ترازنامه (صورت وضعیت مالی) چیست؟ بررسی کامل اجزا و کاربرد بیلان در تحلیل بنیادی
ترازنامه یا صورت وضعیت مالی، یکی از مهم ترین گزارش ها برای درک سلامت مالی یک شرکت است. این سند با نمایش دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام، یک عکس فوری از وضعیت شرکت ارائه می دهد. اما چگونه می توان این اعداد و ارقام پیچیده را تحلیل کرد و از آن برای تصمیم گیری های درست استفاده نمود؟ چگونه می توان با یک نگاه، وضعیت شرکت را متوجه شد؟ این مقاله از مجله دونگی، راهنمای جامع شما برای آشنایی با تمام اجزای ترازنامه، از تعریف تا تحلیل نسبت های مالی است.
فهرست مطالب:
- ترازنامه یا صورت وضعیت مالی چیست؟
- ترازنامه چگونه تهیه می شود؟
- تفاوت ترازنامه با سایر صورت های مالی
- تحلیل ترازنامه
- اهمیت ترازنامه در تحلیل بنیادی
- ترازنامه یا صورت وضعیت مالی چه مزایا و محدودیت هایی دارد؟
- آیا قبل از سرمایه گذاری در دونگی باید ترازنامه شرکت را بخوانیم؟
- سخن پایانی
ترازنامه یا صورت وضعیت مالی چیست؟
ترازنامه که با نام های بیلان (Bilan) یا صورت وضعیت مالی (Balance Sheet) نیز شناخته می شود، یکی از مهم ترین صورت های مالی یک کسب وکار است. این سند، مانند یک عکس فوری، وضعیت مالی یک شرکت را در یک مقطع زمانی مشخص به تصویر می کشد و به 3 سوال اساسی پاسخ می دهد:
- این شرکت چه دارایی هایی دارد؟ (Assets)
- چه میزان بدهی به عهده دارد؟ (Liabilities)
- سهم صاحبان و سهام داران از این دارایی ها چقدر است؟ (Equity)
ترازنامه شرکت در پایان یک دوره مالی (مانند انتهای هر فصل یا هر سال) تهیه می شود و اطلاعات آن تنها در صورتی قابل استناد است که توسط حسابرسان حرفه ای بررسی و تایید شده باشد. مهم ترین تفاوت ترازنامه با صورت سود و زیان چیست؟ صورت سود و زیان عملکرد شرکت را در یک بازه زمانی (مثلا یک سال) نشان می دهد، اما ترازنامه در حسابداری وضعیت شرکت را تنها در یک روز خاص (مثلا آخرین روز سال مالی) به نمایش می گذارد.
پایه و اساس یک ترازنامه شرکت، بر پایه فرمول اصلی حسابداری بنا شده است:
- دارایی ها = بدهی ها + حقوق صاحبان سهام
ترازنامه به همراه صورت سود و زیان و صورت جریان سرمایه های نقد، 3 گزارش اصلی برای نمایش سلامت مالی یک شرکت هستند.

کاربرد ترازنامه چیست؟
ترازنامه یا صورت وضعیت مالی، یکی از مهم ترین صورت های مالی اساسی برای ارزیابی سلامت و استحکام مالی یک شرکت است. این سند به کمک ذی نفعان مختلف می آید تا با درک عمیق تری از وضعیت شرکت، تصمیمات بهتری بگیرند. کاربرد ترازنامه در واقع فراهم کردن یک دید کلی از منابع و تعهدات شرکت است.
- کاربرد ترازنامه برای سرمایه گذاران و تحلیلگران: ارزیابی قدرت مالی، ریسک و پتانسیل بازدهی ترازنامه شرکت
- مدیران شرکت: نظارت بر عملکرد، مدیریت دارایی ها و بدهی ها و برنامه ریزی استراتژیک
- اعتباردهندگان و بانک ها: سنجش توانایی بازپرداخت بدهی ها قبل از اعطای وام
چه کسانی به ترازنامه نیاز دارند؟
این گزارش مالی، زبان مشترکی برای ارزیابی وضعیت یک واحد اقتصادی فراهم می کند و به عنوان یک سند مهم برای تصمیم گیری های راهبردی عمل می کند.
- سرمایه گذاران برای تصمیم گیری در مورد خرید، فروش یا نگهداری سهام
- مدیران شرکت برای تصمیم گیری های داخلی، کنترل عملکرد و برنامه ریزی
- وام دهندگان و بانک ها برای ارزیابی ریسک اعتباری و توانایی شرکت در بازپرداخت وام
- حسابرسان برای بررسی و تایید صحت صورت های مالی و انطباق با استانداردها
- نهادهای دولتی و نظارتی برای نظارت بر فعالیت شرکت ها و تضمین شفافیت مالی
- تامین کنندگان و مشتریان برای ارزیابی پایداری و ثبات مالی شرکت
ترازنامه برای چه دوره ای تنظیم می شود؟
ترازنامه همیشه برای یک مقطع زمانی مشخص تهیه می شود، نه یک دوره زمانی، و این یکی از تفاوت های اصلی آن با صورت سود و زیان است. به عبارت دیگر، این سند یک عکس فوری از وضعیت مالی شرکت در یک روز خاص است، مثلا «در تاریخ 29 اسفند 1403». شرکت های سهامی عام که در بورس پذیرفته شده اند، موظف هستند صورت وضعیت مالی خود را به صورت فصلی (3 ماهه) و سالانه منتشر کنند. شرکت های خصوصی نیز در پایان سال مالی خود ترازنامه را تهیه می کنند، اما ممکن است برای اهداف مدیریتی داخلی، آن را به صورت ماهانه نیز تنظیم نمایند.
