استعلام آنلاین دهک بندی یارانه معیشتی خانوار با کد ملی (دهک چندم؟)

چند سالی ست که بارها اصطلاح دهک بندی یارانه ‏را گاهی در اخبار و یا گفتگوهای روزمره می شنوید! این اصطلاح خانوارها را ‏براساس وضعیت اقتصادی و درآمدی به 10 گروه تقسیم می کند که از طریق نهادهای دولتی انجام شده است. دهک بندی ‏خانوار ‏به دولت امکان می دهد منابع حمایتی و یارانه ها را به صورت هدفمند و عادلانه بین اقشار مختلف جامعه توزیع کند. ‏

حالا که با مفهوم دهک بندی آشنا شدید، حتما می خواهید بدانید دهک چندم هستید و سوال اصلی شما این است که "دهک ‏چندم هستم؟". چندین راهکار برای استعلام دهک یارانه وجود دارد که از جمله باید به کد ‏USSD، شماره تماس و یا مراجعه ‏با سامانه های رسمی اشاره کنیم. همچنین در صورتی که دهک بندی خانوار ‏با وضعیت اقتصادی شما تناسبی نداشته باشد، ‏می توانید با ثبت اعتراض برای تغییر آن اقدام کنید. در ادامه این آموزش از مجله دونگی ضمن بررسی نحوه استعلام دهک بندی ‏یارانه و دهک یارانه معیشتی، به روش های پیگیری آن نیز می پردازیم. ‏

فهرست مطالب:

• دهک بندی یارانه چیست؟
• انواع دهک ها و میزان یارانه هر کدام ‏
• نحوه استعلام دهک یارانه
• اعتراض به دهک بندی یارانه
• عوامل تاثیرگذار بر دهک بندی
• ارتباط دهک بندی با دریافت یارانه معیشتی
• نتیجه گیری

دهک بندی یارانه چیست؟

دولت برای اینکه در پرداخت یارانه ها عدالت ایجاد کند و خانوارها بر حسب توانایی مالی خود، یارانه دریافت کنند، خانوارها را به 10 گروه ‏تقسیم کرده است که به هر یک از این گروه ها یک دهک گفته می شود. در واقع کلمه دهک به معنای یکی از این 10 بخش است ‏و هر زمانی که دولت یارانه پرداخت می کند، به دهک آن ها توجه دارد. ‏طبق این توضیح باید بگوییم:‏

• دهک اول: فقیرترین گروه جامعه محسوب می شوند.‏
• دهک دهم: ثروتمندترین گروه جامعه است که مشمول دریافت یارانه نیست. ‏

هدف از دهک بندی اقتصادی چیست؟

دهک بندی اقتصادی به این دلیل انجام می شود که دولت بتواند تصمیم گیری عادلانه تری برای پرداخت یارانه و سایر کمک های ‏دولتی (از جمله سبد کالا و یارانه معیشتی) داشته باشد. یعنی دولت می خواهد بداند کدام خانواده ها به کمک بیشتری نیاز ‏دارند و نیاز کدام خانواده ها به اعانات دولتی کمتر است. ‏به طور کلی هدف دولت از دهک بندی اقتصادی عبارت است از:‏

• هدفمند کردن یارانه ها و کمک های دولتی برای مردم که شرایط مالی یکسان ندارند.‏
• از هدر رفتن منابع کشور (به نفع ثروتمندان) جلوگیری کند و دولت بتواند پول خود را در جای درست تری خرج کند.‏
• دولت تصویر روشن تری از وضعیت مالی مردم پیدا می کند و می تواند برنامه ریزی های دقیق تری برای کنترل فقر، کاهش فاصله ‏طبقاتی، و توسعه کشور انجام دهد.‏
• در مواقعی مثل کرونا، زلزله یا بالا گرفتن تورم، دولت می تواند سریع تر و دقیق تر به خانوارهای کم درآمد کمک کند؛ چون از ‏قبل می داند چه خانواده هایی در دهک های 1 تا 3 قرار دارند.‏

