هشدار ریسک: این محتوا صرفاً آموزشی است و مشاوره مالی شخصی نیست. برای آگاهی از سلب مسئولیت کامل، کلیک کنید.
برای انجام پس انداز ابتدا باید منابع درآمد خود را ثبت کنید سپس هزینه های کلی و جزئی را یادداشت کنید، در قدم بعدی با بررسی هزینه ها و تحلیل رفتاری که بر روی هزینه ها داشتید بودجه بندی ماهانه خود و هدف گذاری انجام دهید، در این مسیر داشتن حساب بانکی جایگزین و جداسازی خرج های غیر ضروری بسیار مهم است.

یه روز داشتم به این فکر میکردم که مادربزرگم با این همه گرونی چطور با حقوق بازنشستگی زندگی میکنه که متوجه شدم تازه کلی هم از حقوقش اضافه میاد. یه روز اومد و گفت بریم طلافروشی یه مقدار پس انداز دارم باهاش طلا بخرم. اولش فکر کردم چیزی فروخته یا پول از جایی اومده که دیدم نه داستان به روش پس انداز پول و سبک زندگیش مربوطه که میخواد سرمایه گذاری روی طلا رو شروع کنه.

بعد از کلی تحقیق و بررسی زندگی مادربزرگ و چند تا از نزدیکامون متوجه شدم باید سبک زندگی و راه های پس انداز کردن اونا رو با شما هم درمیون بذارم. به هر حال درست پس اندازه کردن یه مهارت مهم برای زندگی مدرن هست که بهش نیاز داریم.

برای پس انداز کردن پول هدف مشخص کنید

یکی از اولین قدم‌های پس انداز کردن پول اینکه یه نقطه پایان برای کارتون داشته باشید که حتی فکر کردن بهش، خوشحالتون کنه. در غیر این صورت هیچ انگیزه ای واسه کنار گذاشتن پولتون ندارید. مثلا مادربزرگ ما در سال چند تا وسیله مهم برا زندگیش مشخصه میکنه و برای اینکه بتونه همونا رو بخره، یه مقدار پول روی پولای قبلی میذاره.

یکبار مثلا گفت من اصلا علاقه ای به کره های پاستوریزه ندارم و میخوام محلی بخرم. چون اون محله خبری از دکان لبنیات محلی هم نبود، تصمیم گرفته بود خودش مستقیم کره درست کنه و یه جورایی به یاد ایام جوانی بیفته. برای همین از من خواست براش یه کره گیر برقی بخرم. از اونجایی که باقیمانده حقوق ماهانه اش اونقدر نبود که بشه باهاش یه کره گیر از مارک خوب بگیرم، تصمیم گرفت پس انداز هر ماه رو روی هم بذاره.

بعد از ۴ ماه مادربزرگ ما پول خرید کره گیر رو کنار گذاشته بود و یه روز با هم رفتیم خریدیمش. البته داشتن هدف واسه پس اندازه پول فقط به همین جا ختم نشد و مادربزرگ ما هر چند وقت یکبار یه موضوعی برای پس انداز کردن پیدا میکرد. حقیقتاً ایشون به خوبی داشتن هدف برای پس انداز رو درک کرده بود.

حالا شما میتونید اهداف کوتاه مدت مثل خرید گوشی، لپ تاپ، سفر، تعمیرات خانه و یا اهداف بلندمدت مثل خرید خانه، خودرو یا سرمایه گذاری برای دوران بازنشستگی رو برای خودتون مشخص کنید.

