/
/
/
ضرایب پوشش ریسک یونانی چیست و چه کاربردی دارد؟

ضرایب پوشش ریسک یونانی چیست و چه کاربردی دارد؟

انتشار 1404/09/01
بروزرسانی 1404/09/01
زمان مطالعه: 7 دقیقه

ضرایب پوشش ریسک یونانی در قراردادهای آپشن برای اندازه‌گیری ریسک و طراحی استراتژی‌ معامله کابرد دارند. معامله‌گران با این ضرایب می‌توانند به شکل بهتری پرتفوی خود را در برابر ریسک ها و شوک بازار ‏محافظت کنند. این ضرایب:‌ دلتا، گاما، وگا، تتا، رو و زتا است. هر کدام از این ضرایب دارای فرمول محاسبه و نحوه اندازه گیری است.

ضرایب پوشش ریسک یونانی چیست و چه کاربردی دارد؟

ضرایب پوشش ریسک یونانی در قراردادهای اختیار معامله برای اندازه‌گیری ریسک و طراحی استراتژی‌های هوشمند و ‏حرفه‌ای کاربرد دارند. معامله‌گران از طریق این ضرایب می‌توانند به شکل بهتری پرتفوی خود را در برابر شوک‌های بازار ‏محافظت کنند. انواع پوشش یونانی در اختیار معامله نیز شامل‏ دلتا، گاما، وگا، تتا، رو و زتا هستند که هر یک با شرایط ‏متفاوتی در قراردادهای اختیار معامله کاربرد دارند. اگر می‌خواهید بدانید چرا معامله‌گران در آپشن و اختیار معامله از ضرایب ‏پوشش ریسک یونانی استفاده می‌کنند و این ضرایب چه مزایا و کاربردهایی دارند، این مطلب را از دست ندهید. ‏

ضریب پوشش ریسک یونانی چیست؟

انواع ضرایب پوشش ریسک یونانی در بازار مشتقه، پارامترهایی هستند که حساسیت قیمت یک اختیار را نسبت به عوامل ‏مختلف نشان می‌دهند. از آنجا که معامله‌گران و پوشش‌دهندگان ریسک از این ضرایب برای مدیریت ریسک پرتفوی استفاده ‏می‌کنند، در قراردادهای اختیار معامله اهمیت زیادی دارند.‏

بیشتر بخوانید: وجه تضمین در اختیار معامله

در واقع باید گفت این ضرایب درست مثل ابزارهای اندازه‌گیری برای یک مهندس هستند که بدون آن‌ها نمی‌توان فهمید یک ‏آپشن یا پرتفوی چگونه در برابر تغییرات بازار رفتار می‌کند. ‏

با توجه به این صحبت‌ها، باید گفت ضریب پوشش ریسک یونانی یک معیار کاربردی برای اندازه‌گیری ریسک با دقت علمی، ‏حفاظت از پرتفوی در شرایط متغیر بازار و طراحی و اجرای استراتژی‌های پیچیده است. به طوری که با کمک هر یک از این ‏ضرایب می‌توان ریسک‌های بازار را به شکل بهتری پیش‌بینی کرد. در ادامه در مورد کاربرد هر یک از انواع ضرایب پوشش ‏ریسک یونانی بیشتر صحبت خواهیم کرد.‏

انواع پوشش یونانی در اختیار معامله

پوشش ریسک یونانی در قراردادهای آپشن و اختیار معامله انواع مختلفی دارد که در ادامه هر یک را بررسی کرده‌ایم. ‏

ضریب پوشش ریسک یونانی دلتا (‏Delta‏)‏

یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین ضریب پوشش ریسک یونانی در بازار آپشن، "دلتا" نام دارد که بسیاری از استراتژی‌های ‏پوشش ریسک بر پایه آن ساخته می‌شوند. در واقع دلتا میزان حساسیت قیمت یک آپشن نسبت به تغییر قیمت دارایی پایه را ‏نشان می‌دهد. به این صورت که اگر قیمت سهم (یا هر دارایی پایه) 1 واحد تغییر کند، قیمت آپشن تقریباً چند واحد تغییر ‏خواهد کرد.‏

