سکه طرح قدیم چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

سکه طرح قدیم یکی از شناخته شده ترین سکه های طلا در ایران است و هنوز هم بسیاری از مردم درباره ارزش و کاربرد آن ‏سوال دارند. در جواب باید گفت بله این سکه هنوز هم ارزش و بازار خود را دارد. البته برای بسیاری از سرمایه گذاران تصمیم ‏برای خرید این نوع سکه در بازار ‏کمی دشوار است و به همین دلیل به دنبال شناخت ویژگی های سکه طرح قدیم ‏هستند.

به همین دلیل سعی داریم در ادامه این آموزش از مجله دونگی به طور کامل درباره تاریخچه، وزن و عیار، ارزش سرمایه گذاری بر ‏روی سکه طرح قدیم، تفاوت آن با سکه های دیگر و نکات کلکسیونی این سکه صحبت کنیم. اگر قصد سرمایه گذاری روی این ‏نوع سکه را دارید، خواندن این مطلب اطلاعات مفیدی را در اختیارتان قرار می دهد.‏

فهرست مطالب:

• ‏سکه طرح قدیم چیست؟

• ارزش سکه طرح قدیم در بازار

• مقایسه سکه طرح قدیم با سایر سکه های تاریخی ایران

• ریسک ها و چالش های سرمایه گذاری در سکه طرح قدیم

• راهنمای تشخیص سکه طرح قدیم اصل از تقلبی

• آیا سکه طرح قدیم ارزش آینده دارد؟

• جایگزین سکه طرح قدیم برای سرمایه گذاری

• نتیجه گیری: سکه طرح قدیم، میراث یا سرمایه؟

‏ سکه طرح قدیم چیست؟

سکه طرح قدیم، که به نام سکه بهار آزادی نیز شناخته می شود، به سکه های تمام  بهایی گفته می شود که از سال 1358 تا 1374 توسط بانک مرکزی ایران ضرب شده اند. بر روی این سکه نام حضرت علی (ع) و عبارت «بانک ملی ایران» و در قسمت ‏پشت آن بارگاه امام رضا (ع) با عبارت «اولین بهار آزادی» درج شده است.‏

طراحی و سال ضرب سکه طرح قدیم

همانطور که گفتیم سکه طرح قدیم از سال 1358 تا 1374 خورشیدی ضرب می شد و از جنس طلای 900 عیار است. این سکه ‏‏8 گرم و 13 اونس وزن دارد و قطر آن 22 میلی متر است.

تفاوت ظاهر پشت و روی سکه طرح قدیم

سکه های طرح قدیم از سال 1358 تا سال 1374 ضرب می شدند و با سکه های طرح جدید (امامی) که از سال 1370 به بعد ‏ضرب ‏شده اند، تفاوت ظاهری دارند. البته هر دو سکه در وزن و عیار طلا یکسان هستند. تنها تفاوت آن ها در نقش روی سکه ‏است که در ‏سکه های بعد از سال 1374، تصویری از نیم رخ امام خمینی روی آن ها نقش بسته است.‏

مشخصات فنی و ویژگی های سکه طرح قدیم

این سکه با مشخصات و ویژگی های خاصی ضرب و عرضه می شد که در ادامه به آن می پردازیم.‏

وزن و عیار سکه طرح قدیم چیست؟

وزن سکه بهار آزادی طرح قدیم چقدر است؟ وزن این سکه 8.135 گرم است که به صورت رسمی توسط بانک مرکزی تعیین شده است. این سکه ‏‏22 عیار یا 900 در هزار است. به این معنا که 90 درصد آن طلای خالص و حدود 10 درصد آن را مس تشکیل می دهد که برای ‏استحکام بیشتر این فلز را در ترکیبات سکه بهار آزادی به کار می بردند.

تفاوت وزن و عیار در انواع سکه طرح قدیم ‏(ربع، نیم و تمام)

سکه طلا با طرح قدیم به سه شکل ربع، نیم و تمام در بازار عرضه می شود که در وزن و اندازه با هم تفاوت دارند، اما عیار همه ‏آن ها یکسان است.

• سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم: همانطور که گفتیم این سکه با وزن 8.135 گرم، عیار 900 در هزار و قطر تقریبی 22 ‏میلی متر راهی بازار شد.‏

• نیم سکه بهار آزادی طرح قدیم: این سکه در حدود 4.066 گرم وزن دارد و قطر تقریبی آن به 19 میلی متر می رسد. عیار این ‏سکه هم 900 در هزار (22 عیار) است.‏

• ربع سکه بهار آزادی طرح قدیم: ارزان ترین یا کوچکترین سکه طرح قدیم با وزن حدود 2.032 گرم است که قطر آن تقریبا به ‏‏16 میلی متر می رسد. عیار این سکه نیز 900 در هزار است.

