فروش استقراضی چیست و در چه بازارهایی کاربرد دارد؟

همان طور که می دانید بازارهای مالی پر از نوسان هستند و فرصت سودآوری را برای سرمایه گذاران فراهم می کنند. فروش ‏استقراضی‏ یا ‏Short Selling‏ یکی از این فرصت های هوشمندانه است تا معامله گران از کاهش و افزایش قیمت ها به نفع خود ‏سود ببرند. در واقع سرمایه گذاران با کمک فروش استقراضی می توانند در بازارهای مالی (مانند بورس، فارکس یا رمز ارزها) ‏‏روی ‏کاهش قیمت یک دارایی شرط بندی کنند.‏ ‏

این روش نه تنها فرصت های جدیدی برای سودآوری ایجاد می کند، بلکه ابزار قدرتمندی برای مدیریت ریسک و تنوع بخشی به ‏پرتفوی است. البته این روش مزایا و ریسک های زیادی هم دارد که تنها معامله گران حرفه ای موفق می شوند از طریق آن به ‏سود برسند. در ادامه با این آموزش از مجله دونگی همراه باشید تا شما را با مفهوم، مزایا، معایب و نحوه فروش استقراضی در بورس ایران ‏آشنا کنیم.‏

فهرست مطالب:

• فروش استقراضی چیست؟ ‏
• فروش استقراضی بورس چگونه کار می کند؟ ‏
• اهمیت و دلایل استفاده از فروش استقراضی در بورس ‏
• مزایای فروش استقراضی
• ریسک های فروش استقراضی ‏
• خرید جهت پوشش یا Buy to cover چیست؟
• فروش استقراضی در بازارهای مختلف ‏
• فروش استقراضی در بورس ایران ‏
• حکم شرعی فروش استقراضی ‏
• مزایای سرمایه گذاری در کرادفاندینگ دونگی ‏
• نتیجه گیری ‏

فروش استقراضی چیست؟ ‏

فروش استقراضی یک استراتژی معاملاتی است که در آن سرمایه گذاران روی کاهش قیمت سهام گمانه زنی می کنند. البته برای ‏درک بهتر این مفهوم به توضیحات بیشتری نیاز است که در ادامه به آن پرداخته ایم.‏

تعریف فروش استقراضی ‏

در این روش فروشندگان بر روی سهامی معامله می کنند که صاحب آن نیستند و در واقع آن را قرض می گیرند و بعد آن را ‏می فروشند؛ زیرا امید دارند که این سهام در آینده افت قیمت را تجربه می کند و می توانند در آن زمان دوباره همان سهام را ‏بخرند. با این نحوه خرید و فروش، فروشنده استقراضی به مقداری سود می رسد که بتواند با آن بدهی خود را بپردازد و صاحب ‏سهام می شود. ‏

سرمایه گذاران یا مدیران پرتفوی از فروش استقراضی بورس به عنوان پوششی در برابر ریسک نزولی یک ‏موقعیت خرید استفاده ‏می کنند. این روش زمانی کاربرد دارد که سرمایه گذار با اطمینان بداند در آینده نزدیک قیمت سهام قرض گرفته شده، کاهش ‏می یابد. در این صورت می تواند دوباره آن را با پول کمتری بخرد. ‏

این درست برعکس حالت عادی فعالیت در بازار بورس است. چون وقتی وارد این بازار می شوید، انتظار دارید قیمت سهام تان ‏بالا برود تا از این طریق سود کسب کنید. اما در روش استقراضی چون سهام متعلق به شما نیست و باید سریع تر بدهی خود را ‏بپردازید، به دنبال افت قیمت آن هستید. پس برای پرداخت بدهی، باید سهام قرض گرفته شده را بلافاصله بفروشید و بعد از ‏مدتی که قیمت آن افت کرد، دوباره آن را ارزان تر بخرید.‏

نحوه فروش استقراضی در بورس ‏

معامله گران بیشتر برای سفته بازی و پوشش ریسک، به سراغ فروش استقراضی سهام ‏می روند. به این صورت که معامله گر باید ‏برای باز کردن یک موقعیت فروش استقراضی، یک حساب در بازار بورس داشته باشد و برای ایجاد این حساب سهام را قرض ‏می گیرد و آن را سریع می فروشد. ‏اما پول آن را نگه می دارد و منتظر می ماند تا قیمت همان سهام افت کند. با خرید سهام ارزان شده، مقداری از همان پول به ‏عنوان سود باقی می ماند که با آن بدهی خود را می پردازد.‏