مهم‌ترین کاربردهای دلتا نیز عبارتند از:‏

  • پوشش ریسک حرکت قیمت: اولین کاربرد دلتا، محافظت از دارایی ها در زمان سرمایه‌ گذاری در مقابل ریسک پیش‌روست. در واقع دلتا به ‏معامله‌گر می‌گوید برای خنثی‌کردن ریسک تغییر قیمت دارایی پایه چند واحد از سهم را باید بخرد یا بفروشد. ‏
  • پیش‌بینی احتمال اعمال آپشن: این ضریب پوشش نشان می‌دهد احتمال اینکه آپشن در سررسید ‏In The Money‏ باشد، به ‏طور تقریبی نشان می‌دهد.‏
    اندازه‌گیری ریسک جهت‌دار: این ضریب پوشش ریسک یونانی می‌گوید پوزیشن شما چقدر جهت‌دار است؛ اگر دلتا زیاد باشد، ‏به این معناست که پرتفوی شبیه سهم است. اما اگر دلتا کم شده است، ریسک جهت‌گیری کمتر خواهد بود.‏
  • طراحی و مدیریت استراتژی‌های آپشنی: دلتا در بسیاری از استراتژی‌ها از جمله پروانه و کاندور یا گاما اسکالپینگ، نقش اصلی ‏را برعهده دارد.‏
    مدیریت پرتفوی: دلتا در برابر حرکت‌های ناگهانی بازار و نوسان زیاد، به شما کمک می‌کند بفهمید سود و زیان پوزیشن با چه ‏سرعتی تغییر خواهد کرد و آیا باید پوزیشن را خنثی کنید یا خیر.‏

ضریب پوشش ریسک یونانی گاما (‏Gamma‏)‏

یکی دیگر از انواع ضرایب پوشش ریسک یونانی ‏"گاما" نام دارد که یکی از مهم‌ترین یونانی‌ها برای مدیریت ریسک غیرخطی ‏در قیمت آپشن است. این ضریب پوشش ریسک، از نظر میزان اهمیت، بعد از دلتا قرار دارد، اما همچنان در پایداری ‏پوشش ریسک نقش مهمی را ایفا می‌کند.‏

گاما نرخ تغییر دلتا نسبت به تغییر قیمت دارایی پایه است. پس اگر قیمت سهم کمی تغییر کند، گاما نشان می‌دهد دلتا چقدر ‏تغییر خواهد کرد. همان‌طور که در بالاتر اشاره کردیم، دلتا حساسیت قیمت آپشن نسبت به قیمت سهم است، اما گاما ‏حساسیت دلتا نسبت به قیمت سهم را نشان می‌دهد و به شما می‌گوید دلتار چقدر "پایدار" یا "فرّار" است.‏

مهم‌ترین کاربردهای گاما عبارتند از:‏

  • پایداری دلتا و کنترل ریسک غیرخطی: اگرچه دلتا برای تغییرات کوچک قیمت سهم، دقیق است، اما اگر قیمت زیاد ‏حرکت کند، دیگر دقیق نخواهد بود. در اینجاست که گاما وارد می‌شود و نشان می‌دهد دلتا چقدر سریع عوض می‌شود.‏
  • گاما هدجینگ: این کاربرد گاما می‌گوید اگر معامله‌گر فقط دلتا را خنثی کند، با حرکت قیمت سهم دلتا دوباره از تعادل خارج ‏می‌شود. پس با استفاده از گاما می‌توان پرتفویی ساخت که در آن دلتا و گاما خنثی باشند.‏
  • تشخیص میزان خطر پوزیشن‌های فروش آپشن: اگر گامای پورتفوی منفی باشد، با کوچک‌ترین تغییر قیمت، دلتا شدیداً تغییر ‏می‌کند، ریسک غیرخطی بالا می‌رود و در نهایت ضررهای ناگهانی رخ می‌دهد.‏
  • درک منحنی ارزش آپشن: اگرچه دلتا یک رابطه خطی را نشان می‌دهد، اما قیمت آپشن در واقع غیرخطی تغییر می‌کند. اما ‏گاما این رفتار منحنی را توضیح می‌دهد و برای مدل‌سازی دقیق پوزیشن‌ها ضرورت دارد.‏