صورت وضعیت مالی چه اجزایی دارد؟
هر ترازنامه، صرف نظر از نوع آن، از 3 بخش اصلی دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام تشکیل شده است. این 3 جزء توسط معادله اصلی حسابداری (دارایی ها = بدهی ها + حقوق صاحبان سهام) به یکدیگر متصل شده اند و اساس و پایه صورت وضعیت مالی را تشکیل می دهند.
1. دارایی ها (Assets)
دارایی ها، منابع اقتصادی هستند که در اختیار شرکت قرار دارند و انتظار می رود در آینده منافع اقتصادی ایجاد کنند. این بخش از ترازنامه به ترتیب کاهش نقدشوندگی مرتب می شود. در ترازنامه چه نوع دارایی هایی ثبت می شوند؟
دارایی های جاری (Current Assets)
دارایی هایی که انتظار می رود طی 1 سال مالی به وجه نقد تبدیل، فروخته یا مصرف شوند. این موارد شامل وجه نقد (یا معادل نقد)، حساب های دریافتنی (طلب از مشتریان)، موجودی کالا و پیش پرداخت ها هستند.
دارایی های غیرجاری (Non-Current Assets)
دارایی های بلندمدتی که قدرت نقدشوندگی آن ها کمتر است و برای تداوم فعالیت شرکت ضروری هستند. این موارد، دارایی هایی مثل ثابت مشهود (مانند املاک و تجهیزات)، سرمایه گذاری های بلندمدت و دارایی های نامشهود (مانند سرقفلی و حق اختراع) را شامل می شوند.
2. بدهی ها (Liabilities)
بدهی ها، تعهدات مالی شرکت در قبال سایر اشخاص یا سازمان ها هستند که باید در آینده تسویه شوند. این بخش، ادعای بستانکاران بر دارایی های شرکت را نشان می دهد.
بدهی های جاری (Current Liabilities)
تعهداتی که انتظار می رود در مدت کمتر از 1 سال تسویه شوند. ازجمله مهم ترین این موارد می توان به حساب های پرداختنی (بدهی به تامین کنندگان)، وام های بانکی کوتاه مدت و پیش دریافت ها از مشتریان اشاره نمود.
بدهی های غیرجاری (Non-Current Liabilities)
تعهداتی که سررسید آن ها بیش از 1 سال است. اوراق قرضه بلندمدت و وام های بلندمدت بانکی نمونه های رایج این دسته هستند.
3. حقوق صاحبان سهام (Shareholders' Equity)
مفهوم حقوق صاحبان سهام در ترازنامه چیست؟ این بخش نشان دهنده منافع باقیمانده در دارایی های شرکت پس از کسر تمام بدهی های آن است و ادعای مالکان یا سهامداران بر دارایی های شرکت را نشان می دهد. این بخش که به آن «ارزش دفتری» شرکت نیز گفته می شود، از 2 جزء اصلی تشکیل شده است:
1. سرمایه پرداخت شده (Paid-in Capital)
پولی که سهامداران در ازای دریافت سهام، مستقیما به شرکت تزریق کرده اند.
2. سود انباشته (Retained Earnings)
مجموع سودهای خالصی که شرکت از ابتدای فعالیت خود کسب می کند و به جای توزیع بین سهامداران، مجددا در شرکت سرمایه گذاری کرده است.
انواع ترازنامه حسابداری
ترازنامه را می توان بر اساس 2 معیار اصلی دسته بندی کرد:
- فرمت نمایش (چگونه اطلاعات چیده می شوند)
- هدف و جزئیات (چه اطلاعاتی و برای چه منظوری ارائه می شوند)
انواع ترازنامه بر اساس فرمت نمایش
2 فرمت زیر نحوه چینش اطلاعات را مشخص می کنند که یکی به صورت افقی و دیگری عمودی است:
- شکل حساب (Account Form): در این فرمت کلاسیک که به شکل حرف T انگلیسی است، دارایی ها در ستون سمت چپ و بدهی ها و حقوق صاحبان سهام در ستون سمت راست قرار می گیرند. این شکل به صورت واضح معادله حسابداری را به تصویر می کشد و بیشتر جنبه آموزشی دارد.
- شکل گزارش (Report Form): در این فرمت مدرن و رایج تر، تمام اطلاعات به صورت عمودی و در یک ستون فهرست می شوند. ابتدا دارایی ها، سپس بدهی ها و در نهایت حقوق صاحبان سهام نمایش داده می شوند. این فرمت به دلیل خوانایی بالاتر در گزارش های رسمی شرکت ها در ایران کاربرد بیشتری دارد.
