نقش کرادفاندینگ در رشد و توسعه صنایع فرهنگی و هنری

در دنیای امروز، تأمین مالی جمعی، تحول عظیمی در شیوه های جذب سرمایه برای پروژه های فرهنگی ایجاد کرده است. با این روش، در این پروژه ها علاوه بر دسترسی به منابع مالی برای ایده های خلاقانه، فرصتی برای ایجاد ارتباط مستقیم بین خالقان آثار فرهنگی و مردم فراهم می شود.

پروژه های فرهنگی، از تولید فیلم های مستقل تا احیای میراث ناملموس، همواره با چالش های مالی متعددی مواجه بوده اند و بیش از نیمی از آن ها هیچ وقت به مرحله اجرا نمی رسند. کرادفاندینگ با شکستن مرزهای سنتی، امیدی تازه برای تحقق این پروژه های فرهنگی و هنری به ارمغان آورده است. در ادامه مجله دونگی، به بررسی مکانیسم ها، مزایا و چالش های پیش روی این شیوه نوین تأمین مالی خواهیم پرداخت. همچنین نقش پلتفرم های تخصصی در تحقق پروژه های فرهنگی را بررسی خواهیم کرد.

فهرست مطالب:

• تأمین مالی جمعی چیست؟
• انواع تأمین مالی جمعی برای پروژه های فرهنگی
• چالش ها و معایب تأمین مالی جمعی برای پروژه های فرهنگی
• نحوه جذب سرمایه برای پروژه های فرهنگی در پلتفرم های تأمین مالی جمعی
• دونگی: پلتفرمی پیشرو در تأمین مالی جمعی 
• تأثیر تأمین مالی جمعی بر رشد پروژه های فرهنگی
• نتیجه گیری

تأمین مالی جمعی چیست؟

تامین مالی جمعی به طور کلی به شیوه ای نوین از جمع آوری سرمایه  اشاره دارد که در آن تعداد زیادی از افراد از طریق مشارکت مالی، بودجه لازم برای اجرای یک پروژه یا کسب وکار را تأمین می کنند. بر اساس تعریف سازمان بورس و اوراق بهادار اروپا:

«کرادفاندینگ فرآیند جذب سرمایه از طریق مشارکت عموم مردم، عمدتاً از طریق پلتفرم های آنلاین است.»

 لازم به ذکر است یکی از اولین نمونه های موفق کرادفاندینگ در تاریخ، تامین مالی جمعی برای یک پروژه فرهنگی بوده که در ادامه داستان آن را خواهیم گفت.

داستان اولین نمونه موفق تامین مالی جمعی در تاریخ

در سال 1885، مجسمه آزادی توسط دولت فرانسه ساخته و به آمریکا اهدا شد. اما به دلیل عدم تامین منابع مالی توسط دولت و ثروتمندان، کار ساخت پایه مجسمه به علت کمبود بودجه متوقف شد. ژوزف پولیتزر، مدیر روزنامه New York World، یک حرکت ابداعی بی نظیر انجام داد و یک کمپین تامین مالی جمعی (crowdfunding) را برای جذب کمک های مردمی به  راه انداخت.

پولیتزر با انتشار فراخوانی در صفحه اول روزنامه اش از مردم عادی خواست تا به این پروژه ملی هر مقدار که می توانند کمک کنند و قول داد نام همه اهداکنندگان، حتی با کوچکترین مبلغ، در روزنامه چاپ شود. این کمپین با تکیه بر غرور و حس میهن پرستی مردم عادی، ثروتمندان را به خاطر بی تفاوتی به این موضوع به باد انتقاد می گرفت. 
در نهایت پس از 5 ماه، با مشارکت بیش از 120,000 نفر (اغلب با مبالغ کمتر از یک دلار) مبلغی معادل 100,000 دلار جمع آوری شد. این حرکت، نمونه ای ماندگار از قدرت رسانه و مشارکت مردمی در شکل دهی به نمادهای ملی و فرهنگی محسوب می شود.