ضریب پوشش ریسک یونانی وگا (‏Vega‏)‏

یکی دیگر از انواع ضرایب پوشش ریسک یونانی "وگا" نام دارد که میزان حساسیت قیمت یک آپشن نسبت به تغییر نوسان ‏ضمنی بازار را نشان می‌دهد. در واقع این ضریب پوشش ریسک می‌گوید اگر نوسان ضمنی بازار 1٪ افزایش پیدا کند، قیمت ‏آپشن چقدر تغییر خواهد کرد.‏

اما فکر می‌کنید چرا وگا مهم است؟ در جواب باید گفت چون ارزش آپشن‌ها بیشتر از آنکه به جهت قیمت سهم وابسته باشد، ‏به نوسان‌پذیری بستگی دارد. پس با این حساب اگر نوسان بالا برود، احتمال اینکه قیمت سهم به نقاط دور برسد، بیشتر ‏می‌شود و این، ارزش آپشن را بالاتر می‌برد.‏

17638250546921d59e5a3557.83158063.webp

مهم‌ترین کاربردهای وگا نیز عبارتند از:‏

  • پوشش ریسک نوسان: این ضریب پوشش ریسک مهم‌ترین ابزار برای کنترل ریسک ناشی از تغییرات نوسان ضمنی است. پس ‏اگر در موقعیتی هستید که وگا مثبت است، با افزایش نوسان، سود می‌کنید. اما وقتی وگا منفی شود، با افزایش نوسان ضرر ‏می‌کنید.‏
  • استراتژی‌های مخصوص نوسان: بیشتر استراتژی‌هایی که روی نوسان معامله می‌کنند به وگا تکیه دارند که از جمله باید به ‏استرادل، استرنگل، اسپردهای تقویمی و وگا اسپرد اشاره کنیم.‏
  • پیش‌بینی واکنش قیمت آپشن به اخبار مهم: یکی دیگر از کاربردهای وگا، امکان پیش‌بینی واکنش قیمت قبل از رویدادهایی ‏مثل گزارش سود، اعلام نرخ بهره یا تصمیمات سیاسی است. پس در واقع شما با دانستن وگا می‌توانید پیش‌بینی کنید قیمت ‏آپشن قبل از خبر چقدر بالا می‌رود.‏
  • مدیریت ریسک فروشندگان آپشن: فروشندگان آپشن وگای منفی دارند. پس اگر نوسان زیاد شود، ضرر آن‌ها نیز شدیدتر ‏می‌شود. به همین دلیل فروشندگان حرفه‌ای از وگا برای محدود کردن اندازه معاملات و یا خنثی‌کردن ریسک با آپشن‌های ‏دیگر استفاده می‌کنند.‏

ضریب پوشش ریسک یونانی تتا (‏Theta‏)‏

تتا هم از دیگر ضرایب پوشش ریسک یونانی در آپشن است که میزان کاهش ارزش آپشن در اثر گذشت زمان را نشان می‌دهد. ‏در واقع نقش اصلی آن توضیح تأثیر گذشت زمان بر ارزش آپشن است. در واقع این ضریب پوشش ریسک برای معامله‌گران ‏آپشن اهمیت بالایی دارد؛ زیرا زمان همیشه در حال گذر است و ارزش آپشن را کاهش می‌دهد.‏

شاید بپرسید چرا ارزش آپشن با گذشت زمان کم می‌شود؟ در جواب باید گفت زیرا هرچه به سررسید نزدیک‌تر می‌شویم، ‏احتمال اینکه قیمت سهم به نقاط سودده برسد، کمتر می‌شود. به همین دلیل ارزش زمانی آپشن کاهش می‌یابد که همان تتا ‏است. ‏