انواع ترازنامه بر اساس هدف و جزئیات
علاوه بر نحوه نمایش، ترازنامه ها بر اساس سطح جزئیات و هدف تحلیلی شان نیز به 2 دسته اصلی تقسیم می شوند:
- ترازنامه طبقه بندی شده (Classified Balance Sheet): این رایج ترین نوع ترازنامه است. در آن، دارایی ها و بدهی ها به 2 دسته اصلی جاری (کوتاه مدت) و غیرجاری (بلندمدت) تقسیم می شوند. این طبقه بندی برای تحلیل نقدشوندگی و سلامت مالی شرکت بسیار مهم است.
- ترازنامه مقایسه ای (Comparative Balance Sheet): در این نوع، اطلاعات صورت وضعیت مالی برای 2 یا چند دوره مالی متوالی (مثلا سال جاری و سال قبل) در کنار هم نمایش داده می شوند. این کار به تحلیلگران اجازه می دهد تا روند تغییرات و عملکرد شرکت را در طول زمان ارزیابی کنند.

نمونه ترازنامه ساده برای کسب وکارهای کوچک چگونه است؟
برای درک بهتر ساختار، در ادامه یک نمونه ترازنامه شرکت کوچک ارائه شده است. توجه کنید که در جدول ترازنامه در حسابداری، چگونه جمع کل دارایی ها با جمع کل بدهی ها و حقوق صاحبان سهام دقیقا برابر است.
- شرکت خرده فروشی الف
- صورت وضعیت مالی
- در تاریخ 29 اسفند 1403
دارایی ها | مبلغ (ریال) | بدهی ها و حقوق صاحبان سهام | مبلغ (ریال) |
دارایی های جاری | بدهی های جاری | ||
وجه نقد | 50,000,000 | حساب های پرداختنی | 70,000,000 |
موجودی کالا | 150,000,000 | وام کوتاه مدت | 30,000,000 |
جمع دارایی های جاری | 200,000,000 | جمع بدهی های جاری | 100,000,000 |
دارایی های غیرجاری | بدهی های غیرجاری | ||
تجهیزات (پس از استهلاک) | 100,000,000 | وام بلندمدت | 50,000,000 |
جمع دارایی های غیرجاری | 100,000,000 | جمع بدهی های غیرجاری | 50,000,000 |
جمع کل بدهی ها | 150,000,000 | ||
حقوق صاحبان سهام | |||
سرمایه | 100,000,000 | ||
سود انباشته | 50,000,000 | ||
جمع حقوق صاحبان سهام | 150,000,000 | ||
جمع کل دارایی ها | 300,000,000 | جمع کل بدهی ها و حقوق صاحبان سهام | 300,000,000 |
ترازنامه چگونه تهیه می شود؟
تهیه ترازنامه طی فرایندی دقیق در پایان یک دوره حسابداری و بر اساس داده های ثبت شده در سیستم دفترداری دوطرفه انجام می شود. اساس و پایه این فرایند، معادله اصلی حسابداری است.
فرمول ترازنامه چیست؟
فرمول ترازنامه همان معادله اصلی حسابداری است که همواره باید برقرار باشد:
دارایی ها = بدهی ها + حقوق صاحبان سهام
این معادله نشان می دهد که تمام دارایی های یک شرکت، یا از طریق بدهی (قرض گرفتن از دیگران) یا از طریق سرمایه گذاری صاحبان آن (حقوق صاحبان سهام) تامین مالی شده اند. به همین دلیل این گزارش «ترازنامه» نامیده می شود. زیرا 2 طرف معادله همیشه باید با یکدیگر «تراز» یا برابر باشند. 2 شکل دیگر این فرمول را در ادامه مطالعه می کنید:
- بدهی ها = دارایی ها - حقوق صاحبان سهام
- حقوق صاحبان سهام = دارایی ها - بدهی ها
ترازنامه چه زمانی باید تهیه و گزارش شود؟
زمان تهیه و گزارش صورت وضعیت مالی به نوع شرکت و الزامات قانونی آن بستگی دارد:
- شرکت های سهامی عام (بورسی): این شرکت ها موظف هستند صورت های مالی خود، از جمله ترازنامه را، به صورت فصلی (گزارش های 3 ماهه) و سالانه (گزارش 12 ماهه حسابرسی شده) منتشر کنند.
- شرکت های خصوصی: این شرکت ها ترازنامه را به صورت سالانه (در پایان سال مالی) تهیه می کنند، اما برای اهداف مدیریتی داخلی، گزارش های ماهانه یا فصلی نیز تنظیم می نمایند.
نحوه تنظیم ترازنامه
یکی از وظایف مهم حسابداران، تنظیم گزارشات مالی است که در میان آن ها ترازنامه از اهمیت بیشتری برخوردار است. برای تنظیم و تهیه یک ترازنامه حرفه ای، مراحل زیر را طی کنید:
مرحله اول: انتخاب شکل ترازنامه
ابتدا باید فرمت کلی گزارش را مشخص کنید. تصمیم بگیرید که آیا ترازنامه را به شکل «حساب» (T شکل) یا شکل «گزارش» (ستونی) تهیه خواهید کرد.
