تفاوت سرمایه گذاری فعال و منفعل: کدام یک ریسک کمتر و سود بیشتری دارد؟

سرمایه گذاری یک مفهوم خیلی کلی است که دو زیر مجموعه اصلی یعنی سرمایه گذاری فعال و سرمایه گذاری منفعل ‏‏(غیرفعال) ‏دارد. اما تفاوت سرمایه گذاری فعال و منفعل ‏چیست؟ سرمایه گذاری فعال به معنای تحلیل مستمر بازار و انجام ‏معاملات مکرر با هدف کسب بازدهی بالاتر است و سرمایه گذاری غیرفعال بر پیروی از روند کلی بازار و کاهش هزینه ها تمرکز ‏دارد.

حالا با این توضیحات مختصر فکر می کنید برای سرمایه گذاری کدام روش بهتر است؟ مطمئنا پاسخ به این سوال به اطلاعات ‏کامل تری نیاز دارد و باید بدانید تفاوت سرمایه گذاری فعال یا غیرفعال چیست؟ برای تصمیم گیری بهتر پیشنهاد می دهیم این ‏آموزش از مجله دونگی را تا انتها دنبال کنید. ضمن اینکه یک روش سرمایه گذاری نوین هم در پایان مطلب معرفی کرده ایم که مطمئناً برایتان ‏جذابیت زیادی خواهد داشت.‏

فهرست مطالب:

• سرمایه گذاری فعال و منفعل چیست؟
• تفاوت سرمایه گذاری فعال و منفعل چیست؟ ‏
• مزایا و معایب سرمایه گذاری فعال
• مزایا و معایب سرمایه گذاری منفعل
• سرمایه گذاری منفعل در بورس ‏چگونه است؟ ‏
• نمونه هایی از سرمایه گذاری فعال و منفعل ‏
• سرمایه گذاری نوین: کرادفاندینگ ‏
• نتیجه گیری

سرمایه گذاری فعال و منفعل چیست؟

با توجه به اینکه با دو نوع سرمایه گذاری فعال و منفعل مواجهه هستید، زمان تصمیم گیری بر سر دو راهی قرار می گیرید. به ‏همین دلیل قبل از بررسی تفاوت سرمایه گذاری فعال و منفعل، ‏باید با هر کدام از این مفاهیم آشنا شوید که در ادامه به آن ها ‏پرداخته ایم.‏

سرمایه ­ گذاری فعال چیست؟

سرمایه گذاری فعال روشی است که طی آن سرمایه گذار به طور مداوم بازارهای مالی را تحلیل و وضعیت اقتصادی و شرکت ها را ‏بررسی می کند تا بتواند بر اساس این تحلیل ها خرید و فروش دارایی را انجام دهد. هدف اصلی در سرمایه گذاری فعال، کسب ‏بازدهی بالاتر از بازدهی بازار یا شاخص معیار است.‏

در این روش، سرمایه گذار تلاش می کند با شناسایی فرصت های مناسب در بازار و استفاده از نوسانات قیمتی، سود بیشتری به ‏دست آورد. ناگفته نماند که در این روش باید زمان بیشتری صرف کنید. ضمن اینکه به دانش تحلیلی عمیق هم نیاز دارید. در ‏برخی از مواقع باید از ابزارهای پیشرفته مالی و تکنیک های معاملاتی نیز استفاده کنید.‏

سرمایه  گذاری منفعل چیست؟ ‏

سرمایه گذاری منفعل که به آن سرمایه گذاری غیرفعال هم گفته می شود، روشی است که در آن سرمایه گذار به جای تلاش برای ‏شکست دادن بازار، به دنبال پیروی از عملکرد کلی بازار و کاهش هزینه هاست. در واقع در این روش، سرمایه گذار به جای تحلیل ‏مداوم بازار و انجام معاملات پرتعداد، یک پرتفوی متنوع از دارایی ها را انتخاب می کند تا بازدهی آن با یک شاخص بازار، مانند ‏شاخص ‏S&P 500‎‏ یا شاخص کل بورس، هم راستا باشد.‏