مهم‌ترین کاربردهای تتا نیز عبارتند از:‏

  • مدیریت ریسک افت ارزش زمانی: خریداران آپشن‌ها معمولاً تتای منفی دارند؛ یعنی هر روز که می‌گذرد، بدون هیچ تغییری در ‏قیمت سهم، ارزش آپشن آن‌ها کم می‌شود. پس معامله‌گر باید بداند زیان زمانی پوزیشن او چقدر است.‏
  • استراتژی فروش آپشن: کسانی که آپشن می‌فروشند، تتای مثبت دارند. پس زمان به نفع آن‌هاست و هر روز که می‌گذرد، آپشن ‏فروخته‌شده آن‌ها ارزان‌تر می‌شود؛ پس فروشنده از این کاهش ارزش سود می‌برد.‏
  • پیش‌بینی اثر زمان بر استراتژی‌های پیچیده: نقش تتا در استراتژی‌های چندلایه از جمله پروانه، تقویمی و یا کاندو نقش مهمی ‏برای تعیین نقطه بیشترین سود، سرعت کاهش ارزش و بهترین زمان خروج از معامله دارد.‏
  • ارزیابی سرعت کاهش ارزش آپشن نزدیک سررسید: هرچه به سررسید نزدیک‌تر می‌شوید، تتا افزایش می‌یابد و در نتیجه افت ‏ارزش آپشن سریع‌تر می‌شود. ‏
    مدیریت پرتفوی: معامله‌گرانی که آپشن می‌خرند، برای جلوگیری از ضرر زمان‌محور، باید طوری برنامه‌ریزی کنند که حرکت ‏قیمت سهم بزرگ‌تر از افت زمانی باشد. در غیر این صورت حتی با پیش‌بینی درست، باز هم ممکن است ضرر کنند. اما در این ‏میان تتا کمک می‌کند این تعادل برقرار شود.‏

ضریب پوشش ریسک یونانی رو (‏Rho‏)‏

از دیگر ضرایب پوشش ریسک یونانی باید به "رو" اشاره کنیم که تأثیر تغییر نرخ بهره را بر ارزش آپشن اندازه‌گیری می‌کند. ‏در واقع میزان حساسیت قیمت آپشن نسبت به تغییر نرخ بهره است. اگرچه بسیاری از معامله‌گران کمتر به این ضریب توجه ‏می‌کنند، اما در معاملات بلندمدت یا بازارهای با نرخ بهره متغیر، نقش بسیار مهمی بر عهده دارد.‏

این ضریب پوشش ریسک نشان می‌دهد اگر نرخ بهره 1٪ تغییر کند، قیمت آپشن چقدر تغییر خواهد کرد

مهم‌ترین کاربردهای رو نیز عبارتند از:‏

  • مدیریت ریسک نرخ بهره: در شرایطی که نرخ بهره در حال تغییر است، معامله‌گران بزرگ و مؤسسات با استفاده از این ضریب ‏می‌توانند اثر افزایش یا کاهش نرخ بهره را بر ارزش پرتفوی آپشن‌های خود بسنجند و استراتژی‌های پوشش ریسک ایجاد ‏کنند.‏
  • انتخاب آپشن خرید و فروش: در بازارهای نرخ بهره محور، برای انجام معاملات بلندمدت، وقتی نرخ بهره افزایش می‌یابد، ‏جذابیت ‏Call‏ بالا می‌رود. در مقابل وقتی نرخ بهره
  • کاهش می‌یابد، شاهد جذابیت ‏Put‏ هستیم. با این حساب معامله‌گر می‌تواند ‏گزینه‌های بهتری انتخاب کند.‏
  • ارزیابی پرتفوی های دارای آپشن‌های ‏LEAPS‏: یکی دیگر از کاربردهای رو برای ارزیابی آپشن‌های با سررسید بلندمدت است ‏که میزان ضریب رو در آن‌ها بالاتر است. در نتیجه تغییرات نرخ بهره تأثیر قابل توجهی روی آن‌ها می‌گذارد.‏
  • بهبود مدل‌سازی و ارزش‌گذاری: براساس گفته سایت آپشن کار بسیاری از تحلیلگران مؤسسات مالی از ‏Rho‏ برای سنجش حساسیت پرتفوی به تغییر نرخ ‏بهره و بررسی سناریوهای مختلف اقتصادی استفاده می‌کنند. حتی این ضریب پوشش ریسک برای ارزش‌گذاری دقیق‌تر ‏آپشن‌ها نیز کاربرد دارد.‏

ضریب پوشش ریسک یونانی زتا

در آخر به ضریب پوشش ریسک یونانی به نام "زتا" می‌رسیم که در مقایسه با دلتا، گاما، وگا، تتا و رو کاربرد کمتری دارد. با ‏این حال از آن در استراتژی‌های پیچیده و آپشن‌های چند متغیره برای مدیریت ریسک استفاده می‌شود. ‏