مرحله دوم: جمع آوری اطلاعات مالی
در قدم بعدی، تمام اطلاعات مربوط به دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام را برای مقطع زمانی مورد نظر به صورت دقیق جمع آوری نمایید.
مرحله سوم: طبقه بندی اطلاعات
اطلاعات جمع آوری شده را طبقه بندی کنید. دارایی ها را به ترتیب نقدشوندگی (از بیشترین به کمترین) و بدهی ها را به ترتیب سررسید مرتب نمایید تا گزارش شفافیت بیشتری داشته باشد.
مرحله چهارم: طراحی قالب نهایی
بر اساس انتخابی که در مرحله اول داشتید، قالب نهایی ترازنامه را به صورت T شکل یا ستونی طراحی کنید.
مرحله پنجم: ورود داده ها و محاسبه
اطلاعات طبقه بندی شده را به دقت در قالب طراحی شده وارد کرده و جمع کل هر بخش (دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام) را محاسبه کنید.
مرحله ششم: بررسی تعادل و تراز بودن
در این مرحله مهم اطمینان حاصل کنید که معادله حسابداری برقرار است. یعنی جمع کل دارایی ها باید دقیقا با جمع کل بدهی ها و حقوق صاحبان سهام برابر باشد.
مرحله هفتم: بازبینی و ارائه نهایی
پیش از ارائه ترازنامه نهایی به مدیران یا سهامداران، یک بار دیگر تمام اطلاعات را بازبینی کرده و از صحت آن اطمینان حاصل کنید.
تفاوت ترازنامه با سایر صورت های مالی
ترازنامه به تنهایی تصویر کاملی از وضعیت یک شرکت ارائه نمی دهد و باید در کنار سایر صورت های مالی مهم یعنی صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد، تحلیل شود.
تفاوت ترازنامه حسابداری و صورت سود و زیان چیست؟
اگرچه این 2 گزارش به هم مرتبط هستند، اما به 2 سوال کاملا متفاوت پاسخ می دهند. ترازنامه یک عکس فوری از وضعیت مالی شرکت در یک روز خاص است (شرکت چه چیزهایی دارد و چه چیزهایی بدهکار است). در مقابل، صورت سود و زیان یک فیلم از عملکرد مالی شرکت در یک دوره زمانی است (شرکت چقدر درآمد داشته و چقدر سود کرده است).
جدول زیر تفاوت های مهم این 2 سند را به صورت شفاف نشان می دهد:
ویژگی | ترازنامه (صورت وضعیت مالی) | صورت سود و زیان |
هدف اصلی | نمایش وضعیت مالی شرکت | نمایش عملکرد مالی شرکت |
بازه زمانی | یک نقطه از زمان (مثلا 29 اسفند) | یک دوره زمانی (مثلا یک سال مالی) |
معادله اصلی | دارایی ها = بدهی ها + حقوق صاحبان سهام | درآمدها - هزینه ها = سود (زیان) خالص |
اجزای اصلی | دارایی ها، بدهی ها، حقوق صاحبان سهام | درآمدها، هزینه ها، سود و زیان |
نوع گزارش | یک عکس فوری (Snapshot) | یک فیلم (Video) |
سوال کلیدی | شرکت چه میزان دارایی و بدهی دارد؟ | شرکت چقدر سودآور بوده است؟ |
نقش ترازنامه در کنار صورت جریان وجوه نقد
ترازنامه و صورت جریان وجوه نقد نیز مکمل یکدیگرند. ترازنامه میزان وجه نقد شرکت را در ابتدا و انتهای یک دوره مالی نشان می دهد. اما صورت جریان وجوه نقد توضیح می دهد که چگونه این تغییر در وجه نقد اتفاق افتاده است. این گزارش، جریان های نقدی را به 3 دسته فعالیت های عملیاتی، سرمایه گذاری و تامین مالی تقسیم می کند. بنابراین با بررسی همزمان هر 2 گزارش می توان فهمید که آیا شرکت از عملیات اصلی خود پول نقد تولید می کند یا برای تامین نقدینگی به وام یا فروش دارایی ها وابسته است.

تحلیل ترازنامه
چگونه از بیلان در تحلیل بنیادی استفاده کنیم؟ ترازنامه فقط یک لیست از اعداد نیست، بلکه یک ابزار قدرتمند برای تحلیل بنیادی و ارزیابی سلامت یک شرکت است. با استفاده از اطلاعات ترازنامه، می توان نسبت های مالی مهمی را محاسبه کرد که دید عمیقی از وضعیت نقدینگی، اهرم مالی و کارایی شرکت ارائه می دهند.
چگونه می توان ترازنامه یک شرکت را تحلیل کرد؟
تحلیل صورت وضعیت مالی، 2 رویکرد اصلی را شامل می شود:
- تحلیل روند (مقایسه عملکرد شرکت با دوره های قبلی خود)
- تحلیل مقایسه ای (مقایسه با شرکت های رقیب در همان صنعت)
برای این تحلیل ها از نسبت های مالی مهم استفاده می شود:
- نسبت جاری (Current Ratio):
- فرمول: دارایی های جاری / بدهی های جاری
- تفسیر: این نسبت توانایی شرکت در پرداخت بدهی های کوتاه مدت خود را می سنجد. نسبت بالاتر از 1 به طور کلی مطلوب است، اما باید با میانگین صنعت مقایسه شود.