در مورد تفاوت های بین این سه سکه باید گفت بیشترین وزن متعلق به سکه تمام و کمترین به ربع سکه است که به همان ‏نسبت، قطر و ضخامت آن نیز کاهش می یابد. همچنین به دلیل وزن کمتر طلا، ربع سکه کمترین و تمام سکه بیشترین ارزش ‏را دارد.‏ در مورد کاربرد هر کدام از این سکه ها باید گفت ربع و نیم سکه به دلیل قیمت مناسب تر، برای هدیه و سرمایه گذاری های خرد ‏محبوب  هستند.

ارزش سکه طرح قدیم در بازار

از آنجا که در حال حاضر سکه طرح قدیم همچنان در بازار معامله می شود، تصمیم گرفتیم اطلاعات دقیقی در مورد قیمت و ‏ارزش این سکه ارائه دهیم.

قیمت سکه طرح قدیم امروز در بازار ایران

برای اینکه نسبت به قیمت مسکوکات طرح قدیم درک بهتری داشته باشید، باید با مثال های عددی در مورد آن صحبت کنیم. بر اساس یکی از منابع معتبر، قیمت تمام سکه طرح قدیم امروز (سوم مهر 1404) حدود 99,300,000 تومان گزارش شده است. همچنین در منبعی دیگر، قیمت سکه بهار آزادی (که همان طرح قدیم است) معادل 99,200,000 تومان ذکر شده است.

برای مقایسه قیمت طرح قدیم و امامی باید به سایت های معتبر مثل Tgju.org مراجعه کنید که قیمت هر دو سکه را به صورت لحظه ای نمایش می دهند. همیشه قیمت سکه امامی نسبت به سکه طرح قدیمی قیمت بالاتری دارد. برای مثال قیمت سکه امامی در سوم مهر 1404 حدود 106,900,000 تومان قیمت دارد.

تقاضا برای سکه طرح قدیم در بازار طلا

حقیقت را بخواهید معامله گران حرفه ای کمتر به سکه طرح قدیم توجه دارند و بیشتر علاقه آن ها به سکه های طرح امامی ‏است. دلیل این موضوع نیز عبارت است از:‏

• قدمت طراحی و نقدشوندگی کمتر: سکه طرح قدیم دیگر توسط بانک مرکزی ضرب نمی شود و به همین علت حجم معاملات ‏آن نسبت به سکه طرح جدید (امامی) پایین تر است. در نتیجه برخی طلافروشان یا سرمایه گذاران حرفه ای ترجیح می دهند ‏سراغ سکه ای بروند که بازار خرید و فروش سریع تری دارد.‏

• فاصله قیمتی با طرح جدید: قیمت سکه طرح قدیم کمی کمتر از سکه طرح جدید است. همانطور که در بالاتر گفتیم اگر فرض ‏کنیم قیمت سکه امامی امروز حدود 107 میلیون تومان باشد، قیمت سکه طرح قدیم حدود 99 میلیون تومان معامله می شود. ‏این اختلاف باعث می شود بعضی سرمایه گذارانی که به دنبال بیشترین بازده هستند، به مسکوکات طرح جدید تمایل پیدا کنند.‏

• حساسیت در معاملات رسمی: بانک ها یا برخی مراکز رسمی بیشتر سکه طرح جدید را به  عنوان وثیقه یا پشتوانه قبول ‏می کنند؛ بنابراین سرمایه گذاران حرفه ای به سمت سکه امامی متمایل می شوند.‏

اما با همه این گفته ها، سکه طرح قدیم همچنان در بازار خرید و فروش می شود که دلایل آن عبارتند از:‏

• این سکه از طلای 22 عیار است و براساس وزن آن با طلای خالص هیچ تفاوتی ندارد.