بیشتر بخوانید: قیمت دلار آزاد امروز ، قیمت یورو امروز ،قیمت طلای 18 عیار در بازار امروز ، محاسبه اقساط تسهیلات و سود وام بانکی ، سود سپرده بانکی

انواع تأمین مالی جمعی برای پروژه های فرهنگی

انتخاب مدل مناسب کرادفاندینگ، به عوامل متعددی مانند ماهیت پروژه، جامعه هدف و قابلیت ارائه پاداش های جذاب بستگی دارد. بر این اساس تامین مالی در این حوزه به چهار مدل اصلی زیر تقسیم می شوند:

• مدل مبتنی بر پاداش (Reward-Based): در این مدل، حامیان در ازای مشارکت مالی، محصولات یا خدمات مرتبط با پروژه را دریافت می کنند. بر اساس داده ها، 72٪ پروژه های فرهنگی موفق از این مدل استفاده می کنند. مزیت اصلی این روش، ایجاد ارتباط نزدیک بین مجریان پروژه و حامیان آن است.
• مدل اهدایی (Donation-Based): این مدل که مبتنی بر حمایت مالی بدون انتظار بازگشت است، عمدتاً برای تامین مالی پروژه های غیرانتفاعی کاربرد دارد. معمولا پروژه های مرتبط با حفظ میراث فرهنگی از این مدل استفاده می کنند؛ چالش اصلی این مدل، ایجاد یک جذابیت عاطفی برای جلب مشارکت مردم است.
• سرمایه گذاری جمعی (Equity Crowdfunding): در این روش، حامیان به صورت سهام دار در پروژه مشارکت کرده و سود پیش بینی شده را دریافت می کنند؛ اگرچه این مدل در صنایع محبوبیت بالایی دارد، اما در حوزه فرهنگ تنها 12٪ سهم بازار را شامل می شود. دلیل اصلی این موضوع، ریسک بالای بازده مالی در پروژه های فرهنگی و پیچیدگی های حقوقی تقسیم سود است.
• وام جمعی (Lending Crowdfunding): وجوه جمع آوری شده در این مدل به صورت وام با بهره مشخص بازپرداخت می شود. نرخ بهره متوسط این وام ها برای پروژه های فرهنگی 15 الی 18 درصد است که نسبت به وام های بانکی ارزان تر است.

طبق آمار اغلب پروژه های فرهنگی موفق به دلیل عدم نیاز به تقسیم سود یا بازپرداخت وام از ترکیب مدل های پاداش و اهدایی استفاده می کنند.

مزایای استفاده از تأمین مالی جمعی برای پروژه های فرهنگی

تأمین مالی جمعی به عنوان موتور محرکه ای برای پروژه های فرهنگی عمل می کند که فراتر از جذب سرمایه، شبکه ای از حامیان وفادار را برای آن ها ایجاد می کند. بر اساس تحقیقات پروژه های فرهنگی با استفاده از این روش،  احتمال موفقیت بیشتری نسبت به روش های سنتی دارند. این موفقیت به دلیل مشارکت مردم عادی است که نه تنها بودجه پروژه را تأمین کرده، بلکه نوعی حس تعلق به پروژه را در خود احساس می کنند.

همچنین دسترسی به منابع مالی متنوع، وابستگی به سرمایه گذاران کلان و نفوذ آن ها را کاهش می دهد. به طور معمول 65٪ پروژه های فرهنگی موفق، بیش از 50 منبع مالی داشته اند.

با وجود مزایا، کمبود اعتماد عمومی همچنان به عنوان مانع اصلی این نوع از سرمایه گذاری مطرح است. برخی افراد به دلیل ترس از کلاهبرداری، از مشارکت در پروژه های فرهنگی اجتناب می کنند. این چالش در بازارهای نوظهور مانند ایران با عدم آگاهی کافی از مکانیسم های کرادفاندینگ تشدید می شود. در اولین همایش تامین مالی جمعی ، مشاور رئیس سازمان ملی کارآفرینی ایران اعلام کرد که

 «احتمالاً کمتر از 2 درصد از صاحبان صنایع با تأمین مالی جمعی آشنا هستند» .

محدودیت در جذب منابع نیز به ویژه برای پروژه های بزرگ فرهنگی مشهود است. طبق آمار جهانی تنها 12٪ پروژه های فرهنگی با هدف مالی بالای 100 هزار دلار به موفقیت می رسند. این امر ناشی از دشواری در مدیریت انتظارات حامیان و الزامات قانونی پیچیده است. برای نمونه، پروژه «احیای تئاتر سنتی» در فرانسه به دلیل موانع حقوقی مرتبط با تقسیم سود، 6 ماه دیرتر از موعد شروع شد.