هدف اصلی سرمایه گذاری منفعل، دستیابی به بازدهی بازار همراه با کاهش هزینه ها، کارمزدها و ریسک های ناشی از معاملات ‏پرتکرار است. ‏یکی از رایج ترین ابزارهای مورد استفاده در این روش سرمایه گذاری، صندوق های قابل معامله در بورس (‏ETFها) هستند که با ‏تقلید از یک شاخص خاص، عملکرد آن را بازتاب می دهند. این روش برای سرمایه گذارانی مناسب است که به دنبال رشد ‏بلندمدت سرمایه با هزینه و ریسک کمتر هستند.‏

تفاوت سرمایه گذاری فعال و منفعل چیست؟ ‏

از آنجا که بین این دو استراتژی سرمایه گذاری تفاوت های زیادی وجود دارند، مقایسه آن ها درک بهتری از هر دو روش ایجاد ‏می کند. به همین دلیل در جدول زیر به تفصیل تفاوت سرمایه گذاری فعال و منفعل را بررسی کرده ایم.‏

حالا اجازه دهید در ادامه تفاوت بین دو استراتژی را به شکل کامل تری بررسی کنیم.‏

تفاوت در مدیریت و تصمیم گیری ‏

مدیریت و تصمیم گیری برای سرمایه گذاری فعال یا غیرفعال ‏به ظاهر تفاوتی با هم ندارند، اما وقتی به طور عمیق به آن ها نگاه ‏کنید متوجه آن می شوید. برای سرمایه گذاری فعال به تصمیمات لحظه ای نیاز دارید. در حالی که در سرمایه گذاری منفعل یا ‏غیرفعال باید بعد از خرید، آن را نگهداری و منتظر فرصت مناسب برای فروش باشید. ‏در جدول زیر به خوبی به تفاوت مدیریت دارایی فعال یا منفعل ‏پرداخته ایم.‏

تفاوت در هزینه ها و کارمزد ‏

یک فاکتور دیگر برای بررسی تفاوت سرمایه گذاری فعال و منفعل، ‏به میزان هزینه ها و کارمزد مربوط می شود. در مقایسه بین ‏این دو روش سرمایه گذاری، بخش هزینه ها و کارمزد اهمیت زیادی دارد و بیشتر روی تصمیم گیری سرمایه گذاران تاثیر ‏می گذارد. ‏

سرمایه گذاری فعال نیازمند هزینه بیشتری است و در آن بحث استخدام مدیران حرفه ای، تحلیل گران و تیم تحقیقاتی وجود ‏دارد. مدیریت هزینه ها در این روش مبلغی بین 0٫5٪ تا 1٫5٪ از دارایی ها در سال است و حتی گاهی از 2٪ هم فراتر می رود.‏

گفتنی است هزینه ها و کارمزد در سرمایه گذاری فعال باید به طور مکرر پرداخت شوند. همچنین با فروش دارایی ها در بازه ‏کوتاه مدت، میزان مالیات بر سود سرمایه نیز افزایش می یابد.

اما در سرمایه گذاری منفعل میزان هزینه ها کمتر می شود. برای مثال صندوق هایی مانند ‏ETFها یا صندوق های شاخص به دلیل ‏عدم نیاز به تحلیل و معامله مداوم، هزینه مدیریت بسیار کمی دارند. ‏در جدول زیر به مقایسه میزان هزینه ها در دو استراتژی پرداخته ایم.