• در مقایسه با سکه امامی قیمت مناسب تری دارد و به همین دلیل افراد برای هدیه، پس انداز خانوادگی یا سرمایه گذاری با بودجه ‏کمتر به این نوع سکه علاقه دارند.‏

• در آخر باید اشاره کنیم با توجه به اینکه ارزش سکه تابع قیمت جهانی طلا و نرخ ارز است، سکه طرح قدیم نیز همانند طرح جدید در برابر ‏تورم، از ارزش پول محافظت می کند.‏

حباب قیمت سکه طرح قدیم

سکه بهار آزادی طرح قدیم هم می تواند درست مثل سکه طرح جدید (امامی)، ‏«حباب قیمت» داشته باشد. حباب طلا به ‏اختلاف بین ارزش ذاتی سکه (بر اساس قیمت جهانی طلا × وزن × عیار) و قیمت بازاری آن گفته می شود. پس اگر قیمت ‏بازاری بالاتر از ارزش ذاتی باشد، حباب مثبت اتفاق می افتد و سکه گران تر از ارزش طلا فروخته می شود. اما اگر حباب منفی باشد، ‏قیمت آن پایین تر از ارزش طلا معامله می شود.‏

دقت داشته باشید از آنجا که این سکه دیگر ضرب نمی شود، نقدشوندگی کمتر و تقاضای محدودتر دارد. با این حال این سکه ‏هم به حباب قیمت مبتلا می شود، اما نسبت به سکه امامی حباب کمتری را تجربه می کند. از آنجا که برای سرمایه گذاری بلندمدت، توجه به حباب قیمت اهمیت زیادی دارد و هر چقدر حباب کمتر باشد، خرید به ارزش ‏واقعی طلا نزدیک تر است، برخی مسکوکات بهار آزادی را به مسکوکات امامی ترجیح می دهند.‏

مقایسه سکه طرح قدیم با سایر سکه های تاریخی ایران

برای خرید و فروش مسکوکات طرح قدیم بهتر است بین آن با سکه های طرح امامی مقایسه انجام دهیم که در ادامه به همین ‏موضوع پرداخته ایم.

مقایسه قیمت طرح قدیم و امامی

برای مقایسه بین قیمت سکه طرح قدیم و سکه امامی (طرح جدید) باید به اختلاف قیمت روزانه، نقدشوندگی و معاملات و ‏ارزش ذاتی آن ها بپردازیم.‏

• اختلاف در قیمت روزانه: کافی است همین حالا به وب سایت هایی که قیمت لحظه ای طلا و مسکوکات را منتشر می کنند، ‏مراجعه کنید تا به اختلاف قیمت روزانه این دو نوع سکه پی ببرید. طبق اطلاعاتی که در این سایت ها بررسی کرده ایم قیمت ‏سکه امامی کمی بالاتر از سکه بهار آزادی طرح قدیم است.‏

• تفاوت در نقدشوندگی و معاملات: در بالاتر هم گفتیم سکه امامی نقدشوندگی بالاتری دارد که به این معناست خرید و فروش ‏این نوع سکه در طلافروشی ها، صرافی ها و حتی به عنوان وثیقه بانکی سریع تر و راحت تر انجام می شود. اگرچه سکه طرح قدیم ‏هم قابل معامله است، اما حجم خرید و فروش کمتری دارد و در برخی طلافروشی ها قیمت خرید پایین تری پیشنهاد می شود.‏

• ارزش ذاتی یکسان: هر دو نوع سکه از نظر وزن و عیار (8٫135 گرم، 22 عیار) با همدیگر برابر هستند و اختلاف قیمت آن ها ‏صرفا ناشی از عرضه و تقاضاست.‏

مقایسه سکه طرح قدیم با سایر سکه های تاریخی ایران

سکه بهار آزادی طرح قدیم یک پل میان سکه های صرفا تاریخی (قاجار، پهلوی) و سکه های سرمایه گذاری امروزی است. از نظر ‏ارزش طلایی با سکه امامی برابر است که برای کلکسیونرها اهمیت زیادی دارد. سال های اولیه ضرب یا سکه های کم تیراژ ‏می تواند جذابیتی شبیه سکه های پهلوی پیدا کند.‏

اگرچه سکه بهار آزادی طرح قدیم هنوز یک سکه مناسب برای سرمایه گذاری و دادوستد روزمره است، اما در نگاه علاقمندان به ‏تاریخ و کلکسیونرها، جایگاه خاصی پیدا کرده است. برای درک بهتر، می توان آن را در کنار چند دوره مهم سکه زنی ایران قرار ‏داد که عبارتند از:‏

سکه های دوره قاجار

این سکه ها از فتحعلی شاه تا احمدشاه (قرن 19 و اوایل قرن 20) ضرب می شدند. در آن زمان دستگاه ضرب سکه وجود نداشته ‏و به همین دلیل به صورت دستی طراحی شده اند. روی آن ها خط نستعلیق یا نسخ به همراه نام پادشاه و تاریخ قمری به چشم ‏می خورد. این نوع سکه ها از نظر کلکسیونی ارزش بسیار بالایی دارند و قیمت آن ها چند برابر ارزش طلای خالص است. گفتنی ‏است سکه های دوره قاجار عیار و وزن مشخصی ندارند و هر کدام با عیار و وزن متفاوتی ضرب شده اند.