زتا حساسیت قیمت آپشن را نسبت به تغییر در یک پارامتر غیرمرسوم یا پیچیده اندازه‌گیری می‌کند. حال آنکه این پارامتر ‏می‌تواند نرخ بهره، نوسان سهام‌های مرتبط، یا عوامل دیگر مدل‌محور باشد. این ضریب پوشش ریسک بیشتر برای ‏استراتژی‌های چند متغیره استفاده می‌شود. ‏

بیشتر بخوانید: بهترین استراتژی اختیار معامله

به طور کلی مهم‌ترین کاربردهای زتا عبارتند از:‏

مدیریت ریسک در آپشن‌های چندمتغیره: این ضریب در آپشن‌هایی که چند دارایی پایه دارند و یا آپشن‌هایی که همزمان دلتا ‏و وگا آن‌ها به چند متغیر وابسته است، به معامله‌گران نشان می‌دهد چگونه تغییر یک متغیر، بر سایر یونانی‌ها اثر می‌گذارد.‏

تحلیل تعامل بین یونانی‌ها: این ضریب پوشش ریسک برای بررسی نحوه تغییر دلتا و گاما با تغییر وگا یا نرخ بهره کاربرد دارد. ‏همچنین در شرایط پیچیده با ایجاد پرتفوی، به کنترل ریسک نیز کمک زیادی می‌کند.‏

پیش‌بینی اثرات غیرخطی: زتا برای استراتژی‌هایی که شامل آپشن‌های ‏Exotic‏ یا آپشن‌های ‏Barrier، ‏Lookback‏ و ‏Asian‏ ‏هستند، به پیش‌بینی اثر تغییر عوامل غیرمرسوم کمک زیادی می‌کند.‏

آموزش محاسبه ضریب پوشش ریسک یونانی ‏

اگرچه همه فکر می‌کنند محاسبه ضرایب پوشش ریسک یونانی در اختیار معامله کار دشواری است، اما اگر به روش زیر عمل ‏کنید، برایتان آسان خواهد بود:‏

وارد سایت ریسکاور شوید و بر روی اختیار مورد نظر کلیک کنید.‏

17638251586921d6063c40d5.71496693.webp

در مرحله بعد، بدون محاسبه ضرایب پوش ریسک یونانی در آپشن، می‌توانید انواع آن را در صفحه‌ای که در مقابلتان باز ‏می‌شود، مطالعه کنید.‏

17638251786921d61a4052a8.22588568.webp


در صفحه باز شده نیازی به محاسبه تک به تک نیست و می‌توانید اطلاعات جامع آن از قبیل تتا، گاما، وگا و غیره را بخوانید:‏

جمع ‎بندی

ضرایب پوشش ریسک یونانی در بازار آپشن و قراردادهای اختیار معامله یک ابزار بسیار مهم برای اندازه‌گیری حساسیت قیمت ‏آپشن نسبت به عوامل مختلف مانند قیمت دارایی، نوسان، زمان و نرخ بهره هستند. این ضرایب به شما (به عنوان یک ‏معامله‌گر) کمک می‌کنند تا ریسک پوزیشن‌ها را کنترل کرده و استراتژی‌های حرفه‌ای طراحی کنید.‏

در این مطلب به معرفی انواع ضرایب شامل دلتا، گاما، وگا، تتا و رو پرداختیم و کاربردهای هر یک را معرفی کردیم. این ضرایب ‏که هرکدام نوعی از ریسک را اندازه‌گیری می‌کنند، از طریق سایت‌هایی مانند ‏Riskav، ایزی‌ترید و ‏Deriscope‏ برای بازار ایران ‏انجام می‌شود.‏

در آخر شما هستید که با درک و استفاده از یونانی‌ها می‌توانید تصمیمات دقیق‌تر و مدیریت ریسک بهتری داشته باشید.‏

نویسنده: مانی حمزه زاده

آمیخته ای از اقتصاد، مالی، مدیریت و تلاقیشون با اتفاقات روز رو اینجا براتون مینویسم و امیدوارم به خوبی با این سبک محتواها ارتباط بگیرید.

TwitterInstagramTelegramLinkedInaparat

سوالات متداول

مطالب مرتبط