طرحها
بررسی طرح شما
اوراق بدهی چیست؟ مزایا و معایب سرمایه گذاری در اوراق بدهی
یکی از انواع اوراق بهادار که برای تأمین مالی بنگاه های اقتصادی (دولتی و خصوصی) کاربرد دارد، اوراق بدهی است. این اوراق درست مثل وام هستند که در یک سمت آن ها سرمایه گذاران (وام دهندگان) و در سمت دیگر شرکت های خصوصی و دولتی (وام گیرنده ها) قرار می گیرند. این اوراق با سهام تفاوت دارند و از جمله مزایای سرمایه گذاری امن با اوراق بدهی باید به کسب درآمد ثابت اشاره کنیم. در ادامه این مطلب از مجله دونگی شما را با صفر تا صد سرمایه گذاری در اوراق بدهی آشنا خواهیم کرد.
فهرست مطالب:
- بازار بدهی چیست؟
- اوراق بدهی چیست؟
- تفاوت اوراق بدهی و قرضه چیست؟
- انواع اوراق بدهی در بورس
- معیارهای انتخاب اوراق بدهی برای سرمایه گذاری
- مزایا و معایب سرمایه گذاری در اوراق بدهی
- سرمایه گذاری در اوراق بدهی یا کرادفاندینگ
- کلام آخر
بازار بدهی چیست؟
قبل از اینکه بخواهیم در مورد اوراق بدهی صحبت کنیم، ابتدا لازم است به بررسی و تعریف بازار بدهی بپردازیم. این بازار بخشی از بازار مالی محسوب می شود که در آن اوراق بدهی (اوراق مشارکت، صکوک، ابزارهای مالی اسلامی، اوراق قرضه و ....) معامله می شوند.
در واقع این بازار جاییست که اگر سازمان های دولتی یا شرکت های خصوصی به منابع مالی نیاز داشته باشند، اوراق منتشر می کنند. سپس سرمایه گذاران این اوراق را می خرند تا در آینده به سود برسند. سرمایه پذیران در مقابل متعهد می شوند که در یک بازه زمانی مشخص، اصل پول و سود آن را به سرمایه گذار برگردانند.
این بازار تحت تاثیر عواملی مثل ریسک اعتباری، مدت زمان و نرخ بهره دچار نوسان می شود.
بیشتر بخوانید: بیشترین سود بانکی در کدام بانک پرداخت می شود؟
اوراق بدهی چیست؟
یکی از اوراقی که در بازار بدهی خرید و فروش می شود، اوراق بدهی نام دارد که شرکت های خصوصی و دولتی با فروش آن ها بخشی از نیاز مالی خود را تأمین می کنند. این اوراق دارای کوپن پرداخت سود هستند که سرمایه پذیران باید بر اساس دوره زمانی قید شده در هر کوپن، سود سرمایه گذاران را پرداخت کنند.
در سوی دیگر این اوراق سرمایه گذاران هستند که پول مورد نیاز سازمان های دولتی یا شرکت های خصوصی را تأمین می کنند. در ازای این کار هم سود دریافت می کنند.
تفاوت سهام و اوراق بدهی
برخی از افراد این اوراق را با سهام اشتباه می گیرند. در حالی که از چندین نظر با هم تفاوت دارند:
| سهام | اوراق بدهی | |
| مالکیت در شرکت | مالکیت جزئی شرکت را به فرد می دهد و او را در سود و زیان شرکت سهیم می کند. | خریدار فقط وام دهنده یا طلبکار ناشر شناخته می شود و در تصمیم گیری های شرکت هیچ نقشی ندارد. |
| ریسک و بازده | بازده آن تابع عملکرد شرکت و شرایط بازار است و گاهی نوسان دارد و سود تقسیمی آن تضمین شده نیست. | سود دوره ای و ثابت دارد. نوسان قیمت آن کمتر است و اگر ناشر دولتی یا شرکتی معتبر باشد، ریسک نکول بسیار پایینی دارد. |
| اولویت در زمان ورشکستگی | ابتدا باید بدهی های شرکت به دارندگان اوراق بدهی، بانک ها پرداخت شود و در انتها اگر چیزی باقی ماند، به سهامداران می رسد. | دارندگان این ارواق در اولویت طلبکاران هستند و پیش از سهامداران، مطالبات خود را دریافت می کنند. |
تفاوت اوراق بدهی و قرضه چیست؟
اوراق بدهی یک مفهوم کلی است که انواع مختلفی از ابزارهای مالی با درآمد ثابت (از جمله اوراق قرضه، صکوک، اوراق مشارکت، اوراق خزانه و...) را شامل می شود.