سکه های دوره پهلوی

این سکه ها از سال 1304 تا 1357 یعنی با آغاز حکومت رضاشاه تا پایان حکومت پهلوی ضرب می شدند. مهم ترین ویژگی ‏مسکوکات طلای این دوره تصویر نیم رخ شاه پهلوی و وجود تاج پادشاهی است. در آن زمان ماشین ضرب سکه نیز وارد کشور ‏شد و دیگر از طراحی دستی سکه خبری نبود. به همین دلیل نسبت به سکه های دوره قاجار نمای یکنواخت تر و زیباتری ‏دارند.

سکه های دوره پهلوی نیز از نظر کلکسیونی ارزش بالایی دارند و و جزء سکه های یادبود محسوب می شوند. این سکه ها با عیار ‏‏900 و وزن دقیق 8.135 گرم هستند که همین ویژگی ها پایه ضرب سکه بعد از انقلاب اسلامی نیز شد.‏

سکه طرح قدیم مناسب سرمایه گذاری است یا کلکسیونی؟

سکه طرح قدیم هم می تواند یک گزینه مناسب برای سرمایه گذاری باشد و برخی هم از آن برای تکمیل کلکسیون سکه ها ‏استفاده می کنند. به طور کلی انتخاب این نوع مسکوکات به عنوان سرمایه گذاری یا کلکسیونی به هدف شما بستگی دارد.

انتخاب برای سرمایه گذاری

با توجه به ویژگی های سکه طرح قدیم (وزن 8٫135 گرم و عیار 22)، این نوع سکه در بازار معامله می شود. پس هر ‏کسی که می خواهد ارزش پول خود را در برابر تورم حفظ کند، می تواند روی این نوع سکه حساب باز کند. از آنجا که قیمت ‏این نوع سکه در مقایسه با سکه امامی کمتر است، برای سرمایه گذاری پیشنهاد می شود. ضمن اینکه حباب سکه طرح قدیم در ‏مقایسه با سکه امامی کمتر است و می تواند برای سرمایه گذاری مناسب باشد.‏

انتخاب برای تکمیل کلکسیون

یکی دیگر از دلایلی که برخی به خرید این نوع سکه تمایل دارند، کامل کردن کلکسیون سکه هاست. این سکه ها به دلیل اینکه ‏در سال های اول انقلاب ضرب می شدند و تیراژ کمتری دارند، در بازار نایاب هستند. از سوی دیگر حس نوستالژیک ایجاد ‏می کنند و بنابراین برای کلکسیونرهای سکه های جمهوری اسلامی و کسانی که علاقه به تاریخ و نوستالژی دارند، پیشنهاد ‏می شود.‏

نقش تاریخی سکه طرح قدیم در ایران

سکه بهار آزادی طرح قدیم، بیش از اینکه فقط یک وسیله برای انجام معاملات اقتصادی باشد، یک نماد تاریخی و فرهنگی ‏دوران بعد از انقلاب اسلامی ایران است. اولین سکه تمام بهار آزادی جمهوری اسلامی از انقلاب 1357 توسط بانک مرکزی ‏ضرب شد. به همین دلیل، نماد تغییرات اقتصادی و سیاسی کشور در دوره اولیه جمهوری اسلامی محسوب می شود.‏

از سوی دیگر به نوعی هویت فرهنگی و طراحی ایران بعد از انقلاب را نشان می دهد. به طوری که روی آن نماد آزادی و نام ‏امام علی (ع) را که مظهر تشیع است، مشاهده می کنید. این سکه برای نسل هایی که دوران اوایل انقلاب را تجربه کرده اند، ‏یادآور دوره تثبیت ارزش پول و هویت ملی جدید است.‏

سکه طرح قدیم در تاریخ پول ایران هم جایگاه ویژه ای دارد و بین سکه های دوره پهلوی و سکه های طرح جدید (امامی) یک ‏پل ایجاد می کند. به طوری که نشان دهنده تداوم سنت ضرب سکه در ایران با استاندارد جدید و در عین حال حفظ ارزش ذاتی ‏طلا است.‏

محبوبیت سکه طرح قدیم در میان کلکسیونرها

گفتیم که سکه طرح قدیم فقط یک ابزار سرمایه گذاری نیست و برای کلکسیونرها ارزش ویژه ای دارد. اما دلیل این کار چیست ‏و چرا کلکسیونرها این سکه را انتخاب می کنند؟ اول از همه باید به ارزش تاریخی این سکه اشاره کنیم که نمادی از تغییرات اقتصادی و سیاسی پس از انقلاب محسوب ‏می شود.

