تامین منابع مالی به معنی جذب سرمایه لازم برای راه اندازی، گسترش یا اجرای پروژه ها و کسب وکارهاست. فرآیند تامین مالی به دو روش مستقیم و غیرمستقیم انجام می شود که در روش مستقیم تامین کنندگان با کمترین واسطه با متقاضیان سرمایه در ارتباط هستند. در روش غیرمستقیم اما واسطه هایی مانند بانک یا موسسات مالی بین تامین کننده و متقاضی وجود دارند.
هر یک از این روش ها مزایا و شرایط خاص خود را دارند و انتخاب نوع مناسب آنها در چگونگی طی شدن مسیر رشد کسب وکار تاثیر زیادی دارد. برای آشنایی با جزئیات بیشتر در مورد مزایا و معایب تامین مالی مستقیم و غیرمستقیم، کاربرد و تفاوت های هر روش تا انتهای این مقاله با مجله دونگی را مطالعه کنید.
فهرست مطالب:
تامین مالی به فرایندی گفته می شود که در آن کسب وکارها، سازمان ها یا اشخاص حقیقی، سرمایه لازم برای اجرای پروژه ها، گسترش فعالیت ها یا مدیریت هزینه های خود را به دست می آورند. این روند نقش کلیدی در رشد اقتصاد و ایجاد ثبات مالی برای مجموعه های مختلف دارد. تأمین مالی شرکت ها گاهی از منابع داخلی و گاهی از منابع خارجی مجموعه به شکل مستقیم یا غیرمستقیم انجام می شود.
شاید این سوال برای شما ایجاد شده باشد که هدف تامین مالی چیست؟ در همه حالت های جذب سرمایه هدف، دسترسی به نقدینگی کافی برای پیشبرد برنامه های مالی و دستیابی به اهداف سازمان است. تامین مالی مستقیم و غیرمستقیم یا داخلی و خارجی، تاثیر زیادی در پایداری کسب وکار دارند و نیروی محرکه مجموعه برای بقا و ادامه فعالیت محسوب می شوند. اهمیت انواع تامین مالی در اقتصاد به شرح زیر است:
افزایش ظرفیت تولید: با تامین سرمایه، امکان خرید تجهیزات مدرن، ارتقای فناوری و افزایش حجم تولید فراهم می شود و این امر به رشد اقتصادی کمک می کند.
ایجاد فرصت های شغلی: سرمایه گذاری در بخش تولید باعث شکل گیری مشاغل جدید و کاهش نرخ بیکاری می شود.
افزایش رقابت پذیری: منابع مالی مناسب، شرکت ها را قادر می سازد تا روی تحقیق و توسعه سرمایه گذاری کنند، محصولات نوآورانه بسازند و در بازارهای جهانی رقابت نمایند.
مدیریت نقدینگی و هزینه ها: تامین مالی امکان پرداخت هزینه های روزمره مانند حقوق کارکنان، مواد اولیه و هزینه های حمل ونقل را فراهم می کند.
گسترش زیرساخت های مجموعه: سرمایه گذاری در زیرساخت های تولیدی مانند کارخانه ها و خطوط تولید، موجب بهبود بهره وری و کاهش هزینه ها می شود.
مکانیسم و فرآیند تامین مالی را می توان به دو روش کلی تامین مالی مستقیم و تامین مالی غیر مستقیم تقسیم کرد. برای درک بهتر تفاوت تامین مالی مستقیم و غیرمستقیم، باید با تعریف هر کدام آشنا باشید. در این بخش با پاسخ به سوال تامین مالی مستقیم چیست، در مورد این روش جذب سرمایه صحبت می کنیم.
یکی از روش های تامین مالی پروژه ها، تامین مالی مستقیم است که در آن مجموعه های اقتصادی، سرمایه مورد نیاز خود را بدون واسطه جذب می کنند. در این روش ارتباط سرمایه گذاران با واحدهای اقتصادی به شکل مستقیم انجام می شود. یکی از روش های تامین مالی مستقیم، تامین نیازها از منابع داخلی سازمان است. در این شیوه سازمان از ظرفیت های داخلی خود برای تامین سرمایه استفاده می کند. هزینه و ریسک این روش کم تر و دسترسی به آن سریع تر است.