اما اوراق قرضه یک مفهوم جزئی تر است و در زیرمجموعه اوراق بدهی قرار می گیرد.
برای مثال اگر یک شرکت خصوصی بخواهد سرمایه مورد نیاز خود را تأمین کند، دست به انتشار اوراق مشارکت می زند. در این صورت اگر اوراق با نرخ سود سالانه بالای 18 درصد باشد، این اوراق، اوراق بدهی محسوب می شوند که به آن ها اوراق قرضه هم می گویند.
بیشتر بخوانید: بهترین نوع افزایش سرمایه کدام است؟
مشخصات اوراق بدهی
این اوراق با مشخصات و ویژگی های منحصر به فردی راهی بازار سرمایه می شوند که عبارتند از:
- تاریخ سررسید: به زمان پایان دوره اوراق بدهی گفته می شود که در این زمان، ارزش اسمی اوراق به دارندگان آن ها بازپرداخت می شود.
- ارزش اسمی: به اصل مبلغ وام یا دارایی سرمایه گذاران گفته می شود که برای خرید اوراق بدهی پرداخت کرده اند.
- نرخ سود اسمی: همان نرخ بهره اوراق بدهی است که با توجه به تعداد دوره های اوراق بدهی پرداخت می شود.
- قیمت فروش (بازاری): اگر دارندگان اوراق بدهی برای بازپرداخت پول قبل از زمان سررسید عجله داشته باشند، می توانند اوراق بدهی خود را در بازار بفروشند. در این صورت قیمت فروش یا قیمت بازاری به خودش می گیرد که با توجه به فاکتورهای مختلف بازار، مقدار آن با ارزش اسمی اوراق تفاوت دارد.
- نرخ سود تا سررسید: اگر اوراق بدهی را در زمان انتشار بخرید، نرخ سود آن تا سررسید، همان نرخ سود اسمی است. حالا اگر مدت زیادی از انتشار اوراق گذشته باشد و بخواهید آن را در بازار سرمایه بخرید، نرخ سود آن تا سررسید (از زمان خرید تا تاریخ سررسید) به شما تعلق می گیرد.
انواع اوراق بدهی در بورس
این اوراق اشکال مختلفی دارند که عبارتند از:
اوراق قرضه
ابزارهای مالی که نهادهای دولتی یا شرکت ها از آن برای جذب سرمایه و تأمین مالی خود استفاده می کنند. کسانی هم که اوراق قرضه را می خرند، به این شرکت ها و نهادهای دولتی وام می دهند و در ازای این سرمایه گذاری خود، بهره دریافت می کنند.
اوراق مشارکت
از دیگر اوراق بدهی در بورس هستند که برای تأمین مالی پروژه های دولتی و خصوصی (مثل طرح های زیرساختی، اقتصادی یا عمرانی) منتشر می شوند.
این اوراق بهادار بلند مدت هستند که بیشتر برای تأمین مالی پروژه های تولیدی و عمرانی کاربرد دارند.
ابزارهای مالی اسلامی (صکوک)
این نوع اوراق بدهی را با نام اوراق سازگار با قوانین اسلامی هم می شناند که به اشکال مختلفی از جمله سلف استاندارد، مضاربه، منفعت، جعاله، مزارعه، مساقات، اوراق اجاره، مرابحه، استصناع، خرید دین و ... عرضه می شود.
اوراق خزانه اسلامی (اخزا)
این اوراق بدهی توسط دولت جمهوری اسلامی ایران و با هدف تامین مالی و کسری بودجه منتشر می شود. ویژگی مهم این اوراق نداشتن کوپن پرداخت سود است که بازپرداخت آن ها هم طبق سررسید توسط خزانه داری کل کشور انجام می شود.
بیشتر بخوانید: ریسک های تامین مالی جمعی یا کرادفاندینگ
معیارهای انتخاب اوراق بدهی برای سرمایه گذاری
اگر به دنبال خرید این اوراق هستید، باید به چند نکته مهم دقت داشته باشید:
نرخ سود اوراق بدهی
نرخ سود سالانه این اوراق در همان روزهای نخستین انتشار به صورت "نرخ سود اسمی" است که در بالاتر هم در مورد آن صحبت کردیم. اما اگر مدت زمان زیادی از انتشار این اوراق گذشته است و حالا قصد خرید آن ها را دارید، می توانید براساس قیمت روز بازار بخرید و تا تاریخ سررسید آن ها را نگهدارید و "نرخ سود تا سررسید" دریافت کنید.