- نسبت آنی یا سریع (Quick Ratio):
- فرمول: (دارایی های جاری - موجودی کالا) / بدهی های جاری
- تفسیر: این یک معیار سخت گیرانه تر برای نقدینگی است؛ زیرا موجودی کالا (که ممکن است به سرعت نقد نشود) را از محاسبات حذف می کند. نسبت بالاتر از 1 نشان دهنده وضعیت نقدینگی بسیار خوب است.
- نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام (Debt-to-Equity Ratio):
- فرمول: کل بدهی ها / حقوق صاحبان سهام
- تفسیر: این نسبت میزان وابستگی شرکت به بدهی را در مقایسه با سرمایه سهامداران نشان می دهد. نسبت بالا به معنای اهرم مالی بالا و ریسک بیشتر است.
- نسبت بدهی به دارایی (Debt-to-Asset Ratio):
- فرمول: کل بدهی ها / کل دارایی ها
- تفسیر: این نسبت نشان می دهد که چه درصدی از دارایی های شرکت از طریق بدهی تامین مالی شده اند. نسبت بالاتر از 50٪ می تواند نشان دهنده ریسک مالی بالا باشد.
نقش ترازنامه در تصمیم گیری های سرمایه گذاری چیست؟
برای یک سرمایه گذار، ترازنامه یک منبع اطلاعاتی مهم برای ارزیابی ریسک و بازده است. یک ترازنامه شرکت قوی با سطح بدهی معقول، نقدینگی کافی و رشد پایدار در حقوق صاحبان سهام، نشان دهنده یک شرکت سالم و باثبات است. در مقابل، شرکتی با بدهی های سنگین و دارایی های جاری اندک، می تواند یک سرمایه گذاری پرریسک باشد. سرمایه گذاران هوشمند با تحلیل روند ترازنامه در چند سال متوالی، می توانند مسیر حرکت شرکت را پیش بینی کنند و تصمیمات بهتری بگیرند.
ترازنامه شرکت های دولتی چه تفاوتی با بخش خصوصی دارد؟
اگرچه ساختار اصلی ترازنامه (دارایی، بدهی، حقوق صاحبان سهام) در هر 2 بخش یکسان است، اما تفاوت هایی در ماهیت اقلام و اهداف گزارشگری وجود دارد. شرکت های دولتی ممکن است دارایی های عمومی (مانند زیرساخت ها) را گزارش کنند که هدف آن ها سودآوری نیست. همچنین، به جای «حقوق صاحبان سهام»، ممکن است از عبارت «خالص دارایی ها» استفاده کنند. هدف اصلی گزارشگری در بخش دولتی، پاسخگویی و نشان دادن نحوه مدیریت منابع عمومی است، در حالی که در بخش خصوصی، تمرکز بر سودآوری و بازده سرمایه گذاری است.
تجزیه و تحلیل ترازنامه به چه منظور انجام می شود؟
تجزیه و تحلیل ترازنامه با هدف ارزیابی دقیق سلامت مالی یک شرکت و فراهم کردن مبنایی داده محور برای تصمیم گیری های استراتژیک انجام می شود. انجام این تحلیل به خصوص پیش از صرف هزینه های بزرگ یا ایجاد فرصت های جدید سرمایه گذاری، کاملا ضروری است. به طور خلاصه، اهداف اصلی این تحلیل، شامل موارد زیر می شوند:
- تصمیم گیری بهتر برای امور مالی شرکت، مانند ورود به پروژه های جدید
- مدیریت صحیح هزینه ها به خصوص در شرکت هایی با دارایی های فیزیکی سنگین (مانند تجهیزات و املاک)
- تخصیص بهینه منابع برای اطمینان از استفاده درست از دارایی های شرکت به بهترین شکل ممکن
اهمیت ترازنامه در تحلیل بنیادی
این سند به سرمایه گذاران و مدیران اجازه می دهد تا با شفافیت کامل، میزان بدهی های شرکت و حجم دارایی های موجود برای پوشش آن تعهدات را بسنجند و بر اساس آن، بهترین تصمیمات را بگیرند. علاوه براین صورت وضعیت مالی به حفظ ثبات مالی سازمان کمک زیادی می کند. موضوعی که برای سودآوری و تداوم فعالیت شرکت در بلندمدت کاملا ضروری است. اطلاعات دقیق در مورد بدهی ها و حقوق صاحبان سهام، ریسک ورشکستگی را کاهش داده و با مشخص کردن میزان نقدینگی، به مدیران در مدیریت جریان وجوه نقد کمک می کند.
ترازنامه یا صورت وضعیت مالی چه مزایا و محدودیت هایی دارد؟
ترازنامه، سندی بسیار مفید است، اما مزایا و محدودیت های خاص خود را دارد.