همچنین چون در سال های اول انقلاب تعداد محدودی از این سکه ها تولید شد، برای مجموعه داران جذاب ترند. شکل ‏و نقش های کلاسیک این سکه ها، با نگاه کلکسیونی جذابیت خاصی دارد که با سکه های مدرن متفاوت است.‏ برخی افراد به جای انتخاب این سکه ها برای سرمایه گذاری، آن ها را برای تکمیل مجموعه و حفظ نمونه های تاریخی سکه ‏خریداری می کنند.‏

ریسک ها و چالش های سرمایه گذاری در سکه طرح قدیم

اگرچه سرمایه گذاری در سکه طرح قدیم با مزایای زیادی از جمله حفظ ارزش طلا و جذابیت تاریخی همراه است، اما ‏ریسک هایی مثل نقدشوندگی کمتر، حباب قیمتی متفاوت و حساسیت به دلار و تورم را هم باید در نظر بگیرید. در واقع درک ‏ارتباط مستقیم قیمت دلار، طلای جهانی و سیاست های اقتصادی با ارزش سکه طرح قدیم، اهمیت زیادی دارد و به مدیریت ‏ریسک کمک زیادی می کند.‏

ریسک نگهداری سکه قدیمی نسبت به جدید

نگه داشتن سکه های قدیمی با مشکلات زیادی همراه است که برخی از آن ها عبارتند از:‏

• نقدشوندگی کمتر: برخلاف سکه امامی که در اکثر طلافروشی ها و بانک ها به راحتی خرید و فروش می شود، پیدا کردن مشتری ‏برای مسکوکات طرح قدیم کمی دشوار است.

• حباب قیمتی متفاوت: حباب سکه طرح قدیم کمتر از سکه امامی است، اما در بعضی مقاطع بازار، با ارزش ذاتی طلا اختلاف ‏قیمت ‏دارد که همین عامل می تواند باعث نوسان بیشتر در سود و زیان شود.‏

• نگهداری فیزیکی: سکه های قدیمی باید با دقت نگهداری شوند تا خط و خش و آسیب باعث کاهش ارزش کلکسیونی یا فروش ‏نشود.‏

تاثیر قیمت دلار و قیمت جهانی طلا بر سکه طرح قدیم

می دانیم که همزمان با رشد قیمت دلار، قیمت طلا نیز افزایش می یابد و همزمان بر روی قیمت مسکوکات طلا نیز اثرات خود ‏را به جا می گذارد. سکه های طرح قدیم از این قانون مستثنی نیستند و می توان گفت قیمت آن تا حد زیادی با قیمت جهانی ‏طلا در ارتباط است. به طوری که ارزش سکه طرح قدیم بر اساس ضرب وزن سکه در قیمت جهانی طلا به دست می آید.

در همین رابطه باید به تاثیر و نقش دلار نیز اشاره کنیم. تغییرات نرخ دلار در ایران باعث تغییر قیمت طلا به تومان می شود و ‏به تبع آن، قیمت سکه طرح قدیم افزایش یا کاهش می یابد.‏ برای مثال اگر قیمت جهانی هر گرم طلا 60 دلار و نرخ دلار 40 هزار تومان باشد، در این صورت ارزش طلای سکه تقریبا ‏‏195 میلیون تومان خواهد بود. ‏

اما زمانی که قیمت دلار به 42 هزار تومان برسد، ارزش سکه به حدود 204 میلیون تومان می رسد. پس حتی اگر قیمت جهانی ‏طلا ثابت بماند، افزایش نرخ دلار، قیمت سکه طرح قدیم را بالا می برد.