اجرا کردن بهترین روش پس انداز پول ‏با درآمد جدید

زندگیهای مدرن امروز واقعا سخت شدن و با یه درآمد نمیتونید به همه خواسته هاتون برسید. ما خیلی خوب درک میکنیم که شما هم نیازهایی دارید که نمیتونید به خاطر پس انداز کردن پول ازشون چشم پوشی کنید. مثلا ممکنه هر ماه برنامه رستوران رفتن یا سفر داشته باشید و یا اینکه مهمونی دوستانه بگیرید. اگه بخواید به خاطر صرفه جویی و پس انداز، قید این خرج ها رو بزنید، دیگه لذتی از زندگی نبردید.
اما در عوض اگه به یه منبع درآمد جدید فکر کنید که در کنار حقوق ماهیانه، ازش جریان ورودی پول بسازید، شرایط زندگیتون عوض میشه. به طوری که دیگه هی با خودتون تکرار نمیکنید ‏ چطور ‏پول پس انداز کنیم یا چرا من نمیتونم و آدمهای اطرافم میتونن؟

برای ایجاد کسب و کار هم راه های زیادی وجود داره. مثلا اگر کارمند هستید، کالاهای ضروری اطرافیانتون رو تهیه کنید و بفروشید. یه راه دیگه سرمایه گذاری بلندمدت هست که در آینده به منبع درآمد تبدیل بشه. سپرده گذاری تو بانک کم ریسک ترین روش کسب درآمد جدید هست اما خوب سود زیادی نداره و تورم ارزش پول رو از بین میبره.

کرادفاندینگ هم یه روش جدیدتر سرمایه گذاری هست که به تازگی بین سرمایه گذارهای حرفه ای مد شده. سود این روش از سپرده بانکی بیشتره و یه منبع درآمد ثابت براتون ایجاد میکنه.

بودجه بندی ماهانه داشته باشید

کسی که برای زندگیش بودجه بندی نداره، درست مثل راننده ای هست که بدون نقش وارد یه مسیر جدید شده و نمیدونه ته این جاده به کجا میرسه. شما وقتی بودجه بندی میکنید دیگه میدونید چقدر درآمد دارید و قراره اونو کجا خرج کنید.

البته بودجه بندی فقط به حرف نیست و باید عملیش کنید که چند مرحله داره:

  • ثبت تمام درآمدها: حقوق، سود، کارهای پاره وقت و …. رو حساب کنید.
  • یادداشت هزینه ها: هر چی که قراره خرج کنید، مثه اجاره خونه، قبوض، اقساط وام، هزینه های متغیر مثه خوراک، پوشاک و تفریحات رو بنویسید. حتی باید هزینه های غیرضروری مثه خریدهای لحظه ای رو هم یادداشت کنید.
  • تحلیل و بررسی هزینه ها: وقتی هزینه ها رو مینویسید و اونارو جمع میبندید، احتمالا به این نتیجه میرسید که ای وای کل پول این ماه میره و حالا چطور پس انداز کنیم؟ راهش اینه که هزینه های غیرضروری رو حذف کنید. اگه یه ماه خریدهای اضافه رو انجام ندید، هیچ اتفاقی نمیوفته. حالا ممکنه این هزینه ها ۱۰ درصد کل حقوقتون باشه که میره جزء پس انداز ماهانه.
  • پایبندی به بودجه بندی: نوشتن همه حساب کتابهای ماهانه روی کاغذ کار سختی نیست و یکی دو ساعت زمان نیاز داره. اما آدم موفق اونیه که به این نوشته ها پایبند باشه و همین که رفت تو خیابون و چشمش به قاقا لیلی افتاد، خودش رو نبازه و بتونه محکم روی تصمیمی که گرفته وایسه.

پرداخت به خود قبل از دیگران

این تیتر یه کم سخته و شاید و نتونید با یه بار خوندن درکش کنید. وقتی از پرداخت به خود قبل از دیگران صحبت میشه، یعنی پس انداز رو اولویت خودتون قرار بدین و به محض اینکه حقوق گرفتین، اما پس انداز رو کنار بذارید و بعد شروع به پرداخت هزینه های جاری زندگی کنید.
برای مثال فرض کنیم ماهانه ۳۰ میلیون تومان حقوق ماهانه میگیرین و قراره از همین مقدار پول ۲۲ میلیون تومان رو برای اقساط بانک، اجاره خونه، قبوض، خریدهای خونه و …. خرج کنید. به جای اینکه صبر کنید تا تمام هزینه ها رو بدین و بعد ۸ میلیون رو پس انداز کنید، اول بهتره ۸ میلیون پس انداز رو بردارید، بعد هزینه ها و بدهی ها رو بپردازید.