برای مثال فرض کنید سهم ‏X‏ الان 100 تومان قیمت دارد و ‏شما 10 سهم از آن را قرض می گیرید و می فروشید. در این ‏صورت با ‏فروش 10 سهم 100 تومانی 1000 تومان پول دریافت می کنید. ‏بعد از چند هفته قیمت هر سهم 70 تومان می شود و شما دوباره آن را می خرید که در این صورت قیمت 10 سهم 70 تومانی، ‏‏700 ‏تومان می شود. بنابراین سود شما از این معامله استقراضی 300 تومان بوده است.‏

فروش استقراضی بورس چگونه کار می کند؟ ‏

فرآیند دقیق خرید و فروش استقراضی طی چندین مرحله انجام می شود که از زمان قرض گرفتن سهام تا فروش و خرید مجدد ‏آن را شامل می شود. در ادامه به نحوه سرمایه گذاری روی این نوع معامله می پردازیم.‏

فرآیند فروش استقراضی سهام ‏

در بازار بورس ایران، فروش استقراضی با عنوان فروش تعهدی صورت می گیرد که مراحل آن عبارتند از:‏

• امضای قرارداد با کارگزاری: مالک (سهام دار فعلی) و متقاضی (فروشنده) باید در کارگزاری، قراردادی تحت عنوان وکالت ‏فروش تعهدی (قرارداد مارجین) امضا کنند. این قرارداد، دسترسی به سامانه تأمین برای انجام عملیات فروش تعهدی را فعال ‏می کند.‏
• ثبت نماد قابل فروش: در مرحله بعد مالک از طریق سامانه تأمین، نماد، تعداد سهام، دوره تنفس (مدت وکالت قبل از ‏تسویه) و نرخ تشویقی (کارمزد وکالتی) را ثبت می کند. ‏
• دریافت وکالت قرض گیری: در این مرحله متقاضی باید از طریق همان سامانه، سهام را به وکالت از مالک قرض بگیرد. این ‏روند به شکل وکالتی انجام می شود تا معامله ربوی نباشد.‏
• فروش سهام در بازار: مالک جدید سهام قرض گرفته شده را فوراً با قیمت بازار می فروشد و وجه فروش را نزد خود نگه ‏می دارد.‏
• صبر برای کاهش قیمت: حالا باید منتظر کاهش قیمت سهام بماند و دوره تنفس را طی کند. همین که قیمت سهام کاهش ‏یافت، مالک جدید، سهام را دوباره می خرد و با پول باقی مانده، قرض خود را به مالک اصلی می پردازد.‏
• شناساندن سود یا زیان: در این معامله سود متقاضی همان تفاوت قیمت فروش اولیه و خرید مجدد منهای کارمزد معامله ‏است. مالک نیز از وجه فروش اولیه سود نگهداری (مثلاً سپرده بانکی یا صندوق) و نرخ تشویقی بهره مند می شود.‏

تفاوت فروش استقراضی با خرید معمولی ‏

همانطور که در بالاتر هم اشاره کردیم شما در خرید معمولی، سهام را از بازار بورس می خرید و منتظر می مانید تا قیمت آن بالا ‏رود. اما وقتی پای فروش استقراضی بورس به میان می آید، یعنی سهام را قرض می گیرید و سریع می فروشید تا زمانی که قیمت ‏کاهش یابد و دوباره آن را بخرید.‏

همچنین باید اشاره کنیم که فروش استقراضی یک معامله کوتاه مدت (شورت) است، اما در خرید معمولی باید مدت زمان ‏زیادی منتظر بالا رفتن قیمت سهام بمانید و به همین دلیل به آن معامله لانگ هم گفته می شود.‏ به طور کلی، در جدول زیر به مقایسه دو روش برای خرید و فروش سهام پرداخته ایم.‏

اهمیت و دلایل استفاده از فروش استقراضی در بورس ‏

در بازار بورس که نوسان قیمت یک پدیده رایج است، فروش سهام استقراضی اهمیت زیادی پیدا می کند. در ادامه مطلب بیشتر ‏به دلایل محبوبیت و استفاده از این روش معامله می پردازیم.‏