اثر تغییرات اقتصادی بر ارزش سکه طرح قدیم

تورم، ثبات اقتصادی و حتی سیاست های پولی بانک مرکزی هم می توانند بر روی قیمت سکه طرح قدیم تاثیر بگذارند. به طوری ‏که افزایش تورم باعث افزایش قیمت طلا و سکه می شود؛ زیرا مردم برای حفظ ارزش دارایی ها به طلا پناه می آورند.‏

از سوی دیگر سیاست های پولی بانک مرکزی که منجر به کاهش یا افزایش عرضه سکه در بازار، تغییر نرخ بهره یا محدودیت ‏در خرید و فروش طلا می شود، می تواند نقدشوندگی و حباب قیمت سکه طرح قدیم را تحت تاثیر قرار دهد.‏ در آخر هم باید اشاره کنیم در دوره های بی ثباتی، تقاضا برای سکه به عنوان دارایی امن بیشتر می شود. البته نباید فراموش ‏کنید که معامله طرح قدیم در مقایسه با سکه های امامی کمی دشوارتر است.‏

راهنمای خرید و فروش سکه طرح قدیم

اگرچه سکه طرح قدیم را می توان در همه طلافروشی ها، برخی صرافی ها و پلتفرم های آنلاین معتبر معامله کرد، اما توجه به ‏قیمت خرید و فروش، اعتبار فروشنده و شرایط بازار برای یک معامله امن ضروری است. نحوه معامله سکه طرح قدیم در بازار ‏آنلاین ‏با معامله به شکل حضوری متفاوت است و به همین دلیل باید به چند نکته دقت داشته باشید که در ادامه به آن ها ‏پرداخته ایم.‏

بازار خرید و فروش معامله سکه طرح قدیم

این سکه در بازار رسمی و طلافروشی ها ارزش خودش را حفظ کرده است و اکثر طلافروشی های معتبر آن را می خرند و ‏می فروشند. قیمت این سکه در این بازار نزدیک به نرخ روز طلا (با در نظر گرفتن کمی اختلاف) است. اگرچه بعضی صرافی ها ‏هم این سکه را می خرند، اما اولویت اصلی آن ها سکه امامی است.

معامله سکه طرح قدیم در بازار آنلاین ‏شرایط بهتری دارد و در بسیاری از پلتفرم های معتبر خرید و فروش طلا و سکه انجام ‏می شود؛ البته باید به اعتبار پلتفرم هم دقت داشته باشید تا از تقلب یا ارسال سکه های نامطمئن جلوگیری شود.‏

شرایط فروش سکه طرح قدیم در بازار آزاد و رسمی

برای فروش این سکه در بازار آزاد باید آن را با قیمت توافقی بفروشید. اما نقدشوندگی پایین تری نسبت به سکه امامی دارد. به ‏طوری که اختلاف قیمت خرید و فروش (اسپرد) آن با سکه امامی چند میلیون تومان کمتر است. اگر بخواهید سکه طرح قدیم را در بازار رسمی (طلافروشی ها یا بانک ها) بفروشید، قیمت آن بر اساس قیمت طلا و حباب ‏روز انجام می شود. با این حال زمان خرید این سکه از شما، آن را ارزان تر از زمان فروش به مشتری می خرند.‏

کدام فروشندگان سکه طرح قدیم معتبرند؟

صرافی ها، طلافروشی ها و سایت ها و پلتفرم های آنلاین این سکه را خرید و فروش می کنند. اما برای خرید همیشه به سراغ ‏طلافروشی های دارای مجوز اتحادیه، صرافی های معتبر دارای مجوز بانک مرکزی و سایت ها و پلتفرم های آنلاین با سابقه و ‏نماد اعتماد بروید.‏ به خاطر داشته باشید در زمان خرید یا فروش سکه طرح قدیم، حتما به فروشنده های معتبر و قابل اعتماد مراجعه کنید تا از ‏خطر تقلب، سکه دستکاری شده یا قیمت گذاری ناعادلانه جلوگیری شود.‏

راهنمای تشخیص سکه طرح قدیم اصل از تقلبی

برای خرید، نگهداری و معامله سکه طرح قدیم، توجه به اصل بودن این دارایی اهمیت زیادی دارد. به هر حال با وجود افراد ‏کلاهبردار و سودجو، احتمال سوءاستفاده نیز وجود دارد.‏

چگونه اصالت سکه طرح قدیم را تشخیص دهیم؟

برای تشخیص سکه طرح قدیم ‏چند راه وجود دارد که عبارتند از:‏

• بررسی وزن سکه: گفتیم که سکه تمام طرح قدیم حدود 8٫135 گرم وزن دارد. اما وزن سکه های تقلبی سبک تر یا ‏سنگین تر هستند.‏

• بررسی عیار سکه: عیار سکه اصلی 22 (900 در هزار) است. با تست های ساده طلا یا ابزارهای دیجیتال می توان از عیار آن ‏اطمینان پیدا کنید.

