وی با تصور سناریویی که پس انداز 50 میلیون تومانی کسی به 5 هزار تومان تبدیل شود، می پرسد: آیا قیمت کالاها به همان نسبت افت می کند؟ تجربه کشورهایی مانند فرانسه و آلمان در تبدیل به یورو نشان داد که قیمت ها به سطح بالاتر تثبیت می شوند و قدرت خرید کاهش می یابد.
عادلی، پول را به مهمات تشبیه می کند و می گوید با آن شوخی نکنید؛ مردم حاصل زحمات خود را در دارایی پولی نگه می دارند و تغییر ارزش آن، بدون توجه به شرایط، آثار روانی، اجتماعی و سیاسی منفی دارد. او هشدار می دهد: در تورم مزمن 40 درصدی یا بالاتر، حذف صفر موقتی است و تورم صعودی آن را بازمی گرداند. با تورم 40 درصدی، قیمت ها هر 20 ماه دوبرابر می شود و تورم خوراکی ها بالای 50-60 درصد است. منابع بودجه 1404 (49 درصد مالیات، 19 درصد نفت، 32 درصد اوراق) با تحقق نامطمئن، کسری را تورمی می کند.
اما چرا الان زمان مناسبی نیست؟
- تورم پابرجا: بدون مهار تورم، حذف صفر شکست می خورد؛ کشورهای موفق ابتدا تورم را کنترل کردند.
- بسته اقتصادی لازم: حذف صفر بدون اصلاح حامل های انرژی، کاهش یارانه ها و کسری بودجه، ممکن نیست؛ دولت از تغییر حامل ها به دلیل آثار سیاسی پرهیز دارد.
- تجربه جهانی: ترکیه با وام صندوق بین المللی پول و اصلاحات عمیق موفق شد؛ روسیه در دوران یلتسین شکست خورد و با پوتین و بسته جامع جبران کرد؛ برزیل با شرایط خوب سیاسی و اقتصادی پیروز شد. ایران بدون بسته، قرین شکست است.
موافقان می گویند حذف صفر محاسبات را ساده می کند و هزینه چاپ اسکناس را کاهش می دهد، اما با بانکداری الکترونیک، تاثیر محدود است. ادعای افزایش ارزش پول نسبت به دلار (از 100 هزار به 10 تومان) غیراقتصادی است؛ حذف صفر قدرت خرید را تغییر نمی دهد. اولویت مردم تورم و شرایط تحریمی-تورمی است، نه بزک پول. دولت می تواند اسکناس های درشت تر چاپ کند، نه حذف صفر در شرایط جنگی و تورمی. عادلی از سران سه قوه می خواهد اولویت ها را بازنگری کنند؛ حذف صفر در این برهه، پوست خربزه ای زیر پای اقتصاد است.
در این شرایط، دونگی، پلتفرم تامین مالی جمعی (کرادفاندینگ) با مجوز رسمی از فرابورس ایران و تحت نظارت گروه مالی فیروزه، گزینه ای مکمل است. این پلتفرم با جذب سرمایه های خرد و شفافیت، به افراد و کسب وکارها کمک می کند تا منابع مالی را بدون وابستگی به تغییرات ظاهری پول، به صورت پایدار مدیریت کنند.