اصل تنزیل
این اصل به منطق "ارزش زمانی پول" اشاره دارد. اجازه دهید این اصل را بهتر توضیح دهیم. فرض کنید ارزش هزار تومان امروز بیشتر از هزار تومان فردا باشد. در این صورت قیمت اسمی اوراق بدهی همان مبلغی است که در تاریخ سررسید اوراق دریافت می کنید. قیمت فعلی اوراق هم براساس اصل عرضه و تقاضای بازار مشخص می شود.
با این حساب زمانی که بخواهید اوراق قرضه بخرید، باید به اصل تنزل دقت داشته باشید.
ریسک نکول اوراق
اگر ناشر نتواند اصل پول سرمایه گذاران (دارندگان اوراق بدهی) را در تاریخ سررسید پرداخت کند، به آن ریسک نکول گفته می شود. این ریسک سرمایه گذاری در اوراق بدهی باعث می شود سرمایه گذاران با کمی احتیاط برای خرید این اوراق تصمیم بگیرند.
البته در مورد ریسک نکول باید گفت اوراق بدهی شامل دو دسته هستند:
- اوراق شرکت های خصوصی ریسک بالاتری دارند و با ورشکسته شدن شرکت احتمال از دست رفتن سرمایه دارندگان این اوراق وجود دارد.
- ریسک نکول در اوراق شرکت های دولتی کمتر یا نزدیک به صفر است. به هر حال سازمان های دولتی با پشتوانه خزانه و وزارت دارایی اوراق بدهی را منتشر می کنند و چون دولت ورشکسته نمی شود و به هر طریقی که ممکن است سرمایه اولیه سرمایه گذاران را تأمین می کند، بنابراین ریسک نکول ندارد.
بیشتر بخوانید: کارگزاری چیست و چه خدماتی ارائه می دهد؟
ریسک نقدشوندگی
یکی دیگر از نکاتی که قبل از سرمایه گذاری در اوراق بدهی باید به آن توجه داشته باشید، ریسک نقدشوندگی است. یعنی اگر قبل از تاریخ سررسید تصمیم به فروش این اوراق را داشته باشید، نمی توانید به راحتی مشتری پیدا کنید.
حالا زمانی ریسک نقدشوندگی اتفاق می افتد که حجم معاملات یک سهم یا اوراق پایین بیایید. اما اگر حجم معاملات سهام بالا باشد، فروش آن ها کار سختی نخواهد بود.
با این حساب نقدشوندگی اوراق به عنوان یکی از نکات بسیار مهم برای سرمایه گذاری اوراق بدهی محسوب می شود که در تصمیم گیری شما نقش مهمی دارد.
مزایا و معایب سرمایه گذاری در اوراق بدهی
قبل از اینکه تصمیمتان را برای ورود به بازار بدهی و خرید این اوراق بگیرید، باید ابتدا در مورد مزیت ها و معایب آن اطلاعات کافی داشته باشید.
مزایای سرمایه گذاری در اوراق بدهی
مهم ترین مزیت های این روش برای سرمایه گذاری عبارت است از:
- کسب درآمد ثابت دوره ای با نرخ بهره مشخص و پایدار
- سرمایه گذاری امن با اوراق بدهی (به خصوص برای اوراق دولتی)
- ایجاد تنوع در پرتفوی سرمایه گذاری
معایب سرمایه گذاری در اوراق بدهی بورس
سرمایه گذاری برای خرید این اوراق با ریسک های زیادی همراه است که عبارتند از:
- ریسک نرخ بهره: گاهی در نرخ بهره تغییراتی رخ می دهد که روی ارزش اوراق تاثیر می گذارد. برای مثال افزایش نرخ بهره باعث کاهش ارزش این اوراق می شود.
- ریسک قراردادی: ممکن است شرایط بازپرداخت اصل دارایی و بهره در قرارداد با آنچه پرداخت می شود تفاوت داشته باشد و شرکت سرمایه پذیر نتواند به موقع سود و یا اصل دارایی را به دارندگان این اوراق بپردازد.
- ریسک اعتباری: اگر شرکت سرمایه پذیر تمایلی برای پرداخت به موقع بدهی نداشته باشد، دارندگان این اوراق ضرر می کنند.
- ریسک نقدشوندگی: همان طور که در بالاتر هم گفتیم وقتی نتوانید قبل از تاریخ سررسید، اوراق خود را در بازار با قیمت واقعی مناسب بفروشید، به این معناست که مشتری زیادی در بازار وجود ندارد و نقدشوندگی کم است.
- ریسک قرضه: اگر سرمایه پذیر نتواند بدهی را بپردازد. زمانی که بازدهی و میزان سود خیلی بالا باشد، ریسک عدم پرداخت آن نیز بالاتر می رود.
- ریسک بازار: اگر در شرایط بازار تغییراتی رخ دهد (مانند تغییر نرخ ارز، نوسانات قیمت و ...) بر روی ارزش اوراق بدهی تاثیر می گذارد. حالا این تغییرات گاهی آنقدر زیاد است که سرمایه گذاری هم تحت تاثیر آن قرار می گیرد.
از دیگر معایب این روش برای سرمایه گذاری باید به پایین بودن میزان سود سالانه آن اشاره کنیم که تنها 20 درصد است.
بیشتر بخوانید: دارایی جاری چیست؟ نقش و اهمیت آن در ترازنامه به چه صورت است؟
سرمایه گذاری در اوراق بدهی یا کرادفاندینگ
با توجه به تمامی ریسک هایی که در مورد این اوراق وجود دارد، سرمایه گذاران را برای ورود به این بازار دچار شک و تردید می کند. با این حال یک روش دیگر به عنوان جایگزین اوراق بدهی وجود دارد که با ریسک کنترل شده می تواند برای سرمایه گذاری مناسب باشد.
دونگی مجری طرح‌های سرمایه گذاری جمعی است که سرمایه مورد نیاز کسب و کارهای زودبازده را تأمین می کند. این کسب و کارها نیز سرمایه های جمع آوری شده را برای توسعه و رشد خود مصرف می کنند. سپس با ارائه ضمانت تعهد پرداخت به دونگی، متعهد می شوند که اصل دارایی سرمایه گذاران (بدون تضمین سود) را در پایان قرارداد بپردازند.
مزایای سرمایه گذاری در کرادفاندینگ دونگی
مهم ترین دلایلی که باعث می شود ما تأمین مالی جمعی را به جای اوراق بدهی پیشنهاد دهیم عبارت است از:
- پیش بینی سود بالای سود بانکی
- کسب درآمد ثابت دوره ای
- کمک به رشد کسب و کارها
- جلوگیری از تورم (در سطح کلان) با مشارکت در توسعه اقتصادی کشور و خودداری از خرید طلا و ارز
- بالاتر بودن سود پیش بینی شده کرادفاندینگ دونگی نسبت به اوراق بدهی
بیشتر بخوانید: قیمت دلار آزاد امروز ، قیمت یورو امروز ،قیمت طلای 18 عیار در بازار امروز ، محاسبه اقساط تسهیلات و سود وام بانکی ، سود سپرده بانکی
کلام آخر
در نهایت باید به اوراق بدهی به عنوان یک روش کم ریسک و با سود کم و ثابت برای سرمایه گذاری نگاه کنیم. اما اگر بخواهید یک روش سرمایه گذاری بهتر را در شرایط اقتصادی کنونی (با تورم بالا) انتخاب کنید، کرادفاندینگ دونگی جایگزین بهتری است. اگرچه هر دو روش از جهاتی به همدیگر شبیه هستند و برای تأمین سرمایه مورد نیاز شرکت ها فعالیت می کنند، اما دونگی به دلیل سرمایه گذاری با ریسک کنترل شده و نرخ سود بیشتر گزینه بهتری است.
ناگفته نماند دونگی با داشتن مجوز از سوی سازمان فرابورس و فعالیت تحت نظارت سبدگردان توسعه فیروزه یکی از معتبرترین مجریان طرح های کرادفاندینگ در کشور محسوب می شود.
سوالات متداول
در ابتدا باید در سامانه سجام ثبت نام کنید و کد بورسی بگیرید و سپس برای خرید این اوراق وارد سامانه معاملاتی یکی از کارگزاران بورس شوید.
اوراق بدهی یک مفهوم گسترده است و اوراق مشارکت را نیز شامل می شود.
این اوراق سرمایه مورد نیاز برای توسعه شرکت های خصوصی و نهادهای دولتی را تأمین می کند. سپس این شرکت ها نیز از سود حاصل، سود و اصل سرمایه صاحبان اوراق را پرداخت می کنند.
سرمایه گذاری در طرح های دونگی
بهترین فرصت برای سرمایه گذاری در طرح های دونگی، دارای نماد از فرابورس ایران
صفحه طرح ها