به جز روش های داخلی سازمان، ابزارهایی هم وجود دارند که سرمایه گذاران از طریق آنها امکان ارتباط مستقیم با سازمان های متقاضی سرمایه را دارند. از جمله این ابزارها می توان به اوراق، سهام، عرضه اولیه، سرمایه گذاری های خطرپذیر و کرادفاندینگ اشاره کرد. برای مثال در تامین مالی جمعی (کرادفاندینگ) که از روش های تامین مالی مستقیم است، تعداد زیادی از افراد، مبالغ خرد را برای حمایت از یک پروژه یا کسب وکار، اختصاص می دهند.
کرادفاندینگ، به عنوان یکی از ابزارهای تامین مالی نوین به کسب وکارها این امکان را می دهد تا ایده های خود را اجرایی کنند و فرصت مشارکت در پروژه های جدید را برای سرمایه گذاران فراهم می کند. برخلاف روش های سنتی در تامین مالی مستقیم مانند کرادفاندینگ، نیازی به بروکراسی های پیچیده نیست و فرآیند سرمایه گذاری از طریق پلتفرم ها و به سادگی انجام می شود.
دونگی یک نمونه از پلتفرم های ایرانی فعال در زمینه تامین مالی جمعی است که با امتیازاتی مانند طرح های مختلف برای ایجاد تنوع در سرمایه گذاری، معافیت مالیاتی سود سرمایه گذاری، ارزیابی طرح ها و... بستر خوبی را هم برای صاحبان پروژه و هم برای سرمایه گذاران فراهم می کند. در میان گزینه های مختلف تامین مالی مستقیم و غیرمستقیم، کرادفاندینگ دونگی یکی از مطمئن ترین گزینه ها محسوب می شود.
تامین مالی مستقیم مزایا و معایب مخصوص به خود را دارد که اطلاع از آنها به تصمیم گیری بهتر شرکت ها کمک می کند. مزایای تامین مالی به این شیوه عبارتند از:
کاهش هزینه های جانبی از جمله واسطه ها و کارمزدها
شفافیت فرآیند تامین مالی
وجود سرمایه گذاران متعدد و امکان جذب بیشتر منابع مالی
و از معایب آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
نیاز به رعایت قوانین خاص و شفافیت اطلاعاتی برای استفاده
ریسک تاثیرپذیری از نوسانات
پیچیدگی برخی از فرایندهای قانونی اجرا
در ادامه توضیح روش های تامین مالی مستقیم و غیرمستقیم، به معرفی دیگر روش جذب سرمایه یعنی تامین مالی غیر مستقیم می پردازیم. در این دسته روش هایی قرار می گیرند که استفاده از آنها به واسطه ها نیاز دارد.
برای پاسخ به این سوال که تامین مالی غیرمستقیم چیست، ابتدا باید با مفهوم تامین مالی خارجی آشنا باشید. اما تامین مالی خارجی چیست؟ جذب سرمایه با روش ها و ابزارهای واسطه و خارج از شرکت مانند نهادهای مالی، بازار سرمایه، بانک و.... تامین مالی خارجی نام دارد. باتوجه به وجود واسطه ای برای تامین مالی، این روش با نام تامین مالی غیرمستقیم هم شناخته می شود.
در مقایسه تامین مالی داخلی و خارجی می توان به این نکته اشاره کرد که تامین مالی خارجی و غیرمستقیم معمولا برای اهدافی مانند نیاز به سرمایه کلان، جبران کسری نقدینگی، پرداخت بدهی و موارد مشابه مورد استفاده قرار می گیرد. این شیوه تامین مالی معمولا با دریافت وام های بانکی، انتشار اوراق بدهی و قرضه، صدور سهام جدید و... انجام می شود. نقش بانک ها در تامین مالی غیرمستقیم نسبت به دیگر ابزارها پررنگ تر است.
