تحلیل 5 بازار از طلا تا بیت کوین، چرا اخبار سیاسی فرمانروای بازارها شده است؟

در هفته ای که گذشت، بازارهای مالی ایران و جهان بیش از آنکه از تحلیل های اقتصادی خط بگیرند، در تسخیر هیجانات روانی و اخبار سیاسی بودند. در ایران، نگرانی از فعال شدن مکانیزم ماشه به بازار ارز و سکه شوک وارد کرد و در سطح جهانی، چشم ها به تصمیمات فدرال رزرو آمریکا و تنش های ژئوپلیتیکی دوخته شده اند.

بازار داخلی طلا و سکه در هفته اخیر، راه خود را از بازارهای جهانی جدا کرد. در حالی که اونس جهانی طلا تنها 41 دلار افزایش یافت و به 3412 دلار رسید، بازار ایران جهشی بسیار شدیدتر را تجربه کرد.

به گفته نادر بذرافشان، رئیس اتحادیه طلا و جواهر، طلای 17 عیار 2 میلیون و 760 هزار تومان رشد کرد و به 36 میلیون و 210 هزار تومان رسید. هر گرم طلای 18 عیار هم بیش از 630 هزار تومان افزایش یافت و 8 میلیون و 358 هزار تومان معامله شد.

بازار سکه نیز از این قاعده مستثنی نبود. سکه تمام طرح جدید تا 93 میلیون تومان بالا رفت و نیم سکه و ربع سکه به ترتیب به 49.5 و 28.8 میلیون تومان رسیدند. حباب سکه نیز با 300 هزار تومان افزایش به 10.4 میلیون تومان رسیده است.

بذرافشان تاکید کرد که این رشد شدید ناشی از التهاب غیرعادی نبود، بلکه دلیل اصلی آن، ترکیب افزایش نرخ ارز داخلی با اخبار سیاسی و اقتصادی بود. به عبارت دیگر، بازار داخل بیش از قیمت جهانی، به هیجانات و انتظارات داخلی واکنش نشان داد.

در واکنش به این رشد، بانک مرکزی از طرح جدید پیش فروش یک میلیون قطعه سکه از تاریخ 17 شهریور خبر داد. بر اساس این طرح، هر فرد می تواند تا 15 سکه (شامل 3 تمام، 5 نیم و 7 ربع) خریداری کند که سررسیدهای آنها از آذر تا اسفند 1404 خواهند بود. همچنین اعلام شده است که امکان بازخرید و مبادله این اوراق در بستر مرکز مبادله وجود دارد. موفقیت این سیاست تکراری، به عقیده کارشناسان، به شفافیت در قیمت گذاری و جلوگیری از ایجاد رانت بستگی دارد.

گزارش های میدانی خبرگزاری فارس از خیابان فردوسی نیز حکایت از تاثیر مستقیم اخبار سیاسی بر نرخ ارز دارند. قیمت دلار در روزهای اخیر تحت تاثیر خبر فعال شدن مکانیزم ماشه بالا رفت، اما معامله گران با تجربه این رشد را یک هیجان مقطعی می دانند. یکی از فعالان بازار گفت:

«قبل از این هم دلار تا 106 هزار تومان رفت، اما بعد از فروکش کردن هیجان، به 83-84 هزار تومان برگشت. امروز هم همان داستان تکرار می شود».

اکثر فعالان بازار معتقدند نرخ های کنونی سقف قیمتی است و بازار دوباره در مسیر کاهشی قرار خواهد گرفت. این دیدگاه نشان می دهد که جهش های ارزی در ایران، بیش از آن که ریشه در متغیرهای اقتصادی داشته باشند، نتیجه شرایط روانی هستند. در بازارهای بین المللی نیز وضعیت چندان متفاوت نیست و عدم اطمینان حرف اول را می زند.

بهای نفت برنت برای تحویل نوامبر با 38 سنت کاهش به 67.6 دلار رسید و نفت وست تگزاس در محدوده 64.2 دلار معامله شد. پایان فصل اوج تقاضای سوخت در آمریکا و افزایش عرضه اوپک پلاس، قیمت ها را تحت فشار قرار داده است. در همین راستا، تحلیلگران بانک کامنولث پیش بینی کرده اند قیمت نفت برنت در سه ماهه پایانی 2025 به حدود 63 دلار برسد. با این حال، ریسک های ژئوپلیتیکی مانند حملات اوکراین به تاسیسات نفتی روسیه، مانع از افت بیشتر قیمت ها شده اند.

در بازار ارز، شاخص دلار ماه اوت را با افت 2 درصدی به پایان رساند و در محدوده 97.9 واحد ایستاد. دلیل اصلی این کاهش، افزایش احتمال پایین آمدن نرخ بهره توسط فدرال رزرو در ماه سپتامبر است. احتمالی که ابزار CME وقوع آن را 86٪ نشان می دهد. به این عدم اطمینان، تنش های سیاسی نیز اضافه شده است. تلاش دونالد ترامپ برای برکناری لیزا کوک از هیئت مدیره فدرال رزرو، نگرانی ها از دخالت در استقلال بانک مرکزی را تشدید کرده است. در چنین شرایطی، یورو در مسیر رشد ماهانه 2 درصدی قرار گرفته، ین ژاپن تقویت شده و یوان چین نیز به بالاترین سطح خود در 10 ماه اخیر رسیده است.

این وضعیت انتظار، بازارهای طلا و رمزارز را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. بیت کوین پس از اوج 124 هزار دلاری ماه مرداد، اکنون در محدوده 111 هزار دلار نوسان می کند و با ثبت افت 4 درصدی ماهانه، به 4 ماه صعود متوالی خود پایان می دهد. طلا نیز در محدوده 3390 دلار ثابت مانده و سرمایه گذاران هر 2 بازار، چشم به شاخص هزینه مصرف شخصی (PCE) در آمریکا دوخته اند. همزمان، افزایش دارایی های بزرگترین صندوق سرمایه گذاری طلا (SPDR Gold Trust)، نشان دهنده ورود سرمایه های جدید به این بازار است.

به نظر می رسد تا زمانی که این حجم از نااطمینانی های سیاسی و اقتصادی پابرجاست، بازارها در سراسر جهان به جای پیروی از بنیادهای اقتصادی، در دام هیجان های کوتاه مدت گرفتار خواهند بود.

سرمایه گذاری بر اساس منطق، نه هیجان

در شرایطی که هیجان و انتظار، فرمانروای بازارهای مالی از تهران تا نیویورک شده و ارزش دارایی ها با یک خبر سیاسی دچار شوک می شود، عاقلانه ترین راهکار، خروج از این بازی پرنوسان و انتخاب بستری برای سرمایه گذاری به شمار می رود که بر اساس منطق و عملکرد واقعی عمل کند.

پلتفرم تامین مالی جمعی دونگی دقیقا همین مسیر جایگزین را ارائه می دهد. در این مدل، بازدهی سرمایه شما به موفقیت یک طرح تولیدی یا خدماتی واقعی گره می خورد و دیگر به نتیجه تصمیمات فدرال رزرو یا تیترهای خبری فردا بستگی ندارد. به جای گرفتار شدن در دام نااطمینانی، شما می توانید در پروژه هایی شفاف و ارزیابی شده مشارکت کنید که بسیاری از آن ها با ضمانت نامه بانکی برای اصل سرمایه، یک سرمایه گذاری جذاب در برابر همین التهابات ایجاد می کنند. برای سرمایه گذاری بر اساس منطق، همین امروز با مراجعه به صفحه طرح های سرمایه گذاری، اولین گام را در دونگی بردارید.