• توجه به ظاهر و کیفیت ضرب: سکه های اصل دارای لبه های صاف و یکنواخت، نقش واضح و دقیق، و سطح صیقلی بدون ‏برآمدگی غیرمعمول هستند. اما سکه های تقلبی با جزئیات طرح کمتر، لبه های خشن یا ضخامت غیر استاندارد ضرب می شوند.

• تست صدا: طلای خالص غیرمغناطیسی است و به آهنربا جذب نمی شود. سکه اصل وقتی با جایی برخورد می کند، صدای ریز و ‏مشخصی دارد که در سکه های تقلبی وجود ندارد. البته انجام این تست به مهارت زیادی نیاز دارد.‏

نکات مهم برای نگهداری و محافظت از سکه طرح قدیم

برای نگهداری طولانی مدت سکه طرح قدیم باید به چند نکته دقت داشته باشید:‏

• آن را در کارت مخصوص نگه دارید تا از ایجاد خط و خش روی آن جلوگیری شود.

• رطوبت و نور مستقیم خورشید باعث تغییر رنگ و آسیب به سطح سکه می شود. پس آن را در محیط خشک و به دور از نور ‏نگهداری کنید. در همین رابطه کشو یا جعبه خشک با دمای ثابت برای نگهداری سکه مناسب است.

• چند سکه را کنار هم قرار ندهید. تماس سکه ها با هم باعث خراشیدن سطح و کاهش ارزش کلکسیونی آن ها می شود.‏

بررسی کیفیت ضرب و نگهداری سکه های قدیمی

کیفیت ضرب سکه های قدیمی نسبت به امروز کمی متفاوت است. در آن ها جزئیات طرح دقیق اجرا شده است، اما لبه ها کمی ‏نرم تر و ضخامت یکنواخت نیست. این تفاوت جزئی باعث شده کلکسیونرها، سکه های طرح قدیم را که با کیفیت ضرب شده اند، ‏ارزشمند بدانند.‏ اما سکه های جدید (امامی) به صورت صنعتی و با استانداردهای دقیق تر ضرب می شوند. به طوری که دارای لبه های صاف تر، ‏ضخامت یکنواخت تر و سطح سکه یکدست تر هستند.‏

روند تغییرات قیمت سکه طرح قدیم در سال های اخیر

همه می دانیم که تغییرات قیمت سکه در سال های اخیر چشمگیر بوده است. به طوری کلی روند تغییرات قیمت سکه طرح قدیم در تصویر زیر آمده است:

در توضیح این تصویر برای بررسی قیمت سکه طی ده سال اخیر می توان اینطور گفت:

• سال 1394: در مهر 1394 قیمت حدود 936٬000 تومان بود.‏

• سال 1395: در مهر 1395، قیمت به 1٬171٬000 تومان رسید.‏

• سال 1396: در مهر این سال، قیمت به 1٬200٬000 تومان افزایش یافت.‏

• سال 1397: در خرداد 1397، قیمت به 2٬400٬000 تومان رسید.‏

• سال 1398: در بهمن 1398، قیمت به 4.800٬000 تومان رسید.‏

• سال 1399: در اردیبهشت 1399، قیمت به 7٬100٬000 تومان رسید.‏

• سال 1400: در مهر 1400، قیمت به 11٬493٬000 تومان رسید.‏

• سال 1402: در مهر 1402، قیمت به 9٬950٬000 تومان رسید.‏

• سال 1403: در مهر 1403، قیمت این سکه به 37.400.000 تومان رسید.‏

• سال 1404: در مهر 1404 قیمت این سکه در حال حاضر به 107.000.000 میلیون تومان رسیده است.‏

آیا سکه طرح قدیم ارزش آینده دارد؟

با توجه به ویژگی های سکه طرح قدیم از نظر تاریخی، طلایی و کلکسیونی، همچنان جایگاه ویژه ای در بازار دارد، اما ارزش آن در ‏آینده به چند عامل بستگی دارد:‏

• قیمت جهانی طلا و نرخ ارز: تغییرات دلار و قیمت جهانی طلا به طور مستقیم روی ارزش سکه تاثیر می گذارند. در دوره های ‏تورم یا نوسانات ارزی، سکه به عنوان یک دارایی امن جذابیت پیدا می کند.‏