دلایل محبوبیت فروش استقراضی ‏

دلایل اصلی محبوبیت فروش استقراضی سهام در بازار بورس عبارتند از:‏

• ‏ امکان کسب سود از کاهش قیمت: فروش استقراضی به معامله گران اجازه می دهد از ریزش قیمت سهام سود ببرند. ‏
• استفاده به عنوان ابزار پوشش ریسک: سرمایه گذاران می توانند با ایجاد موقعیت شورت روی نمادهای مرتبط، از زیان در ‏پرتفوی بلندمدت خود جلوگیری و در مواقع افت بازار، ضرر را جبران کنند.‏
• استفاده از اهرم با سرمایه کمتر: شورت کردن از طریق مارجین انجام می شود؛ یعنی با سرمایه کمتر (مثلاً 50٪ ارزش ‏معامله) می توانید معاملات بزرگتری انجام دهید و سود بیشتری به دست آورید.‏
• افزایش نقدشوندگی و اعتبار قیمتی بازار: این روش معامله کوتاه با افزایش عرضه و توازن تقاضا و عرضه، نقدینگی را ‏بهبود می دهد و به تصمیم گیری بهتر و کشف قیمت واقعی کمک می کند.‏
• فرصت طلبی در بازار نزولی: در دوره های ترس عمومی (مثل بحران های اقتصادی یا همه گیری)، فروش استقراضی بورس ‏یک فرصت عالی برای گرفتن سود سریع و ورود به موقعیت های بلندمدت با قیمت پایین است.‏

نقش فروش استقراضی در تحلیل بازار ‏

تحلیل گران بازارهای مالی باید بتوانند شرایط بازار را به خوبی درک کنند تا قادر به پیش بینی دقیق تر آن باشند. در واقع شرایط بازار یکی از ‏ابزارهایی است که می تواند در زمینه فروش استقراضی در بازار به عنوان یک ابزار کلیدی عمل کند. مهم ترین تاثیرات آن ‏در این زمینه عبارتند از:‏

کمک به کشف قیمت

وقتی تحلیلگران سهمی را بیش ارزش گذار می بینند، با فروش استقراضی فشار عرضه ایجاد می کنند؛ در نتیجه قیمت با واقعیت ‏بنیادی تنظیم می شود. ناگفته نماند که این روند از شکل گیری حباب نیز جلوگیری می کند و در شفاف شدن بازار مالی هم ‏نقش اساسی دارد.‏

تحلیل بنیادی و تکنیکال همزمان

Short Selling‏ از تحلیل بنیادی (مثل ارزیابی ترازنامه، بدهی و چشم انداز سود) استفاده می کند ‏و در نتیجه ‏تحلیل گران می توانند از تحلیل تکنیکال (نوسانات، ‏RSI‏ و شکست حمایت ها) برای تایید تصمیماتشان استفاده کنند. ‏در واقع می توانند سیگنال های معتبری برای پیش بینی روند نزولی یا بازگشت قیمت کشف کنند.‏

شاخص احساسات بازار

افزایش حجم فروش استقراضی نشانه تغییر در انتظارات بازار است؛ بنابراین تحلیل گران با نظارت بر این روند، اطلاعات مهمی ‏در مورد نگرانی فعالان بازار و احتمال روند نزولی جمع آوری می کنند.‏

بررسی کیفیت شرکت و کشف تخلفات

معامله گرانی که در این زمینه فعالیت دارند تحقیقاتی را انجام می دهند و طی آن اطلاعاتی را در مورد حساب سازی یا ‏سوءمدیریت افشا می کنند. این اطلاعات برای تحلیلگران بازارهای مالی کاربرد زیادی دارد.‏

کنترل نوسانات و الگوهای بازار

فروش سهام استقراضی نوسان قیمت ها را افزایش می دهد و به طور کلی ساختار بازار را از طریق پویایی های شورت اسکوییز ‏‏(افزایش قیمت سهام) نشان می دهد. تحلیل گران آن را به عنوان سیگنالی برای تغییر جهت حرکت بررسی می کنند.‏

بهبود تحلیل و تصمیم گیری برای همه فعالان

زمانی که تحلیلگران فروش استقراضی و فروش معمولی سهام با همدیگر فعال هستند، بازار از زوایای بیشتری بررسی می شود. ‏در نتیجه اشتباهات قیمت گذاری کاهش می یابد و تصمیمات سرمایه گذاری دقیق تر می شوند.‏

مزایای فروش استقراضی

نوسان در بازارهای مختلف مالی می تواند برای افراد ماهر و مسلط به مدیریت ریسک یک فرصت عالی باشد. ضمن اینکه ‏مزایای دیگری هم به همراه دارد که در ادامه به آن ها می پردازیم.‏

مزایای فروش استقراضی برای سرمایه گذاران ‏

اگر فروشنده حرکت قیمت را به درستی پیش بینی کند، می تواند بازده مثبتی از سرمایه گذاری خود به دست آورد. در درجه اول ‏اگر از مارجین برای شروع معامله استفاده کند، دیگر به سرمایه گذاری اولیه نیازی ندارد. از سوی دیگر اگر این نوع معامله با ‏دقت انجام شود، می تواند یک پوشش ریسک ارزان و متعادل کننده برای سایر دارایی های پرتفوی نیز باشد.‏ به طور کلی، مهم ترین مزایای فروش استقراضی در بورس (و سایر بازارهای مالی) عبارتند از:‏