برای درک بهتر تفاوت های دو روش تامین مالی مستقیم و غیرمستقیم، باید با مزایا و محدودیت های روش غیرمستقیم هم آشنا باشید. مزایای این روش عبارتند از:
حفظ مالکیت شرکت
دسترسی مناسب برای مجموعه های کوچک
و معایب آن به شرح زیر هستند:
بیشتر بودن هزینه های جانبی به دلیل وجود نرخ بهره (در وام و تسهیلات بانکی)
نیاز به ضمانت معتبر مانند وثیقه برای استفاده از ابزارها
محدودیت در سقف سرمایه و دوره های بازپرداخت
وابسته بودن میزان سرمایه و... به بانک یا موسسه تامین کننده
وجود چنین مشکلاتی در تامین مالی از طریق بدهی یا تامین مالی غیر مستقیم با وام و...، علت اصلی رشد انواع تامین مالی مستقیم، به ویژه روش های مدرن مانند کرادفاندینگ است.
تفاوت تامین مالی مستقیم و غیرمستقیم، عامل اصلی در انتخاب یکی از این دو روش توسط شرکت ها و متقاضیان جذب سرمایه است. با توجه به تاثیر استراتژیک این تصمیم در وضعیت کسب وکار و مسیر رشد و توسعه سازمان ها، انتخاب روش مناسب جذب سرمایه مستلزم توجه دقیق به تفاوت هاست. مهم ترین تفاوت این روش ها مواردی مانند هزینه و دسترسی، ریسک و بازده هستند.
در مقایسه روش های تامین مالی مستقیم و غیرمستقیم، هزینه و دسترسی به منابع تامین مالی دو فاکتور مهم هستند. این بررسی را با پاسخ به سوال هزینه تامین مالی چیست، آغاز می کنیم. هزینه اصلی ترین عامل در تصمیم گیری نهایی است و مواردی مانند نرخ بهره وام های موجود برای تامین مالی، سود پرداختی به صاحبان اوراق سهام شرکت، تغییر در مالکیت با انتشار سهام و... را شامل می شود. برای مثال اگر نرخ بهره بانکی بالا باشد، تامین مالی با روش های مستقیم گزینه بهتری خواهد بود.
در بررسی تفاوت تامین مالی غیر مستقیم یا تامین مالی مستقیم باید به در دسترس بودن منابع هم توجه کرد. همان طور که گفتیم، پیچیدگی فرآیند تامین مالی غیرمستقیم بیشتر است، همچنین وام بانکی و اعتبارات موسسات معمولا به شرکت های شناخته شده پرداخت می شود. ابزارهای مستقیم مانند حمایت دولت یا کرادفاندینگ اما برای همه مجموعه ها، حتی شرکت های نوپا در دسترس هستند.
روش های تامین مالی مستقیم و غیرمستقیم در میزان ریسک، سود و بازده هم تفاوت دارند. در این موارد هم شرایط برای مجموعه های مختلف، متفاوت است. برای مثال در تامین مالی غیرمستقیم از طریق بازار پول مانند گرفتن وام یا اوراق بدهی، تعهدات مالی ثابت مانند بازپرداخت برای مجموعه تعیین می شود. در صورتی که شرکت به دلایلی مانند نوسان در درآمد قادر به انجام تعهدات نباشد، فشار مالی و مشکلات زیادی ایجاد خواهد شد.
به همین دلیل برای مجموعه هایی که به دنبال تامین مالی بلند مدت هستند، روش های غیرمستقیم توصیه نمی شود. در مقابل تامین مالی مستقیم مانند انتشار سهام، شرکت را دچار بدهی نخواهد کرد، اما احتمال کاهش قدرت کنترل مالکان را به همراه دارد. در واقع باید به این موضوع توجه کرد که ریسک و بازدهی روش انتخابی، متناسب با ریسک پذیری و وضعیت جریان های نقدی سازمان باشد.