معیارهای دهک بندی یارانه خانوارها ‏چیست؟

از آنجا که دهک  بندی یک موضوع اقتصادی است، دولت هم برای دسته بندی خانوارها به اطلاعات مالی و وضعیت اقتصادی ‏آن ها توجه می کند. مهم ترین ملاک های دهک بندی عبارتند از:‏

• میزان درآمد ماهانه اعضای خانواده
• میزان دارایی ها از جمله داشتن خانه (تعداد، متراژ و حتی منطقه)، داشتن خودرو (مدل و ارزش آن) و داشتن زمین، باغ، مغازه ‏یا سایر املاک
• تراکنش های بانکی و میزان گردش مالی در حساب های بانکی شامل تعداد واریز و برداشت ها
• سفرهای خارجی اعضای خانواده (سفرهای غیر زیارتی)‏
• ثبت نام فرزندان در مدارس یا دانشگاه های غیردولتی یا خاص
• نوع شغل سرپرست خانوار (مثلاً کارمند، پزشک، بازاری، بیکار و...)‏
• بیمه و نوع آن (مثلاً تأمین اجتماعی، بیمه سلامت و یا بیمه های خاص)‏
• میزان وام (وام سنگین نشانه درآمد بالاست) و اقساط بانکی

انواع دهک ها و میزان یارانه هر کدام ‏

گفتیم دولت برای دهک بندی خانوار، ‏آن ها را به 10 دهک اقتصادی تقسیم می کند که این دهک ها از فقیرترین (دهک اول) ‏تا ثروتمندترین (دهک دهم) را شامل می شود. دهک بندی یارانه 1404 (یا سال جاری)‏ هم به همان منوال سال های قبل ‏است و یارانه دهک ها به صورت زیر پرداخت می شود:‏

طبق این تقسیم بندی دهک های 1 تا 3، به دلیل اینکه وضعیت مالی ضعیف تری دارند، بیشترین یارانه را دریافت می کنند. ‏همچنین دهک 10 جزء ثروتمندترین گروه قرار دارند و یارانه نمی گیرند.‏ دهک های بین 4 تا 9 یارانه 300 هزار تومانی دریافت می کنند، اما در برخی طرح ها مانند یارانه معیشتی یا کمک های ‏مناسبتی، تفاوت هایی بین آن ها وجود دارد.‏

دهک های یک تا سه (یارانه بگیران کامل)‏

بهتر است به دهک های 1 تا 3 خانوارهایی با دهک یارانه معیشتی ‏بگوییم که بیشترین یارانه را دریافت می کنند و درآمد پایینی ‏دارند. این دهک ها یارانه بگیران کامل هستند و چون جزء گروه های ضعیف جامعه محسوب می شوند، دولت  آن ها را در اولویت ‏قرار می دهد.

میزان یارانه خانوارهای این دهک  در سال جاری (1404) نیز همچون سال های قبل، برای هر نفر 400 هزار تومان یارانه ‏نقدی در نظر گرفته شده است. این بالاترین مبلغ یارانه ای است که دولت برای افراد در نظر گرفته است.‏ ویژگی های خانوارهای دهک 1 تا 3 عبارتند از:‏

• درآمد پایین یا بدون درآمد ثابت از جمله کارگران ساده، افراد بیکار یا با شغل های موقت
• نداشتن دارایی های گران قیمت مثل خودرو لوکس، خانه در مناطق گران یا املاک اضافی
• گردش مالی پایین در حساب بانکی و پایین بودن خریدهای روزمره
• نداشتن سفر خارجی
• داشتن بیمه سلامت یا بدون بیمه خاص

اما چرا این دهک ها یارانه کامل می گیرند؟ دلیل آن کاملاً روشن است؛ این دهک ها برای تامین نیازهای اولیه زندگی به حمایت ‏بیشتری نیاز دارند. دولت با پرداخت یارانه بیشتر، می خواهد هزینه های این خانواده ها را سبک تر و از شدت فقر آن ها جلوگیری ‏کند.‏