اینطوری وقتی کامل پول تموم بشه، دیگه چشمتون به اون ۸ میلیون نمیوفته که فکر کنید پول دارید و باید خرجش کنید. همون اول کار پس انداز رو کنار بذارید.

داشتن حساب جداگانه برای پس انداز کردن پول

یه اشتباه خیلی از ماها اینکه فکر میکنیم چون با خودمون گفتیم به پس انداز کردن و بودجه بندی پایبند میمونیم، پس تمنیات دل هم خیلی راحت با این قضیه کنار میان. اما حقیقت اینکه بعضی وقتا خواسته های ما خیلی فراتر از تصمیمات منطقی حرکت میکنن.

مثلا شما با خودتون عهد بستین از امروز کیک خامه ای نخورید، اما همین که یه کیک خوش آب و رنگ رو از پشت ویترین شیرینی فروشی میبینید، عنان از کف میدین و بدون اینکه ذره ای فکر کنید، کارت رو به فروشنده میدین و کیک رو تحویل میگیرین.

واسه اینکه از این تصمیمات ناگهانی که جز ضرر نتیجه ای ندارن، جلوگیری و تمام راه های پس انداز پول رو تمام کمال اجرا کنید، یه راه دارید و اون ایجاد حساب جداگانه هست. وقتی پول تو حساب اصلی بمونه، احتمال خرج شدنش زیاده اما وقتی توی یه حساب جداگانه باشه، الکی خرج نمیشه.

کاهش هزینه های کوچک اما تکرارشونده

یه اشتباه ما در پس انداز کردن اینکه فکر میکنیم هزینه های بزرگ مانع از پس انداز میشن اما واقعیت اینکه هزینه های کوچک و تکرارشونده بیشترین لطمه رو میزنن. مثلا خرید روزانه قهوه، سفارش غذای بیرون، اشتراک های غیرضروری و خریدهای هیجانی و لحظه ای جزء همین خرج هاست که برای پس انداز باید کنار گذاشته بشن.

وقتی همین هزینه های کم رو کنار بذارید، بعد از یه سال متوجه میشید که چقدر در پس انداز کردن تاثیر داشتن. واسه پیدا کردن این هزینه ها کافیه یه هفته تمام خریدهاتون رو یادداشت کنید تا متوجه بشید چه تعداد از اونا غیرضروری، کوچک و تکرارشونده هست.

مدیریت خرید؛ خرید آگاهانه به جای هیجانی

وقتی از جدیدترین روش پس انداز پول صحبت میکنیم یعنی باید بتونید بدون دخالت دادن احساسات، خرید کنید. اینجا دقیقا عین ترید کردن هست که باید بدون هیجانات تصمیم بگیرید چی بخرید و چی نخرید. خیلی از خریدهای ما نه به خاطر ضرورت و نیاز، بلکه بیشتر تحت تاثیر احساسات، تبلیغات و حتی فشار اجتماعی انجام میشه.

همین حالا به عروسکهای لبوبو نگاه کنید که چطوری توی بازار مد شدن و خیلیها بابتشون پول های کلان پرداخت میکنن. نه به این خاطر که این عروسک خیلی زیبا و کاربردی هست، بلکه به این دلیل که ترند شده و توی شبکه های اجتماعی توی دست اینفلوئنسرها دیده میشه.
من اینجا کسی رو میشناسم که توی شبکه های اجتماعی فعالیتی نداره. وقتی همین آدم عروسک لبوبو رو برای اولین بار توی بازار دیده، خیلی با تعجب نگاش کرده و گفته: «وای این عروسک چقد زشته! کسی هم پیدا میشه اونو بخره؟»

حالا این دوستمون خبر نداره سایت ‎ainvest یه مقاله منتشر کرده و گفته:

در نیمه اول سال ۲۰۲۵، فروش عروسک های لبوبو به ۶۷۰ میلیون دلار رسیده و حتی بیش از ۴.۸۱ میلیارد یوان (۶۷۰ میلیون دلار) برای پاپ مارت (شرکت سازنده) درآمدزایی کرده.