برای درک بهتر تفاوت تامین مالی مستقیم و غیرمستقیم، مهم ترین فاکتورها و معیارها در تصمیم گیری نهایی را در جدول زیر مقایسه کرده ایم:
فاکتورهای مهم در انتخاب | روش تامین مالی مستقیم (به ویژه کرادفاندینگ) | تامین مالی غیر مستقیم |
واسطه مالی | ندارد | دارد |
هزینه | کمتر به ویژه در بلندمدت | کمی بیشتر |
دسترسی به منابع مالی | وابسته به بازار | وابسته به سیاست های بانکی |
دوره زمانی بازپرداخت سرمایه | بلندمدت | کوتاه یا میان مدت |
نیاز به شفافیت اطلاعات | بالا | متوسط |
در میان روش های تامین مالی مستقیم، کرادفاندینگ به عنوان روشی که شفافیت بالایی در ارائه و معرفی طرح ها داشته و سرمایه گذاران را مستقیما به طرح های متقاضی سرمایه متصل می کند، بهترین ابزار محسوب می شود.
پیشرفت فناوری در سال های اخیر، تغییرات زیادی در حوزه های مختلف اقتصادی از جمله حوزه های مالی ایجاد کرده است. تغییر روش های تامین مالی از شیوه های سنتی مانند تامین مالی از طریق بورس، وام های بانکی و... به شیوه های نوین یکی از بارزترین نمونه های پیشرفت فناوری در اقتصاد است. روش هایی مانند تامین مالی جمعی با پلتفرم های آنلاین و... دسترسی به منابع مالی را به شکل ویژه ای ساده کرده اند.
فین تیک به معنی استفاده از تکنولوژی برای سرعت بخشی و کارآمدی خدمات مالی است. فناور ی های مربوط به فین تک توسط استارتاپ ها توسعه داده می شوند و به شکل اپلیکیشن، وب سایت ها و پلتفرم های آنلاین قابل دسترس هستند. حوزه خدمات دهی فین تک ها گسترده است و از پرداخت های الکترونیکی مانند انتقال وجه ساده تا سرمایه گذاری آنلاین یا وام دهی را شامل می شود.
هدف از طراحی و معرفی فین تک ها به ویژه در زمینه پلتفرم های سرمایه گذاری، ارائه سریع تر و گسترده تر خدمات خرید و فروش سهام یا طرح های سرمایه گذاری است. این نوع از ابزارهای نوین تامین مالی از کسب وکارهای کوچک حمایت کرده و دسترسی مردم به بسترهای سرمایه گذاری را ساده تر می کنند. همانطور که در مقایسه تامین مالی مستقیم و غیرمستقیم گفتیم، دسترسی عاملی مهم در انتخاب روش تامین مالی است و با توجه به دسترسی بهتر به فین تک ها، روش های ارائه دهنده این ابزار امروزه محبوب تر هستند.
در ایران هم تامین مالی با روش های نوین انجام می شود که مهم ترین آنها تامین مالی جمعی یا کرادفاندینگ است. شرکت ها برای بهره مندی از این روش برای جذب سرمایه، مدارک و طرح توجیهی مربوط به سرمایه مورد نیاز خود را به پلتفرم های فعال در حوزه کرادفاندینگ، مانند دونگی، ارائه می کنند.
کارشناسان دونگی با بررسی طرح ارائه شده توسط شرکت و نظارت دقیق بر مدارک، ضمانت ها و... آن را به سرمایه گذاران پیشنهاد می دهند. در این فرآیند به تایید فرابورس هم نیاز است و جزئیاتی مانند دوره پرداخت سود و... باید مشخص شوند. تامین مالی جمعی به عنوان روشی جدید در دنیا، به خصوص ایران بازدهی مناسب دارد. برای آشنایی بیشتر با این روش، پیشنهاد می کنیم مطلب تاریخچه تامین مالی جمعی را مطالعه کنید.