• کسب سود از افت قیمت: اگر پیش بینی کاهش قیمت درست باشد، سرمایه گذار می تواند به طور مستقیم از این کاهش کسب ‏سود کند. ‏
• پوشش ریسک پرتفوی: این روش یک ابزار مؤثر برای جبران زیان در دوره نزولی است. با ایجاد موقعیت شورت در ‏بخش هایی از پرتفوی که قرار است کاهش یابند، می توان افت ارزش را متعادل کرد.‏
• استفاده از اهرم مالی: با حساب مارجین، می توان "معاملات بزرگ تر را با سرمایه کمتر" انجام داد. این یعنی سود بالقوه در ‏صورت موفقیت بیشتر خواهد بود.‏
• ‏ افزایش نقدشوندگی و کارایی بازار: فروش سهام استقراضی باعث افزایش حجم معاملات و روان تر شدن بازار می شود. به ‏این معنا که کشف قیمت دقیق تر و رقابت بهتر بین خریداران و فروشندگان اتفاق می افتد.‏

چگونه فروش استقراضی به تنوع پرتفوی کمک می کند؟ ‏

این روش معامله در تنوع بخشی به پرتفوی نقش مهمی ایفا می کند و می توانید با کمک آن سبد سرمایه گذاری خود را در ‏برابر نوسانات و ریسک های بازار تقویت کنید. مهم ترین تاثیرات فروش استقراضی عبارتند از:‏

• ‏ افزودن موقعیت های نزولی برای کاهش ریسک: سرمایه گذار می تواند در کنار خرید و فروش معمولی، بر روی نمادهایی ‏که انتظار کاهش قیمت دارند، فروش استقراضی را نیز انجام دهد. این ترکیب موجب می شود در صورت افت بازار، ضررهای ‏ناشی از معامله معمولی تا حدی جبران شود.‏
• کاهش همبستگی و نوسان کلی پرتفوی: چون سود دهی شورت برعکس لانگ است، اضافه کردن آن به پرتفوی  با ‏همبستگی منفی باعث کاهش نوسان ترکیبی (‏variance‏) می شود. این یعنی پرتفوی با بازده بیشتر و ریسک پایین تر همراه ‏خواهد بود.‏
• کاربرد به عنوان توازن گر در شرایط بازار متفاوت: با ترکیب دو روش فروش عادی و استقراضی سهام می توانید از روند ‏صعودی و نزولی سهام استفاده کنید. زمانی که بازار آشفته یا رو به کاهش است، دیگر نگران از دست رفتن سرمایه خود ‏نخواهید بود.‏

ریسک های فروش استقراضی ‏

با همه این توصیفات نباید خیلی به خرید و فروش استقراضی در بورس ‏خوشبینانه نگاه کنید؛ چرا که این روش معایبی هم ‏دارد که عبارتند از:‏

• افزایش غیرمنتظره قیمت که باعث زیان سرمایه گذاران می شود.‏
• در این روش خطر شورت اسکوییز وجود دارد و زمانی ایجاد می شود که قیمت سهام ناگهان بالا رود و برای فروشندگان یک ‏تله ایجاد می کند.‏
• یکی دیگر از ریسک  های فروش استقراضی بورس وجود ‏هزینه های قرض سهام و بهره مارجین است که سود را به میزان قابل ‏توجهی کم می کند. در کنار این موارد باید به پرداخت سود تقسیمی و کارمزد معاملات نیز اشاره کنیم.‏
• محدودیت در قرض گرفتن برخی نمادها از دیگر چالش های این روش خرید و فروش در بازار سهام است. ‏

روش های مقابله با ریسک های فروش استقراضی ‏

برای مقابله با ریسک های فروش استقراضی، استفاده از استراتژی ها و ابزارهای مدیریتی اهمیت بسیار زیادی دارد. در ادامه به ‏تعدادی از این روش ها پرداخته ایم.‏

استفاده از روش تعیین حد ضرر

در این روش می توانید حد ضرر را خودتان تعیین کنید تا وقتی قیمت به حد مشخصی رسید، از زیان بیش از حد تعیین شده ‏جلوگیری کند. فراموش نکنید قبل از باز کردن پوزیشن شورت، تراز ضرر را به طور واضح مشخص کنید.‏