جالبه بدونید توی کشور انگلستان واسه خرید این عروسک، مردم در مغازه ها صف میکشن. اینا همه نشون میده مردم بیشتر از اینکه به دلیل نیازهاشون خرید کنن، تحت تاثیر هیجان، احساسات، تبلیغات و فشار اجتماعی هستن.

وقتی پای پس انداز وسط باشه، شما باید بتونید نیازهاتون رو تشخیص بدین و بدون توجه به هیجانات تصمیم بگیرید.

با شکم گرسنه و حالت عصبی به بازار نرید

یه تجربه خیلی مفید از بهترین راه های پس انداز کردن پول برای من این بوده که هر زمانی با شکم گرسنه به بازار رفتم، چند برابر حالت عادی پول خرج کردم. حتی چیزهایی خریدم که هیچ نیازی بهشون نداشتم، فقط به این دلیل که گرسنه بودم. مثلا چندین کیک صبحانه خریدم در حالی که فقط با یکیش کار من راه میوفتاد یا اینکه به فست فود رفتم در حالی که میتونستم توی خونه خودم رو با غذای سالمتر سیر کنم.

وقتی هم که عصبانی هستید، راهی بازار نشید، چون برای تسلط بر اعصابتون، چیزهایی میخرید که به اونا نیازی ندارید و فقط میخواین آروم بشین. در این مواقع وسایل رنگارنگ بازار خیلی آرامشبخشه اما پولهاتون رو الکی هدر میده.

جمع بندی

روشهای زیادی برای پس انداز کردن پول وجود داره اما اول باید شما با این کار کنار بیاید و بتونید ذهنتون رو از خرج کردن به سمت پس انداز هدایت کنید. تا زمانی که شما توی ذهنتون به خرید کردن های الکی وابسته هستید، حتی بهترین روش پس انداز پول هم براتون فایده ای نداره. ما هم تلاشمون رو کردیم شما رو قانع کنیم که چطور به ذهنتون مسلط بشید و پول هاتون رو برای آیندتون نگهدارید.

در آخر فریب شعارهایی مثل از “زندگیت لذت ببر” و “مگه چند روز زنده ای که پولتو نگه داری” یا “پول برای خرج شدنه، نه پنهان شدن” و …. همه برای اینکه تو رو وادار به خرج کردن و هدر دادن پول کنه. پس تو هدفمند زندگی کن و مسیر خودتو برو.

این مطلب صرفاً جنبه آموزشی و اطلاع‌رسانی دارد و نباید به عنوان توصیه مالی یا حقوقی تلقی شود.

توجه مهم: محتوای ارائه شده در این مقاله/وبلاگ صرفاً با هدف اطلاع‌رسانی و آموزشی تولید شده است و به هیچ عنوان نباید به عنوان مشاوره مالی، حقوقی یا سرمایه‌گذاری شخصی تلقی شود. تمامی اطلاعات بر اساس داده‌های موجود در زمان انتشار جمع‌آوری شده‌اند و هرگونه اقدام مالی بر اساس اطلاعات این مقاله، کاملاً بر عهده کاربر است. توصیه اکید می‌شود قبل از هر تصمیم، با مشاور مالی دارای مجوز مشورت کنید.

Avatar
مانی حمزه زاده

تحلیلگر بازار و نویسنده ارشد تیم محتوا هستم که مأموریتم پایش مستمر نبض اقتصاد و تدوین گزارش‌های مالی است. می‌کوشم تا با ارائه تحلیل‌های دقیق، به کاربران کمک کنم در تلاطم‌های اقتصادی، مسیری امن و پرسود را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنند.

بدون دیدگاه
دیدگاه خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *