بازگشت تحریم ها: واکنش دیپلماتیک ایران و آینده ارز

به گزارش منابع خبری، بریتانیا، فرانسه و آلمان (تروئیکای اروپا) در 28 آگوست 2025 (6 شهریور 1404)، روند فعالسازی «مکانیسم ماشه» یا اسنپ بک را آغاز کردند که منجر به بازگشت خودکار 6 قطعنامه تحریم شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران از 6 مهر 1404 (27 سپتامبر 2025) میشود. این سازوکار، بخشی از قطعنامه 2231 شورای امنیت است که برجام را تایید کرد و بدون نیاز به رایگیری یا اجماع، تحریمهای تعلیقشده را احیا میکند. ایران بلافاصله مکانیسم دفاعی خود را فعال کرد و عباس عراقچی، وزیر خارجه، در نام های به شورای امنیت، این اقدام را «رویه خطرناک و تضعیفکننده اعتبار شورای امنیت» خواند و بر آمادگی برای دیپلماسی و گفتگو تاکید کرد.

این مکانیسم، که در برجام برای اطمینان از تعهدات ایران طراحی شد، تحریمهای قطعنامه های 2006 تا 2010 را بازمیگرداند، از جمله محدودیت های تسلیحاتی، مالی و هسته ای علیه اشخاص و نهادها. شورای امنیت اخیرا به قطعنامه پیشنهادی روسیه و چین برای تعویق 6 ماهه آن رای نداد (4 رای موافق از 15 عضو)، و بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، آن را «ضروری برای جلوگیری از بازسازی ظرفیت های اتمی ایران» دانست. ایران هشدار داده که در صورت بازگشت تحریم ها، همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را کاملا تعلیق میکند.

تحلیلها نشان میدهند بازگشت این تحریم ها، در مقایسه با تحریم های یکجانبه آمریکا و اروپا، اثر اقتصادی محدودی دارد؛ زیرا عامل اصلی فشار، کاهش صادرات نفت (از 2.5 به 1.5 میلیون بشکه در روز در 2012) بوده است. نرخ واقعی ارز، که بر رشد تولید و تورم تاثیرگذار است، عمدتا به ارزش صادرات نفت وابسته است. هر نصف شدن صادرات نفت، نرخ واقعی ارز را 35 درصد در یک سال افزایش میدهد. بنابراین، اگر مکانیسم ماشه از طریق کاهش صادرات نفت یا هزینه های تجاری، فشار دائمی وارد کند، روند نرخ ارز صعودی خواهد بود. اما اگر صرفا به نااطمینانی روانی منجر شود، اثرات موقتی و به صورت نوسانات حول روند ظاهر میشود.

برای حفظ ثبات، حفظ ارزش صادرات نفت، ثبات صادرات غیرنفتی و هزینه های ارزی واردات ضروری است. مداخلات بانک مرکزی میتواند نوسانات را مهار کند. گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا تایید میکند که تحریم های شورای امنیت، برخلاف تحریم های نفتی آمریکا، تاثیر کمتری بر اقتصاد ایران داشته اند. ایران با توسعه روش های جایگزین تراکنش های مالی، شبکه های فروش غیررسمی و همکاری با شرکای ریسکپذیر، توانسته اثرات تحریمهای گذشته را مدیریت کند و صادرات نفت را به 1.5 میلیون بشکه در روز بازگرداند.

ایران، با فعالسازی مکانیسم دفاعی خود، بر پایبندی به دیپلماسی تاکید کرده و کاظم غریبآبادی، معاون حقوقی وزارت خارجه، پیشنویس روسیه و چین برای تمدید فنی قطعنامه 2231 را «آخرین فرصت برای مهار تنش ها» خواند. این اقدام اروپا، پس از حملات اسرائیل و آمریکا به تاسیسات هستهای ایران رخ داد و تهران هشدار داده که تعلیق کامل همکاری با آژانس را در نظر دارد. شورای امنیت، با 4 رای موافق به قطعنامه تعویق، عملا راه را برای بازگشت تحریم ها از 6 مهر باز کرد.

در این شرایط، دونگی، پلتفرم تامین مالی جمعی (کرادفاندینگ) با مجوز رسمی از فرابورس ایران و تحت نظارت گروه مالی فیروزه، میتواند گزینهای جذاب برای مدیریت ریسکهای ارزی باشد. این پلتفرم با جذب سرمایه های خرد و ارائه شفافیت، به کسب وکارها و سرمایه گذاران کمک میکند تا در شرایط نوسانات ارزی، منابع مالی پایدار تامین کنند و از فرصت های جایگزین بهره ببرند.