مدیریت حجم موقعیت و تعیین حد مناسب

به یاد داشته باشید که حجم کوتاه کردن باید منطقی باشد. برای مثال، حداکثر 50٪ از سرمایه را در مارجین استفاده کنید و ‏پوزیشن های بزرگ بدون پشتوانه کافی را باز نکنید. حفظ ذخیره نقدی یا خط اعتباری حداقل دو برابر ارزش پوزیشن برای ‏پوشش ریسک ضروری است.‏

تحلیل دقیق و زمان بندی ورود

پیشنهاد ما این است که با استفاده از تحلیل بنیادی (صورت مالی و جریان نقدی) و تحلیل تکنیکال (نقاط مقاومت و الگوهای ‏نزولی) روش های مقابله با ریسک های فروش استقراضی ‏را بشناسید. با این روش زمان صحیح ورود به معامله را پیدا می کنید.‏

نظارت مستمر و واکنش سریع

شما می توانید با دنبال کردن اخبار شرکت، شرایط کلان اقتصادی و نوسانات بازار تغییر روندهای احتمالی را پیش بینی کنید. برای ‏فروش استقراضی در فارکس ‏می توانید از سیستم هشدار استفاده کنید و ‏Margin Call‏ را فعال نگه دارید تا با کمک آن ‏واکنش های سریع را دریافت و از زیان شدید جلوگیری کنید.‏

تنوع بخشی و رعایت نسبت ها

بهتر است همه سرمایه خود را روی فروش استقراضی نگذارید و روش لانگ خرید و فروش سهام را نیز انتخاب کنید. در این ‏صورت اگر قیمت سهام روند صعودی داشت، می توانید از روش لانگ سود به دست آورید.‏

سود و زیان در فروش استقراضی ‏

فکر می کنید میزان سود و زیان در روش ‏Short Selling‏ چقدر است؟ در ادامه به نحوه محاسبه سود و زیان این روش ‏پرداخته ایم.‏

نحوه محاسبه سود فروش استقراضی ‏

همان طور که گفتیم در این روش سود زمانی به دست می آید که سهام قرضی را با قیمت پایین تر از قیمت فروش اولیه بخرید. ‏بنابراین فرمول کسب سود فروش استقراضی عبارت است از:‏

سود خالص = (قیمت فروش اولیه − قیمت بازخرید) × تعداد سهام − هزینه ها

در وب سایت calculatorultraاین فرمول به شکل زیر ارائه شده است:‏

• Profit‏: سود خالص‏
• Short Price‏: قیمت فروش اولیه
• Cover Price‏: قیمت بازخرید‏
• Number of Shares‏: تعداد سهام‏

برای مثال فرض کنید 200 سهم را با قیمت 150 تومان برای هر سهم، فروش استقراضی کرده اید. در این صورت اگر قیمت ‏هر سهم تا 100 تومان کاهش یابد، میزان سود شما به صورت زیر خواهد بود:‏

‏10000= (150-100)×200=50×200‏

پس میزان سود شما از این فروش استقراضی در بورس ‏10.000 تومان خواهد بود.‏

یک معامله  را تصور کنید که طی آن سهام ‏X در حال حاضر با قیمت 1000 تومان معامله می شود. در این میان یک معامله گر ‏حرفه ای پیش بینی می کند که در سه ماه آینده قیمت سهام ‏X‏ کاهش خواهد داشت. بنابراین 100 سهم ‏X‏ را از کارگزاری قرض ‏می گیرد و آنها را به سرمایه گذار دیگری می فروشد. ‏حالا این معامله گر 100 سهم را "فروش استقراضی" کرده است؛ زیرا چیزی را که متعلق به او نبوده، قرض گرفته و حالا آن را ‏فروخته است.‏

زیان های ممکن در فروش استقراضی ‏

در بالاتر به ریسک های فروش استقراضی بورس ‏و بازار فارکس پرداختیم؛ بنابراین باید زیان های این روش را همواره مدنظر ‏داشته باشید. به هر حال اگر قیمت سهام افزایش یابد، ممکن است معامله گر مجبور به خرید مجدد آن با قیمت بالاتر شود. در ‏این صورت معامله می تواند زیان های زیادی به همراه داشته باشد.‏

در این روش برخلاف خرید معمولی سهام که زیان حداکثر به میزان سرمایه گذاری محدود است، زیان  می تواند به طور نامحدود ‏افزایش یابد؛ چرا که قیمت سهام می تواند به طور نامحدود افزایش یابد، اما کاهش آن محدود به صفر است. مهم ترین زیان های ‏مربوط به این روش عبارتند از:‏