تفاوت در ریسک و نوسان

یکی دیگر از معیارهای مقایسه بین سرمایه گذاری فعال و سرمایه گذاری غیرفعال، میزان ریسک و نوسان است. این معیار به طور ‏مستقیم بر تجربه و عملکرد سرمایه گذار تأثیر می گذارد. ‏

ریسک معاملات در سرمایه گذاری فعال به دلیل تلاش برای شکست دادن بازار و انجام معاملات پرتعداد بالاتر است. از سوی ‏دیگر ‏تصمیمات لحظه ای می توانند منجر به سود یا زیان قابل توجهی شوند که به معنای بالا رفتن ریسک است. با این حال اگر ‏در سرمایه گذاری فعال تحلیل ها درست باشند، امکان کسب سود بیشتر را فراهم می کنند. اما کافی است یک اشتباه رخ دهد تا‏خسارت سنگینی را به سرمایه گذار وارد کند.

اما در سرمایه گذاری منفعل به همان اندازه که سود کمتر است، ریسک هم کاهش می یابد. در این استراتژی شاخص های کلی ‏بازار بیشتر است که سرمایه گذار با دنبال کردن آن ها میزان ریسک را به شکل بهتری مدیریت می کند. به همین دلیل گفته ‏می شود سرمایه گذاری غیرفعال برای افراد با ریسک پذیری پایین توصیه می شود. در جدول زیر به تفاوت بین سرمایه گذاری فعال و غیرفعال از نظر میزان ریسک و نوسان پرداخته ایم.‏

تفاوت در بازدهی ‏

میزان بازدهی سرمایه گذاری فعال یا غیرفعال نیز با همدیگر متفاوت است که در بلندمدت خود را نشان می دهد. در این رابطه باید گفت در سرمایه گذاری فعال، بازدهی فقط در بازارهای نامتقارن، زمان افت یا نرخ بهره بالا نتیجه بهتری دارد. در واقع این استراتژی در بلندمدت نمی تواند بازدهی مورد نظر را داشته باشد و فقط گروه محدودی موفق می شوند به سود بالایی برسند.

تحقیقات نشان می دهند فقط حدود 4٪ از صندوق های فعال در دوره 20 ساله انتهای 2022 توانسته اند شاخص را پشت سر بگذارند و به سود دست پیدا کنند. گفته می شود بیش از 75٪ صندوق های فعال شکست می خورند.

در سرمایه گذاری به روش غیرفعال بازدهی پایدار و نزدیک به میانگین بازار است؛ به طوری که شاخص S&P 500 در طول دهه های اخیر میانگین بازدهی حدود 10٪ سالانه داشته است.

به طور کلی برای بیشتر سرمایه گذاران برای بازه زمانی بلندمدت، سرمایه گذاری منفعل به دلیل بازده قابل اعتماد تر، هزینه کمتر و نوسان کنترل شده تر گزینه منطقی تری است. اما سرمایه گذاری فعال فقط در شرایط خاص (مانند دوره های نوسان شدید بازار یا در بخش های خاص مثل Small-cap) به سود منجر می شود.

تفاوت عملکرد سرمایه گذاری فعال با غیرفعال در بلندمدت ‏

تفاوت عملکرد سرمایه گذاری فعال و سرمایه گذاری غیرفعال در بلندمدت، یکی از اصلی ترین معیارهایی است که سرمایه گذاران ‏برای انتخاب استراتژی خود به آن توجه می کنند.

سرمایه گذاری فعال در بلندمدت پتانسیل برتری موقتی دارد و تنهای برخی از مدیران فعال می توانند در دوره هایی خاص (مثل ‏بحران ها، رکود یا رونق شدید یک صنعت) عملکرد بهتری از بازار داشته ‏باشند. اما حفظ این عملکرد در بلندمدت بسیار دشوار ‏است.‏

این در حالی ست که سرمایه گذاری منفعل به دلیل پیروی از شاخص های اصلی (مثل ‏S&P 500‎‏ یا شاخص کل بورس تهران)، ‏بازدهی نزدیک به بازار دارد. ‏در جدول زیر به مقایسه بین هر دو استراتژی از نظر بازه بلندمدت پرداخته ایم.‏