همانند دونگی که پلتفرمی معتبر برای کرادفاندینگ در ایران محسوب می شود، وب سایت ها و پلتفرم های زیادی در سطح جهان به ارائه خدمات سرمایه گذاری جمعی می پردازند. پلتفرم هایی مثل Kickstarter و Indiegogo را می توان در این زمینه مثال زد. کیک استارتر، در سال 2009 تاسیس شد و معمولا از ایده های خلاقانه حمایت می کند. یکی از مهم ترین ویژگی های این پلتفرم، لزوم جذب 100 درصدی سرمایه توسط پروژه ها برای دریافت مبلغ است. درواقع اگر مجموعه ای موفق به جذب تمام سرمایه هدف نشود، هیچ مبلغی از پلتفرم دریافت نمی کند.
ایندی گو گو نیز به عنوان پلتفرمی معتبر برای جذب سرمایه جمعی شناخته می شود که تمام صنایع قادر به استفاده از خدمات آن هستند. این پلتفرم تنها از ایده های نو حمایت نمی کند و جمع آوری سرمایه را با اهداف خیریه و بشردوستانه نیز انجام می دهد.
کمی قبل گفتیم که در میان انواع روش های تامین مالی مستقیم و غیرمستقیم، کرادفاندینگ بهترین بازدهی را دارد، اما این به معنی عدم امکان استفاده از دیگر روش ها نیست. به عبارتی کرادفاندینگ به طور کامل جایگزین تامین مالی در بورس و دیگر بسترها نخواهد شد و به عنوان روشی نوین، مکمل روش های سنتی محسوب می شود.
بورس، روشی سنتی برای تامین مالی مستقیم است. زمانی که شرکت ها به سرمایه ای بیش از تسهیلات بانکی نیاز داشته باشند، بورس را برای تامین مالی انتخاب می کنند. در تامین مالی از طریق بورس، ابزارهایی مانند اوراق قرضه، اوراق مشارکت و...، به طور مستقیم و نه از طریق صندوق ها مورد استفاده قرار می گیرند. این بازار مزایای زیادی مانند معافیت مالیاتی، تسهیل انتقال مالکیت و... برای شرکت ها دارد.
کرادفاندینگ هم مانند بورس و دیگر بسترهای تامین مالی، مزایایی دارد که یکی از مهم ترین آنها جذب مشارکت عمومی است. بخش زیادی از سرمایه گذاران کرادفاندینگ مردم عادی هستند که مبالغ خرد خود را در پروژه ها سرمایه گذاری می کنند تا در سود آن شریک باشند. این اقدام در کنار تقویت حس مشارکت، به حمایت از اقتصاد نیز کمک می کند.
در مقایسه روش نوین کرادفاندینگ با انواع روش های تامین مالی مستقیم و غیرمستقیم به ویژه بورس، باید به این موضوع اشاره کرد که تامین مالی جمعی، بستری مناسب برای پروژه های کوچک تر هم محسوب می شود. بسیاری از پروژه های کوچک و خلاقانه که به دلیل ناشناخته بودن مجموعه یا پروژه امکان دریافت خدمات تسهیلاتی را ندارند، قادر به جذب سرمایه از طریق کرادفاندینگ خواهند بود.
هرچند فرصت های زیادی برای روش های نوین تامین مالی در ایران وجود دارد، اما نباید از چالش های مسیر این ابزارها نیز غافل شد. در این بخش برخی از مهم ترین چالش ها و فرصت های این روش را بررسی می کنیم.
قوانین مرتبط با کرادفاندینگ در بسیاری از کشورها مانند ایران هنوز در مرحله شکل گیری و تکامل قرار دارند و ممکن است به طور مستمر دستخوش تغییر شوند. این تغییرات در مواردی مانند حقوق سرمایه گذاران، نحوه پرداخت مالیات یا الزامات مربوط به گزارش دهی مالی تاثیرگذار هستند. در برخی کشورها، نبود چارچوب قانونی مشخص باعث می شود سرمایه گذاران در برابر ریسک های حقوقی آسیب پذیر باشند. به عنوان نمونه، اگر یک پروژه دچار ورشکستگی شود، امکان عدم دریافت حمایت قانونی کافی وجود دارد.