• در صورت افزایش قیمت سهم، سرمایه گذار دچار زیان شدیدی می شود. در این روش شما سهام را قرض گرفته و در بازار ‏می فروشید، با این امید که قیمت آن کاهش یابد تا بتوانید آن را با قیمت پایین تری خریداری کرده و به قرض دهنده بازگردانید. ‏اما اگر قیمت سهام برخلاف پیش بینی شما افزایش یابد، مجبور می شوید آن را با قیمت بالاتری بخرید و بازگردانید که این امر ‏منجر به زیان می شود. ‏
• یکی دیگر از زیان های احتمالی در این روش خطر شورت اسکوییز است. به این معنا که اگر تعداد زیادی از سرمایه گذاران اقدام ‏به فروش استقراضی یک سهم کنند و سپس قیمت همان سهم ناگهان افزایش یابد، سرمایه گذاران مجبورند سهام را با قیمت ‏بالاتری بخرند. این عمل منجر به افزایش بیشتر قیمت سهم می شود و زیان های بیشتری برای فروشندگان استقراضی به همراه ‏دارد.‏
• هزینه های اضافی هم از دیگر احتمالاتی است که زیان فروش استقراضی را افزایش می دهد. در این روش باید سهام را قرض ‏بگیرید و همزمان هزینه هایی مانند بهره یا کارمزد را هم بپردازید که سودتان را کم می کند.‏

فرض کنید معامله گر موقعیت فروش استقراضی را ‏با قیمت 600 تومان نبسته و تصمیم گرفته است که آن را باز نگه دارد تا باز هم قیمت سهام ‏X‏ پایین تر بیایید. اما به یکباره ‏قیمت همان سهام دوباره بالا می رود و به 750 تومان برای هر سهم می رسد.‏

حالا اگر معامله گر موقعیت فروش استقراضی را با قیمت 750 تومان ببندد، ضرر فروش استقراضی بر اساس محاسبات زیر ‏‏15.000 تومان خواهد بود: ‏

‏750- 600 = 150 تومان

‏150 در عدد 100 سهم ضرب می شود و حاصل آن 15.000 تومان است. در این حالت، معامله گر مجبور است سهام را با قیمت ‏بسیار بالاتری برای پوشش موقعیت خود بخرد.‏

خرید جهت پوشش یا Buy to cover چیست؟

هر سرمایه  گذاری که به ‏Short Selling‏ علاقمند است باید با اصطلاحات مرتبط با این روش نیز آشنایی کافی داشته باشد. یکی ‏از این مفاهیم جهت پوشش یا ‏Buy to cover‏ ‏است که در ادامه در مورد آن صحبت کرده ایم.‏

مفهوم خرید جهت پوشش ‏

در استراتژی فروش استقراضی خرید جهت پوشش یک ابزار ضروری ‏است که با کمک آن می توانید موقعیت های باز را ببندید و ‏سود یا زیان خود را تحقق ببخشید. البته این اقدام به دقت و تحلیل مناسب نیاز دارد تا از ریسک های احتمالی جلوگیری شود.‏ فرآیند خرید جهت پوشش نیز عبارت است از:‏

• فروش استقراضی: طی آن سرمایه گذار سهامی را (با امید به کاهش قیمت آن) قرض می گیرد تا در بازار بفروشد.‏
• کاهش قیمت سهم: اگر پیش بینی سرمایه گذار درست باشد و قیمت سهم کاهش یابد، او می تواند سهام را با قیمت پایین تری ‏بخرد.‏
• خرید جهت پوشش: سرمایه گذار سهام را دوباره با قیمت پایین تر می خرد و بدهی خود به کارگزار را می پردازد. ‏
• زیان در صورت افزایش قیمت: اگر قیمت سهم افزایش یابد، سرمایه گذار مجبور به خرید سهام با قیمت بالاتری می شود که به ‏معنای زیان است.‏

اهمیت خرید جهت پوشش در فروش استقراضی ‏

خرید جهت پوشش در استراتژی فروش استقراضی یک مرحله حیاتی برای بسته شدن موقعیت باز است. این اقدام به ‏سرمایه گذار اجازه می دهد تا سهام قرضی را بازخرید کرده و به کارگزار بازگرداند. مشخص است با این روش سود به دست می آید ‏یا در صورت افزایش قیمت سهام منجر به زیان سرمایه گذار می شود. ‏مهم ترین دلایل اهمیت خرید جهت پوشش در فروش استقراضی عبارتند از:‏

• کاربرد برای بستن موقعیت خرید و جلوگیری از زیان های بیشتر
• جلوگیری از کال مارجین در فروش استقراضی در بازارهایی مثل فارکس ‏
• جلوگیری از فشار شورت در زمان افزایش سریع قیمت هر سهم

فروش استقراضی در بازارهای مختلف ‏

از آنجا که این روش در بازارهای مالی مختلف کاربرد دارد، آشنایی با همه آن ها ضروری است که در ادامه به آن ها پرداخته ایم.‏

فروش استقراضی در فارکس ‏

فروش استقراضی در فارکس بخشی جدانشدنی از معاملات است. برخلاف بازار سهام که ممکن است محدودیت هایی برای این ‏روش وجود داشته باشد، در فارکس شما همیشه می توانید از کاهش قیمت ها سود ببرید. ‏

برای مثال فکر می کنید قیمت یورو نسبت به دلار آمریکا کاهش خواهد یافت. در این صورت، یک معامله را به صورت زیر انجام ‏می دهید:‏

یورو را می فروشید (در واقع، قرض می گیرید و می فروشید) و بعد دلار آمریکا را می خرید.‏ حالا اگر پیش بینی شما درست باشد و نرخ ‏EUR/USD‏ کاهش یابد، می توانید جفت ارز را در نرخ پایین تر بخرید و از اختلاف ‏نرخ آن ها، سود به دست آورید.‏

فروش استقراضی ارز دیجیتال ‏

فروش استقراضی در بازار ارزهای دیجیتال یک ابزار قدرتمند برای معامله گران حرفه ای است که می خواهند در بازارهای نزولی ‏نیز به سود برسند. اما این استراتژی با ریسک های خاصی مانند لیکویید شدن و نوسانات سریع نیز همراه است. ‏مراحل فروش استقراضی در بازار کریپتوها عبارتند از:‏

• قرض گرفتن رمز ارز: در ابتدا از طریق پلتفرم هایی مانند ‏Binance، ‏Bybit، ‏Bitfinex‏ و یا ‏KuCoin، رمز ارز را از صرافی یا دیگر ‏کاربران قرض می گیرید.‏
• فروش رمز ارز در بازار: رمز ارز قرض گرفته شده را در بازار نقدی یا مشتقه می فروشید.‏
• صبر برای کاهش قیمت: اگر قیمت رمز ارز کاهش یابد، می توانید آن را با قیمت پایین تر بخرید.‏
• بازپرداخت رمز ارز قرض گرفته شده: در نهایت رمز ارز خریداری شده به مالک اصلی بازگردانده می شود و سود ناشی از اختلاف ‏قیمت برای شما باقی می ماند.‏

فروش استقراضی در بورس ایران ‏

در بازار بورس ایران هم فروش استقراضی سهام انجام می شود. شاید بپرسید وضعیت این روش چگونه است و چطور به بورس ‏راه پیدا کرده است! در ادامه به این سوالات پاسخ داده ایم.‏

وضعیت فروش استقراضی در بورس ایران ‏

در بازار بورس ایران، فروش استقراضی نیز اجرا می شود که از سال 1398 پس از تصویب مصوبه رسمی راه اندازی شد و طی ‏چند سال اخیر گسترش قابل توجهی داشته است. ‏سازوکار عملیاتی آن به این صورت است که سرمایه گذاران برای استفاده از این روش باید یک قرارداد وکالتی فروش تعهدی با ‏کارگزاری منعقد کنند تا به "سامانه تأمین" دسترسی داشته باشند. ‏

در این سامانه، مالکین سهام نماد، تعداد، دوره تنفس و نرخ تشویقی را اعلام می کنند و متقاضی می تواند به نام مالک از آن ‏سهام قرض بگیرد و بفروشد. البته برای هر قرارداد دوره تنفس مشخصی (میان مدت) ‏وجود دارد که مالک نمی تواند قبل از آن، ‏سهم را مطالبه کند. بلکه  می تواند از رمزینه سود نرخ تشویقی بهره مند شود که از سود سرمایه گذاری وجوه حاصل از فروش ‏تعهدی پرداخت می شود.‏

گفتنی است در بازار بورس ایران فروش استقراضی برای همه نمادها نیست و فهرستی از نمادهای مجاز هر دوره توسط بورس ‏اعلام می شود. همچنین برای هر نماد و در کل بازار سقف حجم ‏مشخص شده است.‏

فروش تعهدی در بورس ایران

فروش تعهدی ابزاری است که همان هدف شورت کلاسیک را دارد و طی آن سرمایه گذار از افت قیمت سود به دست می آورد.‏ با ‏این حال در این روش برای رعایت اصول فقهی، پرداخت بهره وجود ندارد و وکالت رسمی جای آن را گرفته است تا از نظر ‏شرعی مشکلی نداشته باشد.‏ فروش تعهدی شباهت زیادی با فروش استقراضی دارد و در برخی موارد با هم متفاوت هستند. ‏