مزایا و معایب سرمایه گذاری فعال

برای سرمایه گذاری در استراتژی فعال باید به معایب و مزایای آن دقت داشته باشید که عبارتند از:‏

مزایا ‏

مهم ترین مزایای این استراتژی سرمایه گذاری عبارتند از:‏

• پتانسیل کسب بازدهی بالاتر از بازار به دلیل تحلیل دقیق تر
• انعطاف پذیری در شرایط مختلف بازار
• امکان مدیریت ریسک در بحران ها (مانند سقوط بازار یا رکود اقتصادی)‏
• گزینش دقیق تر دارایی ها

معایب

این روش با معایبی نیز همراه است که عبارتند از:‏

• هزینه های بالاتر به دلیل نیاز به خرید و فروش پرتکرار و در نتیجه افزایش کارمزد، مالیات و هزینه های جانبی
• ریسک بیشتر به دلیل تصمیمات اشتباه، تحلیل های نادرست یا تغییرات ناگهانی بازار
• عملکرد ناپایدار در بیشتر صندوق های فعال (به خصوص بعد از کسر هزینه ها)‏
• نیازمند آشنایی با تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال و پیگیری دائم بازار

مزایا و معایب سرمایه گذاری منفعل

سرمایه گذاری غیرفعال نیز با مزایا و معایب زیادی همراه است که در ادامه به آن ها پرداخته ایم.‏

مزایا

مهم ترین مزایای این استراتژی عبارتند از:‏

• هزینه پایین تر (شامل کارمزد مدیریت و معاملاتی) به دلیل عدم نیاز به تحلیل پیچیده و انجام معاملات کمتر
• ساده و قابل درک برای عموم و امکان اجرا از طریق ابزارهایی مانند ‏ETFهای شاخصی
• بازدهی نزدیک به میانگین بازار ‏
• تنوع بالا و کاهش ریسک
• پایداری عملکرد در بازه های زمانی 10 تا 20 سال

معایب

معایب این روش برای سرمایه گذاری عبارتند از: ‏

• عدم انعطاف در زمان بحران
• ناتوانی سرمایه گذاری برای بهره برداری از فرصت های خاص
• همراهی کامل با بازار (چه در سود و چه در زیان)‏
• عدم کنترل سرمایه گذار بر ترکیب سبد

سرمایه گذاری منفعل در بورس ‏چگونه است؟ ‏

سرمایه گذاری در بورس با استراتژی منفعل شامل سرمایه گذاری در بازار ایران و بورس جهانی است که در ادامه به آن ‏پرداخته ایم.‏ سرمایه گذاری منفعل در بورس ایران شامل موارد زیر است:‏

• صندوق های شاخص محور: این صندوق ها با هدف بازتاب شاخصی مانند شاخص کل، شاخص 30 شرکت بزرگ یا شاخص هم وزن طراحی شده اند.‏
• ETFهای شاخصی: نوعی از صندوق های قابل معامله هستند که به طور مستقیم در بورس خرید و فروش می شوند.‏

ویژگی ها و مزایای سرمایه گذاری منفعل در ایران عبارتند از:‏

• پایین بودن هزینه  و کارمزد: کارمزد ‏ETFها شاخصی بین 0.1–0.5٪ دارند، اما کارمزد صندوق های فعال تا 2٪ یا بیشتر است.‏
• تنوع و ریسک کمتر: پوشش ده ها تا صدها سهم برای کمک به کنترل ریسک سیستماتیک از دیگر ویژگی های سرمایه گذاری ‏غیرفعال در ایران است.‏