مزایای صورت وضعیت مالی
این سند مالی به دلایل زیر، برای تحلیلگران و مدیران ضروری است:
- ارائه دید جامع و سریع از وضعیت مالی شرکت در یک نگاه
- سنجش دقیق نقدینگی و توانایی پرداخت بدهی های کوتاه مدت و بلندمدت
- پایه و اساس تحلیل بنیادی و محاسبه نسبت های مالی مهم
- تضمین شفافیت مالی برای تمام ذی نفعان و امکان مقایسه پذیری
محدودیت های صورت وضعیت مالی
با این حال، برای تحلیل دقیق، باید از محدودیت های ذاتی ترازنامه نیز آگاه بود:
- ماهیت ایستا و لحظه ای (ارائه یک عکس فوری، نه یک فیلم از عملکرد)
- استفاده از بهای تمام شده تاریخی به جای ارزش روز بازار برای دارایی ها
- عدم ثبت بسیاری از دارایی های نامشهود ارزشمند (مانند شهرت برند)
- وابستگی برخی اقلام به برآوردها و قضاوت های حسابداری
بررسی نمونه ترازنامه واقعی شرکت فولاد مبارکه اصفهان
در ادامه، ترازنامه شرکت فولاد مبارکه اصفهان (فولاد) را مشاهده می کنید، سپس می توانید توضیحات تشریحی مربوط به هر بخش را مطالعه نمایید:
ترازنامه | 1402/11/04 (6 ماهه / حسابرسی شده) | 1402/10/30 (9 ماهه) | 1402/07/29 (6 ماهه) |
وجوه نقد و موجودی های نزد بانک | 136.521 هزار میلیارد | 197.778 هزار میلیارد | 136.521 هزار میلیارد |
سرمایه گذاری های کوتاه مدت | 133.9 هزار میلیارد | 145.62 هزار میلیارد | 114.54 هزار میلیارد |
حساب های اسناد دریافتی تجاری | 757.611 هزار میلیارد | 763.117 هزار میلیارد | 796.169 هزار میلیارد |
پیش پرداخت ها | - | - | - |
دارایی های غیر جاری نگهداری شده برای فروش | 107.87 میلیارد | 126.89 میلیارد | - |
سفارشات و پیش پرداخت ها | 76.225 هزار میلیارد | 57.261 هزار میلیارد | 85.166 هزار میلیارد |
موجودی مواد اولیه و بسته بندی | 379.219 هزار میلیارد | 936.007 هزار میلیارد | 863.886 هزار میلیارد |
موجودی کالای در جریان ساخت | 188.297 هزار میلیارد | - | - |
موجودی کالای ساخته شده | 48.378 هزار میلیارد | - | - |
موجودی قطعات و لوازم یدکی | 59.785 هزار میلیارد | - | - |
کالای در راه | 73.78 هزار میلیارد | - | - |
کالای امانی ما نزد دیگران | 806.91 میلیارد | - | - |
سایر موجودی ها | 11.098 هزار میلیارد | - | - |
موجودی ضایعات | 102.495 هزار میلیارد | - | - |
موجودی مواد و کالا | 863.858 هزار میلیارد | 936.007 هزار میلیارد | 863.886 هزار میلیارد |
جمع دارایی های جاری | 1968.223 هزار میلیارد | 2099.91 هزار میلیارد | 1996.282 هزار میلیارد |
سرمایه گذاری های بلند مدت | 367.867 هزار میلیارد | 499.191 هزار میلیارد | 477.629 هزار میلیارد |
سرمایه گذاری بلند مدت در شرکت های وابسته | 112.428 هزار میلیارد | - | - |
حساب ها و اسناد دریافتنی تجاری بلند مدت | 7.831 هزار میلیارد | 7.831 هزار میلیارد | 3.625 هزار میلیارد |
دارایی های نامشهود | 7.335 هزار میلیارد | 7.373 هزار میلیارد | 7.335 هزار میلیارد |
سایر دارایی ها | 11.618 هزار میلیارد | 4.527 هزار میلیارد | 6.913 هزار میلیارد |
اموال ماشین آلات و تجهیزات | 348.802 هزار میلیارد | 390.967 هزار میلیارد | 349.11 هزار میلیارد |
خالص دارایی های ثابت | 348.802 هزار میلیارد | 390.967 هزار میلیارد | 349.11 هزار میلیارد |
جمع دارایی های غیرجاری | - | - | - |
جمع کل دارایی ها | 2824.105 هزار میلیارد | 3009.8 هزار میلیارد | 2840.895 هزار میلیارد |
حساب ها و اسناد پرداختنی تجاری | 249.657 هزار میلیارد | 294.678 هزار میلیارد | 278.594 هزار میلیارد |
پیش دریافت ها | 21.997 هزار میلیارد | 40.326 هزار میلیارد | 22.105 هزار میلیارد |
ذخیره مالیات بر درآمد | 101.801 هزار میلیارد | 105.906 هزار میلیارد | 60.903 هزار میلیارد |
تسهیلات جاری مالی دریافتی | 300.45 هزار میلیارد | 338.396 هزار میلیارد | 298.258 هزار میلیارد |