شباهت های بین آن ها عبارتند از:‏

• داشتن هدف یکسان: کسب سود از کاهش قیمت سهام؛ در هر دو روش، سرمایه گذار ابتدا سهم را می فروشد و سپس در قیمت ‏پایین تر می خرد.‏
• فرایند فنی مشابه: در هر دو روش سرمایه گذار سهام را در بازار می فروشد و منتظر کاهش قیمت می ماند. سپس آن سهم ها ‏را دوباره می خرد و بازمی گرداند تا به سود برسد. ‏

مهم ترین "تفاوت" فروش استقراضی و فروش تعهدی این است که در روش فروش تعهدی مالک فعالانه در سازوکار فروش شرکت ‏می کند و با مشخص کردن دوره تنفس و نرخ تشویقی در فرایند سود شریک می شود.‏

حکم شرعی فروش استقراضی ‏

از آنجا که در این روش سرمایه گذاری پرداخت بهره وجود دارد، شرع به آن با تردید نگاه می کند. در ادامه به تحلیل های فقهی ‏در مورد روش فروش استقراضی بورس می پردازیم.‏

تحلیل فقهی فروش استقراضی ‏

این استراتژی در چارچوب فقه اسلامی غیرمجاز و توسط اکثر مراجع و فقها حرام شناخته شده است. مهم ترین دلایل فقها ‏برای حرام دانستن فروش استقراضی عبارتند از:‏

• طبق حدیث «لا تَبع ما لیسَ عندک»، فروش آنچه در اختیار ندارید ممنوع است. بنابراین فروش دارایی هایی که شخص هنوز ‏مالک آن نشده، غیر اعتباری است و بسیاری از علما فروش استقراضی را نقض این اصل می دانند.‏
• فروش استقراضی شامل قرض گرفتن سهم با دریافت بهره و سپس فروش آن است که ربا و غرر را نیز شامل می شود. به همین ‏دلیل بر خلاف اصول شریعت است.‏
• از سوی دیگر سهام، نوعی دارایی مشخص و یکتا محسوب می شود و قرض دادن آن برای اهداف شورت امکان جایگزینی دقیق ‏را تحت تاب دارد؛ بنابراین از نظر شرعی مشکل دارد.‏

مزایای سرمایه گذاری در کرادفاندینگ دونگی ‏

با توجه به اینکه فروش استقراضی در بازار بورس ایران با مشکل فقهی مواجه است و از سوی دیگر ریسک های زیادی نیز دارد، ‏می توانید در کنار این روش، کرادفاندینگ دونگی را نیز برای سرمایه گذاری انتخاب کنید. در این روش نیازی به تحلیل یا ‏پیش بینی بازار سهام نیست و فقط کافیست یکی از طرح های پیشنهادی دونگی را برای سرمایه گذاری انتخاب کنید.‏

دونگی با مجوز شماره 98/5/108857 از سازمان فرابورس ایران و تحت نظارت سبدگردان توسعه فیروزه فعالیت می کند. این دو ‏امتیاز از اعتبار بالای این مجموعه حکایت دارد. ‏از سوی دیگر مزایای سرمایه گذاری در طرح تأمین مالی جمعی کرادفاندینگ دونگی نیز عبارتند از:‏

• سود بالاتر از سود سپرده بانکی
• کسب درآمد ثابت دوره ای
• دریافت تضمین های بانکی از سرمایه پذیران برای پرداخت اصل دارایی سرمایه گذاران
• بدون پیچیدگی های خاص ‏
• امکان سرمایه گذاری با پول کم
• ریسک کنترل شده سرمایه گذاری
• بدون منع قانونی و شرعی
• کمک به رشد کسب و کارها

نتیجه گیری ‏

فروش استقراضی یک ابزار معاملاتی بسیار مفید است تا سرمایه گذاران بتوانند آن را با روش معمول خرید و فروش سهام ‏ترکیب کنند. در این صورت حتی اگر قیمت سهام افت داشته باشد، سرمایه گذار متضرر نمی شود و در این شرایط باز هم ‏به سود می رسد. این روش می تواند در صورت پیش بینی صحیح کاهش قیمت سهام، سودآور باشد. اما در صورت افزایش قیمت ‏سهم، زیان های آن می تواند به طور نامحدود افزایش یابد و بنابراین استفاده از این استراتژی به دقت بالا، تحلیل های دقیق و ‏مدیریت ریسک مناسب نیاز دارد. به همین دلیل بهتر است در کنار انتخاب روش فروش استقراضی سهام به سایر روش های ‏سرمایه گذاری از جمله کرادفاندینگ نیز توجه داشته باشید.‏ مشاوره سرمایه گذاری را با ما تجربه کنید.