سرمایه گذاری منفعل در بورس جهانی نیز عبارتند از:‏

• صندوق هایی مانند ‏Vanguard S&P 500 Index Fund‏ که به صورت غیر قابل معامله هستند و هزینه بسیار پایین دارند.‏
• ETFs‏ جهانی: ‏ETFهایی مثل ‏SPY، ‏IVV‏ یا ‏VOO‏ که شاخص ‏S&P 500‎‏ را دنبال می کنند، جزء کم هزینه ترین و محبوب ترین ‏گزینه های سرمایه گذاری منفعل هستند.‏

نمونه هایی از سرمایه گذاری فعال و منفعل ‏

در بازارهای مختلف نمونه هایی از سرمایه گذاری منفعل ‏و فعال وجود دارند که با مطالعه آن ها درک بهتری از هر دو استراتژی ‏پیدا می کنید. ‏

سرمایه گذاری فعال در ارز دیجیتال یا بورس ایران ‏

کریپتوها و بورس نمونه هایی از سرمایه گذاری فعال محسوب می شوند. برای مثال در بازار بورس یک معامله گر با استفاده از ‏نمودارهای قیمتی، الگوهای تکنیکال و شاخص های فنی مانند ‏RSI‏ یا ‏MACD، سهام «فولاد مبارکه» را در محدوده قیمتی ‏خاصی خریداری کرده و پس از رسیدن به اهداف قیمتی تعیین شده، آن را می فروشد.‏

همچنین در بازار ارزهای دیجیتال وقتی معامله گران با استفاده از تحلیل های فاندامنتال و تکنیکال اقدام به خرید یک ارز می کنند ‏و وقتی قیمت آن به حد مشخصی رسید، آن را می فروشند، یک سرمایه گذاری فعال صورت گرفته است.‏

سرمایه گذاری منفعل در بازارهای جهانی ‏

در بازارهای جهانی هر دو شکل استراتژی فعال و منفعل وجود دارند. از جمله نمونه های سرمایه گذاری منفعل در بازار جهانی ‏باید به خرید ‏ETF‏ شاخص و صندوق های شاخصی اشاره کنیم.‏

برای مثال سرمایه گذاری در ‏ETF‏ شاخص ‏S&P 500‎‏ مانند ‏SPY‏ یا ‏IVV‏ که عملکرد 500 شرکت بزرگ ایالات متحده را دنبال ‏می کند، یک نمونه واضح از سرمایه گذاری غیرفعال است. به هر حال این روش سرمایه گذاری به تحلیل های پیچیده نیاز ندارد و ‏با خرید این ‏ETFها، سرمایه گذار می تواند به صورت غیرمستقیم در این شرکت ها سرمایه گذاری کند.‏

مدیریت فعال و منفعل چیست؟

در ابتدا باید بگوییم مدیریت دارایی چیست و سپس به ارتباط آن با سرمایه گذاری بپردازیم. ‏مدیریت دارایی به معنای برنامه ریزی، سازماندهی و نظارت روی دارایی های مالی مثل پول، سهام، اوراق قرضه و سایر ‏سرمایه هاست، به نحوی که بیشترین سود با کمترین ریسک کسب شود. در واقع، مدیریت دارایی مثل هدایت یک کشتی است ‏که سرمایه شما را به سمت اهداف مالی پیش رو سوق می دهد.‏ در این میان مدیریت دارایی می تواند به دو شکل فعال و منفعل انجام شود که در زیر هر دو روش را بررسی کرده ایم. ‏

مدیریت فعال دارایی

در این نوع مدیریت، سرمایه گذار که همان مدیر دارایی است، باید بازار را به طور مداوم رصد کند و قادر به تحلیل های دقیق نیز ‏باشد. در این صورت می تواند براساس شرایط بازار تصمیم گیری سریع تر و بیشتری داشته باشد. ‏هدف از مدیریت فعال دارایی کسب بازدهی بالاتر از متوسط بازار است. البته این روش به دانش و وقت زیادی نیاز دارد و در ‏عین حال باید هزینه های بالاتر (کارمزد و مالیات) بیشتری نیز بپردازید.