بیشتر بخوانید: قیمت دلار آزاد امروز ، قیمت یورو امروز ،قیمت طلای 18 عیار در بازار امروز ، محاسبه اقساط تسهیلات و سود وام بانکی ، سود سپرده بانکی

نحوه جذب سرمایه برای پروژه های فرهنگی در پلتفرم های تأمین مالی جمعی

هنر جذب سرمایه برای پروژه های فرهنگی فراتر از جمع آوری پول است؛ این فرایند نیازمند روایتی است که قلب ها را به حرکت درآورد و ذهن ها را مجاب کند. کمپین های موفق فرهنگی از الگویی مشترک پیروی می کنند که اگرچه ساده به نظر می رسد، اجرای آن نیازمند ظرافت و دقت بسیار است:

روایت گری قدرتمند: کلید موفقیت در جذب سرمایه برای پروژه های فرهنگی

روایتی قدرتمند و احساسی طرفداران را به سفری نوستالژیک می برد. شما باید داستانتان را طوری روایت کرده که حس مشارکت در یک حرکت فرهنگی اصیل را به حامیان خود منتقل کنید. روایت مؤثر نه در آمار، بلکه در توانایی برقراری ارتباط عاطفی نهفته است. به جای اینکه بگویید "پروژه ما 40% تأثیرگذارتر از دیگر پروژه هاست"، داستان تأثیر فرهنگی پروژه را بر زندگی واقعی افراد نشان دهید.

طراحی پاداش های جذاب برای حامیان تأمین مالی جمعی در حوزه فرهنگ

پل عابر پیاده "لوخت سینگل روتردام" در هلند، با هوشمندی خلاقانه در طراحی پاداش ها، توانست در چند هفته 17 هزار تخته چوب به قیمت هر کدام 25 پوند بفروشد. هر حامی می توانست نام خود را روی یکی از تخته های چوبی که برای ساخت پل استفاده می شود، حک کند. این پاداش به ظاهر ساده، هر حامی را به بخشی از میراث فرهنگی شهر تبدیل کرد.

در پروژه های فرهنگی، پاداش هایی که حس تعلق و مشارکت معنوی ایجاد می کنند، بسیار مؤثرتر از پاداش های صرفاً مادی هستند.

مراحل اجرای موفق کمپین کرادفاندینگ برای پروژه های هنری و فرهنگی

بر اساس تحلیل 500 کمپین موفق جهانی، مراحل اجرای یک کمپین فرهنگی در سه مرحله  زیر خلاصه می شود:

• حدود یک ماه پیش از راه اندازی رسمی، باید شبکه ای از حامیان اولیه و سفیران فرهنگی را گرد هم آورید. معمولاً این افراد نزدیک ترین دوستان یا طرفداران پیشین شما هستند. آنها نقش حیاتی در ایجاد موج اولیه دارند. 
• میانه کمپین معمولاً با افتی طبیعی همراه است که باید با معرفی یک پاداش جدید یا رویدادی هیجان انگیز با آن مقابله کرد. کمپین احیای تئاتر والهالا در آلمان در این مرحله، با برگزاری یک نمایش خیابانی و پخش زنده آن، موج تازه ای از حمایت را برانگیخت.
• روزهای پایانی، زمان ایجاد فوریت و تقاضا برای اقدام فوری است. تحقیقات نشان می دهد بیش از 40% حمایت ها در 72 ساعت پایانی رخ می دهد؛ به شرط آنکه حس ضرورت به درستی منتقل شود.

دونگی: پلتفرمی پیشرو در تأمین مالی جمعی 

دونگی با ارائه خدمات متمایز برای پروژه ها، مزیت های رقابتی قابل توجهی نسبت به سایر پلتفرم ها دارد:

• کاهش هزینه های تراکنش: کارمزد پلتفرم دونگی برای سرمایه گذاران صفر بوده؛
• محتوای آنالیز شده: اطلاعاتی جامع در مورد پروژه ها بصورت خلاصه در اختیار سرمایه گذاران قرار می گیرد؛
• تیم متخصص مشاوره: تیم دونگی استراتژی های سفارشی را برای هر پروژه با توجه به ماهیت فرهنگی آن پیشنهاد می کند؛
• شفافیت در سرمایه گذاری: ثبت تمامی اسناد سرمایه گذاری ها در سامانه جامع فرابورس، شفافیت بالای پروژه را تضمین می کند.