سود سهام پیشنهادی و پرداختنی | 373.155 هزار میلیارد | 286.532 هزار میلیارد | 373.155 هزار میلیارد |
جمع بدهی های جاری | 1047.061 هزار میلیارد | 1065.839 هزار میلیارد | 1033.014 هزار میلیارد |
تسهیلات مالی دریافتی بلند مدت | 80 هزار میلیارد | 81.218 هزار میلیارد | 80 هزار میلیارد |
ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان | 8.747 هزار میلیارد | 9.494 هزار میلیارد | 8.747 هزار میلیارد |
جمع بدهی های غیر جاری | - | - | - |
جمع کل بدهی ها | 1135.809 هزار میلیارد | 1156.55 هزار میلیارد | 1121.762 هزار میلیارد |
سرمایه | 800 هزار میلیارد | 800 هزار میلیارد | 800 هزار میلیارد |
سود و زیان انباشته | 829.586 هزار میلیارد | 994.866 هزار میلیارد | 860.721 هزار میلیارد |
اندوخته قانونی | 63.262 هزار میلیارد | 63.262 هزار میلیارد | 63.262 هزار میلیارد |
اندوخته صرف سهام | 4.551- هزار میلیارد | 4.878- هزار میلیارد | 4.849- هزار میلیارد |
جمع حقوق صاحبان سهام | 1688.297 هزار میلیارد | 1853.25 هزار میلیارد | 1719.134 هزار میلیارد |
جمع کل بدهی ها و حقوق صاحبان سهام | 2824.105 هزار میلیارد | 3009.8 هزار میلیارد | 2840.895 هزار میلیارد |
افزایش سرمایه در جریان | - | - | - |
سایر اندوخته ها | - | - | - |
بخش دارایی های ترازنامه فولاد مبارکه اصفهان
بخش دارایی ها تمام منابع اقتصادی را نشان می دهند که شرکت در اختیار دارد و انتظار می رود در آینده برای آن منفعت اقتصادی ایجاد کنند.
- وجوه نقد و موجودی های نزد بانک: پول نقد و سپرده های بانکی شرکت
- سرمایه گذاری های کوتاه مدت: سرمایه گذاری هایی با سرعت نقدشوندگی بسیار بالا
- حساب های اسناد دریافتی تجاری: طلب های شرکت از مشتریان بابت فروش اعتباری
- پیش پرداخت ها: هزینه هایی که از قبل پرداخت شده، اما خدماتش دریافت نشده
- دارایی های غیر جاری نگهداری شده برای فروش: دارایی هایی که شرکت قصد فروش آن ها را در آینده نزدیک دارد
- سفارشات و پیش پرداخت ها: پیش پرداخت به تامین کنندگان برای خرید مواد یا خدمات
- موجودی مواد و کالا: شامل مواد اولیه، کالای در جریان ساخت و کالای نهایی
- جمع دارایی های جاری: مجموع کل دارایی های کوتاه مدت و نقدشونده در ترازنامه
- سرمایه گذاری های بلند مدت: سرمایه گذاری هایی با سررسید بیش از یک سال
- دارایی های نامشهود: دارایی های غیر فیزیکی مانند سرقفلی یا نرم افزار
- سایر دارایی ها: سایر دارایی های متفرقه که در دسته های دیگر قرار نمی گیرند
- اموال ماشین آلات و تجهیزات: ارزش دارایی های فیزیکی و ثابت شرکت پس از کسر استهلاک
- جمع کل دارایی ها: مجموع کل منابع اقتصادی تحت کنترل شرکت
بخش بدهی های ترازنامه فولاد مبارکه اصفهان
بخش بدهی ها شامل تمام تعهدات مالی شرکت به سایر اشخاص حقیقی یا حقوقی است که باید در آینده تسویه شوند.
- حساب ها و اسناد پرداختنی تجاری: بدهی شرکت به تامین کنندگان و فروشندگان
- پیش دریافت ها: پولی که از مشتریان دریافت شده، اما هنوز کالا یا خدمتی ارائه نشده
- ذخیره مالیات بر درآمد: مبلغ مالیاتی که شرکت برای پرداخت در آینده کنار گذاشته
- تسهیلات جاری مالی دریافتی: بخش کوتاه مدت وام های بانکی که باید ظرف یک سال پرداخت شوند
- سود سهام پیشنهادی و پرداختنی: سودی که تصویب شده، اما هنوز به سهامداران پرداخت نشده
- جمع بدهی های جاری: مجموع کل تعهدات کوتاه مدت شرکت در صورت وضعیت مالی
- تسهیلات مالی دریافتی بلند مدت: بخش بلندمدت وام های بانکی با سررسید بیش از یک سال
- ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان: مبلغ کنار گذاشته شده برای پرداخت سنوات کارمندان
- جمع کل بدهی ها: مجموع کل تعهدات مالی شرکت به دیگران
بخش حقوق صاحبان سهام ترازنامه فولاد مبارکه اصفهان
بخش حقوق صاحبان سهام نشان دهنده سهم باقیمانده مالکان از دارایی های شرکت پس از کسر تمام بدهی های آن است.