مدیریت منفعل دارایی

در مدیریت منفعل، دارایی باید به گونه ای تنظیم شود که نمایانگر یک شاخص بازار باشد. برای مثال شاخص کل بورس یا ‏S&P ‎‎500‎‏ از جمله این شاخص ها هستند که اغلب در سرمایه گذاری های غیرفعال مورد توجه معامله گران قرار می گیرند.‏ در مدیریت منفعل دارایی، بعد از انتخاب دارایی ها، تغییرات کم و به صورت دوره ای انجام می شود و هدف اصلی، همراهی با بازار ‏است.

سرمایه گذاری نوین: کرادفاندینگ ‏

همانطور که در ابتدای صحبتمان وعده داده بودیم باید در رابطه با یک روش جدید سرمایه گذاری صحبت کنیم. کرادفاندینگ یا ‏تأمین مالی جمعی یکی از بهترین روش های سرمایه گذاری برای معامله گران کم ریسک است. کرادفاندینگ را باید بینابین ‏سرمایه گذاری  فعال و منفعل به حساب آورد که با کمترین هزینه (بدون کارمزد و مالیات) انجام می شود، اما همچنان سود ‏بالایی از این روش عایدتان خواهد شد.‏

در این روش سرمایه های جمع آوری شده برای توسعه مشاغل و کسب و کارهای زودبازده صرف می شوند. سپس سرمایه پذیران از ‏درآمدی که به دست می آورند، سود سرمایه گذاران را به صورت دوره ای پرداخت می کنند. ‏مدت قرارداد برای سرمایه گذاری در کرادفاندینگ 12 ماهه است که بعد از پایان این دوره، سرمایه پذیران باید اصل دارایی ‏سرمایه گذاران را پرداخت کنند. ‏

دونگی بهترین پلتفرم تامین مالی جمعی ‏

دونگی یکی از بهترین مجموعه های اجرای کرادفاندینگ در ایران است که با مجوز سازمان فرابورس و زیر نظر سبدگردان ‏فیروزه فعالیت می کند. این مجموعه یک وب سایت در دسترس سرمایه گذاران قرار داده تا بتوانند ثبت نام خود را در آنجا ‏انجام دهند. ضمن اینکه این مجموعه طرح های متنوع سرمایه گذاری فعال و منفعل را نیز ارائه می دهند. مهم ترین مزایای سرمایه گذاری در کرادفاندینگ دونگی عبارتند از:‏

• ریسک کنترل شده سرمایه گذاری
• بدون مالیات و کارمزد ‏
• دریافت سود بالاتر از سپرده های بانکی
• معتبر بودن پلتفرم دونگی
• کمک به توسعه و رشد مشاغل
• بدون نیاز به دانش تحلیل فاندامنتال یا تکنیکال

نتیجه گیری

سرمایه گذاری فعال و منفعل به عنوان دو استراتژی مهم برای سرمایه گذاری شناخته می شوند که هر یک با مزایا و معایب زیادی همراه ‏هستند. در این مطلب به بررسی تفاوت سرمایه گذاری فعال و منفعل پرداختیم و گفتیم سرمایه گذاری فعال برای ‏سرمایه گذارهای ریسک پذیر مناسب است. اما اگر به دنبال کاهش هزینه ها و حفظ دارایی خود با کسب سود کمتر هستید، ‏سرمایه گذاری منفعل گزینه بهتری است.‏

به طور کلی اگر اهل ریسک هستید و توانایی تحلیل بازار را دارید، استراتژی سرمایه گذاری فعال را پیشنهاد می دهیم. در غیر ‏این صورت بهتر است روش سرمایه گذاری منفعل را انتخاب کنید. اما اگر به دنبال یک روش با ریسک  کمتر و سود بیشتر برای ‏سرمایه گذاری هستید، کرادفاندینگ دونگی را پیشنهاد می دهیم. مشاوره سرمایه گذاری را با ما تجربه کنید.