آینده کرادفاندینگ در ایران روشن است و پتانسیل زیادی برای رشد این روش در کشور ما وجود دارد، به ویژه در دورانی که بسیاری از کسب وکارها به دنبال راهکارهای نوآورانه برای تامین مالی پروژه های خود هستند. این حوزه می تواند به یکی از مسیرهای اصلی جذب سرمایه در اقتصاد کشور تبدیل شود، اما در صورت بهبود شفافیت مالی و آموزش عمومی یا به عبارت دیگر فراهم کردن پیش نیازهایی که کرادفاندینگ را به روشی مطمئن برای سرمایه گذاران تبدیل کنند.
با وجود عمر کوتاه کرادفاندینگ در ایران، استقبال از این روش بسیار مناسب بوده و این موضوع باعث رشد قابل توجه آن شده است. با این حال، آشنایی مردم با ماهیت، فرآیندها و نحوه استفاده از کرادفاندینگ به توسعه این روش سرمایه گذاری کمک می کند. گسترده شدن مشارکت مردم، علاوه بر توسعه سرمایه گذاری، در حمایت بهتر از طرح های نوآورانه نیز موثر است.
در این زمینه نقش پلتفرم های ارائه دهنده خدمات کرادفاندینگ حیاتی است و تاثیر زیادی در توسعه سرمایه گذاری جمعی دارد. دونگی به عنوان پلتفرمی بومی، با ارائه فرصت های جدید و متنوع، نظارت دقیق بر طرح ها، سود پیش بینی شده و برخورداری از مجوزها و نظارت دقیق، جهت ساخت تجربه ای خوب برای مردم تلاش می کند.
در نهایت می توان گفت که تامین مالی مستقیم و غیرمستقیم هر دو نقش مهمی در پویایی اقتصاد دارند و بسته به نوع کسب وکار، هر کدام می توانند بهترین گزینه باشند. با این حال، باید به این نکته توجه داشت که اقتصاد جهانی به سمت روش های مستقیم و جدیدتر مانند کرادفاندینگ در حرکت است؛ روشی که امکان ارتباط بی واسطه و شفاف میان طرح های نوآورانه و سرمایه گذاران را فراهم می کند. اگر شما هم به دنبال تجربه ای نو در جذب سرمایه یا مشارکت در پروژه های واقعی هستید، پیشنهاد می کنیم همین حالا به سایت دونگی مراجعه کنید و شیوه جدید سرمایه گذاری را در بستری جذاب و معتبر بشناسید. مشاوره سرمایه گذاری را با ما تجربه کنید.
نویسنده: مانی حمزه زاده
آمیخته ای از اقتصاد، مالی، مدیریت و تلاقیشون با اتفاقات روز رو اینجا براتون مینویسم و امیدوارم به خوبی با این سبک محتواها ارتباط بگیرید.
به گزارش اقتصادنیوز، سیدمحمدحسین عادلی، اقتصاددان و رئیس کل پیشین بانک مرکزی، در سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد، با انتقاد از تصمیم به حذف 4 صفر از پول ملی، تاکید می کند که این اقدام بدون مهار تورم، جنبه روانی دارد و نمی تواند مشکلات اقتصادی را حل کند.
رئیس کل بانک مرکزی در جلسه ای مهم با فعالان اقتصاد دیجیتال، ضمن اعلام آمادگی برای تعامل سازنده، خطوط قرمز این نهاد برای فعالیت فین تک ها و پلتفرم های طلا را مشخص کرد. او با تاکید بر اینکه پلتفرم های طلا باید معاملات واقعی و شفاف داشته باشند و فین تک ها زیر ذره بین قوانین ضدپولشویی فعالیت کنند، دستور تشکیل کمیته ای مشترک برای بررسی مسائل ارزی این حوزه را صادر کرد.
با اعلام غیرمنتظره دونالد ترامپ مبنی بر اعمال تعرفه 100 درصدی بر تمام کالاهای وارداتی از چین و آغاز دور جدیدی از جنگ تجاری، بازارهای جهانی به لرزه درآمدند. در پی این تحولات، بازار رمزارزها سقوطی کم سابقه را تجربه کرد و شاخص S&P 500 با از دست دادن 900 میلیارد دلار از ارزش خود، روزی سرخ را پشت سر گذاشت.