دهک های چهار تا نه (یارانه بگیران مشروط)‏

پرداخت یارانه برای دهک های چهارم تا نهم کمی متفاوت تر است و دولت به آن ها یارانه کمتری می پردازد. طبق آخرین یارانه ‏واریزشده به حساب این دهک ها در تیر 1404 به ازای هر نفر، مبلغ 300٬000 تومان یارانه نقدی پرداخت شده است.‏

دهک های 4 تا 9 شامل اقشار متوسط درآمدی جامعه هستند که نه آن ها را می توان قشر فقیر به حساب آورد و نه خیلی ‏ثروتمند. در برخی تقسیم بندی های دولت، دهک های 4 تا 6 به عنوان طبقه متوسط و دهک های 7 تا 9 نیز به عنوان طبقه ‏متوسط رو به بالا شناخته شده اند.

دهک دهم (غیرمشمول یارانه)

دهک دهم به طور کلی از دریافت یارانه محروم هستند. این دهک ‏شامل 10 درصد جامعه است و خانواده هایی را که از ‏نظر درآمد، دارایی و سبک زندگی در بالاترین سطح اقتصادی ‏کشور قرار دارند، در برمی گیرد. البته خبرهایی هم رسیده است ‏که نشان می دهد دولت قصد دارد یارانه دهک 8 و 9 را نیز حذف کند.

به گزارش اقتصاد آنلاین سرپرست سازمان هدفمندسازی یارانه، حسین نوروزی گفته است: «وزارت تعاون به موجب آیین نامه ای که آبان امسال مصوب شد، 6 شاخص تعریف کرد که بر مبنای آن می توان دهک بندی جدیدی را ارائه داد و از محل دهک هایی که حذف می شوند (دهک 8 تا 10) منابعی را برای دهک های اول جامعه ایجاد کرد».

او در ادامه صحبت های خود گفته است: «طبق مصوبات مجلس در بودجه 1404، خانوارهای پردرآمد (دهک های هشتم تا ‏دهم) حذف شده اند و منابع آن ها به دهک های پایین تر اختصاص یافته، اما اجرای دقیق آن ممکن است هنوز کامل نباشد».‏

نحوه استعلام دهک یارانه

برای بیشتر مردم و به خصوص سرپرستان خانوارها یک سوال اساسی وجود دارد و آن این است که چگونه بفهمیم دهک ‏چندم هستیم؟ ‏برای استعلام دهک یارانه چندین روش وجود دارد که عبارتند از:‏

استعلام دهک بندی یارانه با کد ملی ‏ ‏

با ورود به سامانه دهک بندی یارانه به آدرس ‏hemayat.mcls.gov.ir ‏ ‏می توانید دهک یارانه خود را مشاهده کنید. البته شما ‏می توانید با شماره گیری شماره پیامک استعلام دهک بندی یارانه ‏زیر هم دهک خود را پیدا کنید:‏ 

‏*43857#‏

کافی است این کد را در گوشی خود وارد و سپس گزینه مربوط به یارانه یا دهک بندی را انتخاب کنید.‏ در مرحله بعد باید کد ملی سرپرست خانوار را وارد کنید تا اطلاعات دهک و یارانه برایتان نمایش داده و یا برایتان پیامک ‏شود. ‏

سایت استعلام دهک بندی یارانه

در بالاتر گفتیم برای استعلام دهک یارانه خود می توانید به سامانه دهک بندی به آدرس ‏hemayat.mcls.gov.ir‏ بروید. برای ‏استفاده از این سایت باید مراحل زیر را پشت سر بگذارید:‏

• ابتدا وارد لینک مستقیم استعلام دهک یارانه ‏حمایت شوید. ‏
• بر ‏روی گزینه «ورود به سامانه حمایت» کلیک کنید. ‏

• کد ملی سرپرست خانوار و ‏کد امنیتی را وارد ‏ کنید. برای گوشی همراه سرپرست خانوار یک پیامک ارسال می شود که باید کد را در این قسمت وارد کنید.

• حالا در این صفحه آخرین وضعیت دهک بندی یارانه شامل «اطلاعات دهک رفاهی خانواده»، «وضعیت یارانه» و «امکان ثبت ‏اعتراض» را مشاهده می کنید.