- سرمایه: آورده نقدی اولیه و افزایش سرمایه های بعدی سهامداران
- سود و زیان انباشته: مجموع سودهای شرکت از ابتدای تاسیس که تقسیم نشده و مجددا سرمایه گذاری شده
- اندوخته قانونی: بخشی از سود که طبق قانون باید برای تقویت بنیه مالی شرکت ذخیره شود
- اندوخته صرف سهام: مبالغ دریافتی از فروش سهام، مازاد بر ارزش اسمی آن
- جمع حقوق صاحبان سهام: سهم باقیمانده مالکان از دارایی ها پس از کسر بدهی ها در بیلان
- جمع کل بدهی ها و حقوق صاحبان سهام: مجموع منابع تامین مالی شرکت که باید با جمع کل دارایی ها برابر باشد
آیا قبل از سرمایه گذاری در دونگی باید ترازنامه شرکت را بخوانیم؟
بله، تحلیل صورت های مالی و به ویژه ترازنامه، یکی از اصول اولیه سرمایه گذاری است. وقتی شما از طریق پلتفرم کرادفاندینگ دونگی در یک طرح سرمایه گذاری می کنید، در واقع در آینده مالی آن شرکت شریک می شوید. مطالعه ترازنامه به شما کمک می کند تا از سلامت مالی، ساختار بدهی ها و میزان دارایی های آن شرکت مطلع شوید.
با این حال، می دانیم که تحلیل دقیق صورت های مالی برای همه سرمایه گذاران آسان نیست و به تخصص نیاز دارد. در اینجا نقش دونگی به عنوان یک پلتفرم معتبر پررنگ می شود. متخصصان باتجربه در تیم ارزیابی دونگی، پیش از آنکه هر طرحی برای جذب سرمایه بر روی پلتفرم قرار گیرد، تمام جوانب آن، از جمله وضعیت مالی شرکت متقاضی را به دقت بررسی می کنند. این فرایند ارزیابی دقیق شامل تحلیل ترازنامه، صورت سود و زیان و سایر اسناد مالی است تا از پتانسیل موفقیت طرح اطمینان حاصل شود.
بنابراین ضمن اینکه مطالعه ترازنامه و سایر اطلاعات طرح توسط خود شما بسیار ارزشمند بوده و توصیه می شود، می توانید با اطمینان خاطر در دونگی سرمایه گذاری کنید؛ زیرا می دانید که یک تیم حرفه ای پیش از شما این بررسی ها را انجام داده و طرح هایی را برای سرمایه گذاری انتخاب کرده است که از فیلترهای ارزیابی سخت گیرانه عبور کرده اند.
سخن پایانی
ترازنامه یا صورت وضعیت مالی شرکت، سندی مهم است که به عنوان یک عکس فوری، وضعیت مالی یک شرکت را در یک مقطع زمانی مشخص نشان می دهد. این گزارش با 3 جزء اصلی خود یعنی دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام، بر اساس معادله بنیادین حسابداری (دارایی ها = بدهی ها + حقوق صاحبان سهام) تراز می شود. شناخت اجزای ترازنامه و نحوه تحلیل آن، یک مهارت اساسی برای هر فردی است که قصد دارد تحلیل بنیادی انجام دهد یا در بازار سرمایه، چه به صورت مستقیم و چه از طریق پلتفرم های نوینی مانند دونگی، سرمایه گذاری کند.
ترازنامه به شما می گوید که یک شرکت چه منابعی در اختیار دارد و این منابع چگونه تامین مالی شده اند. این اطلاعات به شما کمک می کنند تا ریسک ها را ارزیابی نمایید و تصمیمات سرمایه گذاری هوشمندانه تری بگیرید.
اکنون که با مفاهیم مهم بیلان آشنا شدید، قدم بعدی به کارگیری دانش تان در راستای کسب تجربه و درآمد است. به سراغ بررسی ترازنامه شرکت های بورسی در سامانه کدال بروید یا اسناد مالی طرح های سرمایه گذاری ارائه شده در پلتفرم دونگی را بررسی کنید. با این کار، نه تنها درک عمیق تری از دنیای مالی پیدا می کنید، بلکه می توانید فرصت های ارزشمندی را شناسایی کنید و با اطمینان بیشتری در مسیر رشد ثروت خود گام بردارید. مشاوره سرمایه گذاری را با ما تجربه کنید.
سوالات متداول
ترازنامه برای شرکت های سهامی عام (پذیرفته شده در بورس) به صورت فصلی و سالانه الزامی است. اما شرکت های خصوصی آن را به صورت سالانه و برای اهداف داخلی (مانند مدیریت یا دریافت وام) تهیه می کنند و الزامی به انتشار عمومی آن ندارند.
خیر. ترازنامه وضعیت مالی شرکت (دارایی ها و بدهی ها) را در یک نقطه از زمان نشان می دهد. سود شرکت در صورت سود و زیان نمایش داده می شود که عملکرد شرکت را در یک دوره زمانی ارزیابی می کند.
ترازنامه و صورت سود و زیان به عنوان دو مورد از گزارشات مالی و حسابداری، شباهت های زیادی دارند اما در صورت سود و زیان، صرفا به میزان سود یا ضرر سازمان در بازه زمانی مشخص پرداخته می شود، درحالی که ترازنامه میزان دارایی ها و بدهی ها را مشخص کرده و از نتایج آن می توان سود یا ضرر در بازه زمانی خاص را تشخیص داد.


سرمایه گذاری در طرح های دونگی
بهترین فرصت برای سرمایه گذاری در طرح های دونگی، دارای نماد از فرابورس ایران
ثبت نام رایگان