بیشتر بخوانید: قیمت دلار آزاد امروز ، قیمت یورو امروز ،قیمت طلای 18 عیار در بازار امروز ، محاسبه اقساط تسهیلات و سود وام بانکی ، سود سپرده بانکی

فرآیند تأمین مالی پروژه ها

برخلاف سایر روش های سنتی، تأمین مالی جمعی در دونگی پروسه ای سریع تر و کم هزینه تر برای پروژه های فرهنگی فراهم می کند. مراحل این فرآیند عبارتند از:

• بررسی و ارزیابی تخصصی: دونگی طرح ها را از هفت منظر مختلف از جمله وضعیت مالی شرکت، معتبر بودن تضامین، سابقه تامین مالی جمعی و... ارزیابی می کند؛
• مدیریت ریسک: در دونگی، انواع وثایق و تضامین مانند ضمانت نامه بانکی، سفته، چک و سهام را بنا به ماهیت پروژه و اعتبار مجری دریافت می شود تا منافع سرمایه گذاران حفظ شود؛
• زمان بندی مؤثر: پروسه جذب سرمایه معمولاً کمتر از دو ماه زمان نیاز دارد؛
• اشتراک ریسک: برخلاف روش های سنتی، ریسک تنها متوجه کارآفرین نمی شود.

تأثیر تأمین مالی جمعی بر رشد پروژه های فرهنگی

تأمین مالی جمعی فراتر از یک سازوکار مالی، به عنوان محرکی برای توسعه اکوسیستم فرهنگی عمل می کند. این روش، سه تأثیر عمده بر پروژه های فرهنگی دارد:

دموکراتیک کردن هنر و فرهنگ

شواهد نشان می دهد تأمین مالی جمعی، سلسله مراتب سنتی تصمیم گیری در حوزه فرهنگ را متحول کرده است. پیش از این، سازمان های دولتی یا حامیان ثروتمند، مسیر تولیدات فرهنگی را تعیین می کردند. اکنون، مشارکت مردمی در تأمین مالی، سبب شده است که منابع مالی در این حوزه عادلانه تر توزیع شود. همچنین هنرمندان مستقل که پیش از این در تامین منابع مالی پروژه های خود با مشکل مواجه بودند و امکان جذب منابع از روش های سنتی را نداشتند، امکان رساندن صدای خود به حامیانشان را پیدا کرده اند.

توانمندسازی پروژه های محلی و منطقه ای

یکی از مهم ترین تأثیرات تأمین مالی جمعی، توانمندسازی پروژه های فرهنگی محلی است که در مدل های سنتی، شانس کمتری برای جذب سرمایه داشتند. پلتفرم ها با حذف محدودیت های جغرافیایی، امکانات زیر را فراهم کرده اند:

• هنرهای در حال فراموشی در مناطق مختلف
• تقویت گردشگری فرهنگی و هنری منطقه ای
• ایجاد اشتغال پایدار در حوزه های خلاق
• پروژه های فرهنگی در مناطق کمتر توسعه یافته که از طریق تأمین مالی جمعی حمایت شده اند، به طور میانگین 35 شغل مستقیم و غیرمستقیم ایجاد کرده اند.

ایجاد جوامع وفادار حول محور فرهنگ

نکته قابل توجه دیگر، تأثیر تأمین مالی جمعی در شکل گیری حامیان وفادار حول پروژه های فرهنگی است. برخلاف سرمایه گذاری های سنتی، حامیان طرح‌های سرمایه گذاری جمعی در کرادفاندینگ به سفیران فرهنگی پروژه تبدیل می شوند.

بیشتر بخوانید: قیمت دلار آزاد امروز ، قیمت یورو امروز ،قیمت طلای 18 عیار در بازار امروز ، محاسبه اقساط تسهیلات و سود وام بانکی ، سود سپرده بانکی

نتیجه گیری

تأمین مالی جمعی برای پروژه های فرهنگی، نقشی فراتر از یک ابزار صرفاً مالی ایفا می کند. همانطور که در این مقاله بررسی کردیم، کرادفاندینگ فرهنگی با شکستن مرزهای سنتی تأمین سرمایه، فرصت های نوینی برای خلق و گسترش آثار فرهنگی فراهم آورده است. پیش از این، تصمیم گیری درباره پروژه های فرهنگی محدود به نهادهای دولتی یا سرمایه گذاران کلان بود، اما اکنون صداهای متنوع تری امکان شنیده شدن پیدا کرده اند.

کمک های کوچک اما معنادار از طریق تأمین مالی جمعی، فرصتی است برای همه ما تا در شکل گیری آینده فرهنگی جامعه خود سهیم باشیم. بی تردید، آینده تأمین مالی جمعی برای پروژه های هنری مسیری روشن است که می تواند نقشی تعیین کننده در شکوفایی فرهنگ و هنر در جامعه داشته باشد. مشاوره سرمایه گذاری را با ما تجربه کنید.