• حجم عرضه و ضرب جدید: چون طرح قدیم دیگر ضرب نمی شود، تیراژ محدود آن باعث افزایش ارزش تاریخی و کلکسیونی ‏می شود.‏

• کاربرد سکه طرح قدیم در هدیه و کلکسیون: تقاضای کلکسیونی و هدیه این نوع سکه باعث می شود حتی در دوره های رکود ‏اقتصادی، بازار فروش محدود اما پایداری داشته باشد.‏

جایگزین سکه طرح قدیم برای سرمایه گذاری

اگر هدف شما حفظ ارزش پول یا سرمایه گذاری در طلاست و به حباب سکه توجه زیادی دارید، سکه طرح قدیم گزینه  ‏مناسبی است. ‏اما چون اجرت ساخت، مالیات و سود فروشنده را هم باید در نظر داشته باشید، گزینه های دیگری نیز برای ‏سرمایه گذاری وجود دارند.

کرادفاندینگ یا تامین مالی جمعی یکی از این گزینه هاست که به منظور سرمایه گذاری برای توسعه کسب و کارها انجام ‏می شود. در این روش سود سالانه بیشتر از سود سپرده بانکی پیش بینی می شود و به همین دلیل به حذف ارزش پول شما در برابر تورم ‏کمک زیادی می کند. مجری کرادفاندینگ، پروژه هایی را برای سرمایه گذاری معرفی می کند که شما می توانید براساس میزان سود و ‏ریسک یکی از آن ها را انتخاب کنید. مزایای سرمایه گذاری از طریق کرادفاندینگ عبارتند از:‏

• امکان سرمایه گذاری با مبالغ کوچک و متنوع

• شفافیت پروژه ها و قابلیت بررسی وضعیت مالی سرمایه پذیران

• مدیریت ریسک با انتخاب چندین پروژه برای سرمایه گذاری

• امکان سود قابل پیش بینی و مدیریت شده

برخلاف بازار سکه که قیمت ها در حال افت و خیز است و نوسان زیادی دارد، پروژه های کرادفاندینگ با برنامه ریزی و قرارداد ‏مشخص اجرا می شوند و سوددهی قابل پیش بینی دارند. همچنین شما می توانید در ابتدا با مبلغ یک میلیون تومان ‏سرمایه گذاری کنید و بعد از کسب سود، میزان سرمایه گذاری خود را افزایش دهید.‏

مزایای سرمایه گذاری در دونگی

یکی از مجریان کرادفاندینگ در ایران، مجموعه دونگی است که با یک پلتفرم آنلاین با همین نام فعالیت می کند. دونگی مجوز ‏سازمان فرابورس را کسب کرده است و تحت نظارت سبدگردان مالی فیروزه فعالیت می کند. مهم ترین مزایای سرمایه گذاری در ‏پروژه های پیشنهادشده دونگی عبارتند از:‏

• برخلاف بازار سکه که برای شروع سرمایه گذاری به چند ده میلیون تومان پول نیاز دارید، در این روش حداقل سرمایه برای ‏شروع یک میلیون تومان است.

• ریسک سرمایه گذاری کنترل شده است و تیم ارزیابی وضعیت و صورت های مالی سرمایه پذیران را بررسی و تیم نظارت بر نحوه ‏مصرف آن نظارت می کند.‏

• با سرمایه گذاری در این مجموعه به درآمد ثابت دوره ای دست پیدا می کنید.‏

نتیجه گیری: سکه طرح قدیم، میراث یا سرمایه؟

سکه بهار آزادی طرح قدیم، هم یک میراث تاریخی و فرهنگی است و هم یک دارایی مالی با ارزش محسوب می شود. این سکه ‏با طراحی نوستالژیک خود نه تنها یادآور سال های اول جمهوری اسلامی است، بلکه به عنوان یک ابزار برای سرمایه گذاری امن ‏هم کاربرد دارد.‏

اگر هدف شما سرمایه گذاری است، سکه طرح قدیم گزینه ای اقتصادی و مطمئن برای حفظ ارزش پول در برابر تورم و نوسانات ‏ارزی است. اما برای مدیریت ریسک انتخاب سکه طرح قدیم کافی نیست و باید آن را با سایر روش های سرمایه گذاری ‏مانند کرادفاندینگ ترکیب کنید. شما می توانید با سرمایه گذاری در پروژه های شفاف و متنوع کرادفاندینگ دونگی، ریسک ‏سرمایه گذاری خود را کاهش دهید. مشاوره سرمایه گذاری را با ما تجربه کنید.