• در پایین صفحه نیز می توانید سایر اطلاعات مرتبط را مطالعه کنید.

تلفن گویا استعلام دهک بندی یارانه

اگر می خواهید بدانید دهک چندمین هستید، می توانید با شماره تلفن مرکز پاسخگویی وزارت رفاه 0216369 از 7 صبح تا 12 ‏شب تماس بگیرید. ‏همچنین می توانید با شماره گویای ‏09200006369‏ وزارت تعاون نیز تماس بگیرید تا از دهک خود باخبر شوید.‏

مراجعه حضوری به دفاتر پلیس+10

یکی دیگر از روش های ساده برای استعلام دهک یارانه مراجعه حضوری شما به نزدیک ترین دفتر پلیس +10 است. ‏

اعتراض به دهک بندی یارانه

اگر به دنبال نحوه تغییر دهک بندی یارانه هستید، ابتدا باید اعتراض خود را ثبت کنید که در ادامه به آن پرداخته ایم.‏

در چه شرایطی می توان اعتراض کرد؟

اعتراض در هر شرایطی پذیرفته نمی شود و تنها زمانی اعتراض شما به دهک بندی پذیرفته می شود که:‏

• یارانه شما قطع شده باشد، اما درآمد یا دارایی زیادی نداشته باشید.‏
• به اشتباه در دهک های بالای اقتصادی (7 تا 10) قرار گرفته باشید.‏
• اطلاعات شغلی، درآمد، یا اموال شما به اشتباه ثبت شده یا به روز نشده باشد.‏
• بعد از مدتی به دلیل تغییر شرایط زندگی (مثل بیکار شدن یا فروش خانه/ماشین)، دهک شما افت کرده، اما در سامانه ثبت ‏نشده باشد.‏

مراحل ثبت اعتراض در سامانه حمایت

برای ثبت اعتراض خود نسبت به دهک یارانه به صورت زیر عمل کنید:‏

• باز هم وارد سامانه حمایت معیشتی (hemayat.mcls.gov.ir) ‏شوید. ‏
• روی گزینه «ورود به سامانه» کلیک و کد ملی خود را وارد کنید.‏
• بعد از ورود، وضعیت یارانه و دهک اقتصادی را مشاهده می کنید.‏
• در صورتی که یارانه شما قطع شده یا دهک بالا باشد، روی دکمه «ثبت اعتراض» بزنید. سپس اطلاعات خواسته شده را هم در ‏فرم تکمیل کنید تا درخواست شما بررسی شود.‏

مدت زمان بررسی و نتیجه اعتراض

به طور معمول بررسی اعتراض ها بین 2 تا 4 هفته طول می کشد. سپس نتیجه از طریق همین سامانه حمایت و یا پیامک به ‏سرپرست خانوار اعلام می شود. البته در برخی مواقع نتیجه از طریق اپلیکیشن های دولتی اعلام می شود.

عوامل تاثیرگذار بر دهک بندی

دهک بندی خانوار با کد ملی ‏انجام می شود و برای این کار درآمد، دارایی و گردش مالی سرپرست خانوار روی آن تاثیر ‏می گذارد. به طور کلی دهک یارانه معیشتی ‏طی چندین عامل مشخص می شود که در ادامه به آن ها پرداخته ایم.‏

دارایی ها (خانه، خودرو و ...)

دارایی ها شامل ملک و خانه، خودرو و سایر دارایی هاست که سطح اقتصادی خانوارها را نشان می دهد. دارایی های بیشتر و با ‏ارزش بالا نشان دهنده سطح اقتصادی بالاتر است و احتمال قرار گرفتن در دهک های بالاتر را افزایش می دهد.‏

درآمد ماهانه و شغل خانوار

میزان درآمد کلی ماهانه خانوار در اقشار مختلف شامل کارمندان، مشاغل آزاد، بازنشستگان، بازاریان و... متفاوت است. ‏همچنین سابقه بیمه و درآمد ثبت شده در سازمان مالیات یا تامین اجتماعی هم بر روی درآمد ماهانه آن ها تاثیر می گذارد. هر ‏چقدر سطح درآمد بالاتر می رود، منجر به قرار گرفتن در دهک های بالاتر می شود.‏

