه می‌دهد.

تیم متخصص و با تجربه دونگی با بهره‌مندی از اطلاعات خود، همواره آماده پاسخگویی به تمام سوالات و نیازهای شما هستند. با دونگی، دیگر لازم نیست وقت ارزشمند خود را در بازارهایی همچون طلا، مسکن، ارز و… هدر دهید و در عین حال قادر خواهید بود به یک مهره ارزشمند در نظام اقتصادی کشور تبدیل شوید.

همین حالا با ما تماس بگیرید، در طرح‌های سرمایه گذاری جمعی که دارای نماد از فرابورس ایران هستند سرمایه گذاری کرده و از فرصت‌های مالی جذاب و آینده‌دار بهره‌برداری کنید. همچنین می‌توانید از مشاوره‌های سرمایه‌گذاری رایگان توسط کارشناسان مالی مجرب دونگی نیز بهره‌مند شوید.

سخن پایانی 

اوراق قرضه یکی از ابزارهای مهم در دنیای سرمایه‌گذاری هستند که با ویژگی‌ها و مزایای خاص خود به انتخاب نخست بسیاری از سرمایه‌گذاران تبدیل شده‌اند. این ابزار ویژه مالی به شما اجازه می‌دهد تا در پروژه دلخواه خود شرکت کنید. با درک دقیق ویژگی‌ها و تفاوت‌های انواع مختلف اوراق قرضه و با توجه به ریسک و بازدهی مطلوب، می‌توان تصمیمات دقیق‌تری گرفت و از فرصت‌های موجود برای رشد سرمایه بهره برد. همان‌طور که گفتیم، انتخاب اوراق قرضه مناسب بستگی به عواملی مانند مدت‌زمان سرمایه‌گذاری، ریسک‌پذیری و اهداف مالی فرد دارد. مشاوره سرمایه گذاری را با ما تجربه کنید.