میزان گردش مالی و حساب های بانکی

تراکنش های مالی ماهانه یا سالانه در حساب های بانکی خانوار هم یکی دیگر از معیارهای دولت برای مشخص کردن دهک ‏یارانه خانوار است. تراکنش ها شامل کارت به کارت ها، برداشت ها و واریزهای سنگین و مکرر است. ‏

ارتباط دهک بندی با دریافت یارانه معیشتی

یارانه معیشتی همان سبد کالاست که به حساب سرپرست خانواده یک مبلغ به تعداد اعضا واریز می شود تا با آن کالاهای ‏اساسی را خریداری کند. یارانه معیشتی و یارانه ماهانه ای که دریافت می کنید، از همدیگر جدا هستند. اگر دهک یارانه شما 1 تا ‏‏7 باشد، مشمول دریافت کالابرگ هستید. اما برای دهک های 8 و 9 که می توانند یارانه ماهانه دریافت کنند، یارانه معیشتی ‏واریز نمی شود.‏

کدام دهک ها یارانه معیشتی می گیرند؟

برای مشاهده دهک یارانه معیشتی ‏باید به سامانه حمایت مراجعه کنید.

نحوه محاسبه یارانه برای دهک ها

دولت برای محاسبه مبلغ یارانه معیشتی، چندین عامل را در نظر می گیرد که عبارتند از:‏

• دهک اقتصادی خانواده: دهک پایین تر مساوی است با یارانه بیشتر. برای مثال دهک 1 تا 3 هر نفر 400 هزار تومان و در ‏دهک های 4 تا 9 هر نفر 300 هزار تومان یارانه دریافت می کنند.‏
• تعداد اعضا خانواده: مقدار یارانه برحسب دهک در تعداد اعضا خانواده ضرب می شود. برای مثال یک خانوار 4 نفره از دهک 6، ‏هر ماه یک میلیون و 200 هزار تومان یارانه دریافت می گیرد‎‏.‏
• نوع یارانه‎‏: یارانه ها در دو قالب یارانه معیشتی (خرید کالا) و یارانه نقدی پرداخت می شوند.‏

سوالات پرتکرار کاربران درباره دهک بندی

در بین کاربران چندین سوال همیشه وجود دارد که عبارتند از:‏

چگونه بفهمم دهک چندم هستم؟

باید وارد سایت ‏hemayat.mcls.gov.ir‎‏ شوید و کد ملی خود را وارد کنید تا دهک اقتصادی شما نمایش داده شود.

آیا می توان دهک را تغییر داد؟

بله، برای این کار باید اعتراض خود را در سامانه حمایت ثبت کنید. درخواست شما زمانی پذیرفته می شود که وضعیت مالی ‏شما تغییر کرده باشد و یا مطمئن باشید که در دهک بندی شما اشتباهی صورت گرفته است.‏

دهک بندی یارانه 1404 چه تفاوتی با سال قبل دارد؟

در سال 1404، دهک بندی یارانه نسبت به سال قبل، تغییرات زیادی نکرده است و همان روال سال قبل را ادامه می دهد.

نتیجه گیری

دولت برای مشخص شدن قشر نیازمند و مرفه جامعه، آن ها را به 10 گروه تقسیم کرده که هر یک از آن ها یک دهک است. در ‏این تقسیم بندی دهک اول قشر کم برخوردار و دهک 10 به عنوان قشر ثروتمند شناخته شده است. دهک 1 تا 3 بیشترین ‏مقدار یارانه را دریافت می کنند و دهک 10 نیز از لیست یارانه بگیران حذف شده اند. ‏در این مطلب راهکارهای استعلام دهک یارانه و نحوه اعتراض به آن را توضیح دادیم. اگر فکر می کنید در دهک بندی شما ‏اشتباهی صورت گرفته است، می توانید با مراجعه به سامانه حمایت، اعتراض خود را ثبت کنید.